جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
اشارات و تنبیهات
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
تعداد رکورد ها : 87
عنوان :
مسئله تشخص از منظر خواجه طوسی و ملاصدرای شیرازی
نویسنده:
عباس ذهبی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
فردیت
,
حکمت متعالیه
,
فردیت
,
تشخص
,
تشخص از نظر ملاصدرا
,
تشخص از نظر خواجه نصیر طوسی
کلیدواژههای فرعی :
حکمت اشراق ,
اشارات و تنبیهات ,
حکمت مشاء ,
تمایز ,
ملاک تشخص ,
اصل عدم تناقض ,
اصل هوهویت ,
تفرد (تشخص) ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت ,
تمایز ,
تشخص شی ء ,
تشخص وجودی ,
تشخص خارجی ,
تشخص به وجود ,
مبادی تصوری تشخص ,
مبادی تصدیقی تشخص ,
علت خارجی شئ ,
عوارض مادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
پرسش از تشخص در فلسفه اسلامی بر خلاف فلسفه مسیحی، در بستری کاملا فلسفی جوانه زد و آهسته آهسته رشد کرد. شکل ساده آن در آثار فارابی و ابن سینا دیده میشود و شکل کاملشده آن در نوشته بهمنیار. در ادامه، سهروردی با رویکردی کاملا متفاوت به آن نگریست و در مبنا و دلیل، از مشائیان فاصله گرفت. پس از سهروردی، مسئله تشخص، بیش از همه، در ذهن و زبان خواجه طوسی و ملاصدرای شیرازی بروز و نمود پیدا کرد. در بحث تشخص، اختلافات ملاصدرا و خواجه طوسی، بیش از مشترکات آنهاست. مجموعه مباحث تشخص را در چهار بحث زیر میتوان جای داد: مبادی تصوری تشخص، مبادی تصدیقی تشخص، ملاک تشخص، و توجیه این ملاک. هرچند خواجه نصیر و صدرالمتألهین در مبادی تصدیقی، تقریبا دیدگاهی مشترک دارند، در یکی از مبادی تصوری بحث تشخص، یعنی معقولات ثانوی، اختلافشان جدی است. در ملاک تشخص، خواجه به سه ملاک اشاره میکند و ملاصدرا آن سه را به پنج مورد افزایش میدهد؛ در میان سه ملاک مشترک بین خواجه و صدرالدین شیرازی، یک ملاک محل نزاع این دو حکیم را مبرهن میکند و آن ملاک، «ماهیت» است. بر مبنای نظر خواجه، ماهیت شایستگی آن را دارد که ملاک تشخص باشد، ولی به نظر ملاصدرا، این شأنیت از آن وجود است نه ماهیت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 100
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه مبانی و راهحلهای ابنسینا و ملاصدرا برای نفی تناسخ : سال 5، شماره 3 : حکمت معاصر
نویسنده:
فروغ رحیمپور
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
تناسخ
,
علم نفس
,
ابطال تناسخ
,
ابن سینا
,
حکمت متعالیه
,
تناسخ
,
ابطال تناسخ
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
,
تناسخ از نظر ملاصدرا
,
تناسخ از نظر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
تناسخ ملکوتی ,
بدن ,
کتاب مفاتیح الغیب (ملاصدرا) ,
رابطه نفس و بدن ,
اشارات و تنبیهات ,
قرآن ,
عقل مفارق ,
وجدان ,
آیین هندو (هندوئیسم) ,
بدن ,
عقل ( جوهر ) ,
تناسخ ملکوتی ,
قرآن ,
جینیسم ,
انتقال نفس از بدن ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
تناسخ که در اصطلاح رایج فلسفی به معنی انتقال نفس از بدن خود به بدن مادی دیگر در همین دنیا و پس از مرگ افراد است قاطعانه از سوی ابنسینا و ملاصدرا با برهان عقلی رد شده است؛ هر یک از این دو فیلسوف بزرگ با تکیه بر مبانی خود، رابطه ویژه نفس انسان با بدن وی را نشان میدهند و با استناد به آن، تعلق نفس به بدن/ بدنهای دیگر را نفی میکنند. استدلالهای شیخالرئیس در نفی تناسخ بر این مبنا استوار است که نفس از حیث ذات، مجرد و از حیث فعل، مادی است لذا گرچه علت فاعلی و مفیض نفس، عقل مفارق است اما مزاج مستعد و ماده بدنی، زمینهساز و معد این افاضه است. به علاوه، شیخ معتقد است که رابطه هر