جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2075
آفرینش حوا از دیدگاه قرآن
نویسنده:
الهه وکیلی، محمد محمدرضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
این پژوهش بر آن است تا جایگاه زن و چگونگی خلقت وی در نظام آفرینش را از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار دهد. قرآن کریم یکی از مهم ترین منابع معارف اسلامی در حوزه علوم نقلی و عقلی محسوب می شود. بنابراین اگر این موضوع به روش نظام مند و با رویکرد معرفتی و انسان شناختی مورد بحث قرار گیرد، دیدگاه قرآن نسبت به این مساله به خوبی ترسیم می گردد. در بررسی کلی اصل خلقت انسان، این سوالات مطرح است:‌‌ آیا پرداختن به خلقت زن، پرداختن به موضوع کلی خلقت انسان است یا مساله ای جدا است؟ آیا زن و مرد دو موجود متمایز بوده، در اصل، ساختار متفاوتی دارند؟ یا هر دو در اصل انسانیت مشترک اند؟ و آیا در نظام خلقت، مرد اصل و زن فرع است؟ کدام یک از این عقاید با مبانی و آیات قرآنی مطابقت دارد؟ این پژوهش جهت پاسخ گویی به این پرسش ها، ابتدا به انسان شناسی و خلقت انسان به صورت عام پرداخته، سپس خلقت آدم و حوا را به صورت خاص مورد بحث قرار می دهد. در ادامه، دیدگاه مفسران فریقین با استناد به آیات و روایات به صورت تطبیقی مقایسه می شود و آشکار می گردد که زن و مرد در انسانیت یکسان و تنها در جنبه های فرعی با هم متفاوتند.
صفحات :
از صفحه 75 تا 88
مقدمه ای بر فهم نظریۀ اعتباریات در بستر ریشه های نظری و ادوار حیات علمی علامه طباطبایی
نویسنده:
حسن دانایی فرد، حسین سوزنچی، مرتضی جوانعلی آذر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
نظريه اعتباريات يكی از ابتكارات فلسفی علامه طباطبايی است كه به علت پاره ای از مشكلات موجود بر سر راه فهم اين نظريه، متأسفانه تاكنون به گونه ای مناسب شرح و تبيين نشده است؛ به همين خاطر با مروری بر آثار به نگارش درآمده درباره اين نظريه، به سادگی می توان شاهد اشكالات و انتقادات فراوانی بود كه پژوهشگران بر اين نظريه وارد كرده اند؛ اشكالاتی كه ريشه آنها عمدتاً در تفطن نيافتن بر مسئله ای است كه علامه طباطبايی با ارائه نظريه اعتباريات به دنبال حل آن بوده اند. نگارندگان اين مقاله معتقدند بررسی ارائه نظريه اعتباريات با توجه به ادوار حيات علمی علامه طباطبايی، پی جويی ريشه های نظری اين نظريه در علومی كه وجهه همت ايشان بوده و درنهايت بررسی آثار و مكتوبات ايشان در زمينه اعتباريات در بستر ادوار و ريشه های يادشده، می تواند زمينه ای مناسب را برای فهم مسئله مورد توجه علامه طباطبايی در ارائه نظريه اعتباريات و درنتيجه فهم عميق تر و دقيق تر اين نظريه فراهم كند و بسياری از اشكالات مطرح شده درباره آن را از پيشرو بردارد.
صفحات :
از صفحه 113 تا 140
تکلیف مندی سیاسی انسان از منظر مبانی خداشناختی در قرآن
نویسنده:
محمد عابدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نظريات گوناگونی درباره «ارتباط دوسويه انسان و خداوند» ارائه شـده اسـت. بر اساس برخی ديدگاه ها، انسان موجودی ذيحـق و تنهـا مقيـد بـه محـدوديت هـای خودساخته در حوزه زندگی اجتماعی و سياسی است و خداوند حق تكليف دهـی و محدودسازی آزادی بشر را ندارد. درمقابل، انسان از منظـر قـرآن كـريم، مكلـف بـه تكاليف سياسی خداونـد اسـت. هـر دو ديـدگاه بـر گروهـی از مبـانی خداشـناختی، انسان شناختی، معرفت شناختی و جامعه شناختی استوارند. در ايـن مقالـه بـا اسـتفاده از مبانی خداشناختی قرآنی، ضمن اشـاره بـه نقـد ديـدگاه اول، ديـدگاه تكليـف منـدی سياسی بشر از منظر قرآن كريم تبيين می شود.
صفحات :
از صفحه 187 تا 216
نظام توحیدی قرآن نافی جاودانگی عذاب مجرمان
نویسنده:
محمد اسدی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
خلود برخی مجرمان در عـذاب جهـنم، يكـی از اعتقـادات مشـهور طرفـداران اديـان آسمانی است كه از ابتـدا تـاكنون از سـوی برخـی انديشـمندان كـاوش شـده اسـت . معضل اصلی اين مسئله از يكسو به تنافی حكم عقل با ظـواهر آمـوزه هـای وحيـانی بر سر خلود در آتش جهنم است كه موجب شده چالشی پديد آيد كه در اين زمينـه يا خلود به معنای جاودانگی را انكار كرده اند يا گروهی خواسته انـد آن را بـه شـكل عقلانی تقرير كنند و از سوی ديگر تنافی آن با برخی صفات حق همچـون رحمـت، عدالت و حكمت خداونـدی اسـت كـه درآيـات قرآنـی پـی در پـی بـه ايـن صـفات خداوندی اشاره شده است. اين چالش سبب شده برخی عارفان كه بـه كفـه رحمـت بی انتهای الهی چشم دوخته اند، برای برون رفـت از ايـن مشـكل چـاره انديشـی كننـد. هدف اصلی اين نوشته مبناسازی برای نفی ابديت عقاب مجرم ونقد ادلـه طرفـداران جاودانگی عذاب، به ويژه دليل اصلی برخی فلاسفه مبنی برتحول ذات مجرم بـراثـر گناه است؛ ذاتی كه سبب جاودانگی اودر عذاب است.
صفحات :
از صفحه 147 تا 174
مبانی کلامی پیشرفت
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
چکیده :
مقاله حاضر در تبیین مبانی کلامی پیشرفت ، پنج مبنای مهم آن را مورد تحلیل قرار داده است . مبنای اول ، مبنای دین شناختی است که در آن خاطرنشان می شود پیشرفت با نظریه همبستگی دین و دنیا و نه سکولار سازگار است. دومین مبنا ، خداشناختی است که در آن با استناد به مالکیت مطلق خدا بر کل هستی ، تأکید می شود که دنیا امانت الهی برای انسان است و با خداست که چگونگی بهره مندی از آن را برای ما بیان کند. مبنای سوم، مبانی هستی شناختی است که در آن تأکید شده با توجه به نگاه خاص جهان بینی دینی به هستی، مانند تدبیر جهان با نظام علیت و عوامل معنوی ، پیشرفت دینی متفاوت با پیشرفت غیردینی خواهد بود. انسان شناختی مبنای چهارم است که در آن با توجه به ارتباط، بلکه وابستگی انسان به اقتصاد و پیشرفت در ساحت هایی چون عقل و دین، کرامت انسانی و مسئولیت پذیری، ضرورت پیشرفت اثبات می شود. آخرین مبنا به مبنای جامعه شناختی باز می گردد که در آن رعایت حقوق فرد و جامعه و اصل حقوق جامعه بر فرد، حاکمیت انسانها بر جامعه خود تبیین و تأکید شده است. نو آوری مقاله، اثبات ضرورت توجه حکومت دینی به لزوم پیشرفت فرد و جامعه در عرصه های گوناگونی چون اقتصاد و علوم تجربی است که با مبانی کلامی در این مقاله تقریر و اثبات شده است و یادآور خواهد شد که لازمه دو ساحتی انگاری دین، آن است که هرگونه قصور در آن بر خلاف آموزههای دینی و عمل معصیت قلمداد خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 21 تا 48
گستره عصمت از منظر علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
محمد سبحانی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یكی از دقيق ترين ابعاد عصمت پيامبران مسئله عصمت از سهو خطاست. هرچنـد قسم خاصی از سهو، بازتـاب گسـترده ای ميـان فقهـا و متكلمـان دارد، دربـاره ابعـاد ديگر اين مسئله، مانند عصمت پيامبران در امور عادی، اجتمـاعی و حكـومتی بـه ارائه نظريات كلی بسـنده شـده اسـت. مقالـی حاضـر مـی كوشـد بـا روش توصـيفی ـ تحليلی و به شيوه مطالعه كتابخانه ای و ميدانی، ديدگاه علامه طباطبـايی را در ايـن زمينه گزارش و بررسی كند. پژوهش حاضر نشان خواهد داد نظر علامه طباطبايی در رابطه با عصمت پيامبران از خطا و نسيان در امـور خـارج از شـريعت، بـا نظـر مشهور متكلمان شيعی همخوانی ندارد. ايشان عصمت از خطا و نسيان را امری خارج از ادله عصمت می شمارد ومعتقد است ادله عصـمت ايـن امـور را اثبـات نمـی كنـد؛ بنابراين برهانی نيز بر آن اقامه نكرده است. ايشان در موارد گوناگون نه تنها از امكـان خطا بلكه وقوع آن در غير پيامبر اكرم خبرداده است. ادله عقلی و نقلی و شـواهد تاريخی، ناتمام بودن نظر علامه را آشكار می كند.
صفحات :
از صفحه 123 تا 146
رویکردی روش شناختی به تمایزات عقاید و احکام دینی
نویسنده:
حمیدرضا شاکرین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مسئله روش، يكی ازپيش نيازهای مهم هر علمی اسـت. علـم اصـول الفقـه ـ كـه روشـگان اسـتنباط فقـه اسـلامی اسـت ـ در طـول تـاريخ پابـه پـای فقـه، رشـد و بالنـدگی و جايگـاه درخوری يافته است؛ ولی در سپهر عقايد و علـم كـلام، مباحـث روش شـناختی چنـانكـه انتظار می رود رشد و توسعه نيافته است. پژوهش حاضر بر آن است تا بـه عنـوان درآمـدی بر روش شناسی عقايد به مقايسه اين دو حوزه دانشی بپردازد و در پرتو بازشناسی تمـايزات آنها، پاره ای بايسته های روش شناختی حوزه عقايد را دريابد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
بررسی تطبیقی مبانی انسان شناختی علم دینی و علم سکولار
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم و دانش دارای عناصر و مؤلفه های گوناگونی چون مبـانی، موضـوع، مسـائل، روش، هـدف، موضوع و ... است كه هر يك در هويت و ماهيت علم، نقش اساسی دارنـد. ايـن عناصـر، هـم در ماهيت علم دخيل اند وهم در هويت و ويژگی های آن. يكی از آثـار هويـت بخشـی ايـن عناصـر، نقش آنها در دينی بودن يا غير دينی بودن علم است. هويت دينی یا سكولاری علم بر ايـن عناصـر استوار است؛ به عبارت ديگر دينی یا سكولاری بودن علم، وابسته به اين عناصر است و هـر كـدام از عناصر، سهم ونقش خاصی در دينی بودن يا سكولار بودن علم دارند. بنابراين يكی از عناصر و مؤلفه های مهم و اصلی علم، مبـانی و پايـه هـای علـم اسـت. ايـن عنصر كه يكی از معيارهای دينی بودن يا سكولار بودن علـم اسـت، سـهم جـدی و نقـش تعيين كننده ای در هويت و ويژگی علم دارد. مبانی وپايه هـای علـم را مـی تـوان در مبـانی هستی شناختی، دين شناختی، معرفت شناختی، انسان شناختی و ... دسته بندی كرد كـه مبـانی انسان شناختی ازجمله آنهاسـت. در بـاب انسـان شناسـی، مسـائل گونـاگونی مطـرح اسـت؛ ازجمله ماهيت و حقيقت انسان، منزلت انسان درنظام هستی، جايگاه فـرد و افـراد انسـانی، جايگـاه عقـل و دانـش انسـان و ... كـه ازديـدگاه انسـان شناسـی سـكولار در اومانيسـم و انسان محوری، اصالت فرد، عقلگرايی، علـم گرايـی و ... ظهـور يافتنـد كـه در ايـن مقالـه ضمن نقد و بررسی مبانی انسان شناختی علم سكولار، به تبيـين مبـانی انسـان شـناختی علـم دينی همچون ماهيـت انسـان در انديشـه اسـلامی، منطـق تفسـير انسـان، منزلـت الهـی آن، كرامت ذاتی، خدامحوری و ... بر اساس انسان شناسی دينی خواهيم پرداخت. اين مبانی از جهات گوناگونی مانند غايات و اهداف، موضوع و نوع مسائل، روش، نظريـه پـردازيهـا، كاركردها و... در علوم به ويژه علوم انسانی تأثيرگذارند.
صفحات :
از صفحه 47 تا 72
تأملی در نظریه آفرینش از عدم
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
درباره چگونگی آغاز آفرينش از سوی خداوند سه ديدگاه عمده در ميان متألهـان وجـود دارد. فيلسوفان و عارفان نوعاً بن مايه جهان را به ذات الـوهی برگردانـده و بـا طـرح نظريه «صدور» توسط فيلسوفان ونظريه «ظهور و تجلی» از سوی عارفان به توجيه خلقت نخستين پرداخته اند. اما بيشتر متكلمان در تفسير آفرينش جهان توسـط خداونـد، بـرايـن باورنـد كـه خداوند جهان را از عدم آفريد. مقالـه پـيشرو بـه تحليـل امكـان يـا اسـتحاله نظريـه فـوق می پردازد. نخست دلايل عقلی و نقلـی موافقـان تقريـر مـی شـود و سـپس مـورد تحليـل و ارزيابی قرار می گيرد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 46
سنخیت از دیدگاه ابن سینا و غزالی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، تکتم مشهدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
غزالی با استناد و نقض برخی از دیدگاه‌های حکما در باب صانع بودن خداوند اصل سنخیت میان خدای متعال و مخلوقات را نقض می‌کند، زیرا وی معتقد است بر اساس این استدلال‌ها و تحلیلی که وی از علیت و ضرورت علی مطرح می‌کند عالم نمی‌تواند ساخته خدا باشد. وی این امتناع را از جهت فعل، فاعل و جهت مشترک بین فعل و فاعل مورد بررسی قرار می‌دهد. در دیدگاه ابن‌سینا نیز با توجه به این‌که استدلال وی بر قاعده الواحد مبتنی بر اصل سنخیت است می‌توان گفت که او این اصل را به عنوان قاعده عقلی در ضمن قاعده الواحد می‌پذیرد، اما با توجه به دیدگاه وی درباره تباین وجودات نمی‌توان وی را قائل به سنخیت میان خالق و مخلوق دانست.
صفحات :
از صفحه 75 تا 98
  • تعداد رکورد ها : 2075