جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 63
روش‌شناسی الکشف والبیان فی تفسیر القرآن
نویسنده:
حسن اصغرپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
ابواسحاق ثعلبی نیشابوری، مفسر برجستۀ ایرانی در سدۀ چهارم و پنجم هجری به‌شمار می‌رود. ثعلبی در دانش‌های گوناگون اسلامی همچون ادبیات عرب (صرف، نحو، لغت، اعراب و علوم بلاغی)، حدیث، تفسیر و علوم قرآنی تبحر داشته است؛ به گونه‌ای که دانش‌پژوهان بسیاری، راه‌های دور و دراز را می‌پیمودند و خود را به مجالس درسی ثعلبی می‌رساندند. تفسیر ثعلبی اثری جامع و ارزنده در تفسیر قرآن به‌شمار می‌رود که دربردارندۀ سخنان و دیدگاه‌های عالمان رشته‌های گوناگون علمی است. از آن‌جا که بخش عمدۀ تفسیر ثعلبی را روایات صحابه و تابعین و حتی اهل بیت (ع) تشکیل می‌دهد؛ می‌توان، تفسیر وی را در شمار تفاسیر روایی برشمرد. روحیۀ حق‌محوری و منصفانۀ ثعلبی سبب شده که وی تفسیر خود را با روایات تفسیری اهل بیت (ع) بیاراید. همین مسئله موجب شده برخی، پیکان انتقادات و سرزنش‌ها را به سوی وی‌ نشانه روند. شخصیت و جایگاه برجستۀ علمی ثعلبی، عالمان، مفسران سده‌های بعدی را بر آن داشته تا، به گونه‌ای فراگیر، در آثار و نگاشته‌های خویش از تفسیر وی بهره گیرند.
صفحات :
از صفحه 241 تا 276
اسرائیلیات و منقولات عهدینی در تفسیر وزیر مغربی (418 ـ 370 ق) موسوم به المصابیح فی تفسیر القرآن
نویسنده:
منصور پهلوان، مجید معارف، مرتضی کریمی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در نخستین تفاسیر قدیم اهل سنت، از میان سه روش نقل اسرائیلیات، استناد به عهدین در ادبیات دلائل النبوه و مراجعه مستقیم به متن کتاب مقدس، غلبه با نقل اسرائیلیات است. همزمان به برخی مطالب عهدین در محاجه با اهل کتاب نیز استناد می شود و به تدریج در قرون اخیر، اسرائیلیات جای خود را به مراجعه مستقیم و نقل مطالب عهدینی در مواضع مختلف تفاسیر شیعه و سنی می دهد. وزیر مغربی، تنها مفسری است که از هر سه روش فوق در تفسیر خود استفاده کرده، با این تفاوت که در قیاس با تفاسیر پیش از خود، روایات موسوم به اسرائیلیات را به حداقل رسانیده و در عوض با مراجعه به متن عهدین، برخی عبارات تورات یا انجیل را در تایید نظر خود یا به منظور نقد و نقض مطرح کرده است. مقاله حاضر ضمن مروری بر تاریخچه و سیر تحول سه گونه فوق، منقولات عهدینی در تفسیر وزیر مغربی را گردآوری و بررسی می کند.
صفحات :
از صفحه 137 تا 156
ردپای اسرائیلیات در روایات مهدوی
نویسنده:
مجید معارف، سید جعفر صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با میدان دادن به برخی اهل کتاب تازه مسلمان در نقل قصص و روایات دروغینی که ریشه در خرافات و اوهام اهل کتاب داشت و غالباً به پیامبر(ص) و صحابه منتسب می‌شد، اسرائیلیات در متون اسلامی شکل گرفت. بیشتر صحابه و تابعان بدون توجه به مبانی تشخیص روایات صحیح از دیگر سخنان، به گفتارهای ناقلان اسرائیلیات اعتماد کردند و بخش چشم‌گیری از مصادر روایی به ویژه اهل سنت- سرشار از اسرائیلیات شد. این اخبار پس از ورود به کتب و تفاسیر روایی، در برخی از منابع باقی ماندند و برخی منابع تا حدودی از این گونه اخبار پاک‌سازی شدند. از آنجا که اعتقاد به مهدویت در اسلام بر پایه روایاتی پیامبر (ص) و ائمه (ع) است، برخی با بهره‌جویی از این بستر مناسب اعتقادی، به جعل روایات در حوزه مهدویت پرداخته و پاره‌ای از مفاهیم اسرائیلی را در اخبار صحیح این حوزه سرایت دادند که وارد جوامع حدیثی شدند. این مقاله در صدد ریشه یابی نفوذ اسرائیلیات در روایات مهدویت و اهم موضوعاتی است که در این بستر در کتابهای حدیثی، به چشم می خورد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 67
نقدو بررسی حیات حضرت مریم و عیسی (ع) در بحارالانوار
نویسنده:
فائزه السادات خسروی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر با عنوان "نقد وبررسی حیات حضرت مریم و عیسیLدر بحارالانوار" با هدف استخراج ملاک و معیارهای علامه مجلسی در نقل قصص مربوط به آنان نگارش یافته است. هدف عمده این بوده است که با بررسی متن بحار در این بخش ها، و نیز با تأمل بر سایر آثار علامه مجلسی معیارهای ایشان در نقل داستان آن دو بزرگوار استخراج شود. گروه بسیاری از محققان معتقدند علامه در انتخاب روایات معتبر و بازشناسی آنها از احادیث ضعیف تلاشی نداشته و هر غث و سمینی را در بحارالانوار کنار هم گردآورده و به صحت و سقم محتوایی و درستی یا نادرستی نسبت آنها به معصومین توجهی نداشته است؛ حال آن که بر اساس تامل صورت گرفته در "بیان"ها و توضیحات علامه ذیل روایات این بخش های بحار، می توان به تطابق نداشتن پندار عمومی با واقعیت درباره چگونگی مواجهه مولف بحارالانوار با روایات پی برد. باید گفت علامه مجلسی، هم در مقام انتخاب و گزینش اخبار و هم در مقام تبیین محتوای آنها، بر طبق مبانی و اصول کلی و روش های خاص خود عمل کرده است؛ درواقع انتخاب روایات کاملا گزینشی بوده و علامه معیار ها و ملاک های خود را در جای جای بحارالانوار ارائه داده اند. از جمله این ملاک ها (که از بررسی بخش های مربوط به قصص این حضرات به دست آمده) این است که ایشان روایتی را مورد پذیرش قرار می دهند که موافق با ظاهر آیات قرآن کریم باشد، علامه همچنین برای رفع تناقض روایت با ظاهر آیه به ارائه توضیح و تفسیر ذیل خبر می پردازند. ملاک دیگر ایشان در تأیید روایت، کثرت بیان قول مورد نظر و انطباق آن با روایات متعدد و اخبار زیادی است که راجع به آن نقل شده است؛ در برخی موارد اگر چنین موضوعی، در ظاهر با مقبولات عقلی متعارض باشد، با شرح و توضیح به رفع تعارض می پردازد. علامه همواره سعی در جمع میان اقوال مختلف ذیل حدیث داشته و با جمع بندی به یک قول واحد اشاره می کنند. توجه به تقیه و ارائه دلایل مختلف برای حمل حدیث بر تقیه، پذیرش روایت به شرط موافقت با منقولات دیگر روایات معتبر و صحیح، بهره گیری از نظرات لغویان در مباحث لغوی متناسب با سیاق روایت، و توجه به اسرائیلیات و راویان آن ها و اظهار نظر صریح و قاطع در بطلان ایشان از دیگر معیارهای علامه مجلسی می باشد.
بازتاب قصص قرآنی در تشبیه های دیوان خاقانی
نویسنده:
امیر مومنی هزاوه، محمد رحیم بیرقی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
بازتاب قرآن در تصویرهای شاعرانه شعر خاقانی شروانی (520 ه.ق 595 ه.ق) بویژه در تشبیه های او بسیار گسترده است؛ چنان که فقط قصص قرآن بخش زیادی از تشبیه های او را تحت تاثیر خود قرار داده است. بر همین اساس در مقاله حاضر، ابتدا آن دسته از قصص قرآنی که در تشبیه های دیوان خاقانی به کار رفته است، استخراج و بررسی شده است و در پایان چنین نتیجه گیری شده است که قرآن علاوه بر آن که منبعی حکمی برای اشعار خاقانی است، در خیال پردازی های شاعرانه او نیز نمودی گسترده دارد. خاقانی در تشبیه که یکی از مهمترین عناصر خیال پردازی در شعر محسوب می شود، از قصص قرآنی به شکلی وسیع بهره جسته است؛ این بهره گیری گاه به صورت لفظی، گاه به صورت غیر لفظی (معنوی) و گاه به صورت ترکیباتی است که بر اساس الفاظ و مفاهیم قرآنی ساخته شده است. برخی از قصه های قرآنی در تشبه های خاقانی، به طور مستقیم مقتبس از قرآن و برخی دیگر ماخوذ از تفاسیر و برخی نیز برگرفته از اسرائیلیاتی است که در تفاسیر قرآن راه یافته است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 128
تاثیر اسرائیلیات بر عرفان کشف الاسرار در داستان زندگی نوح (ع)
نویسنده:
حسین رزی فام , عزیز حجاجی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
در قرآن، داستان نوح (ع)، موجز بیان شده است و این ایجاز، اعجاز قرآن را ثابت می کند زیرا خداوند خواهان قصه گویی نمی باشد و هدف حضرت، عبرت آیندگان است وبس. ولی به دلیل بسنده کردن به کلیات، در این زندگی نامه، علمایی که تورات، انجیل و دیگر علوم دینی را می دانستند دست به کار شده، درصدد پر نمودن خلاء ها، به وسیله داستان های دینی ادیان مختلف برآمدند. این امر باعث خیالی گشتن داستان انبیاء شده، در نتیجه از قداست آن کاسته، امروزه اثرات مخربی بر پیکره اسلام و نیز شان پیامبران وارد ساخته است. وآنگهی کتب تفسیری به بسط و گسترش اسرائیلیات یا داستان های یهودی و نصرانی کمک نموده اند که از این ظلمات می توان آب حیاتی چون کشف الاسرار را نام برد که با پیرایش، راح روح خوانندگان خواهد بود. میبدی در این کتاب بی بدیل تفسیری عرفانی، خواسته نخواسته به ریشه، تیشه رسانیده، هرچند در مقایسه با دیگر کتب تفسیری بسیار خویشتنداری کرده است. شناسایی و جداسازی اسرائیلیات وارده بر داستان حضرت نوح (ع) که بر عرفان و تصوف نیز موثرند، از این تفسیر عرفانی، هدف اصلی مقاله می باشد.
صفحات :
از صفحه 117 تا 143
تحلیل روشهای مفسران فریقین در تعامل با روایات تفسیری پیامبر (ص) با تاکید بر گرایشات اعتقادی آنها
نویسنده:
کاظم قاضی زاده، محمد علی مهدوی راد، علی حسین احتشامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
تحلیل صدوری و متنی روایات تفسیری پیامبر اکرم (ص)، موضوعی پویا و از جهت ضرورت، در بین موضوعات، علوم قرآنی و حدیث و نیز تفسیر قرآن، شاخص ترین است. در این تحقیق سعی شده، روایات تفسیری پیامبر (ص) با رویکردی جدید، و از جهاتی چون: تحلیل و بررسی صدوری این روایات بر اساس معیارهای موجود، بررسی فقه الحدیثی این روایات و شناخت کمی و کیفی و نیز توجه به نقش و جایگاه آنها در تفسیر و نقد و تحلیل روشهای تعامل مفسران فریقین و توجه به جهات افتراق و اشتراک هر یک از آنها، در برخورد با این روایات تفسیری، مورد پردازش قرار گیرد. لذا در این راستا به معیارهای مهمی دست یافتیم که ما را در شناخت بیشتر روشهای تعامل مفسران رهنمون می نماید. علاوه بر معیار، پرهیز مفسران از پیش داوری در تعامل با روایات تفسیری نبوی؛ که بدان اشاره و پرداخته شده، به برخی معیارهای مهم دیگری چون: استناد در روایات تفسیری، تحلیل صدوری و متنی روایات تفسیری پیامبر، پرهیز از اسراییلیات، نیز در این تحقیق پردازش شده است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 121
شیوه برخورد علامه طباطبایی(ره) با اسرائیلیات در تفسیرالمیزان
نویسنده:
سکینه انوری تشریق
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از آسیب‌های روایات تفسیری، نفوذ اندیشه‌ها ‌و باورهای وارداتی بیگانه و غیر اسلامی به ‌ویژه یهودی در میان فرهنگ و آموزه‌های ناب و اصیل اسلامی است که از آن با عنوان اسرائیلیات یاد می‌شود. مفسران مسلمان در مواجهه با این روایات و نقل و نقد آن‌ها یکسان عمل نکرده و عملکردهای متفاوتی داشته‌اند. علامه طباطبایی(‌ره) در تفسیر المیزان جز در مواردی اندک، از نقل اسرائیلیات احتراز نموده و با بهره‌گیری از معیارهایی ویژه نظیر عرضه به قرآن، سنت قطعی، تاریخ و علم، به نقد وردّ این روایات مبادرت کرده است. مخالفت با شخصیت و عصمت پیامبران از مهمترین معیارهای علامه در تشخیص روایات اسرائیلی به شمار می‌رود.در این پژوهش که در سه فصل گردآوری شده است به شیوه برخورد علامه طباطبایی با روایات اسرائیلی و معیارهای ایشان در شناسایی اسرائیلیات اشاره شده است.
