جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
مطهری , مرتضی Murtaḍā Muṭahharī (فیلسوف، متکلم، مفسر و اندیشمند معاصر), 1298ش. فریمان، خراسان رضوی 1358 ش. تهران
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1698
نقدی بر مقاله «نگاهی به تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول»
نویسنده:
محمد اخوان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
قرآن کریم برآمده از علم بی نهایت الهی است و برای آنکه بخواهد در ظرف دانش محدود انسان قرار گیرد، جهت زدودن ابهام ها، نیازمند به تفسیر است. برای تفسیر کلام الهی، دو شیوه تفسیر موضوعی و تفسیر ترتیبی وجود دارد. تفسیر اخیر خود به دو روش تفسیر بر اساس ترتیب آیات مصحف و ترتیب نزول آیات تقسیم می گردد. مقاله پیش رو در نقد مقاله «نگاهی به تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول» ـ که به مخالفت با تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول برخاسته است ـ نگارش شده است و بر این نکته تاکید دارد که هیچ منع و محدودیتی برای تفسیر بر اساس ترتیب نزول وجود ندارد؛ زیرا این سبک تفسیر، نوعی تفسیر موضوعی است که به کشف مهندسی ترتیبی قرآن که در همه زمان ها و مکان ها قابل اجرا است، می انجامد.
صفحات :
از صفحه 175 تا 190
مشخصات اثر
چگونگی نقد آراء فخررازی در تفسير الميزان
نویسنده:
امان اله ناصری كريموند، عباس مصلايی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
تفسير الميزان، به منزله ميزان و سنجش بسياری از تفاسير ديگر است. از جمله آن تفاسير، تفسير مفاتيح الغيب فخر رازی است که علامه طباطبايی به طور گسترده به بررسی و نقد آن پرداخته است. در اين بررسی علامه طباطبايی سه نوع ديدگاه نسبت به آراء تفسيری فخر رازی دارد: در مواردی از جمله: مطابقت با سياق آيات قرآن، مطابقت با روايات، مطابقت نظر فخر رازی با نظر علامه، استناد به برخی از بيانات تفسير مفاتيح الغيب، رأی فخر رازی را تاييد کرده است، در موارد متعددی از جمله: عدم تعيين معنای صحيح واژگان قرآن، عدم توجه دقيق به قواعد ادبيات عرب، ناسازگاری با سياق آيات، عدم توجه به ارتباط بين آيات و... نظر وی را نقد و رد کرده است و در مواردی نيز تنها به ذکر نظر رازی پرداخته است، بدون اين که به تاييد يا رد آن مبادرت ورزد.
صفحات :
از صفحه 55 تا 74
مشخصات اثر
پژوهشی در حقیقت قرب به خدا در اسلام
نویسنده:
اسماعیل علی خانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
از موضوعات مهم درباره انسان، سعادت و کمال است. از نگاه اسلام اين سعادت چیزی جز تقرب به خدای متعال نیست؛ تقربی ارزشی، سلوکی و از راه عمل به شريعت، که با واژگان قرآنی «فوز»، «فلاح»، «عند» و «لقاء» بیان می شود. از پرسش های مطرح درباره اين موضوع اينکه اين نزديکی به چه معنا و از چه سنخی است و چه رخ می دهد که به سالک الی الله مقرب می گويند؛ آيا تحولی حقیقی و کمالی در او رخ می دهد يا تشريفاً او را مقرب می خوانند؟ شاخصه های اين قرب چیست؟ هدف اين پژوهش بیان چیستی قرب به خدا و ويژگی های آن است. در اسلام اين سلوک عرفانی و کمالی، تحولی حقیقی و وجودی است و با به فعلیت رسیدن استعدادهای ذاتی شخص با سیر و حرکت اختیاری برق آسا يا متوسط يا کُند، در قالب هجرت به سوی خدای متعال و دگرگونی درونی، يافتن حیات طیبه و وارد شدن به عالم نور جلوه می کند و امری حقیقی، تشکیکی و اکتسابی است.
صفحات :
از صفحه 45 تا 68
مشخصات اثر
ولادت ثانوی و تبدیل مزاج روحانی در اندیشه امام خمینی و مولوی
نویسنده:
علی غفاری، آیلار ملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری , امام خمینی
چکیده :
تبدیل مزاح روحانی و ولادت ثانوی در لسان عرفا تعبیر دیگری از موت ارادی است. موت ارادی که مستلزم اعراض از مشتهیات نفسانی است به انتقال از حیات نفسانی و ظاهری می انجامد و این انتقال از بُعد ظاهری، نفسانی و خاکی آدمی منجر به ظهور بُعد غیبی و الهی انسان می گردد و این مسئله در آرای امام خمینی و مولوی به کرات مورد بحث قرارگرفته است. ولادت ثانوی که یک ولادت ربانی است با مرکب عشق، رضا، تسلیم و سرسپردگی خالصانه محقق می شود؛ ازسوی دیگر در این سلوک متعالی و هجرت از بُعد فرودین به اعلی مرتبه وجود، تأییدات الهی نیز درکنار مجاهده محبانه سالک کارساز است. سالک با عنایت حق بیدار می شود و هدف از خلقت را درمی یابد و با همین آگاهی در طریق هجرت که در آرای امام خمینی و مولوی نقطه آغاز آن «خویشتن» سالک است قدم برمی دارد. ازاینرو در تبدیل مزاج روحانی و تجربه موت ارادی، درکنار اختیار انسان، فیض حق نیز از جایگاه مهمی برخوردار بوده و این نقش به ویژه در آرای مولوی بیش از اختیار انسان تأثیرگذار می شود. در این مقال به تبیین مفهوم تبدیل مزاج روحانی به امکان این تبدیل، راههای تحقق آن و غایت آن از منظر امام خمینی و مولوی می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 75 تا 96
مشخصات اثر
بررسی ادله جهان شناختی در آثار علامه طباطبایی و مقایسه آن با آراء ابن سینا
نویسنده:
فروزان راسخی، سمیه کلاهدوزان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
برهان جهان شناختی از جمله براهین اثبات وجود خداست که از زمان افلاطون تاکنون مورد توجه فلاسفه بوده است. در این مقاله تقریرات جدید علامه طباطبایی از این براهین، به ویژه از برهان علت و معلول و برهان حرکت و محرک مورد بررسی قرار گرفته و آرا ایشان در این زمینه با آرا ابن سینا مقایسه شده است. به این منظور، براهینی که ابن سینا در این باب مطرح نموده است از آثارش اخذ و گزارش شده است و سپس در بررسی مقایسه ای میان تقریرات علامه و آرا ابن سینا، اخذ و اقتباس های او از ابن سینا و نیز تقریرات جدید او نسبت به ابن سینا تبیین شده اند که در این مبحث نوآوری های علامه نسبت به ابن سینا قابل توجه است و اکثر براهین علامه در مرتبه بالاتری از اتقان و استواری نسبت به ادله ابن سینا قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 107 تا 129
مشخصات اثر
محدوده معرفت انسان نسبت به حق تعالی
نویسنده:
پروین نبیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
مقاله حاضر در پی پاسخ دادن به این سوال اساسی است که «حد معرفت انسان نسبت به حق تعالی چیست؟». در پاسخ به این سوال اغلب اندیشمندان در اینکه متعلق معرفت حق تعالی ذات حق نیست، اشتراک نظر دارند اما در عین حال شناخت حق تعالی را از طریق شناخت صفات خداوند امکان پذیر دانسته اند و در محدوده شناخت صفات، گروهی راه تشبیه و گروهی راه تنزیه و گروهی بنابر ادعای خود راهی میان تنزیه و تشبیه برگزیده اند. در این مقاله ضمن نقد این طرق و بیان ناکارآمدی هر یک از آن ها در معرفت واقعی حق تعالی، این نکته بررسی می شود که صفات حق تعالی نیز به دلیل عینیت شان با ذات متعلق معرفت قرار نمی گیرد و بنابراین محدوده شناخت حق تعالی افعال اوست نه صفات او؛ به این معنا که معرفت نه به خود ذات یا صفات بلکه به فعلی که مظهر ذات و صفات حق تعالی است، تعلق می گیرد. بنابراین بالاترین معرفت به حق تعالی در معرفت بالاترین و کاملترین فعل او که شدیدترین ظهور حق در او تحقق پذیرفته، یعنی انسان کامل (که در رأس آن امام است) منطوی است. بنابراین شناخت حقیقی خداوند (در محدوده قابلیت انسان) که هدف از خلقت انسان نیز هست تنها در نتیجه سیر تکاملی و مظهریت صفات حق و رسیدن به مقام مخلصین و فعلیت عقل شهودی (و نه تنها عقل استدلالی) امکانپذیر است. آنکه بر اساس اعتقاد به وحدت وجود، به وحدت شهود رسیده است می تواند آینه تمام نمای حق شود و با وجود خویش (و نه تنها با زبان) حق تعالی را توصیف کند و خداوند نیز بر اساس آیه شریفه «سبحان الله عما یصفون الا عبادالله المخلصین» (صافات/160-159) تنها به اینان اجازه توصیف خویشتن را داده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 151
مشخصات اثر
انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و مولانا
نویسنده:
خلیل بهرامی قصرچمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
انسان کامل، حقیقت الهی، نقاوه آفرینش؛ جام گیتی‌نما و مظهر عنایت رحمانی است. شناخت وی، آشنایی با ناخدای کشتی عالم وجود، در مسیر حیات ابدیت و صمدیت است(بیان وضرورت). پژوهش و درک ویژگی‌های او، از فراز و نشیب آرای عارفان، و تطبیق و قضاوت در آن‌ها تفرقه‌زدگان دیار فرقانی را، به کوثر قرآنی سوق خواهد داد(هدف). در این تتبع، مسئله و فرض آن است که: آیا با بررسی آرای مولانا ازشرق ولایت انسانی، و ابن‌عربی از غرب آفاق عقلانی اسلامی، می‌توان تأثیرپذیری مولانا را از نظریه انسان کامل محی الدین اثبات کرد؟ یا خیر؟ درحالی‌که، مدت مدیدی بین آن دو، برزخی لایبغیان حائل بوده است؛ و در اواخر عمر، در حد دیار عاشقان، (ایران)، باهم برخورد کرده‌اند! دراین‌باره گرچه بخردان و عاشقان بسیاری در مکتوبات خود چراغ‌داری راه سالکان کرده‌اند؛ و مشترک و مختلف سخن رانده‌اند(پیشینه)؛ ولی یک نکته اینکه؛ مفهوم انسان کامل تبادر وجدان هر دو بوده است؛ و صرف مشاهده برخی تشابهات در مفهوم انسان کامل در آرای آن دو، نمی‌تواند مؤید اثرپذیری کامل مولوی از ابن‌عربی باشد. زیرا در صورتی می‌توانیم به وجود اقتباس صرف و تأثیر، یقین پیدا کنیم که خصوصیات کامل یک نظریه، در نظریه مقتبس مشاهده گردد.
صفحات :
از صفحه 18 تا 50
مشخصات اثر
نگاهی به پیش فرض های انسان شناختی فقه و عرفان
نویسنده:
مرتضی قرایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
در این نوشتار تلاش کرده ایم با بررسی تاریخی- تحلیلی آموزه های فقهی و عرفانی، و با استفاده از دستاوردهای روان شناسی، و آموزه های دینی و مذهبی تفاوت نگاه عرفانی و فقهی را نسبت به انسان نشان دهیم. یکسان نگری نسبت به انسان، تلقی شهروندی از او، بی توجهی یا کم توجهی به سنخ روانی انسان ها و غیره از سوی فقه و فقیه؛ در مقابل توجه به تفاوت های انسان ها، تفرد، اهتمام به سنخ های روان شناختی انسان ها و غیره در نگاه عرفانی و عارفان را به تصویر کشیده ایم.
صفحات :
از صفحه 81 تا 105
مشخصات اثر
تفاوت رویکرد ارسطو و ابن سینا در اثبات وجود خدا
نویسنده:
محمد صالح طیب نیا، رضا اکبریان، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مقایسه رویکرد ارسطو و ابن سینا در مساله اثبات وجود خدا، تا اندازه زیادی روشنگر تفاوت مبنایی اندیشه مشایی ارسطویی و سینوی و همچنین، راه متفاوتی است که در جهان اسلام نسبت به مغرب زمین، در مساله اثبات وجود خدا طی شده است. ارسطو در کتاب فیلوسوفیاس، به دو برهان «درجات کمال» و «غایت شناختی» اشاره کرده است، ولی استدلال اصلی او بر اثبات وجود خداوند، برهان حرکت است که در کتاب لاندای مابعدالطبیعه و همچنین، کتاب طبیعیات به تفصیل به آن پرداخته است. هر سه برهان فوق، رویکرد جهان شناختی داشته، در دسته براهین پسینی قرار می گیرند. برای ابن سینا پذیرش این که ارسطو می خواسته از امور طبیعی، مانند حرکت عالم، وجود خدا را اثبات کند، بسیار سخت است. بر اساس همین تفکر، همه تلاش ابن سینا در اثبات وجود خدا بر این امر متمرکز شده است که از برهان های جهان شناختی در اثبات خدا استفاده ننماید. ابن سینا از برهان وسط و طرف و امکان و وجوب در چندین کتاب خود استفاده کرده، آخرین تقریر خود از برهان امکان و وجوب را «صدیقین» می داند. برهان او وجودشناختی و در عین حال پیشینی است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
تمایزجایگاه علم و معرفت در عرفان ابو عبدالله نفَّری
نویسنده:
عظیم حمزئیان , قدرت الله خیاطیان , سمیه اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
برخی از عرفا، علم و معرفت را به صورت مترادف به کار برده‌اند و بسیاری دیگر معرفت را برتر از علم دانسته‌اند؛ زیرا که منظور ایشان از علم، دانش ظاهری، اکتسابی و معقول است؛ و معرفت در این جایگاه، دانش بر اساس کشف و شهود است. در دیدگاه عرفانی محمد بن عبدالله نفّری-عارف قرن چهارم- هر چیزی غیر از خدا، حرف و خلق محسوب می‌شود؛ لذا عارف باید خویش را از رسوم و احکام و غیریّت رها سازد. در سیر الی الله، علوم و تعالیم آن -که گاهی علم شرع و گاهی علوم منقول و معقول مدّ نظر است – ماسوی الله به شمار می‌رود. از این منظر، عارف کسی است که توانسته باشد احکام و رسوم را از خود بزداید؛ لکن هنوز گرفتار حجاب لطیفی به نام معرفت است. بنابراین در عرفان نفّری، نیل به معرفت حقیقی و یقینی، با زدودن حجاب معرفت و معارف میسّر می‌شود.در میان اندیشمندان و عرفای مسلمان، ابوعبدالله نفری، اولین کسی است که این تمایز را قائل شده است. علاوه بر این از «وقفه» یاد نموده که جایگاهی برتر از معرفت دارد. در این مقاله، با توجه به جایگاه این تمایز و اهمیت موضوع علم و معرفت در اسلام و توصیه و تأکیدی که در قرآن و سنت به این امر شده است و همچنین ارزش و مقام والای معرفت الهی نزد عرفا و اولیاء‌الله، به بررسی جایگاه علم و معرفت، درجات و مراتب آن، تفاوت علم و معرفت، وصول به آن و رابطه علم و جهل در عرفان نفّری به روش توصیفی-تحلیلی پرداخته شده است؛ که با توجه به تقدّم تاریخی وی بر عارفانی همچون امام محمد غزالی، طرح علم و معرفت و تمایز آن دو در اندیشه نفّری، اهمیّت ویژه‌ای می‌یابد.
صفحات :
از صفحه 109 تا 142
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1698