جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
نظریه مُثُل
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 14
عنوان :
ذاتگرایی افلاطون: تفسیر مجدد نظریه مُثُل [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
Vasilis Politis (واسیلیس پولیتیس)
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
Cambridge University Press,
زبان :
انگلیسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
مُثُل افلاطونی
,
فلسفه یونان
,
مُثُل
,
مُثُل افلاطونی(اصطلاح وابسته)
,
ذات گرایی افراطی افلاطونی
,
ذات گرایی ارسطویی
,
ذات گرایی افلاطونی
چکیده :
ترجمه ماشینی: در این کتاب، واسیلیس پولیتیس استدلال میکند که صورتهای افلاطون جوهر هستند، نه صرفاً چیزهایی که دارای جوهر هستند. پولیتیس نشان می دهد که درک نظریه افلاطون از صُوَر به عنوان یک نظریه جوهر، چالشی جدی برای فیلسوفان معاصر است که ذات گرایی را چیزی بیش از یک آیتم اختیاری در فهرست فلسفی می دانند. او پیشنهاد میکند که این رویکرد همچنین انتقادی تند از کسانی است که ذاتگرایی ارسطویی را تنها موضع معقول میدانند: پولیتیس نشان میدهد که ذاتگرایی افلاطون نظریهای کاملاً استدلالشده، دقیق، و منسجم و رقیبی قابل قبول برای نظریه ارسطو است. این کتاب برای دانشجویان و دانش پژوهان علاقه مند به تلاقی بین فلسفه و تاریخ فلسفه جذاب خواهد بود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاريخ الفلسفة الغربية - الکتاب الاول: الفلسفة القديمية (به فارسی: تاریخ فلسفه غرب)
نویسنده:
برتراند راسل؛ مترجم: زکی نجیب محمود؛ ناظر: احمد امين
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
معرفی کتاب
فهرست
وضعیت نشر :
قاهره: الهیئة المصریة العامة للکتاب,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه غرب
,
فلسفه غربی
,
کتب فلسفه غرب به عربی
کلیدواژههای فرعی :
نظریه مُثُل ,
اندیشه فلسفی ,
تاریخ فلسفه ,
فلسفه سیاسی ,
معرفت فلسفی ,
02. جهان شناسی Religious cosmology ,
جهان شناسی فلسفی ,
شکاکان ,
فیلسوفان ,
علم نجوم ,
کلبیان ,
علم ریاضی ,
علم طبیعی ,
فلسفه الهی ,
فلسفه یونان ,
فلسفه هراکلیتوس ,
فلسفه ارسطو ,
فلسفه فیثاغورث ,
مکتب فلسفی ,
فلاسفه غرب ,
تاریخ فلسفی ,
بقای روح ,
امپراتوری روم ,
شابک (isbn):
978-977-421-694-8
چکیده :
کتاب «تاريخ الفلسفة الغربية» در دو جلد نوشته برتراند رسل مي باشد. جلد اول این کتاب درباره فلسفۀ قدیم است که در سه فصل نگاشته شده است: 1. فلاسفه پیش از سقراط، شامل: فصل اول ظهور تمدن یونانی، فصل دوم مکتب ملطی، فصل سوم فیثاغورس، فصل چهارم هراکلیتوس، فصل پنجم پارمنیدس، فصل ششم امپدوکلس، فصل هفتم آتن و فرهنگ، فصل هشتم انکساگوراس، فصل نهم اتمیستها، فصل دهم پروتاگوراس. 2. سقراط، افلاطون، ارسطو شامل: فصل یازدهم سقراط، فصل دوازدهم تأثیر اسپارت، فصل سیزدهم منابع عقاید افلاطون، فصل چهاردهم مدینۀ فاضلۀ افلاطون، فصل پانزدهم نظریۀ مُثُل، فصل شانزدهم نظریۀ افلاطون دربارۀ بقای روح، فصل هفدهم جهانشناسی افلاطون، فصل هجدهم معرفت و ادراک در فلسفه افلاطون، فصل نوزدهم مابعدالطبیعۀ ارسطو، فصل بیستم اخلاق ارسطو، فصل بیست و یکم فلسفۀ سیاسی ارسطو، فصل بیست و دوم منطق ارسطو، فصل بیست و سوم فلسفۀ طبیعت ارسطو، فصل بیست و چهارم ریاضیات و نجوم قدیم یونان. 