نفس با ماده بدنی خود، رابطه لزومیه ذاتیه است و به همین سبب، این نفس برای این بدن، امری بیبدیل است. اما صدرالمتألهین به مبانی نوینی نظیر تشکیک و اشتداد در وجود و حرکت استکمالی جوهری در همه موجودات (ازجمله در نفس و بدن به موازات یکدیگر) قائل است و نفس را در بدو حدوث، جسمانی میداند و معتقد است که ترکیب نفس و بدن ترکیبی اتحادی است. او علاوه بر اینکه به نقل و تأیید راهحلهای شیخالرئیس میپردازد، از مبانی متعالیه نیز بهره میبرد و بدین وسیله، هم تبیین نوینی از بعضی از برهانهای رد تناسخ بهدست میدهد و هم خود، راهحل و برهان جدیدی برای ابطال تناسخ ارائه میکند که فقط با مبنای متعالیه قابل توضیح است. این مقاله در نظر دارد ضمن توضیح و مقایسه راهحلهای منتخب این دو فیلسوف برای نفی تناسخ و روشنکردن نقاط مشترک ایشان، کارکرد مبانی خاص هر یک در این حوزه را روشن کند و نشان دهد که چگونه در مواردی مبانی متفاوت برای برآوردن مقصود واحد، بهکار گرفته میشوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 41
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه فلاسفه در باره چیستی و کارکرد عقل عملی
نویسنده:
علیرضا نجف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
مراتب عقل نظری
,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect)
,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته)
,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
شواهد الربوبیه ,
نفس ناطقه ,
اشارات و تنبیهات ,
افعال آزاد ,
فضیلت اخلاقی (فضایل اخلاقی) ,
افعال اختیاری ,
علم نفس ,
ادراک جزئیات ,
حقیقت نفس انسانی ,
نفس انسانی ,
ادراک جزییات ,
قوه عامله ,
خواص نفس حیوانی ,
فضایل اخلاقی ,
وظیفه عقل عملی ,
قوه مدرکه ,
خود حیوانی ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
صنایع انسانی ,
استنباط حکم کلی ,
خوارق عادت ,
قوه متصرف در بدن ,
تشخیص خوب و بد ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
فلاسفه امتیاز نفس انسانی از نفس حیوانی را به عقل نظری و عملی میدانند. اما در بیان چیستی این دو عقل در میان ایشان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در کلمات ایشان حداقل چهار تفسیر درباره این دو عقل قابل استنباط است. این نوشتار پس از گزارش اقوال و بیان کارکردهای عقل عملی به ارزیابی آراء و تبیین نظریه مختار پرداخته است. قول مشهور در میان متأخران این است که در نفس انسانی بیش از یک عقل وجود ندارد که همه علوم و احکام کلی را ادراک میکند. اما چون این علوم بعضی نظری صرف بوده و به حقایق خارجی و نفس الامری اختصاص دارد به آنها عقل نظری گفته میشود. اما بعضی دیگر چون احکام مربوط به اعمال اختیاری انسان است به آنها عقل عملی گفته میشود. در این تفسیر امتیاز دو عقل از یکدیگر اعتباری و به مدرَکات آنها است. به باور این مقاله این تفسیر به رغم شهرت آن مورد نظر اساطین حکمت نبوده و با اشکالات متعدد مواجه است. اما اقوال دیگر با اندکی تسامح به تفسیر واحد و جامعی قابل ارجاع میباشند و آن این که فعل اولی و بالذات عقل عملی استنباط احکام جزیی عملی از احکام کلی عقل نظری است که چون این احکام در حاکمیت عقل بر قوای بدنی، سبب پیدایش اراده در نفس برای صدور افعال اختیاری و صنایع انسانی میگردد به عقل عملی قوه عامله نیز گفته میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سنخیت از دیدگاه ابن سینا و غزالی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، تکتم مشهدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خداشناسی
,
سنخیت
,
امام محمد غزالی
,
اصل علیت
,
ابن سینا
,
الهیات(کلام جدید)
,
فلسفه بوعلی
,
اصل علّیت
,
خداشناسی ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
جهان شناسی اسلامی ,
اشارات و تنبیهات ,
حکمت مشاء ,
تصادف در خلقت ,
تهافت الفلاسفه ,
02. جهان شناسی Religious cosmology ,
اختیار الهی ,
چیستی حرکت ,
جهان شناسی ,
تباین وجود ,
قاعده «الواحد» ,
مسبب ,
ترجیح و ترجح بلامرجح ,
اختیار الهی ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
مبدء حرکت ,
ماهیت حرکت ,
المباحثات ,
جهان شناسی ابن سینا ,
سبب و مسبب ,
تغیر ,
سنخیت میان سبب و مسبب ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
غزالی با استناد و نقض برخی از دیدگاههای حکما در باب صانع بودن خداوند اصل سنخیت میان خدای متعال و مخلوقات را نقض میکند، زیرا وی معتقد است بر اساس این استدلالها و تحلیلی که وی از علیت و ضرورت علی مطرح میکند عالم نمیتواند ساخته خدا باشد. وی این امتناع را از جهت فعل، فاعل و جهت مشترک بین فعل و فاعل مورد بررسی قرار میدهد. در دیدگاه ابنسینا نیز با توجه به اینکه استدلال وی بر قاعده الواحد مبتنی بر اصل سنخیت است میتوان گفت که او این اصل را به عنوان قاعده عقلی در ضمن قاعده الواحد میپذیرد، اما با توجه به دیدگاه وی درباره تباین وجودات نمیتوان وی را قائل به سنخیت میان خالق و مخلوق دانست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 98
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اتحاد عاقل و معقول از نظرگاه علامه سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (ره)
نویسنده:
منیژه عاملی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اتحاد عاقل و معقول
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
ابوالحسن رفیعی قزوینی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
حکمت متعالیه ,
نفس ناطقه ,
مشاء ,
اشارات و تنبیهات ,
اثولوجیا ,
بساطت نفس ,
عاقل ,
اتحاد حقیقی ,
انسان ,
متخیله ,
بسیط ,
برهان تضایف ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
بساطت نفس ,
تکافؤ ,
عقل(منطق) ,
تضایف ,
تکافو ادله ,
کتاب مبدأ و معاد ,
متخیله ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
بحث از اتحاد عاقل و معقول یکی از مطالب مهم فلسفه است که در میان نخستین قائلان به اتحاد عاقل و معقول میتوان از فرفوریوس و ارسطو نام برد که میان مشائین رواج یافته است. اما در میان فیلسوفان مسلمان نخستین کسانی که مساله اتحاد عاقل و معقول را مطرح نمودند کندی و فارابی را میتوان نام برد، اما ابن سینا در این بحث دیدگاه خاصی دارد. پس از شیخ الرئیس که در مسأله اتحاد عاقل و معقول همه جز صدرالمتألهین با او هم عقیده بودهاند و حکمت متعالیه دوره جدیدی برای این بحث است. صدرالمتالهین در اثبات عاقل و معقول به تقریر برهان تضایف میپردازد. علامه رفیعی برهان را به گونهای تحلیل کرده که به ادعای ایشان مراد صدرالمتألهین نیز چیزی جز تحلیل علامه نبوده است اما تفسیر علامه از برهان صدرالمتألهین خود شکلی دارد که کمتر در آثار دیگر شارحان حکمت متعالیه دیده میشود که باید گفت که این نظرگاه خاص علامه رفیعی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ادله توحید ذاتی در فلسفه مشاء و حکمت متعالیه
نویسنده:
مصطفی ابوطالب دخت شورکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
حکمت متعالیه
,
مشاء
,
توحید ذاتی
,
توحید نظری
,
براهین توحید
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص))
,
توحید ذاتی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
برهان صدیقین (اثبات خدا) ,
اصالت وجود ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
توحید در افعال ,
توحید در عبادت ,
توحید صفات ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عرشی ,
شبهه ابن کمونه ,
جهان بینی اسلامی ,
کمال مطلق ,
واحدیت ذات ,
برهان سینوی ,
جهان بینی اسلامی ,
بساطت واجب ,
مراتب توحید ,
ماهیت ممکن ,
اصالت وجود ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت تشکیکی وجود ,
برهان صدیقین ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
توحید صفاتی(فلسفه)) ,
برهان صرف الوجود ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
مفهوم ممکن الوجود ,
وجود کامل مطلق ,
برهان صدیقین در حکمت متعالیه ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
توحید در لسان اهل فلسفه و کلام و عرفان دارای اصطلاحات متفاوتی است. معروفترین این اصطلاحات عبارتاند از: 1. توحید ذات 2. توحید صفات 3. توحید افعال 4. توحید در عبادت. در این میان، توحید ذاتی اولین و شاید عالیترین مرتبه از مراتب توحید، و نیز زیربنای تمام مراتب توحید است، توحید ذات نزد فلاسفه و متکلمین به معنی یگانگی ذات مقدس خداوند میباشد و اینکه مثل و مانند و شریکی در مرتبه ذات ندارد، نه ترکیبی در درون ذاتش وجود دارد و نه خدای دیگری خارج از ذاتش. به تعبیر دیگر، توحید ذاتی مشتمل بر دو مقام «احدیت ذات» و «واحدیت ذات» است که فلاسفه و متکلمان اسلامی ادله گوناگونی را بر هر دو مسئله اقامه کردهاند. نوشتار حاضر به بحث و بررسی پیرامون مهمترین ادله توحید ذاتی ـ آنهم در حوزه واحدیت ذات ـ از منظر فلسفه مشاء و حکمت متعالیه میپردازد، تا عقلانیت و حقانیت این بخش از توحید ذاتی را مبرهن سازد و، در ضمن، از مقایسه ادله فلاسفه مشاء و حکمت متعالیه، سیر تکاملی فلسفه اسلامی در مسئله واحدیت ذات نشان داده شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 37
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت حق بر مبنای حکمت متعالیه
نویسنده:
محمد طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
برهان صدیقین (اثبات خدا)
,
خداشناسی
,
براهین اثبات واجب
,
01. خداشناسی (کلام)
,
وحدت الهی
,
وحدت مطلقه
,
حکمت سیاسی متعالیه
,
حکمت متعالیه
,
براهین توحید(حکمت نظری)
,
برهان صدیقین
کلیدواژههای فرعی :
تسلسل ,
تشکیک در وجود ,
امکان ماهوی ,
حکمت اشراق ,
ممکن الوجود ,
واجب الوجود ,
اشارات و تنبیهات ,
برهان اسد و اخصر ,
حکمت مشاء ,
اصل علیت ,
اهل بیت(ع) ,
قرآن ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
فلسفه مشاء ,
ماهیت ممکن ,
امکان ذاتی ,
وحدت تشکیکی وجود ,
تسلسل ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
حد وسط برهان صدیقین ,
تفسیر المیزان (کتاب) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
برهان صدیقین که بر پایه امکان ماهوی و استحاله دور و تسلسل شکل گرفته بود، پس از مرحوم بوعلی، در مکتب حکمت متعالیه شکوفا شد و در آثار فلسفی و کلامی اثر فراوانی گذاشت. گرچه حکیم سبزواری، تقریر صدرای شیرازی را خالی از اشکال نمیدیدند، اما نوآوری مرحوم علامه طباطبایی و حضرت آیة الله جوادی آملی در برهان مذکور، جایگاه این تقریر را در میان براهین اثبات وجود خدا مشخص میسازد؛ چرا که برهان صدیقین محکمترین و شریفترین برهانهای توحیدی است و حد وسط آن غیر از واجب تعالی نیست. تقریر اسد و اخصر علامه طباطبایی از این برهان، علاوه بر اثبات وجود، وحدت حقه حقیقیه را نیز برای حضرت حق اثبات میکند و تنها با اعتماد به بطلان سفسطه نزدیکترین راه را به سوی معرفت و اثبات خداوند متعال نشان میدهد. سخن از تقریر برهانی است که نیاز به هیچ مقدمهای نداشته، میتواند اولین مساله فلسفی باشد. آنچه در تکمیل این تقریر مهم است، این است که برای اثبات مبدأ تعالی، نیاز به هیچ یک از مبادی تصدیقی نباشد و تنها به یک سلسله مبادی تصوری بسنده شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه فوق تجرد عقلانی نفس در حکمت سینوی : سال 4، شماره 1 : حکمت اسراء
نویسنده:
عینالله خادمی، سیدعلی رضیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خودشناسی
,
علم نفس
,
تجرد نفس ناطقه
,
ابن سینا
,
فوق تجرد نفس
,
نفس شناسی ارسطو
,
نفس شناسی ابن سینا
,
تجرد نفس (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
عالم عقول ,
واجب الوجود ,
خلافت الهی ,
اشارات و تنبیهات ,
عقل هیولانی ,
تجرد اتم ,
قرب الهی ,
عقل بالفعل ,
مراتب نفس ,
مرتبه ذات حق ,
جوهریت نفس ,
خلافت الهی ,
قرآن ,
ماهیت نداشتن خداوند ,
قوس صعود ,
مراتب عقل ,
اوسیا (جوهر) ,
قرب الهی ,
عقول مجرده ,
ماهیت ,
عقل ( جوهر ) ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
قرآن ,
جوهر ,
عقل(منطق) ,
عقل بالملکه ,
عقل بالملکه ,
عقل هیولانی ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
مراتب عقل(اصطلاح وابسته) ,
تجرد از ماهیت ,
ظرفیت وجودی نفس ,
گرفتاری نفس ,
شوب ماهیت ,
تقید نفس تحت مقوله ,
بی حدی حق تعالی ,
نامترکب بودن حق تعالی ,
تجرد مرتبه خیال ,
تجرد غیر تام نفس ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
فوق تجرد عقلانی نفس، در واقع تجرد از ماهیت است، و نیز گسترش ظرفیت وجودی نفس و نداشتن حدّ یقف در مراحل قوس صعود و قرب الی الله. نفس انسان علاوه بر مرتبه تجرد، حائز مقام لایقفی و فوق تجرد است؛ مرتبهای که انسان عاری از ماهیت بوده و هویت و انانیت از وی، چنان باز ستانده میشود که بی اسم و رسم شده و مقام معلومی ندارد که بتوان بدان اشاره کرد. نخستین بار فلوطین و بعد سهروردی و همچنین صدرالمتالهین، از آن سخن گفتهاند. اما بررسی نقش ارسطو در فوق تجرد شیخ الرئیس، موهم آن است که وی ظاهرا نه از فوق تجرد نفس و نه تجرد آن از ماهیت، سخنی به میان نیاورده است. شیخ الرییس در رساله نفس به محدود بودن قوای نفس در غایتی مشخص (در مرتبه عقل) و نیز محدودیت عقل نظری (در مرتبه عقل مستفاد) باور دارد. نیز در اعتقاد شیخ، جوهریت نفس ـ بر مبنای تأثیرپذیری وی از ارسطو ـ سبب گرفتار شدن نفس انسانی در شوب ماهیت (جنس و فصل، حد و ترکّب داشتن) و نهایتا موجب تقید آن تحت مقوله است؛ در حالی که این عقیده با فوق مقوله بودن نفس در این مرتبه ناسازگار است. این نوشتار مدعی است که گرچه نمیتوان ادله قطعی و یقینی برای اعتقاد شیخ به نظریه فوق تجرد عقلانی ارائه داد، اما شاید بتوان شواهد و قرائن محدودی به نفی نظریه فوق تجرد نفس، در آثار شیخ یافت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 163 تا 187
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأملی در عالم خیال از دیدگاه برخی از فلاسفه و عرفا
نویسنده:
نصرالله شاملی، وحیده حداد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عالم خیال
,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت)
,
تخیل(راه های معرفت)
کلیدواژههای فرعی :
معاد ,
اسفار ,
حکمت متعالیه ,
معراج ,
معاد جسمانی ,
فتوحات مکیه ,
عالم مثال ,
کتاب المباحث المشرقیه ,
اشارات و تنبیهات ,
عالم برزخ ,
حکمت مشاء ,
اشراقیون ,
مرتبه ذات حق ,
حادث و قدیم ,
اهل بیت(ع) ,
عالم برزخ ,
معاد جسمانی ,
معراج پیامبر(ص) ,
حیات اخروی ,
انسان کامل (کلام) ,
خیال مطلق ,
خیال منفصل ,
هستی شناسی اسلامی ,
قوه مصوره ,
مشیت مطلقه ,
انسان کامل ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
هستی شناسی اسلامی ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
خیال مقید ,
عالَم غیب مطلق ,
عالَم شهادت مطلق ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
حس مشترک ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
مدرسه ابن عربی ,
حجاب جسمانی ,
نفوس جزئیه ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
قوه خیال و عالم صور خیالی، حلقه واسط میان عالم عقلی و عالم جسمانی است. در تاریخ فلسفه اسلامی، از زمان فارابی تا عصر حاضر، بحث از خیال از مباحث بسیار مهم بوده و در حل بسیاری از مسائل، مانند مسئله شناخت، ربط حادث به قدیم و حیات اخروی مدد رسانده است. بعضی از صاحبنظران، این توجه را از ممیزات فلسفه اسلامی دانستهاند. در این تحقیق ما به طور اجمالی در صدد بیان آرای فارابی، ابنسینا، سهروردی، ملاصدرا و ابنعربی درباره عالم خیال هستیم؛ تا ضمن بررسی دیدگاهها، به بیان نکات اختلافی و اشتراکی آنها در این مسئله بپردازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 161 تا 176
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معناشناسی بدیهیات از منظر سه فیلسوف مسلمان (ابنسینا، سهروردی، ملاصدرا)
نویسنده:
جعفر شانظری، فاطمه زارع
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
بدیهیات
,
ملاصدرا
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
ابن سینا
,
شهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق)
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
معرفت شناسی سهروردی
,
معرفت شناسی ابن سینا
,
بدیهیات اولیه
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
بدیهی ,
علم حصولی ,
عقل فعال ,
عقل نظری ,
اشارات و تنبیهات ,
فطری ,
علم حضوری ,
علم فطری ,
شهود ,
اشراق ,
اولی ,
عقول مفارق ,
بدیهی اولی ,
عقل فعال ,
امور بدیهی ,
اولی ,
قوه ادراک بدیهی ,
علم(حصولی و حضوری) ,
شهود(اسماء اول عرفان نظری) ,
منشأ حصول بدیهی ,
ضرورت بدیهی ,
علت بداهت بدیهی ,
مبنای حصول بدیهی ,
برهان شفا ,
معقولات بدیهی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
تبیین جایگاه بدیهیات در نظام فکری فلاسفه اسلامی، یکی از اساسیترین مسائل فلسفی است که با وجود اهمیت فراوان و نقش بیبدیلش در نظام معرفتی فیلسوفان، از جنبههای مختلف، بررسی نشده است؛ به گونهای که ابهامهای موجود در معناشناسی بدیهیات و عدم تمایز بین ادراکات بدیهی و نظری، موجب استفاده نادرست از قضایای نظری و بدیهی و در نتیجه، حصول معارف مبهم در نظام معرفتی میگردد. بررسی معنای دقیق مفاهیم بدیهی، شمار بدیهیات و منشأ حصول بدیهیات، از جمله مسائلی است که این مقاله به عهده گرفته است. با اشاره اجمالی به دیدگاههای این سه فیلسوف، درمییابیم که تحلیل ایشان در تبیین منطقی مفهوم بدیهیات ـ با وجود اختلاف تعابیر گوناگون ـ مشابه یکدیگر است؛ اما ابنسینا و ملاصدرا به تبیین فلسفی مفهوم بدیهیات نیز نظر داشتهاند، به گونهای که بدون بدیهیات، هیچ استدلال و بیانی امکانپذیر نیست. با توجه به این نکته، بدیهیات از نظر فلسفی نه قابل اثبات است و نه قابل انکار. چنین نکتهای در آرای سهروردی مشهود نیست. نظر ابنسینا و ملاصدرا در شمار بدیهیات یکسان است و سهروردی تعداد آنها را به سه قسم فرو کاسته و صریحاً به تضییق دایره بدیهیات پرداخته است. درباره منشأ حصول بدیهیات، ابنسینا استمداد از عقل فعال و سهروردی، شهود و ملاصدرا حس را مطرح میکند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 117 تا 146
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
تعداد رکورد ها : 87
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید