جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 663
صفات الهی از نگاه ابن سینا و توماس آکوئیناس
نویسنده:
محمد ذبیحی، اعظم ایرجی نیا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فیلسوفان موحد در کنار تمایلات فطری که بشر برای شناخت خداوند دارد، هریک تلاش نموده‌اند، راهی استدلالی برای شناخت ذات و صفات الهی بیان نمایند، ارایه دلایل گونا‌گون از سوی فیلسوفان و متکلمان درباره‌ی خالق هستی بیش از آنکه درباره تصدیق به ذات خدا باشد، درباره تصور درست از خداوند بوده است و بر همین اساس، کوشش دانشمندان همواره در راستای شناخت درست از خالق هستی بوده است، در این میان، تلاش ابن‌سینا به عنوان رییس فلاسفه مشایی در جهان اسلام و توماس آکوئیناس به عنوان برجسته‌ترین متکلم الهی مسیحی در قرون وسطی بسیار قابل توجه است، به ویژه اینکه هریک از این دو دانشمند برجسته درباره صفات الهی دیدگاهی خاص ارایه نموده‌اند، ابن‌سینا با طرح نظریه اتحاد مصداقی و مفهومی صفات با یکدیگر و آکوئیناس با طرح نظریه آنالوژی، تلاش نموده‌اند، در بین نزاع‌های گسترده افراطی و تفریطی درباره ذات و صفات خداوند، راهی را برگزینند که ساحت ربوبی را از راه‌یابی کثرت‌ها حتی کثرت حیثیات منزه بدارند، دیدگاه ابن‌سینا در بین فلاسفه مسلمان به خصوص ملاصدرا با مخالفت جدی روبه رو شده است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 57
براهين جهان شناختي از ديدگاه ابن سينا و آکونياس
نویسنده:
‫حميد زکي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫اين تحقيق با رويکردي تطبيقي، برهان هاي عقلي و فلسفي سنت توماس آکونياس، فيلسوف مقدس مسيحيان و ابوعلي سينا، فيلسوف مسلمان را در زمينه جهان شناسي و خداشناسي تجزيه و تحليل فلسفي مي‌کند. نويسنده در طي چهار فصل پژوهش خود را سامان داده و قصد دارد برهان هاي اثبات وجود خداوند را از منظري جهان شناختي از ديدگاه ابن سينا و توماس آکونياس تبيين ساخته و اثبات پذيري وجود خداوند متعال را از طريق شناخت طبيعت و قوانين حاکم برآن اثبات نمايد. در فصل اول کليات تحقيق مطرح شده و مفاهيم واژگاني چون: برهان، مباني يقيني، براهين اثبات خدا، براهين جهان شناختي و مدافعان و مخالفان برهان هاي جهان شناختي اثبات خدا بيان شده است. در اين فصل همچنين نويسنده به معرفي شخصيت علمي و زندگاني ابن‌سينا و آکونياس پرداخته و تفکرات و شخصيت آن دو را با هم مقايسه مي‌کند. در فصل دوم برهان هاي جهان شناختي از ديدگاه ابن سينا و برهان صديقين و ويژگي‌هاي اين برهان که بر اساس آن از طريق وجود عالم به وجود خداوند متعال استدلال شده است، مورد شرح و بررسي گرديده و تقرير برهان صديقين و مصداق برهان جهان شناختي بودن آن بيان مي‌شود. آن گاه به برهان علت و معلول در قالب يکي ديگر از براهين جهان شناختي اثبات وجود خدا از منظر ابن سينا پرداخته شده و پيشينه اصل عليت و تقريرآن توسط ابن سينا واکاوي شده و برهان حرکت ابن سينا به عنوان يکي ديگر از براهين جهان شناختي ابن سينا در اثبات وجود خداوند تقرير مي‌گردد. در فصل سوم برهان هاي جهان شناختي سنت توماس آکونياس، مانند برهان حرکت، برهات عليت فاعلي و برهان امکان و وجوب شرح و بررسي شده است. فصل چهارم به بررسي تطبيقي جهان شناختي ابن سينا وآکونياس اختصاص دارد و نقاط مشترک و متمايز ديدگاه آنان در اين باره مطرح مي‌گردد. نويسنده نتيجه مي‌گيرد که، برهان هاي جهان شناختي ابن سينا و آکونياس، به اثبات وجود خدا منجر مي‌شود و ميان آنها نقاط مشترک و متمايزي وجود دارد؛ هر چند آکونياس با اقتباس از ابن‌سينا، برهان هاي جهان شناختي‌اش را براي اثبات وجود خدا بسط داده است.
ویلیام اکام و مبناگرایی
نویسنده:
عبدالله نصری، جلال پیکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
نظریه موسوم به «مبناگرایی سنتی» که اول بار ارسطو مطرح کرده بود، در قرون وسطی نیز مورد توجّه قرار گرفت. توماس آکوئیناس نظریه مبناگرایی ارسطویی را با اندکی تغییر همچنان حفظ کرد. امّا ویلیام اکام با تلقّی خاصّ خود از سازوکار حصول معرفت، مبناگرایی ای را ارائه داد که بر واقع گرایی مستقیم مبتنی بود و با تأکید بر یقینی بودن تجربه و رد نظریه صورت، طریقی را پیمود که برخی از ایرادهای وارد بر مبناگرایی ارسطویی بر آن وارد نباشند. در این نوشتار، نخست به مبناگرایی ارسطو و آکوئیناس اشاره می‌کنیم و سپس به بررسی مبناگرایی اکام می‌پردازیم. سرانجام نیز روشن خواهیم ساخت که مبناگرایی مورد نظر ویلیام اکام با نظریه آشنایی مستقیم سازگار است. امروزه بسیاری از مدافعان شاخص مبناگرایی سنتی، نجات این نظریه را در گرو تمسک بر نظریه آشنایی مستقیم می دانند.
صفحات :
از صفحه 63 تا 80
مقایسه و تطبیق آرای ابن سینا و توماس آکوئینی در مسائل مربوط به معاد
نویسنده:
محمد مهدی مشکاتی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
موضوع معاد از اهم مباحث دینی، فلسفی و کلامی است. ابن سینا فیلسوف مسلمان و توماس آکوئینی، فیلسوف و متکلم مسیحی، دو اندیشمند برجسته اند که در این زمینه دارای نظرهای خاصی هستند. ابن سینا در همه موارد (بجز قبول معاد جسمانی) روشی کاملا فلسفی دارد؛ در حالی که توماس، روشی فلسفی- کلامی اتخاذ می کند. درباره نفس، هر دو اتفاق نظر دارند که جوهری غیرمادی است و لذا با مرگ بدن، از بین نمی رود. همچنین، هر دو قائل به حدوث نفس بوده، برای خلود آن هم اقامه برهان می کنند. عالم برزخ و بهشت و دوزخ مادی در فلسفه ابن سینا جایگاهی ندارد، اما توماس با استفاده از متون نقلی، وارد بحث در جزئیات این موارد می شود. این هر دو نفر، اصل معاد را ضروری و همگانی می دانند، ولی ابن سینا تنها راه قبول معاد جسمانی را، تعبد به شرع مقدس می داند. عمده ترین مانع او در اثبات عقلی آن، مادیت قوه خیال است، اما توماس با تاکید بر نقش بدن در حقیقت انسان، ضرورت معاد جسمانی (البته جسمانیتی متفاوت با این دنیا) را می پذیرد. در خصوص معاد روحانی، ابن سینا با اثبات تجرد نفس، بقای آن را تضمین می نماید و با تقریر اصولی، قائل به وجود لذت و الم عقلی یا همان سعادت و شقاوت می شود. توماس نیز با رد احتمالات متعدد، سعادت نهایی انسان را در رویت عقلی بی واسطه ذات خداوند می داند که البته تحققش برای انسان تنها در قیامت و آن هم با اشراق خاص الهی ممکن است.
صفحات :
از صفحه 83 تا 96
تأثیرپذیری آکوئیناس از اندیشمندان مسلمان در ارائه پنج راه اثبات وجود خدا
نویسنده:
سید اکبر حسینی قلعه بهمن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این نوشتار، به اجمال به بررسی تأثیرپذیری توماس آکوئیناس از اندیشمندان مسلمان، در یکی از اساسیترین دیدگاه های خود، یعنی ادلة اثبات وجود خدا پرداخته و وامداری او را به فیلسوفان مسلمان نشان داده است. اولاً، آکوئیناس اثبات وجود خدا با استدلال را امری ضروری میداند. ثانیاً ایشان پنج راه و استدلال در این زمینه ارائه کرده است که دستکم در چهار استدلال، وی از تلاش فیلسوفان مسلمان بهره برده است. استدلال پنجم وی نیز از استحکام چندانی برخوردار نیست.
بنیاد ادلّه معقولیت، درجات کمال و حرکت در نهج البلاغه
نویسنده:
مریم موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
برهان «معقولیت اعتقاد» از براهین اثبات وجود خداست. این برهان در غرب به شرطی پاسکال شهرت دارد اما بنیاد آن را می‌توان در سخنان گهربار امام علی(ع) در نهج‌البلاغه یافت و با توجه به متأثر بودن پاسکال از غزالی، عنوان «معقولیت اعتقاد» برای این برهان شایسته‌تر است. برهان «درجات کمال» نیز برهانی است که متألّهان مغرب زمین آن را در اثبات خدا به کار می‌برند؛ این برهان بر قاعده امکان اشرف قابل انطباق است و می‌توان آن را از برخی تعابیر نهج‌البلاغه استنتاج نمود. هم‌چنین سخنانی از امام با صراحت بر برهان حرکت دلالت دارد.
صفحات :
از صفحه 77 تا 90
مقدمه، تحشیه و ترجمه توماس آکویینی از تاریخ فلسفه کاپلستون
نویسنده:
احمد اشرفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
رساله حاضر٬ حاصل ترجمه هفت فصل (از فصل ۳۱ تا ۳۷ ) از کتاب تاریخ فلسفه فردریک کاپلستون به انضمام مقدمه و تحشیه از مترجم است که پاورقی نویسنده متن انگلیسی با علامت * و تحشیه مترجم با اعداد از یکدیگر متمایز شده اند. فصل ۳۱ تا ۳۷ به ترتیب از فصل ۱ تا ۷ شماره گذاری شده اند. موضوع فصل ۳۱٬ زندگی٬ آثار٬ شیوه بیان قدیس توماس است. فصل ۳۲ درباره فلسفه و الهیات قدیس توماس بحث می کند که در این فصل از تمایز فلسفه و الهیات٬ ضروری اخلاقی وجود وحی٬ تعارض ایمان و علم درباره موضوع واحد و در ذهن واحد٬ غایت طبیعی و غایت ماوراء الطبیعی٬ سخن به میان می آید. در فصل ۳۳ با عنوان مبادی مخلوقات٬ قدیس توماس بدنبال دلایلی برای آغاز حیات جسمانی است و ترکیب اجسام از ماده و صورت را تبیین می کند و دلایل خود را در رد عقول بذری و کثرت صور جوهری ارایه کرده و نظرش را درباره قوه و فعل و نیز وجود و ماهیت بیان می کند. در فصل ۳۴ براهین اثبات وجود خدا که شامل پنج برهان معروف اوست مطرح می شود و برهان قدیس آنسلم مورد نقد قرار می گیرد. فصل ۳۵ شامل طرق دست یافتن به شناختی از ذات خداست که در این فصل٬ قدیس توماس طریق سلبی و ایجابی را به این منظور ارائه می کند و نیز از عدم تمایز واقعی میان صفات خدا بحث می شود. فصل ۳۶٬ پیرامون آفرینش است و موضوع خلق از عدم و آفرینش مختارانه را از نظر توماس آکوئینی بررسی می کند و به مساله شر و قدرت مطلق خدا می پردازد. فصل آخر این رساله٬ ( فصل ۳۷ )٬ روان شناسی قدیس توماس را مطرح می کند که صورت جوهری واحد در انسان٬ قوای نفس٬ حواس باطنی٬ اختیار و فناپذیری نفس از مهمترین مباحث این فصل هستند.
خدا، از مفهوم تا مدل های معرفتی (تمایز و ارتباط مفهوم، تصور و تصویر خدا و نقش روش‌شناختی مدل ها در ادراک خدا)
نویسنده:
زهرا حسینی ، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
با توجه به اینکه در پژوهش‌های مختلف، در اطلاق بر «برداشت‌های ذهنی از خدا» سه تعبیر «مفهوم خدا»، «تصور خدا» و «تصویر خدا» اغلب به یک معنا استفاده شده است، در این نوشتار درصددیم تا با بیان تمایز این تعابیر به نقش روش‌شناختی توجه به تمایز و پیوند آنها بپردازد. برداشت ما از خدا به اعتبارهای گوناگون نام‌های مختلفی به خود می‌گیرد. تنها یک «مفهوم خدا» وجود دارد که انسان‌ها آن را به‌گونۀ متفاوتی از همدیگر ادراک می‌کنند؛ بنابراین نمی‌توان ادراک‌های مختلف را مفهوم‌های خداوند نامید. اما واژۀ تصور، معنای عامی را دارد که در عین اینکه نقش فاعل شناسا را بیشتر نشان می‌دهد، از محدودیت‌های مترتب بر مفهوم و تصویر نیز فارغ است؛ زیرا تعبیر «تصویر خدا» نیز به‌طور ضمنی دال بر وجود عناصر خیال از قبیل استعاره‌ها و اسطوره‌هاست، پس پژوهش را به جهت خاصی مقید می‌کند. در این میان، مدل خدا تعبیر مهم اما کمتر شناخته‌شده‌ای است که با ایجاد یک شبکۀ زبانی، نقشی روش‌شناختی در تصور ما از خدا و معرفت دینی به‌مثابۀ دنیای ناشناختۀ تحقیق دارد. مدل‌های خدا استعاره‌های قدرتمندی هستند و رابطه‌ای تمثیلی با مفهوم دارند؛ از این‌رو به‌لحاظ معرفتی بر مبنای رئالیسم عین‌گرا ارزیابی‌شدنی نیستند؛ اما در آزمون انسجام و تناسب، به‌طور جدی مورد توجه انسجام‌گرایان و عمل‌گرایان قرار دارند.
صفحات :
از صفحه 21 تا 48
توهم خدا یا توهم داوکینز
نویسنده:
فخرالدین طباطبایى، یوسف دانشور نیلو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
نوشتار پیش رو، شرح تقابل اندیشه دو شخصیت معروف در دو حوزه الهیات و الحاد است. یکى از این دو، ریچارد داوکینز، مى کوشد در کتاب «پندار خدا» از همه تخصص خود در حوزه زیست شناسى فرگشتى یارى بجوید و به بى خدایى و الحاد برسد و در نقطه مقابل، آلیستر مک گراث، با تصنیف کتاب «پندار داوکینز» تلاش دارد به نقدى منصفانه از این کتاب بپردازد و به مخاطبان نشان دهد که علوم تجربى و به طور خاص، نظریه فرگشت با خداباورى در تنافى نیستند. نکته درخور توجه اینکه هر دو نفر در فضاى دانشگاه آکسفورد تنفس کرده و هر دو تجربه الحاد را از سر گذرانده اند؛ با این تفاوت که اولى هنوز با پافشارى بر الحاد خود، مشهورترین و پرارجاع ترین ملحد جهان شده، ولى دومى با وجود تخصص در علوم تجربى، از الحاد دست شسته و به مدافعى سرسخت براى خداباورى بدل گشته است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 100
رابطه فلسفه و دین
نویسنده:
محمدرضا مدرسى، محمد فنائى اشکورى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رابطه دین و عقل همواره در تاریخ تفکر بشرى بحث انگیز بوده است. از آنجاکه آشکارترین ظهور عقل در فلسفه است، بحث دین و عقل به بحث دین و فلسفه نیز کشیده شده است. در این نوشتار پس از تعریف فلسفه و دین، دیدگاه برخى از اندیشمندان اسلامى و غربى را در این باره بررسى مى کنیم. برخى از کسانى که میان دین و فلسفه هماهنگى نمى بینند، معتقدند که دین بر عقل مقدم است و تمسک به عقل در فهم دین مجاز نیست؛ برخى نیز عقل را مقدم بر دین مى دانند. بیشتر اندیشمندان اسلامى تعارضى میان عقل و دین و در نتیجه ناسازگارى ذاتى میان دین و فلسفه نمى بینند و معتقدند که حکم صریح و قطعى عقل با حکم قطعى شرع هرگز تعارضى نخواهد داشت و در صورت مشاهده تعارض حکم قطعى عقل با حکم ظنى شرع، باید حکم ظنى شرع را تأویل کرد.
صفحات :
از صفحه 147 تا 163
  • تعداد رکورد ها : 663