3. فلسفۀ باستانی پس از ارسطو شامل: فصل بیست و پنجم جهان یونانی، فصل بیست و ششم کلبیان و شکاکان، فصل بیست و هفتم اپیکوریان، فصل بیست و هشتم فلسفه رواقیان، فصل بیست و نهم امپراتوری روم و رابطۀ آن با فرهنگ، فصل سی ام فلوطین.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وحدت مقسمی ماهیت سِعی به تبع اصالت وجود
نویسنده:
محمدکاظم فرقانی، ابراهیم خانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
ملاصدرا
,
اصالت وجود
,
اعتباریت ماهیت
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
اصالت وجود
کلیدواژههای فرعی :
وحدت حقیقت وجود ,
رویکرد هستی شناسانه به ماهیت ,
مشاهده ذات ,
نسبت جوهر و عرض ,
حمل حقیقت بر رقیقت ,
علت کثرت در ماهیت ,
ماهیت کلی عقلی ,
ماهیت صرفه ,
ماهیت سعی ,
تشکیک در ماهیت ,
مرتبه تجرد عقلی ,
اعتبارات ماهیت ,
کیفیت انتساب عوارض به ذات ,
نسبت وجودی ذوات عقلی و اعراض ,
خصوصیات عالم عقل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2345-3761
چکیده :
در مورد نحوه تقسیم بندی اعتبارات مختلف ماهیت و همچنین نحوۀ تحقق این اعتبارات، مباحثی تفصیلی در فلسفه مطرح شده است، ولی بر اساس نظر غالب، کلی طبیعی به عنوان مقسم و سایر اعتبارات آن به عنوان اقسام قلمداد میشود. در مورد نحوۀ تحقق آنها نیز گرچه بر سر وجود افراد جسمانی برای یک ماهیت جوهری توافق وجود دارد، اما بر سر وجود فردی عقلی که از آن تعبیر به مثال عقلی و افلاطونی میشود اختلاف نظر وجود دارد، لیکن به نظر میرسد همان گونه که عارفان در یک تفاوت بنیادین در تقسیمات وجود، وجود لابشرط مقسمی را به عنوان حقیقت وجود معرفی مینمایند و تمامی اقسام وجود را مظاهر آن قلمداد میکنند؛ در مورد ماهیت نیز بتوان چنین مسیر تحولی را پیمود. به این صورت که با پیگیری لوازم وجود فرد عقلی ماهیت جوهری نشان داد که سایر اعتبارات ماهیت در قبال این حقیقت عقلی به منزلۀ فروع و ظهورات آن میباشند و لذا سبب تعدد حقیقی افراد ماهیت نمیشوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابعاد ابتکاری نظریه مثل در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
قدرت الله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
تعلیم آموزه های دینی
کلیدواژههای فرعی :
مثل ,
افلاطون ,
حرکت جوهری ,
ملاصدرا ,
تجرد ,
ارباب انواع ,
تقلید ,
قاعده امکان اشرف ,
عالم ماده ,
معرفت حقیقی ,
رابطه طولی ,
ثبات ,
بهره مندی ,
عالم جسمانی ,
معرفت عقلانی ,
اصالت و تشکیک حقیقت وجود ,
اعیان ثابته و صفات الهی ,
عالم محسوس و معقول ,
ایده ها ,
رابطه علی و معلولی ,
حقایق عقلانی مجرد محض ,
مرتبه مافوق و مادون ,
ارباب انواع ,
قاعده بسیط الحقیقه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2251 - 9386
چکیده :
تبیین مبتکرانه ملاصدرا از نظریه مثل دارای اهمیت خاصی است. زیرا او تلاش دارد تا با استفاده از اصالت و تشکیک حقیقت وجود تبیین جدیدی از چیستی، جایگاه و کارکردهای مثل ارائه دهد که متفاوت از گذشتگان و حتی افلاطون باشد. او ضمن پذیرش اصل وجود مثل، از رویکردهای مختلف وجود شناختی، معرفت شناختی، عرفانی و دینی به اثبات آنها و ویژگی هایشان در نظام کل هستی می پردازد. از جنبه وجود شناختی، نشان داده می شود که امر ثابتی مورد نیاز است تا وحدت، ثبات و غایت حرکت جوهری موجودات مادی را تضمین نماید. از جهت معرفت شناختی، ملاصدرا استدلال می کند که در ادراک عقلانی، نفس انسان نمونه های عالی و مجرد اشیاء جسمانی را مشاهده می کند که همان مثل افلاطونی هستند. در رویکرد عرفانی مثل افلاطونی شبیه اعیان ثابته و صفات الهی درنظر گرفته می شوند و نهایتا اینکه در رویکرد کلامی او به آیاتی از قرآن استناد می کند که آنها اصل موجودات این جهانی را در عالمی مجرد می دانند. در همه این تعابیر ملاصدرا، رابطه وجودی، چون علیت و معرفت شناختی چون تقلید و بهره مندی اشیاء جسمانی از مثل را مد نظر دارد و با استفاده از مراتب تشکیکی عوالم، شکاف بین عالم جسمانی و عقلانی مثل را از بین می برد. همچنین تلاش ملاصدرا برای تبیین دقیق تر مثل افلاطونی منجر به درنظر گرفتن عالم مثال می گردد که واسطه بین عالم محسوس و معقول است. در این مقاله تلاش می شود تا جنبه های ابتکاری تبیین ملاصدرا از نظریه مثل بررسی شده و میزان موفقیت این امر نشان داده شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
متافیزیک ارسطو و ابن سینا در تقابل با دیدگاه مثُل
نویسنده:
محمد علی تیوای
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
مابعدالطبیعه ابن سینا
,
مابعدالطبیعه ارسطو
,
مابعدالطبیعه افلاطونی
کلیدواژههای فرعی :
علم الهی ,
علیت ,
تشکیک در وجود ,
تشکیک ,
سنخیت ,
اشارات و تنبیهات ,
قاعده امکان اشرف ,
صانع ,
نظریه تذکار ,
بهره مندی ,
شناخت یقینی ,
مبدا و معاد ,
کارکرد معرفتی نظریه مثل ,
انواع موجود ,
فرد معقول ,
وصف ماهیت ,
تجرد کمیات ,
صور مجرد ,
ممکن اشرف ,
ممکن اخس ,
محال بودن طفره ,
فاعل مفارق عقلی ,
فرضیه صفر و یک هستی ,
نسبت متافیزیک افلاطون با اخلاق ,
فناپذیری نفس ,
فیض وجود ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
بنا بر متافیزیک افلاطون، اعتقاد بر این است که برای هر یک از انواع موجود در عالم ماده، فردی نوری مجرد عقلانی مستقل قائم به ذات در عالم مجردات موجود است که مدبر انواع مادی خود می باشد. در واقع، افلاطون با ارائه ی این دیدگاه، به دنبال آن بود که بتواند باور به عنصر بقا و پایداری و به تبع آن، شناخت یقینی نسبت به اشیا را موجه نماید. دیدگاه مثل در تقابل با متافیزیک ارسطو و ابن سینا، غیرمبرهن و غیرمنطقی شناخته شده است. نگارنده در صدد آن است که ضمن ترسیم ساختار کلی دیدگاه مثل و بیان براهین ارائه شده در نفی و اثبات این دیدگاه، با ارزیابی تقابل دو نظام متافیزیکی (متافیزیک ارسطو - ابن سینا و متافیزیک افلاطونی) نشان دهد که تا چه اندازه متافیزیک افلاطون در تقابل با متافیزیک ارسطو و ابن سینا، قادر به اثبات عالمی مافوق جهان محسوس می باشد. در پایان مقاله نیز اشاره ای کوتاه به یک فرضیه داریم که می تواند با روی کردی میان رشته ای در ایجاد سازگاری و تمرکز میان فلسفه و دیگر علوم، نقش شایان توجه ای داشته باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 106
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد و بررسی نظریه "مثل" و تأثیر آن در فهم ملاصدرا از آیات قرآن
نویسنده:
علی ارشد ریاحی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
ملاصدرای شیرازی
,
امامت
,
قرآن
,
زبان دین (مسائل جدید دین شناسی)
,
تعلیم آموزه های دینی
,
شخصیت ها
,
علم نفس
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
کلیدواژههای فرعی :
ملاهادی سبزواری ,
فخر رازی ,
علامه طباطبایی ,
حضرت آدم (ع) ,
افلاطون ,
سهروردی ,
تغییر و ثبات ,
وجود ذهنی ,
اسفار ,
قوای نفس ,
اختلاف تشکیکی ,
مفاتیح الغیب ,
صور ذهنی ,
کیف نفسانی ,
اسماء ,
امامت باطنی ,
قرآن ,
وحی ,
ابن سینا ,
آیت اله جوادی آملی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در این مقاله ابتدا نظریه "مثل" مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به این منظور مهمترین ادله اثبات این نظریه در فلسفه شیخ اشراق و ملاصدرا و همچنین مهمترین اشکالهای ابن سینا و امام فخر رازی به آن، مورد تحلیل، نقد و بررسی قرار گرفته و با استدلال معلوم شده است که نه ادله آن دو فیلسوف برای اثبات این نظریه صحیح است و نه اشکالهای این دو دانشمند برای انکار آن، بنابراین به علت عدم دلیل اثبات و نه به خاطر وجود دلیل بر بطلان، نمیتوان این نظریه را تأیید کرد. در بخش دوم برداشتهای ملاصدرا از آیات قرآن، تحت تأثیر نظریه "مثل" مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به این منظور کلیه مواردی که ملاصدرا تحت تأثیر این نظریه معنایی خلاف معنای ظاهر آیات قرآن ارایه داده است، از کتب تفسیری و فلسفی او جمع آوری شده است. سپس با توجه به روایات، آیات، قرائن عقلی و لفظی صحت و سقم برداشتهای ملاصدرا از آن آیات، معین شده است. در اثر این تحقیق معلوم شده است که هیچ یک از چهار تفسیری که ملاصدرا تحت تأثیر این نظریه مطرح کرده است، صحیح نیست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 3 تا 20
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
«مُثُل» در نگاه شیخ اشراق و تطبیق اجمالی آن با اندیشه افلاطون
نویسنده:
مرتضی رضایی، یداللّه یزدانپناه
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
افلاطون
,
سهروردی
,
هستی شناسی(فلسفه)
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه اشراقی
,
مُثُل
کلیدواژههای فرعی :
ادله نقلی و وحیانی ,
عالم مثال ,
قاعده امکان اشرف ,
خیر محض ,
نورالانوار ,
عالم محسوسات ,
شهودات عرفانی ,
مفهوم کلی ,
انوار قاهره ,
وحدت تشکیکی وجود ,
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
طرح «نظریه مُثُل» و حضور تأثیرگذار آن در مباحث گوناگون فلسفی، مستند به افلاطون است و به دلیل آنکه دایره هستی را گسترده تر ترسیم میکند و از وجود موجوداتی با صفاتی ویژه سخن میگوید، در دوره های گوناگون فلسفی و تاریخی موضوع گفت و گو بوده است. یکی از طرفداران این نظریه شیخ اشراق، شهاب الدین سهروردی است که جایگاهی تعیین کننده به مُثل در نظام هستی شناختی خود میدهد و میکوشد از سویی با ارائه ادلّه ای متقن وجود این عالم را اثبات کند و از سوی دیگر، با تبیین روشن نسبت این عالم با مراتب وجودی مافوق و مادون آن، چهره ای معقول تر و پذیرفتنی تر در قیاس با تبیین افلاطون به آن ببخشد. مقاله حاضر کاوشی است در چیستی مُثل از نگاه افلاطون و شیخ اشراق؛ ادلّه ای که شیخ اشراق برای اثبات عالم مُثل ارائه کرده است، و نیز جایگاهی که مُثل در نظام هستی شناختی این دو متفکر دارد. از آنجا که مقصود اصلی نگارنده، بررسی نگاه سهروردی به مُثل بوده است، دیدگاه افلاطون نیز به اجمال کانون توجه قرار گرفته است تا اشتراکات و تفاوتها بهتر خود را نمایان کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 131 تا 165
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پروکلوس و مسأله خوریسموس
نویسنده:
امیرحسین ساکت
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
افلاطون
,
صدور
,
فلسفه غربی
,
فلسفه نوافلاطونی
,
خوریسموس
,
پروکلوس
کلیدواژههای فرعی :
مُثُل ,
علیت ,
عالَم صغیر(مقابل عالَم کبیر) ,
حد وسط ,
دیالکتیک افلاطون ,
چکیده :
انفصال ایدهها و اشیاء از یکدیگر که از آن با عنوان خوریسموس یاد میشود باعث بروز مشکلاتی در وجودشناسی و شناختشناسی افلاطون شده است. در صورت قطع ارتباط ایدهها و افراد، در وجودشناسی با این مشکل مواجه میشویم که چگونه ممکن است ایدهها علت افرادی باشند که با آنها ارتباطی ندارند. در شناختشناسی باید به این مسأله پاسخ دهیم که اگر ایدهها با افراد ارتباطی نداشته باشند چگونه میتوان از طریق اشیاء به شناخت ایدهها دست یافت. افلاطون و فیلسوفان بعدی هریک به نحوی میکوشند تا به مسأله خوریسموس پاسخ دهند. پروکلوس در پاسخ به این مسأله از دو اصل «حد وسط» و «وجود متقابل چیزها در یکدیگر» استفاده کرده است که اگرچه سابقه آنها به فیلسوفان قبلی و حتی به آثار افلاطون باز میگردد اما نخستین بار پروکلوس آنها را بسط داد و به طور گسترده به کار برد. بر طبق اصل اول واسطههایی میان ایده و افراد وجود دارند که فیض ایده را به افراد میرسانند و همچنین امکان شناخت ایده را از طریق افراد فراهم میسازند. بر طبق اصل دوم صورتی از ایده در افراد تجسم مییابد و در عین حال افراد نیز به نحوی بالقوه در ایده متعالی وجود دارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 68
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی لوازم نفسشناختی نظريه مثل؛ مناقشه در دفاع ملاصدرا از مثل
نویسنده:
علی شيروانی, فاطمه رازيی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
بنیاد حکمت اسلامی صدرا,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
فناناپذیری
,
معرفت خدا
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
نظرية مثل از مهمترين نظريات فلسفييي بشمار ميرود كه بر انديشة بيشتر متفكرين در اعصار مختلف تأثيرگذار بوده و فلاسفه ناگزير از پذيرش يا رد آن شدهاند. غالب فلاسفة مسلمان نيز نسبت به اين نظريه بيتفاوت نبودها ند و كليت نظريه را پذيرفتهاند. اما اغلب، اين نظريه در نظام فكري ايشان به تأويل و تحويل برده شده است. ملاصدرا معتقد است كه با استمداد از مباني فلسفي خويش تبييني از نظرية مثل ارائه داده، كه كاملاً منطبق بر غرض افلاطون است. پرسش اينكه، در حاليكه نظرية مثل از جهات بسياري از جمله حوزة علم النفس، با مبادي فلسفي ملاصدرا ناسازگار است، آيا اين تلاش فلسفي او موفق بوده است؟ پژوهش حاضر ميكوشد اين پرسش را با توجه به لوازم نفسشناختييي كه از اين نظريه برخاسته مورد مداقه و تحليل قرار دهد.در اين مقاله، پس از بررسي جامع ابعاد و لوازم نفسشناختي نظرية مثل و نيز بيان ديدگاه ملاصدرا دربارة اين نظريه و دفاع وي از آن، بهمراه بيان كليتي از علمالنفس صدرايي، ناسازگاريهاي مبادي نفسشناختي حكمتمتعاليه با لوازم نظرية مثل افلاطوني بتصوير كشيده ميشود و دفاع سرسختانه صدرالمتألهين از اين نظريه زير سؤال ميرود. فرجام آنكه: باور به قدم نفس و نظرية تذكاري معرفت و توقف نفسشناسي افلاطون بر تجرد عقلاني متمايز از بدن مادي، در برابر انديشة ملاصدرا مبني بر جسمانية الحدوث بودن نفس و عقيده به تأسيسي بودن معرفت و نيز وجود رابطي نفس، از اهم نقاط افتراق نظام فكري اين دو فيلسوف شمرده شده و در نتيجه هرگونه كوشش براي جمع ميان اين دو ديدگاه را بيثمر ميسازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 72
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه مثل افلاطونی و سیر آن در فلسفه اسلامی
نویسنده:
حسین صابری ورزنه
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه مُثُل
,
افلاطون
,
فلسفه افلاطون
,
مُثُل
,
مثل در فلسفه اسلامی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
مثل نوریه ,
حکمت اشراق ,
مشاء ,
ارباب انواع ,
جوهر (منطق) ,
رساله تیمائوس ,
حکمت الهی ,
عالم عقول ,
ارباب انواع ,
علم الهی ,
عقول طولیه ,
حکمت یمانی ,
عقول ,
عقول عرضیه ,
مفارقت ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت ,
عقل ( جوهر ) ,
عقول طولیه ,
عقول عرضیه ,
عقل کلی متصل ,
عقل کلی منفصل ,
تمثیل غار ,
رابطه کلیات و امور جزئی ,
کتاب جمهوری (افلاطون) ,
مثل و اخلاق ,
مثل و زیبایی شناسی ,
کلیات مفارق ,
براهین اثبات مثل نوریه ,
محاوره منون ,
برهان ادراک ,
برهان آثار ,
برهان حرکت ملاصدرا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در این نوشتار به بررسی سیر نظریه مثل افلاطونی در آرای اندیشمندان اسلامی پرداخته شده است. نظریه مثل افلاطونی، از وجوه مختلف هستیشناسانه، معرفتشناسانه، علمالنفسی، اخلاقی، زیباییشناسانه و خداشناسانه اهمیت فراوانی دارد. از زمان افلاطون تا کنون، هم در میان فلاسفه اسلامی و هم در میان فلاسفه غربی، مسأله مثل افلاطونی، مورد بحث، تأیید و انتقاد فراوان واقع شده است. بررسی محتوایی ـ تاریخی دیدگاههای اندیشمندان اسلامی از جمله فارابی، ابنسینا، شیخ اشراق، محقق دوانی، میرداماد و ملاصدرا نشان میدهد که اولاً نظریه مثل افلاطونی نزد اندیشمندان مسلمان هم دچار جرح و تعدیلهای بسیار و به برخی وجوه، پذیرفته شده و جنبههای اخلاقی و زیباییشناسانه آن مورد نظر قرار نگرفته است؛ ثانیاً ادله آنها در رد یا اثبات نظریه مثل ناتمام است؛ و ثالثاً فیلسوفان اشراقی (به معنای عام) و عرفانگرا رغبت بیشتری به پذیرش آن نشان دادهاند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 123
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 14
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید