جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 11
التهذيب في التفسير - المجلد 5 (سورة التوبة: 67 - سورة إبراهیم)
نویسنده:
الحاکم أبی سعد المحسن بن محمد بن کرامة البیهقی الجشمی؛ تحقیق: عبدالرحمن بن سلیمان السالمی
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
مبانی و روش های تفسیر معتزله
نویسنده:
عباس همامی، حسین رجب زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
معتزله با تکیه بر اصول اعتقادی خویش و محوریت عقل به تفسیر قرآن پرداختند و موارد معارض با عقل و اندیشه های خویش را تاویل کردند. اعتقاد آنها به آزادی انسان در افعال خویش، تنزیه خداوند از تجسیم و شرور، رد خرافات و اساطیر و انکار شفاعت و جز آنها به تاویلات آنها گستردگی بخشید. آنها با استفاده از ابزارهایی چون عقل، ادبیات، ساختار نحوی جملات، قرائت مشهور و روایات صحیح به تفسیر قرآن اقدام کردند و به نوعی افراطی گری در تاویلات عقلی دچار شدند تا جایی که از طرف مخالفین اشعری و اهل سنت به بیهوده گویی و تفسیر به رای متهم گردیدند.
صفحات :
از صفحه 7 تا 22
عقل و عقلانیت در تفاسیر شیعه
نویسنده:
محمد اسماعیلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
بررسی چگونگی برخورد مفسران شیعی با مقوله عقل و کاربرد آن در تفسیر قرآن است. نویسنده، طی چهار فصل، ابتدا عوامل پیدایش تفسیر عقلی، گونه های تفسیر عقلی، معیار شناخت تفاسیر عقلی، و شرایط تفسیر عقلی را بررسی نموده و چند تفسیر عقلی شیعه را معرفی می نماید. سپس ادله مخالفان و موافقان تفسیر عقلی را نقد و بررسی می کند و آن گاه با استفاده از تفاسیر عقلی شیعه، به ارزیابی براهین عقلی اثبات وجود خداوند در قرآن کریم می پردازد. و در پایان، استدلال های قرآن کریم از قبیل براهین اثبات پروردگار، توحید، و معاد را بررسی نموده، نمونه هایی از جدل در قرآن کریم را ذکر می نماید.
رویکرد عقلی در تفسیر
نویسنده:
هما میرزاوزیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
این پایان نامه ترجمه فصول اول و دوم کتاب «الاتجاه العقلی فی التفسیر» اثر نصر حامد ابوزید است. عناوین این فصول به این قرار است: فصل اول، مفهوم مجاز، خاستگاه و دگرگونی های آن؛ فصل دوم، مجاز و تأویل. مترجم نخست در خصوص موضوع کتاب از پیدایش معتزله، معتزله و تفسیر، روش تفسیری معتزله، جایگاه عقل در تفسیر معتزله، کاربرد عقل در شناخت محکم و متشابه و تفسیر آن، لغت در تفسیر معتزله، اسباب نزول در تفاسیر معتزله، معتزله و مسئله حدوث قرآن، معتزله و بحث ناسخ و منسوخ، معتزله و بحث اعجاز قرآن، معتزله و بحث عام و خاص، معتزله و بحث قصص قرآنی، معتزله و مسئله مدت نزول قرآن، معتزله در مسئله تحریف قرآن، معتزله و مبحث حقیقت و مجاز و امتیازات تفسیر معتزله بحث کرده و در ادامه کتاب را معرفی کرده و به دنبال آن به ترجمه فصل دوم کتاب پرداخته است.
بررسى دیدگاه علامه طباطبائى ‏(رحمه الله) در باره رابطه داده ‏هاى فلسفى با تعالیم وحیانى
نویسنده:
ابوالفضل ساجدى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آنچه در پى مى آيد مرورى بر ديدگاه علامه طباطبائى (رحمه الله) در باره ارتباط ميان تعاليم وحيانى و استدلالات عقلانى است. بررسى زندگى اين بزرگ مرد نشان مى دهد كه وى توجه فراوانى به ارتباط و تطابق فلسفه با مذهب داشته است. وى پس از ترك تبريز (زادگاهش) به قصد عزيمت به قم و آغاز تدريس و تحقيق، تدريس فلسفه را بر ساير دروس ترجيح داد، بويژه آنكه در آن زمان، كلاس هاى سطح بالاى فلسفه در قم وجود نداشت. علاوه بر آن، با تشريح نظريه طباطبائى (رحمه الله) در زمينه نكات گوناگونى نظير دعوت قرآن به كاربرد شيوه عقلانى، استفاده او از اين شيوه در تفسير قرآن و تفسير خاص وى در مورد آيه ويژه اى در ارتباط با اهيمت منطق، مى توان روشن ساخت كه علامه طباطبائى (رحمه الله) تأكيد خاصى بر نقش فلسفه، منطق و استدلالات عقلانى در تفسير وحى دارد.
تفسیر عقلی روشمند قرآن
نویسنده:
محمدعلی رضایی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این‌ مقال، مطالب‌ زیر مورد بررسی‌ قرار گرفته‌ است‌ و نتایج‌ ذیل‌ به‌ دست‌ آمده‌ است. 1. در مقدمه‌ بیان‌ شده‌ که‌ تفسیر عقلی‌ از جایگاه‌ ویژه‌ای‌ در روش‌های‌ تفسیری‌ بر خوردار است‌ و مورد نقض‌ و ابرام‌ مذاهب‌ (شیعه، معتزله‌ و اشاعره) قرار گرفته‌ است‌ و معانی‌ متفاوتی‌ از آن‌ ارائه‌ شده‌ است. 2. در مبحث‌ واژگان، مقصود از روش‌ تفسیر و عقل‌ روشن‌ می‌شود که‌ در این‌ جا گاهی‌ عقل‌ فطری‌ یا نیروی‌ فکر مراد است‌ و گاهی‌ عقل‌ اکتسابی‌ یا مدرکات‌ و برهان‌ عقلی‌ که‌ هر دو در تفسیر کاربرد دارد. 3. برخی‌ صاحب‌ نظران‌ تاریخچه‌ تفسیر عقلی‌ را از عصر پیامبر(ص) دانسته‌اند؛ ولی‌ ریشه‌های‌ این‌ روش‌ در روایات‌ اهل‌بیت(ع) یافت‌ می‌شود. و در دوره‌ تابعین‌ توجه‌ بیش‌تری‌ به‌ آن‌ شد و در قرون‌ بعدی‌ اوج‌ گرفت. 4. دیدگاه‌ها درباره‌ تفسیر عقلی‌ بیان‌ شده‌ که‌ برخی‌ استفاده‌ ابزاری‌ از برهان‌ و قراین‌ عقلی‌ را تفسیر عقلی‌ دانستند و برخی‌ استفاده‌ از نیروی‌ فکر در جمع‌بندی‌ آیات‌ و احادیث‌ را تفسیر عقلی‌ دانستند و برخی‌ هر دو را مطرح‌ کردند. و ما در پایان‌ به‌ نتیجه‌ رسیدیم‌ که‌ در حقیقت‌ تفسیر عقلی‌ قسم‌ اول‌ است، ولی‌ طبق‌ اصطلاح‌ مشهور - و به‌ طور تسامحی‌ - قسم‌ دوم‌ نیز از تفسیر عقلی‌ به‌شمار می‌آید
منهج و گرایش تفسیری تسنیم
نویسنده:
علی اسلامی، محمدرضا مصطفی‌پور
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
تفاسیر قرآن، هر یک از منهج و روشی استفاده کرده و با گرایشی خاص تنظیم شده‌اند. روش برخی مأثور و مبتنی بر سنت و روایات منقول از پیامبر و ائمه بوده است و برخی مبتنی بر روش عقل برهانی و برخی بر روش تفسیر قران به قرآن. نیز برخی گرایش ادبی و برخی کلامی و برخی فلسفی و غیره دارند. در قرن پانزدهم تفسیر قیم تسنیم به جامعه مسلمانان عرضه شد که به لحاظ روش از روش اجتهادی جامع پیروی می‌کند. بدین صورت که هم از روش تفسیر قرآن به قرآن و هم از روش مأثور و هم روش عقلی یعنی برهان عقلی استفاده می‌کند و در گرایش نیز با گرایش معرفتی و اخلاقی و اجتماعی به تفسیر قرآن پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 89 تا 103
چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گيرى از عقل در تفسير قرآن
نویسنده:
حميد آريان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
جريان عقل گرايى به مثابه يك طيف، نظريه ها و ديدگاه هاى مختلفى را در بر مى گيرد. تمام نگرش ها در اين طيف نسبت به اصل اثرگذارى عقل در فرايند تفسير توافق دارند، اما در كم و كيف و شرايط آن، اختلاف هايى در بين آنان ديده مى شود. از ديدگاه اين جريان، نه تنها بهره گيرى از قوه عقل و داده هاى عقلى در فهم و تفسير قرآن مجاز، بلكه لازم است. مقاله با روش توصيفى ـ تحليلى و با هدف ارائه مهم ترين استدلال هاى اقامه شده در اثبات مدعاى يادشده فراهم آمده است. تعدادى از اين ادله ناظر به اصل جواز به كارگيرى عقل در تفسير هستند و برخى ديگر بر لزوم به كارگيرى عقل در فرايند تفسير دلالت و تأكيد دارند. حاصل پژوهش اين است كه با وجود ادله متقن عقلى و نقلى، دخالت عقل به عنوان قوه استنباط و نيز به كارگيرى مدركات عقلى به عنوان قرينه براى فهم مراد خدا از آيات قرآن لازم است و با حذف عقل از صحنه تفسير قرآن، دستيابى به معناى مراد الهى در بخشى از آيات ناممكن و در تعدادى ديگر از آيات منجر به انحراف در تفسير و حصول معنايى نادرست از آيات خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 40
چگونه می توان گفت که عقل در تفسیر قرآن کریم دچار اشتباه نمی شود؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
آیات قرآن کریم را می توان از دو دیدگاه تقسیم بندی کرد. در دیدگاه اول، موضوعات ارائه شده در دو رده محکم و متشابه تقسیم بندی می شوند. این تفکیک در آیه هفتم سوره آل عمران صریحا با این تعبیر بیان شده : "مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُ بیشتر ...
عقلانیت و مقابله با خرافات با تاکید بر آثار سید مرتضی
نویسنده:
مجید معارف، حامد شریعتی نیاسر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قرآن: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
سید مرتضی از عالمان به نام امامیه در قرن پنجم در زمره دانشمندانی است که جنبه‌ی عقلانیت در آثار آنان بسیار قوی بوده و همین قوت عقلانیت، نقش بسزایی در مخالفت جدی وی با خرافات داشته که آن هم ریشه در جهل و نادانی بشر دارد. باورهایی از قبیل اعتقاد به فال بد یا طیره و نیز شوم بودن برخی موجودات. عقلانیت نزد سید مرتضی تا بدان حد از اهمیت است که وی افرادی که از سر تقلید و بدون تعقل معتقد به حق بوده و مبانی اعتقادی خویش را بدون تدبر و تأمل پذیرفته‌اند را، چنانچه این شاکله‌ی ذهنی به تضییع حقایق اسلامی منجر شود، کافر و فاسق می‌داند و بر همین اساس سخن آنان را فاقد حجیت لازم دانسته و اخبار و روایات‌ آنان را نیز مردود اعلام می‌کند. سید مرتضی در آثار خود بر اساس همین عقلانیت به شدت به نفی چنین باورهای خرافی پرداخته و حتی روایات سازگار با این باورها را یا مردود دانسته و یا در صدد تأویل و توجیه آن برمی‌آید و در عین حال در قلمرو دینی خارج از عقلانیت حتی با وجود غرابت ذهنی برخی از روایات، ملتزم به تعبد در برابر آن است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 28
  • تعداد رکورد ها : 11