جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 977
محدوده معرفت انسان نسبت به حق تعالی
نویسنده:
پروین نبیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
مقاله حاضر در پی پاسخ دادن به این سوال اساسی است که «حد معرفت انسان نسبت به حق تعالی چیست؟». در پاسخ به این سوال اغلب اندیشمندان در اینکه متعلق معرفت حق تعالی ذات حق نیست، اشتراک نظر دارند اما در عین حال شناخت حق تعالی را از طریق شناخت صفات خداوند امکان پذیر دانسته اند و در محدوده شناخت صفات، گروهی راه تشبیه و گروهی راه تنزیه و گروهی بنابر ادعای خود راهی میان تنزیه و تشبیه برگزیده اند. در این مقاله ضمن نقد این طرق و بیان ناکارآمدی هر یک از آن ها در معرفت واقعی حق تعالی، این نکته بررسی می شود که صفات حق تعالی نیز به دلیل عینیت شان با ذات متعلق معرفت قرار نمی گیرد و بنابراین محدوده شناخت حق تعالی افعال اوست نه صفات او؛ به این معنا که معرفت نه به خود ذات یا صفات بلکه به فعلی که مظهر ذات و صفات حق تعالی است، تعلق می گیرد. بنابراین بالاترین معرفت به حق تعالی در معرفت بالاترین و کاملترین فعل او که شدیدترین ظهور حق در او تحقق پذیرفته، یعنی انسان کامل (که در رأس آن امام است) منطوی است. بنابراین شناخت حقیقی خداوند (در محدوده قابلیت انسان) که هدف از خلقت انسان نیز هست تنها در نتیجه سیر تکاملی و مظهریت صفات حق و رسیدن به مقام مخلصین و فعلیت عقل شهودی (و نه تنها عقل استدلالی) امکانپذیر است. آنکه بر اساس اعتقاد به وحدت وجود، به وحدت شهود رسیده است می تواند آینه تمام نمای حق شود و با وجود خویش (و نه تنها با زبان) حق تعالی را توصیف کند و خداوند نیز بر اساس آیه شریفه «سبحان الله عما یصفون الا عبادالله المخلصین» (صافات/160-159) تنها به اینان اجازه توصیف خویشتن را داده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 151
گونه شناسی و روش شناسی روایات تفسیری امام صادق (ع)
نویسنده:
سید رضا مودب، کامران اویسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
با توجه به نیازمندی به روایات تفسیری و اهمیت نقش امام ششم (ع) در بیان این روایات، شناخت روش تفسیری این امام همام، کمک شایانی به پیشبرد علم تفسیر خصوصا در نزد پژوهشگران و مفسران شیعی خواهد کرد. در این نوشتار روش های تفسیری امام صادق (ع) با نگاهی کاربردی بررسی شده است. برای رسیدن به این هدف باید به صورت تقریبی اکثر روایات تفسیری امام جعفربن محمد (ع) دیده می شد که در نوبه خود کاری پرزحمت بود. روش تفسیری قرآن به قرآن، قرآن به سنت، تفسیر لغوی، جری و تطبیق از مسائلی است که در این تحقیق بدان اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 17
تفسیر حکمی معیت حق تعالی با جهان هستی در کتاب و سنت
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث و ایران,
چکیده :
از جمله مباحث بحث انگیز در حکمت، کلام و عرفان اسلامی بحث معیت حق تعالی در جهان هستی است که در آیات متعدد در قرآن و در روایات با تعابیر گوناگون مطرح شده است. هر علتی ضرورتا با معلول خود در ارتباط است و معلول نمی تواند آنی از علت تامه مطلقه خود منفک باشد. این امر حکما، متکلمان و عرفا را بر آن داشته تا سعی کنند به گونه ای توجیهاتی را ارائه دهند که تعابیر آنها با توحید حقیقی و به عبارتی با وحدت حقه حقیقیه حق تعالی و نیز با عوالم کثرت جهان هستی منافات نداشته باشد و به نوعی بتوانند خود را از قرار گرفتن در ورطه تشبیه و تنزیه نجات دهند. تصور ما این است که بدون مبانی حکمی نمی توان در تفسیر این نوع مباحث در آیات و روایات توجیهی منطقی و قابل قبولی ارائه داد، چرا که این گونه آیات که به ویژه به مباحث تکوینی می پردازد، به مبانی حکمی و جهان بینی برگرفته از خود قرآن و روایات نیاز دارد. بر این اساس، این مقاله ابتدا به اقسام وحدت و سپس به انواع معیت و سرانجام، با اتکا به خود آیات قرآنی و روایات معصومین (ع) به تحلیل حکمی موضوع معیت در عین وحدت و راه حل آن می پردازد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
نگاهی دیگر به مبحث غلو
نویسنده:
امیر توحیدی، هومن متین نیکو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
جریان غلات آن چنان بعضی از پژوهشگران را تحت تاثیر قرار داده که خود دچار گزافه گویی درباره برخی از معارف و فضائل معصومان صلوات الله علیهم اجمعین شده اند. این مقاله درصدد نقد یکی از آثار ایشان با عنوان «تاثیر اندیشه های غالیان بر برخی از مفسران اثرگرای شیعی» است که در شماره پنجم پژوهش نامه قرآن و حدیث به قلم آقای بمانعلی دهقان منگابادی به چاپ رسیده است.
صفحات :
از صفحه 87 تا 103
تطور گفتمان تفویض در سده دوم هجری و طیف مفضل بن عمر
نویسنده:
سیدمحمدهادی گرامی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
گفتمان تفویض به معنای غلو و جریان مفوضه از موضوعاتی اند که در بررسی تاریخ اندیشه امامیه تاکنون بدانها کمتر توجه شده است. پژوهش های معدودی نیز که به این بحث پرداخته اند غالبا در چارچوبی کلامی بوده است و از بررسی تفویض و مسائل مربوط به آن در بستر تاریخی اش غفلت شده است. این مقاله تاریخ شکل گیری و تطور گفتمان تفویض در سده دوم هجری را دنبال می کند. پی گیری این موضوع از نقطه آغاز آن، یعنی سده دوم هجری، نشان می دهد که گفتمان تفویض در دوره صادقین علیهم السلام هنوز معنای معهود آن را نداشته و «تفویض» غالبا در برابر جبر به کار می رفته است. نگارنده در ادامه نشان می دهد که از اواخر سده دوم هجری بود که گفتمان تفویض در جامعه شکل گرفت، یعنی برخی عقاید غالیانه که تا پیش از آن وجود داشت، در قالب گفتمان تفویض و اصطلاح مفوضه مطرح و صاحب هویت اجتماعی شد. این مقاله در ادامه به بررسی علل و زمینه هایی می پردازد که موجب شد اصحاب مفضل بن عمر یعنی مهم ترین گروه امامی که با این گفتمان پیوند یافت به اعتقادات تفویضی متهم شوند و بعضا مفوضی خوانده شوند.
صفحات :
از صفحه 27 تا 57
بشارت های عهدین در مورد پیامبر اکرم (ص)
نویسنده:
محمد کاظم شاکر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیت ایران,
چکیده :
آموزه های قرآنی به صراحت بیان می کند که اهل کتاب پیش از اسلام، چشم انتظار ظهور پیامبری بزرگ در جزیره العرب بودند. همچنین بیان می کند که وقتی پیامبر اکرم (ص) ظهور کردند، او را چنان می شناختند که فرزندان خویش. این امر حکایت از آن دارد که در سنت شفاهی و مکتوب آنها اوصاف دقیقی از آن حضرت وجود داشته است. بنا به تصریح قرآن، حضرت عیسی (ع) آمدن پیامبر اسلام (ص) را با وصف احمد به پیروان خویش بشارت می داده است. از همه این موارد که بگذریم، بحث برانگیزترین ادعای قرآن این است که یهودیان و مسیحیان در تورات و انجیلی که در زمان نزول قرآن مورد استفاده اهل کتاب بوده است، به راحتی می توانستند اوصاف پیامبر و یارانش را دریابند. امروزه این سوال به صورت بسیار جدی مطرح است که با فرض این که کتاب مقدسِ موجود یهودی و مسیحی همان کتابی باشد که در زمان نزول قرآن رایج بوده است، این ادعای قرآن بر کدام بخش یا بخش هایی از کتاب مقدس منطبق است. در این مقاله، ضمن روشن کردن مصداق تورات و انجیل مورد اشاره قرآن، به تحلیل مواردی پرداخته شده که به صراحت یا اشارت در کتاب مقدس فعلی یهودیان و مسیحیان در مورد پیامبر گرامی اسلام (ص) آمده است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 134
تبارشناسی روایات طبی
نویسنده:
علی نصیری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
يکی از عرصه هايی که سنت به مفهوم عام و سنت نبوی به مفهوم خاص آن بدان اهتمام ورزيده، عرصه طب و بهداشت تن و روان است. در اين مقاله تلاش بر اين است كه به سوالاتی كه در زمينه اعتبار اين روايات مطرح است، پاسخ داده شود؛ نظير: روايات طبی با توجه به منبع و سند آنها در چه درجه ای از اعتبار قرار دارند؟ با فرض اعتبار منبع و صحت سند روايات طبی، معيار اعتبار آنها چيست؟ به عبارت روشن تر آيا اين دست از روايات را بايد بسان روايات فقهی از روی تعبد پذيرفت يا آن که مبنای پذيرش آنها اثبات پذيری بر اساس دستاوردهای قطعی علم است؟ آيا اساسا عرصه هايی همچون طب و بهداشت در قلمرو دين و رسالت پيامبر اکرم (ص) می گنجد يا نه؟ آيا با توجه به روايات طبی می توان قلمرو دين را تعريف کرد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 112
نقل به معنی در حدیث، علل و پیامدهای آن
نویسنده:
مجید معارف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
يکی از مبانی فهم حديث توجه به وضعيت حديث از جهت الفاظ و عبارات اوليه و احيانا ميزان نقل به معنای واقع شده در آن است. بررسی تاريخ حديث نشان می دهد که به دليل برخی از موانع بر سر راه تدوين حديث، احاديث معصومان (ع)، خاصه احاديث نبوی عمدتا دچار نقل به معنی شده و اين موضوع پيامدهاييی در فهم مقاصد حديث به بار آورد. البته به دليل اضطرار در امر نقل به معنا، اين موضوع با شرايط و ضوابط خاصی مجاز اعلام می گردد. اين مقاله در صدد بررسی اصل پديده نقل به معنی، شناخت پيامدهای آن و نيز بيان حدود و ثغور نقل به معنای مجاز ساماندهی شده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
فطری بودن معرفت خدا
نویسنده:
امیر توحیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
علمای علم کلام معمولا بحث پیرامون معرفت خدا را به عنوان «اثبات صانع» آغاز می کنند و با طرح مقدماتی، وجوب معرفت باری را مطرح می نمایند. اهل کلام شناخت و معرفت خدا را امری بدیهی و بی نیازی از اثبات نمی دانند و معتقدند این موضوع نیز همانند دیگر موضوعات مجهول و مشکوکی است که شناخت آن ها از طریق علم حصولی و تصور آن ها صورت می گیرد، ولی از آنجا که تصور خدا امری محال است، می گویند: معرفت خدا یعنی قطع به وجود خدا با تصور وجه او، نه تصور خودش. و این معرفت را معرفت «معرفت بالوجه» می نامند. این در حالی است که قرآن کریم و روایات معصومین علیهم السلام معرفت خدا را امری بدیهی و فطری می دانند که نیاز به تذکر و یادآوری انبیا و اولیای الهی دارد. در این مقاله تلاش بر این است که فطری بودن معرفت خدا با استفاده از آیات و روایات به اثبات رسیده و انبیا و اولیای الهی به عنوان مذکران این نعمت فراموش شده معرفی گردند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 92
عقلانیت و مقابله با خرافات با تاکید بر آثار سید مرتضی
نویسنده:
مجید معارف، حامد شریعتی نیاسر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قرآن: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
سید مرتضی از عالمان به نام امامیه در قرن پنجم در زمره دانشمندانی است که جنبه‌ی عقلانیت در آثار آنان بسیار قوی بوده و همین قوت عقلانیت، نقش بسزایی در مخالفت جدی وی با خرافات داشته که آن هم ریشه در جهل و نادانی بشر دارد. باورهایی از قبیل اعتقاد به فال بد یا طیره و نیز شوم بودن برخی موجودات. عقلانیت نزد سید مرتضی تا بدان حد از اهمیت است که وی افرادی که از سر تقلید و بدون تعقل معتقد به حق بوده و مبانی اعتقادی خویش را بدون تدبر و تأمل پذیرفته‌اند را، چنانچه این شاکله‌ی ذهنی به تضییع حقایق اسلامی منجر شود، کافر و فاسق می‌داند و بر همین اساس سخن آنان را فاقد حجیت لازم دانسته و اخبار و روایات‌ آنان را نیز مردود اعلام می‌کند. سید مرتضی در آثار خود بر اساس همین عقلانیت به شدت به نفی چنین باورهای خرافی پرداخته و حتی روایات سازگار با این باورها را یا مردود دانسته و یا در صدد تأویل و توجیه آن برمی‌آید و در عین حال در قلمرو دینی خارج از عقلانیت حتی با وجود غرابت ذهنی برخی از روایات، ملتزم به تعبد در برابر آن است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
  • تعداد رکورد ها : 977