سیری در احوال مقاتل بن سلیمان و روش تفسیری وی
نویسنده:
مرتضي خرّمي, رسول ناوشكي
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اين مقاله با عنوان «سيري در احوال مقاتل بن سليمان و روش تفسيري وي» به روش تحليلي- توصيفي و به شيوهي متن پژوهي، در صدد است ضمن معرّفي مقاتل بن سليمان به عنوان يكي از كهنترين مفسران مسلمان در قرن دوم هجري، روش تفسيري وي در تفسير كبير فراديد اهل نظر قرار دهد. مقاله در دو قسمت سامان يافته است: در بخش اول، به معرّفي مقاتل پرداخته شده كه در بردارنده مباحثي چون اسم و نسب مقاتل، ولادت و وفات، سفرهاي مقاتل، مشايخ و راويان، آثار و تأليفات، اقوال مدح و ذم ،مذهب مقاتل، اوضاع سياسي و علمي و فرهنگي مسلمانان درعصر مقاتل مي باشد. در بخش دوم ضمن معرّفي اجمالي تفسير مقاتل، روش وي در تفسير به بحث گذاشته شده و تفسير قرآن به قرآن، تفسير قرآن به كمك روايات، تفسير لغوي، تفسير با بهره گيري از علوم قرآني و ورود اسرائيليات در تفسير به عنوان مهمترين شاخصههاي تفسير مقاتل برشمرده شده است.
بررسی و تحلیل قواعد تفسیری امام باقر(ع)
نویسنده:
ام البنین ابدالی گاوکش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مسائل مهم و ضروری در تفسیر قرآن کریم، شناخت قواعد تفسیری و کار بست آن در تفسیر است، قواعد تفسیر قوانین کلی است که وسیله‌ی استنباط از آیات قرآن کریم قرار می‌گیرد و رعایت این قواعد باعث کاهش خطاهای تفسیری می‌شود و مفسر را در درک و فهم آیات و کشف مراد و مقاصد الهی یاری می‌رسانند، مسئله قواعد تفسیری از صدر اسلام مطرح بوده مانند قاعده ارجاع متشابهات به محکمات و در طول تاریخ تفسیر قرآن مورد توجه دانشمندان و مفسران بوده است و کتاب‌هایی نیز در این زمینه نوشته شده است، قواعد تفسیری امام باقر7 که از راسخون فی العلم هستند و علم ایشان برگرفته از وحی الهی و مطابق قرآن کریم است، با روش توصیفی، تحلیلی، مورد بررسی قرار گرفته و قواعد مشترک با سایر علوم اسلامی مانند قواعد مشترک با علم منطق، علم اصول فقه، علوم ادبی، علم معانی و بیان، علم لغت و علم قرائت و قواعد خاص تفسیر مانند قاعده سیاق، قاعده جری و تطبیق، قاعده ممنوعیت کاربرد اسرائیلیات و قاعده پرهیز از تفسیر به رأی و علم و علمی بودن تفسیر را تفسیر و قاعده تأویل از روایات تفسیری امام باقر7 کشف شده است.
  • تعداد رکورد ها : 63