جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
مطهری , مرتضی Murtaḍā Muṭahharī (فیلسوف، متکلم، مفسر و اندیشمند معاصر), 1298ش. فریمان، خراسان رضوی 1358 ش. تهران
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
تعداد رکورد ها : 1703
عنوان :
خاتمیت از دیدگاه متفکران اسلامی (مهندس بازرگان، دکتر سروش، دکتر شریعتی و استاد مطهری)
نویسنده:
علیمحمد قهرمانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
روشنفکر
,
تجربه
,
دین
,
علوم انسانی
,
تکامل
,
دین خاتم
,
شناخت شناسی
,
epistemology
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
Religion
,
الهیات و معارف اسلامی
,
الهیات و معارف اسلامی
,
evolution
,
experiment
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
چکیده ندارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فلسفة الإيمان عند الشهيد مرتضى مطهري
نویسنده:
باسم ماضي حسناوي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
ایمان (فرجام شناسی)
,
فاقد چکیده
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
رابطه ایمان و اراده ,
حقیقت ایمان ,
رابطه علم و ایمان ,
ایمان و آزادی ,
علم و ایمان ,
ایمان و التزام ,
اندیشه های مطهری ,
طمانینه و ایمان ,
ایمان و عقل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد الفكر الديني عند الشیخ مرتضی مطهري
نویسنده:
مهدي جهرمي، محمد باقري؛ مترجم: صاحب صادق؛ ناظر: صادق عبادي
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: معهد العالمي للفكر الاسلامي,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اسلامشناسی
کلیدواژههای فرعی :
احیای تفکر دینی ,
تحول حقوق زنان ,
دین و تجدد گرایی ,
مرتضی مطهری و نواندیشی دینی ,
اندیشه دینی ,
نواندیشی دینی ,
اصلاحات دینی ,
تجدید فکر دینی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
شابک (isbn):
1-56564-340-2
چکیده :
کتاب " نقد الفکر الدینی عند الشیخ مرتضی مطهری" ترجمه کتاب "نقد اندیشه دینی از دیدگاه شهید مرتضی مطهری" توسط صاحب الصادق می باشد این کتاب خلاصه ای از برنامه فکری شهید مطهری را بیان می کند و به مسائل مشترک میان اهل سنت و شیعیان چون پروردگار، نبوت، قرآن و فقه اسلامی را بیان می کند و به مسائل اجتماعی چون فقه زن و خانواده می پردازد و در خلال آن به دیدگاه اسلام پیرامون آن اشاره می کند و به اشتباهاتی که مسلمانان نسبت به این مسائل دچار می شوند می پردازد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حرية عند الشهيد المطهري
نویسنده:
حسين يزدي؛ مترجم: عبدالرحمن علوي
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار الهادي,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
حریت
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
آزادی ,
دین و آزادی ,
آزادی و تکلیف ,
آزادی و حق ,
انسان و آزادی ,
ایمان و آزادی ,
آزادی اجتماعی ,
آزادی اراده ,
آزادی اندیشه ,
آزادی بیان ,
آزادی معنوی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
کتاب "الحرية عند الشهيد المطهري" شامل ابعاد گوناگون آزادی از دیدگاه استاد شهید مرتضی مطهری است که به بررسی معنای واقعی کلمه آزادی آغاز می شود و در ادامه به بحث ارزش آزادی، آزادی معنوی، آزادی اجتماعی و جمهوری اسلامی و آزادی می پردازد. هدف مجموعه ای که پیش روی شماست، تبیین ابعاد گوناگون آزادی با عنایت به نکات پیش گفته از دیدگاه فیلسوف و متفکر گرانقدر، استاد شهید مطهری است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کتاب التوحید ویلیه موشحات وندب الامام زین العابدین علیه السلام
نویسنده:
امام علی بن الحسین بن امیرالمومنین علی بن ابی طالب علیه السلام؛ تحقیق السید رحیم الحسینی
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کربلا: الامانة العامة للعتبة الحسینیة المقدسة,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
01. خداشناسی (کلام)
,
11. عقاید dogmas (the distillate of doctrines)
,
عقاید اسلامی
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
توحید صدوق
,
الغیبة: نعمانی
,
الغیبة: شیخ طوسی
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
تهذیب الاحکام
,
تفسیر قمی (روایی)
,
تفسیر صافی (روایى)
,
تاریخ طبری
,
الکامل فی التاریخ
,
الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد)
,
تاریخ یعقوبی (منتسب به تشیع)
,
انساب الاشراف(بلاذری)
,
احقاق الحق: قاضی نورالله
,
تفسیر عیاشی (روایی)
,
فروع کافی
,
الإرشاد (شیخ مفید)
,
کمال الدین (شیخ صدوق)
,
تحف العقول: ابن شُعبه حَرّانی
,
بصائر الدرجات: صفار قمی
,
بحار الانوار (علامه مجلسی)
,
إعلام الوری بأعلام الهدی (فضل بن حسن طبرسی)
,
أعیان الشیعة (محسن امین)
,
عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق)
کلیدواژههای فرعی :
سوگواری ,
عزاداری برای امام حسین (ع) ,
ادله توحید (کلام) ,
صفات الهی ,
اسمای صفات الهی(کلام) ,
امام سجاد (ع) ,
عزاداری ,
موشح ,
براهین توحید(حکمت نظری) ,
بساطت واجب(الهیات بالمعنی الاخص) ,
زهد ,
ادبیات عرفانی ,
سیره سجادی (امام سجاد ع) ,
ادبیات ,
تنزیه الهی ,
احتجاج امام سجاد(ع) ,
چکیده :
کتاب حاضر مزین است به نام و کلام امام سجاد علیه السلام. کتاب حاضر که عنوان آن کتاب توحید امام سجاد ع است و نوحه و برخی از اشعار ایشان را هم در ادامه کتاب آورده و اشاره کرده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارزش معرفتشناختی فطریات
نویسنده:
علیرضا بهمانی، امین رضا عابدی نژاد داورانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
,
علوم فطری حصولی(مقابل علوم حضوری فطری)
,
علوم حضوری فطری(مقابل علوم فطری حصولی)
,
فطریات
,
ادراکات فطری((فطری بالقوه)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
شناخت فطری (معرفت شناسی) ,
ارزش معرفت شناختی (معرفت شناسی) ,
بینش شهودی (معرفت شناسی) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
یقینیات ,
بدیهیات اولیه ,
وجدانیات ,
وجدانیات(اصطلاح وابسته) ,
یقینیات(اصطلاح وابسته) ,
گرایش های فطری (معرفت شناسی) ,
فطرت در اصطلاح خاص عرفان (معرفت شناسی) ,
فطرت در اصطلاح افلاطون (معرفت شناسی) ,
فطرت در اصطلاح دکارت (معرفت شناسی) ,
فطرت در اصطلاح کانت (معرفت شناسی) ,
چکیده :
در این مقاله پس از بیان معنای ارزش به «کشف واقع» و تبیین نکاتی چند دربارة «فطرت»، به اقسام فطرت پرداختیم و پس از تقسیم آن به فطریات حصولی و حضوری، به این نتیجه رسیدیم که «فطریات حضوری» اعم از بینشها و گرایشها دارای ارزش معرفتشناختی هستند؛ اما در «فطریات حصولی»، اگر فطرت به معنای «بدیهیات اولیه» و «ثانویه» باشد، به دلیل آنکه علم ما به آنها بهطورمستقیم بر علم حضوری استوار است، دارای ارزش و اعتبارند و اگر فطرت به معنای «قیاساتها معها»، «یقینیات» و «معنایی که در قرآن و روایات آمده» باشد، اگرچه بدیهی نیستند، به دلیل ارجاع صحیح آنها به بدیهیات، از اعتبار معرفتشناختی برخوردار خواهند بود؛ اما فطرت در اصطلاح «عرفان» و «افلاطون» تخصصاً خارج از بحث ما هستند. در نهایت فطرت در اصطلاح «دکارت» به خاطر نداشتن ضمانت معرفتشناختی و فطرت در اصطلاح «کانت» به خاطر «خود متناقضبودن»، «فعالبودن ذهن در فرایند فهم» و «حذف نومن از سیستم معرفتیاش» ارزش و اعتبار معرفتشناختی ندارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 185 تا 214
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ماذا بعد الموت؟
نویسنده:
علي معلم
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار البیان العربی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی)
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
احوال معاد
,
موت
,
تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى)
,
وسائل الشیعه
,
تفسیر مجمع البیان (اجتهادى)
,
تفسیر تبیان (کلامى و اجتهادى)
,
المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء (ملا محسن فیض)
,
جامع السعادت (مهدی نراقی)
,
عدل الهی (مرتضی مطهری)
,
میزان الحکمه: ریشهری
,
بحار الانوار (علامه مجلسی)
,
عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق)
کلیدواژههای فرعی :
احتضار ,
عالم دنیا ,
نصب میزان ,
اجل موت ,
احوال عالم قیامت ,
احوال مکلفین بعد از موت ,
صفت ملک الموت ,
عالم برزخ ,
عقبات صراط ,
فعل ملک الموت ,
جاودانگی پس از مرگ (مسائل جدید کلامی) ,
دین و دنیا ,
مواقف عالم برزخ ,
احوال قبر ,
نفخ صور ,
خوف از مرگ ,
ذم دنیا ,
امکان حیات اخروی ,
چکیده :
کتاب حاضر همانگونه که از نام آن هم پیداست درباره مرگ و اتفاقات بعد از موت است. مصنف در مقدمه به اهمیت مسئله موت اشاره کرده که لفظ موت و مشتقاتش در حدود 161 بار در قرآن تکرار شده است که نشان از اهمیت آن است ولی دشمنان مغرض همواره در فکر القای شبهه و اختلاف افکنی در عقاید مسلمین می باشند و لذا کتاب حاضر درباره موت و اهمیت آن نگاشته شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان سنجی بهره گیری از قرآن در بررسی مبانی علوم فیزیکی
نویسنده:
علی مولائی، مهدی گلشنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جهان بینی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه الهی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
,
علم فیزیک
,
1- قرآن کریم (متون اسلامی مرجع)
,
امکان سنجی بهره گیری از قرآن در بررسی مبانی علوم فیزیکی
,
مطالعات میان رشته ای قرآن و علوم
کلیدواژههای فرعی :
فیزیک کوانتوم ,
علوم طبیعی ,
متافیزیکی بودن مبانی علوم فیزیکی ,
جامعیت و منبعیت قرآن در مسائل متافیزیکی ,
مبانی علم فیزیک از منظر قرآن کریم ,
حاکمیت نظام سبب و مسببات بر روابط میان پدیده های فیزیکی ,
مخلوق بودن جهان طبیعت ,
منظم بودن جهان طبیعت بر اساس نظام تقدیر الهی ,
مسائل متافیزیکی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
در مطالعات میانرشته ای قرآن و علوم، نخستین پرسشی که به ذهن پژوهشگران خطور میکند این است که آیا اساساً بهره گیری از قرآن در بررسی امور مربوط به این علوم، چه در حیطۀ مبانی و چه در حیطۀ مسائل آن، امکانپذیر است یا نه؟ این تحقیق به دنبال امکانسنجی بهرهگیری از آموزه های قرآن در حوزۀ مبانی علم فیزیک به عنوان پایهایترین علم در میان دیگرعلوم طبیعی است. به همین دلیل، ابتدا ماهیت متافیزیکی مبانی علوم فیزیکی در تلقی های مختلفی که از مفهوم متافیزیک وجود دارد، نشان داده میشود؛ سپس دربارۀ جامعیت و منبعیت قرآن در مسائل متافیزیکی صحبت میشود و سرانجام با ارائۀ چند نمونه از مبانی متافیزیکی علوم فیزیکی که با بهره گیری از آموزه های قرآن مورد بررسی قرار گرفتهاند، امکان بهره گیری از قرآن در واکاوی مبانی این علوم اثبات میشود
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 85 تا 126
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
هستیشناسی شر در قرآن با تأکید بر میدان معنایی واژگان همنشین
نویسنده:
رحمان عشریه، حسن رضایی هفتادر، مهدی میرزابابایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شرور
,
شر
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
زبان شناسی
,
مسأله شر(فلسفه دین)
,
1- قرآن کریم (متون اسلامی مرجع)
,
هستیشناسی شر در قرآن
کلیدواژههای فرعی :
ماهیت شر ,
روابط هم نشینی (زبان شناسی) ,
جهان بینی قرآن ,
میدان های معنایی (زبان شناسی) ,
میدان معنایی واژگان همنشین شر در آیات قرآن ,
هستی شناسی شر با توجه به واژگان همنشین ,
همشینی واژه شر با اعوذ ,
همنشینی واژه شر با ما خلق ,
همشینی شر با ذلک الیوم (قیامت) ,
همشینی واژه شر با وسواس خناس ,
همنشینی واژه شر با واژگان نفاثات و حاسد ,
همشینی واژه شر با واژه غاسق ,
همنشینی واژه شر با واژگان بلا و فتنه ,
همنشینی واژه شر با واژگان علم و حسب ,
همنشینی شر با لکم ,
همشینی واژه شر با واژه تحبوا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
مسئلةشرهمواره یکشبهاعتقاداست.هویتشناسی شروارتباط آن با رنج،مسبوق به ارائه رهیافت اینمعضل اعتقادی است.قرآن پدیده شر را در آیات گوناگون مطرح میکند.باتحلیل میدان های معنایی واژگان همنشین شر در قرآن، میتوان به هستیشناسی شر درقرآ نرسید. تحلیل واژگان قرآن راههای مختلفی داردکه میدانهای معنایی روشب دیعی برای این منظور است. اگر چه راهحلهای گوناگونی برای این مسئله بیان شده است،امابازطرح این موضوع به عنوان یکشبه جدی و جدید اعتقادی،نگاهی نو و دقتی عمیق در این مسئله نیازاست. تحقیق پیش رو با تأکید برواژگان همنشین شر،در صددتبیین سرشت ش روتحلیل جهانبینی قرآن درباره شر و ارتباط آن با دشواری هاست.آیات قرآن برخی پدیدههای دشوار را خیرمیداندو برخی ملایمات را شر معرفی می کند؛ ازاین رو از منظر قرآن میاند شواری و شررابطه تساوی نیست.درنگاه قرآن خیر بودن یا شر بودن پدیدهای،به آثار و نتایج آن پدیده مرتبط است. قرآن امتحان رایکی از حکمت های وجودی شر معرفی میکند.جهل موجب میشود انسان خیری را شر یاشری را خیر تلقی کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 155 تا 174
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بهداشت و تنظیم خانواده
نویسنده:
سید محمد حسینی بهشتی
نوع منبع :
کتاب , سخنرانی , پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : بنياد نشر آثار و انديشه هاى شهيد آيت اللّه دكتر بهشتى، بقعه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تنظیم خانواده
,
2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam
,
مسایل جدید دین شناسی
,
مناسبات دین مسائل جدید کلامی)
,
دین و بهداشت
,
01- کافی : شیخ کلینی
,
وسائل الشیعه
,
فروع کافی
,
بهداشت خانواده
کلیدواژههای فرعی :
فرزندآوری ,
کم فرزندآوری ,
نظریه تکامل انواع ,
چالش های فرزندآوری ,
خودکشی ,
جلوگیری از بارداری ,
سقط جنین ,
عقیم سازی ,
افزایش جمعیت ,
فرزند ,
تولید نسل و فرزندآوری ,
چکیده :
یكي از مشكلات اجتماعي كه جامعة ايران، بويژه طي دو دهة گذشته، با آن دست به گريبان بوده، رشد نامتناسب و بيروية جمعيت است. افزايش چشمگير زاد و ولد از يك سو و محدوديت منابع مالي و امكانات رفاهي از ديگر سو، مشكلات بسياري را، هم در قلمرو عمومي، يعني برنامهريزيهاي توسعة اقتصادي و فرهنگي، و هم در حوزة خصوصي، يعني تنظيم امور خانوادههاي ايراني، پديد آورده است. از طرف ديگر، واقعيتها حاكي از اين است كه اكثريت قريب به اتفاق مردم ايران خواهان آن هستند كه امور اجتماعي خود را به گونهاي تنظيم كنند و سامان بخشند كه با قوانين اسلامي و موازين شرعي مغايرت نداشته باشد. آنان اين پايبندي را بخشي از هويت تاريخي و فرهنگي خود ميشمارند. با اين همه، به نظر ميرسد بهرغم رشد شايان توجه علم فقه در حوزههاي علميه، به منظور تبيين روزآمد موازين فقهي در زمينههايي از اين دست هنوز نيازمند تحقيق و تتبع بيشتر در فهم و درك زوايا و ظرايف صورت مسائل هستيم. كتاب بهداشت و تنظيم خانواده مجموعة چهار گفتار از آيت الله شهيد دكتر1 بهشتي،3 بهشتي است كه در بهار سال1351 در جلسات انجمن اسلامي پزشكان با عنوان «بهداشت و تنظيم خانواده از نظر اسلام» ايراد شده است. سابقة طرح بحث به اندكي پيش از آن جلسات بازميگردد. در اوايل دهة پنجاه سازمان بهداشت جهاني تصميم گرفت كنفرانسي را در رباط، پايتخت كشور مراكش، برگزار كند و ديدگاه انديشمندان مسلمان را در زمينة تنظيم خانواده به دست آورد. بدين منظور از صاحبنظران 22 كشور مسلمان دعوت كرد تا مقالاتي در اين زمينه ارائه دهند. در ميان دانشمندان شيعي از دكتر بهشتي نيز خواسته شد تا به يكي از موضوعات مورد بحث كنفرانس بپردازد. ايشان موضوع نازا كردن و سقط جنين را در فقه اسلامي و بويژه فقه شيعه انتخاب كرد و مورد بحث و بررسي قرار داد و صورت مكتوب آن را با عنوان: «حكم الاجهاض و التعقيم في الشريعة الاسلامية» ارسال كرد. ايشان معتقد بود كه بحث پيشگيري تا حد مطلوبي مورد توجه قرار گرفته و در ميان فقهاي اسلامي تحت عنوان عزل از آن بحث شده است، اما بحث نازا كردن و سقط جنين نيازمند بررسي جديتري است، لذا اين بحث را ادامه داد. پس از آن فرصتي فراهم شد تا ايشان بتواند در داخل ايران، در محفلي علمي، زاويههاي مختلف اين بحث را بكاود؛ در جمعي كه از زبدهترين محققان كشور با تخصصهاي مختلف در آن حضور داشتند. حاصل اين بحثها نوارهايي بود كه پياده شده و به صورت كتاب درآمده است. بيگمان بحث تنظيم خانواده متضمن تأكيد بر رعايت مصالح خانواده و پيشبيني مشكلات كثرت عائله از جنبههاي اقتصادي، تربيتي و اجتماعي است. دانش بهداشت و تنظيم خانواده براي توالد و تناسل، رعايت فاصله ميان زايمانها، و درمان كودك و مادر، نظمي را پيشنهاد ميكند و معتقد است براي هر خانواده رعايت تناسب معيشت با تعداد عائله ضروري است. آنچه در باب پيشگيري از نگاه فردي و خانوادگي مطرح است، فقط تنها كم شدن تعداد فرزندان نيست، بلكه برنامهريزي توأم با آيندهنگري براي رسيدگي به وضع اطفال و رعايت فاصله ميان تولد نوزادان است. نكتة ديگر، يادآوري اهميت مسئوليتهاي پدر و مادر و جامعه در برابر فرزندان است. بسياري، به گمان اينكه حكومتها در امر برنامهريزي و تغذيه و تأمين نيازهاي اقتصادي كوتاهي ميكنند و از امكانات بالقوة كشور و جهان استفاده نميكنند، رعايت اصول تنظيم خانواده را ضروري نميدانند. به همين دليل دكتر بهشتي در آغاز سخن به ضرورتهاي بهداشت و تنظيم خانواده ميپردازد و واقعيتهاي زندگي كنوني را توصيف، و تأكيد ميكند كساني كه در اين زمينه كار ميكنند عمدتاً تحت تأثير روحية انساني و عاطفة عمومي و متأثر از ناهنجاريها و نابسامانيهاي كشورهاي پرجمعيت به اين سمت و سو روي آوردهاند، و قدرتهاي جهاني نيز حتي اگر انگيزههاي ديگري داشته باشند، دست كم در كشورهاي خود اين توصيه را عمل كرده و داراي خانوادههاي كمفرزند هستند. مهمترين فراز بحث دكتر بهشتي، كه در عين حال طولانيترين قسمت را تشكيل ميدهد، بحث سقط جنين است؛ زيرا از نظر اكثر متفكران و انديشمندان مسلمان، و همچنين صاحبنظراني كه در اين بحث علمي حضور داشتهاند، تنظيم خانواده و روشهاي پيشگيري چون عزل و مانند آن بدون اشكال است، اما نسبت به سقط جنين بحث و ترديد وجود دارد. مهمترين نگراني در نظر اين گروه شائبه قتل نفس است. براي همين است كه دكتر بهشتي تلاش ميكند تا توضيح دهد طبق مباني فقهي، جنين پيش از چهار ماهگي موجود انساني نيست، لذا سقط جنين در چنين حالتي قتل نفس نيست. مهمترين دليل ايشان در اين زمينه رواياتي است كه در بخش ديات آمده و جنين را پيش از نفخة روح، انسان تلقي نميكند و دية كامل براي آن قائل نيست. ايشان خود را در اين ميدان تنها نميانگارد و به آرأ كساني چون محقق حلي در شرايع الاسلام و نجفي در جواهر الكلام استشهاد، و گاه استناد، ميكند. يكي از نكات جالب توجه و خواندني اين كتاب مباحث و نقدهايي است كه از سوي انديشمنداني همچون استاد شهيد آيت الله مرتضي مطهري و علامه فقيد آيت الله محمد تقي جعفري و شادروان دكتر كاظم سامي طرح ميشود، كه به نوبة خود بر ارزش كتاب حاضر ميافزايد. گرچه قالب بحثهاي موجود در اين كتاب به شكل سخنراني است، اما آن بحثها چنان با طراوت، در محيطي باز و با سعة صدر طرح شده كه جلسات را به ميزگردي گرم و گيرا تبديل كرده است. استاد مطهري با تنظيم خانواده و ضرورتهاي آن با دكتر بهشتي همراهي ميكند و قبول دارد كه پيش از انعقاد نطفه همه كار براي مانع شدن آن ميتوان انجام داد، اما اعتقاد دارد عمل سقط جنين خالي از اشكال نيست. سپس استاد جعفري به ميدان ميآيد. نكتة مهم ايشان در نقد سخنان دكتر بهشتي اين است كه از همان زاوية روايتي و فقهي به نقد نظرية حليت سقط جنين ميپردازد. استاد جعفري، برخلاف استاد مطهري، براي استنباط حكم حرمت به استشمام فقها (نه استحسان، كه دكتر بهشتي نسبت به آن اشكال دارد) استناد ميكند؛ يعني فضا و جو فقها را حول دو روايت مورد بررسي قرار ميدهد و ميخواهد استنباط كند كه اين عمل نه تنها كفاره و ديه دارد، بلكه حرمت هم دارد؛ آنگاه از تعبير «جنايت» در اسقاط جنين در كلمات فقها براي دليل حرمت سود ميجويد. دكتر بهشتي به اشكالات و شبهات پاسخ ميدهد و با متانت هميشگي اصول و مباني خود را يادآور ميشود. در آغاز تأكيد ميكند اين اشكالات به نظرية ايشان آسيبي نميرساند و سقط جنين پيش از ولوج روح، قتل انسان به حساب نميآيد و اگر ميان زن و مرد توافق حاصل شد حرمت ندارد. اما با اين همه يادآور ميشود كه مطالبش فتوا نيست و اين بحثها جنبة راهبرد عملي ندارد، و ميافزايد كه بايد روي اين مسأله بيش از اين مطالعه و بررسي كرد تا بتوانيم وضع خودمان را در برابر اين ادله مشخص كنيم، و از ياد نبريم كه گرايش به احتياط امري است و بحث علمي و تحقيق، مسألة ديگري است. به منظور تكميل ديدگاهها، در كنار سخنان دكتر بهشتي نقطه نظرات ديگر حاضران و سخنرانان در آن جلسات را نيز در اين كتاب آمده است، به گونهاي كه خوانندگان با مطالعة اين اثر با ديدگاههاي مختلفي در مورد كنترل جمعيت مواجه خواهند شد كه صاحبان آنها سعي داشتهاند هر يك را به انديشة ديني مستند يا منسوب سازند. همچنين، جهت استفادة بيشتر، مقالة ارسالي دكتر بهشتي به كنگرة «الاسلام و تنظيم الاسرة» كه به زبان عربي نگارش يافته و تقريباً همين محتوا را به زباني فني بيان كرده، به همراه ترجمة آن پيوست كتاب حاضر شده است. افزون بر موضوعات مطرح شده،– مانند ضرورت كنترل مواليد در جامعة اسلامي، استفاده از عوامل پيشگيري از نظر اسلام، مسأله تعقيم و نازا كردن طبي زن و مرد از نظر اسلام و سقط جنين در مراحل گوناگون رشد آن از نظر اسلام،– شيوة استدلال و استنباط فقهي دكتر بهشتي در برخورد با مسايل روز، جايگاه نظرات كارشناسي در آن، دقت نظر و موشكافي مطالب از سوي شركت كنندگان در بحث نيز در خور تأمل بسيار است. افزون بر اين، انتشار اين گونه مباحث ميتواند به لحاظ تاريخي نيز مفيد باشد، چرا كه نمايانگر بستر فكري نهضت مردم مسلمان اين مرز و بوم است كه به انقلاب شكوهمند سال1357 انجاميد، و نيز حاكي از بضاعت فرهنگي آن است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
تعداد رکورد ها : 1703
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید