این رساله از سه قسمتتشکیل شده است : قسمتاول: در این قسمتبه دو موضوع پرداخته‌ایم: موضوع اول: شرح محل نزاع موجود که برای بیان موضع نزاع آراء صدرالمتالهین و فخر ر
... رازی و سبزواری و حسن‌زاده آملی را در این مورد بیان نموده‌ایم. دومین موضوع که در مورد آن بحثشده سیر تاریخی مسئله از یونان تا زمان حال می‌باشد. قسمتدوم: در این قسمتسه فصل بیان شده و مورد بحثقرار گرفته است . فصولی که مفصلا مورد بحثقرار می‌گرفته استبحثهای: شیخ‌الرئیسو شیخ‌الاشراق و صدرالمتالهین شیرازی می‌باشد. اما شیوه ما در بیان مباحثبدین صورتمی‌باشد که ابتدا مبانی بحثها را آورده و سپساصل و لوازم آنها را بیان می‌کنیم و در نهایتاشکالاتی که بر این نظریاتوارد شده آوردیم. اما در قسمتسوم که بعد از قسم دوم آن را آورده‌ایم: آن را در دو فصل بیان داشته‌ایم. فصل اول در مورد اهم آراء و نظریاتکلامی موجود که در این راستا پنج نظریه از مشهورترین متکلمین را ذکر کرده‌ایم. و در فصل دوم سه مبحثبیان گردیده که در این مورد به تفصیل بحثعبدالجبار معتزلی و شیخ مفید و امام‌الحرمین الجوینی صحبتشده استکه در این راستا آراء آنها و اشکالاتوارده بر آنها را به شکل پیوسته‌ای بیان داشته‌ایم. و در خاتمه، تقییم را بیان نموده‌ایم و برای بیان آن تقییم را به دو قسمتتقسیم کرده‌ایم. یکی از آنها مربوط به اموری استکه فلاسفه و متکلمین بر روی آن اتفاق‌نظر دارند و دیگری اموری که بر سر آن اختلافنظر دارند. سپسنتیجه حاصل از بحثرا آورده‌ایم.
بیشتر