جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
05.فیلسوفان و منطقدانان
>
01.فیلسوفان
>
01.فلسفه در ایران : اشخاص
>
2. حکمای صدرایی :اشخاص
>
آقا محمد بید آبادی
>
ملا علی نوری
>
حاج ملاهادی سبزواری (موسس مکتب سبزوار)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
تعداد رکورد ها : 414
عنوان :
تاویل به مثابه تطبیق قرآن با عالم و آدم در تفسیر سید حیدر آملی
نویسنده:
عبدالله صلواتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سید حیدر آملی
,
تفسیر المحیط الاعظم
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
قرآن
,
تفسیر قرآن
کلیدواژههای فرعی :
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
توحید صمدی ,
امامت ,
اهل بیت(ع) ,
تفسیر باطن قرآن ,
تفسیر ظاهر قرآن ,
قرب سلوکی ,
قرب وجودی ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
تفسیر عرفانی ,
طریقت ,
عرفان شیعی ,
تفسیر شیعی قرآن ,
فیض ربانی ,
رهیافت وحدت انگار محبوبی ,
قرب کسبی ,
قرب صوری کسبی ,
چکیده :
علامه سیدحیدر آملی، از علمای شیعی و ایرانی سده هشتم است. تفسیرالمحیط الاعظم از آثار اوست. در تفسیر او سخنان ائمه معصومین (ع) در جای جای کتاب المحیط الاعظم، مشهود است. تفسیر او توام با تاویل است. ولایت، نگرش جامع (مشتمل بر شریعت، طریقت و حقیقت) و توحید صمدی، از مبانی و رهیافت های تفسیری این مفسر به شمار می رود. در این جستار، رهیافت وحدت انگار محبوبی و توحید صمدی، به مثابه روح حاکم بر تفسیر سیدحیدر دانسته شده و ضمن بیان مبانی و منابع تفسیری سیدحیدر آملی، تاویل نزد سیدحیدر آملی را بر اساس رهیافت یاد شده، معرفی گردیده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 118
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دیدگاه عطار نیشابوری در خصوص عدم
نویسنده:
زهرا غریب حسینی، محمدرضا صرفی، کریم رشیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عدم
,
موت
,
فنا
,
عرفان نظری
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
کلیدواژههای فرعی :
شیئیت عدم ,
ترکیب از وجود و عدم ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
خالق ,
علم ازلی الهی ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
امر عدمی ,
تمایز وجودات ,
تناقض وجود و عدم ,
عدم ملکه ,
اعیان ثابته ,
استهلاک در حق(اعیان ثابته) ,
وجود ذهنی عدم ,
عدم بی وجود ,
وجود بی عدم ,
عدم اندیشی در عرفان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مسأله عدم به موازات مسأله وجود، یکی از مهمترین مباحثی است که همواره در شمار افکار اصلی فلاسفه و عرفا بوده است. عطار نیشابوری، با تسلط در مبانی حکمت و عرفان اسلامی، دیدگاه خود را در خصوص عدم با اشارات لطیف و مضمون آفرینیهای ظریف به وضوح نمایان ساخته است. از دیدگاه عطار؛ «عدم، عدم به نام است» و در واقع یک مرحله از مراحل ظهور نور وجود به شمار میآید. وی در استدلالی دیالکتیکی بیان میکند: ورای ذات حق چیز دگری نیست و دو عالم فرزند عدماند و ندر نگاه عشق است که عدم و وجود یکسان میگردد. این پژوهش که به روش اسنادی انجام شده، نخست نگرشهای بزرگان در خصوص رابطه عدم و وجود، قلمرو معنایی عدم، خاستگاه مطلق هستی و چشمانداز معنایی فنا و مرگ رت مورد بررسی قرار داده است. سپس با ذکر اشعاری از عطار به جهانبینی وی در این زمینه پرداخته است؛ زیرا در پرتو شناخت دقیق سهم معرفتی عطار، از عدم میتوان بسیاری از دقایق و نکات تصوف و عرفان اسلامی را تجزیه و تحلیل نمود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 143 تا 174
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معیار اعظم بودن «اسم اعظم» خداوند در عرفان اسلامی
نویسنده:
کاوس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اسماء واجب(حکمت نظری)
,
عرفان نظری
,
اسم اعظم الوهی((الله)، قسیم اسم اعظم وصفی و اسم اعظم فعلی)
,
اعظمیت اسم
کلیدواژههای فرعی :
اسم عینی ,
صفات الهی ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
الهیات بالمعنی الاخص ,
احکام اسم جامع الله ,
اسم جامع(هزار و یک اسم) ,
علم به اسم اعظم ,
احادیث اسم اعظم ,
دعا و اسم اعظم ,
محدوده وجودی اسم الهی ,
مصدر اسمی عالم(عرفان) ,
تفسیر عرفانی خلقت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
امام خمینی
چکیده :
پژوهش درباره اسم اعظم خداوند، یکی از مباحث پردامنه در روایات اسلامی و به تبع آن در عرفان اسلامی، اعم از نظری و عملی، به شمار می رود. یکی از مسائل مربوط به اسم اعظم، معیار و ملاک در اعظم بودن اسم اعظم است که در میان منابع روایی و عرفانی، جستارهایی مرتبط با آن وجود دارد. مقاله حاضر معیار اعظم بودن اسم اعظم خداوند در عرفان اسلامی را مورد پژوهش قرار داده، و پس از گردآوری یافتهها در زمینه معیار اعظم بودن «اسم اعظم» به این نتیجه رسیده است که از میان هشت احتمال- که عبارتاند از: 1) اعظم بودن تمامی اسمای الهی، 2) هر اسمی که بیشتر عظمت خداوند را آینگی کند، 3) هر اسمی که ثواب دعا با توسل به آن مضاعف می شود، 4) هر اسمی که هنگام خواندن خدا با آن، استغراق در یاد خدا حاصل گردد، 5) عدم امکان اطلاع از اسم اعظم، 6) هر اسمی که اجابت دعا را به دنبال دارد، 7) هر اسمی که امور تکوینی را تحقق خارجی میبخشد، 8) جامع ترین اسم.- احتمال هشتم برترین احتمال است و در نتیجه مراد از اعظم بودن اسم اعظم، آن است که محدوده وجودی آن از نظر تکوینی فراگیرتر از تمامی اسماء عینی الهی است و لذا تمامی آثار وجودی و مظاهر هستی از آن تراوش نموده و صادر می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 118
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارتباط شهود انوار رنگی و گذر از اطوار وجودی در مکتب کبرویه
نویسنده:
خیرالله محمودی , معصومه بخشیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
راه کشف و شهود
,
کبرویه (کبراویه از صوفیه)
,
اصطلاحنامه عرفان
,
مراتب وجود(خاص)
,
رویت انوار رنگی
کلیدواژههای فرعی :
رؤیت قلبی خدا ,
کمال حقیقی انسان ,
انسان کامل (کلام) ,
تصوف ایرانی ,
ذکر خفی ,
اصطلاحنامه تصوف ,
خرقه ,
عالَم نور(مقابل عالَم ظلمت) ,
مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال) ,
مقام حجاب ,
حجاب نفس ,
علم النفس عرفانی ,
اطوار قلب ,
رنگ در عرفان ,
فلکیات در عرفان ,
شیخ الغیب ,
مرتبه بی رنگی وجود ,
مقام بی سایه بودن ,
عرفان در ایران باستان ,
چکیده :
شهود، علاوه بر اینکه یکی از مباحث بحثبرانگیز عرفانی محسوبمیشود، با تفاوتها و تضادهایی در آثار عرفا روبرو است. این تفاوتها، عمدتاً تحت تأثیر تفاوت نگرش در فرقههای صوفیه شکلگرفته است. یکی از گونههای شهود، رؤیت انوار رنگی است که به نظر میرسد در عرفان اسلامی، ابتد از جانب پیروان مکتب کبرویه ارائه گردیده است. اگرچه استفاده از سمبولیسم نور و رنگ در عرفان اسلامی سابقه داشته است. اما ادغام این دو مبحث، ظاهراً در انحصار پیروان مکتب کبرویه است. بر اساس این مکتب، سالک در هر مرتبه از سلوک، نوری رنگی را مشاهده میکند که در حقیقت، مُبیّن تعالی روح وی است. علاوه بر این در هر مرتبه، سالک از یکی از اطوار وجودی خود میگذرد که بیانگر حجب ظلمانی است. از آنجا که هدف عرفان صیقلی دادن روح سالک و رفع حجب است که توأمان با رؤیت انوار حاصل میشود، در این مقاله مبانی اندیشه پیروان مکتب کبرویه که به طور خاص بر ارتباط این دو مقوله، یعنی شهود انوار و گذر از اطوار قلب یا رفع حجب ظلمانی تأکید ورزیدهاند، مورد مطالعه قرار میگیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 151 تا 178
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روح بخاری در فلسفه اسلامی و در حکمت معاصر
نویسنده:
محمد میری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه نفس و بدن
,
روح بخاری
,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم)
,
روح بخاری
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
حکمت متعالیه ,
مشاء ,
اشراقیون ,
نهایه الحکمه ,
روح حیوانی ,
علم النفس ملاصدرا ,
نور اسفهبدیه ,
روح انسانی ,
علم نفس ,
روح ,
خیال متصل ,
مغز انسان ,
روح انسانی ,
پزشکی اسلامی ,
ارتباط روح و بدن ,
اعضای بدن ,
قلب ,
اخلاط اربعه ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
روح حیوانی ,
روح حیوانی بشری ,
بدن انسانی ,
اخلاط ,
اخلاط اربعه ,
بدن انسان ,
طب سنتی ,
مراتب روح بخاری ,
موجود مثالی ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
طب جدید ,
روح حساس ,
روح باصر ,
دماغ ,
بدن متکاثف ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
بخار برآمده از قسمتهای لطیف اخلاط موجود در بدن را روح بخاری میگویند. روح بخاری، لطیفترین جزء بدن جسمانی بهشمار میآید و نقش واسطهگری میان نفس مجرد و بدن مادی را به عهده دارد. ابنسینا در تبیین روح بخاری و مباحث مربوط به آن، توضیحات مبسوطی دارد که پس از وی این توضیحات در کلمات شیخ اشراق و ملاصدرا نیز قابل پیگیری است. روح بخاری از آن جهت که به سلامت و یا مرض بدن انسانی مربوط میشود مورد توجه اطبای متقدم بوده و در طب قدیم از آن سخن به میان آمده است و در عین حال، از آن جهت که بر فرض قبول وجود آن، میتواند نقش واسطهگری میان نفس و بدن را به عهده گیرد، مورد توجه فیلسوف قرار گرفته و در علم النفس، از آن بحث شده است. ابطال روح بخاری در پزشکی مدرن، خللی به علم النفس فلسفی وارد نمیسازد چون فیلسوف، روح بخاری را به عنوان اصل موضوعی از طب قدیم اخذ کرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 99
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نگاهی به برخی زمینه های ارتباط مساله «نفس (ذهن) - بدن» و مساله «آفریدگار - جهان»
نویسنده:
پیروز فطورچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه ذهن (فلسفه)
,
علم نفس
,
خلق آدم (ع)
,
رابطه نفس (ذهن) و بدن (جسم)
,
مسئله ذهن (نفس) و بدن (جسم)
کلیدواژههای فرعی :
جهان طبیعت ,
جهان شناسی علمی ,
جهان شناسی فلسفی ,
حذف گرایی ,
قرآن ,
فلسفه دین ,
تمثیل نفس - بدن ,
مسئله آفریدگار - جهان ,
فعل الهی در طبیعت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
نوشتار حاضر بررسی کوتاهی است درباره برخی زمینه های ارتباط میان دو مساله مهم و دیرپا در فلسفه و الهیات یعنی مساله «نفس و بدن» و یا به تعبیر جدیدتر مساله «ذهن - بدن»، از یک سو و مساله چگونگی ارتباط آفریدگار و جهان طبیعت، از سوی دیگر. آیا به لحاظ تاریخی و تحلیلی می توانیم میان نحوه تلقی خود از این دو مساله نسبتی برقرار کنیم؟ در پاسخ به این پرسش ابتدا با تحلیلی فلسفی و کوتاه نشان داده می شود که در بحث از تبیین چگونگی ارتباط میان آفریدگار و جهان طبیعت با مسائل و مشکلاتی مواجهیم که با دشواری های مربوط به فهم ما از مساله ارتباط نفس و بدن (یا ذهن و بدن) بی شباهت و بی مناسبت نیست. سپس با ذکر چند نمونه از دیدگاه های تاریخی و معاصر در فلسفه و الهیات غرب به برخی زمینه های ارتباط میان این دو مساله در تفکر غرب می پردازیم. پس از آن، زمینه های ارتباط میان این دو مساله را در اندیشه اسلامی پی می گیریم. توصیه های جدی درباره لزوم دقت و پرهیز از زیاده روی در به کارگیری تمثیل نفس - بدن نیز مورد توجه خواهد بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی دیدگاه متکلمان معتزلی در باب نظریه ثبوت
نویسنده:
لیلا کیانخواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم ازلی الهی
,
هستی شناسی اسلامی
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
مساوقت ثبوت و وجود
کلیدواژههای فرعی :
زیادت وجود بر ماهیت ,
موجود بالقوه ,
تناقض وجود و عدم ,
معدوم ممکن ,
عدم مطلق ,
معدوم ثابت ,
مساوقت وجود و شیئیت ,
وجود ذهنی ,
مساوقت ,
شیئیت شیء ,
تقرر ذاتی ماهیت ,
معدوم ممتنع ,
ازلیت معدومات ثابت ,
دلالت وجود بر ضرورت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
مساوقت وجود و ثبوت از ابتداییترین مسائل مطرح شده در فلسفه اسلامی است که اکثر متفکران اسلامی در ابتدای آثار فلسفی خود به طرح آن و پاسخ به اشکالات پیرامون آن پرداختهاند. یکی از مهمترین علل طرح این مسأله پاسخگویی به گروهی از متکلمان اسلامی است که بر خلاف فیلسوفان اعتقادی به مساوقت وجود و ثبوت ندارند و بر عکس، ثبوت را اعم از وجود میدانند. این دسته از متکلمان به دلیل انگیزههای متفاوت دینی به طرح چنین بحثی پرداختهاند. از جمله این انگیزهها میتوان به توجیه بحث علم الهی به اشیا، پیش از ایجاد آنها اشاره نمود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 100 تا 121
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی حیثیت وجود شناختی و معرفت شناختی مقوله اضافه در فلسفه اسلامی
نویسنده:
مریم میرباقری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
ادراک
,
مقوله
,
اضافه
,
ادراک
,
اضافه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
مقولهی اضافه در فلسفهی اسلامی از دو حیث وجود شناختی و معرفت شناختی محل بحث و مناقشات فراوان بوده است.اما از حیث اول؛ هرگونه موضعگیری در باب نحوهی تحقق اضافه منوط به سه نوع بررسی است:اول روشن شدن تقسیماتی نظیر تقسیم مفهوم به اعتباری و حقیقی یا تقسیم به ذهنی و خارجی، تقسیم معقول به اول و ثانی و تقسیم محمول به بالضمیمه و خارج محمول،دوم بررسی معنای مضاف (صرف نظر از مقوله بودن آن)؛ که در این بخش قرابت معنایی میان وجود رابط و مقوله اضافه سبب پیدایش آراء مختلف در باب اتحاد یا تغایر این مفاهیم شده است؛ و هر رأی لوازم فلسفی خاص خود را دارد.سوم بررسی اضافه به مثابه یک مقوله؛ از آنجا که احکام مقوله بر اقسام آن از جمله اضافه حمل میشود، لذا چنانچه مقولات، اقسام ماهیت و معقول اول قلمداد شوند مقوله دانستن اضافه خالی از دشواری نخواهد بود.و از حیث دوم؛ در طول تاریخ فلسفهی اسلامی دست کم دو تبیین از معرفت بر محور اضافهی ذات طرفین شکل گرفته است: نظریهی فخر رازی و نظریهی سهروردی؛ که در اولی اضافه رکن اساسی تبیین معرفت است و در دومی یکی از ارکان و نه حتی مهمترین رکن.در هر دو نظریه علم اضافهای است میان عالم و معلوم.فخر رازی بر خلاف تلقی مشهور، اولاً علم را به کیف مع الاضافه تفسیر میکند و نه اضافهی محضه، و ثانیاً منکر وجود ذهنی نیست و صورت حاصله در نفس را مضافٌ الیه علم میداند و ثالثاً تبیین وی برخلاف نظریهی وجود ذهنی، در حوزهی علم حضوری نیز جاری است. بر این اساس اکثر اشکالاتی که بر آن طرح شده است، وارد نخواهد بود، لذا تنها اشکالی که از سوی برخی قائلین وجود ذهنی میتوان بر آن ایراد کرد انکار اتحاد عاقل و معقول است.سهروردی نیز برخلاف تلقی مشهور، اولاً از اضافهی اشراقی، اضافهی علّی طرف ساز را اراده ننموده است و ثانیاً تقسیم علم به حصولی و حضوری را با همین تعابیر برای اولین بار مطرح مینماید.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه معرفت شناختی ملاصدرا در بوته توجیه
نویسنده:
بیوک علی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
مدعا
,
توجیه (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
اضافه
,
دلیل((اعم از استدلال)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
وجود رابط ,
اتحاد عالم و معلوم ,
برهان تضایف ,
حیث تعلیلی ,
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
اصالت وجود ,
معرفت(ادراک جزئی) ,
رابطه نفس و صور ادراکی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در فلسفه اسلامی، معرفت شناسی، پیش از ملاصدرا به طور خاص مورد عنایت فیلسوفان نبوده است؛ و آنچه در این باب آورده بودند، به تبع مسایل دیگر بوده است. ملاصدرا برای اولین بار بطور جدی این مساله را مطرح نمود و پس از نقد و بررسی اقوال فیلسوفان سلف، در باب آن، نظریه پردازی کرد. نظریه معرفت شناختی ملاصدرا، متشکل از سه مولفه اساسی است: صور علمی (= معلوم بالذات)، فاعل شناسا (= نفس) و نسب و روابط دوسویه ای که صورت های علمی در فرایند شناخت واجد آنها می شوند.صورت های علمی از یک سو حاکی از ماورای خود بوده و واسط علم ما به اشیای دیگر هستند و از سوی دیگر مرتبط با فاعل شناسا و حاصل در نفسند. ملاصدرا در باب هر سه مولفه یاد شده نوآوری هایی دارد؛ و از مجموع آنها نظریه ای ابتکاری و توانمند در باب شناخت و معرفت ساخته و پرداخته است.ملاصدرا در مقام نظریه پردازی در این باب و متلائم کردن آن با دستگاه فلسفی خود بسیار قوی ظاهر شده است، اما در مقام استدلال و توجیه نظریه خود، سخنان او قدرت و انسجام لازم را ندارد. این امر سبب تشتت آرا شارحان نظریه او و ارایه تقریرهای متعارض از سوی آنان شده است. مفروض این مقال آن است که نظام فلسفی صدرا ابزار و امکانات لازم را برای توجیه نظریه او دارا می باشد. از این رو در این مقاله، نخست به معرفی کوتاه نظریه معرفت شناختی ملاصدرا می پردازیم و ضمن مقایسه آن با نظریات فیلسوفان پیشین در حوزه اندیشه اسلامی، دلایل آن را بازخوانی و بازسازی می کنیم. گفتنی است که بخشی از نظریه صدرا که بیشتر از بخش های دیگر چالش برانگیز بوده است؛ یعنی رابطه صورت های علمی با نفس، مورد توجه اصلی این مقاله است و تنها دلایل این بخش باز تولید شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دیدگاه فخر رازی دربارۀ معیار حسن و قبح در گسترۀ افعال الهی؛ تأمّلی بر تفکیک معرفتشناسانۀ اخلاق الهی و بشری
نویسنده:
محمود صیدی، مصطفی موسوی اعظم، حسن اختر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فخر رازی
,
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
حسن و قبح
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
اخلاق دینی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
معرفت شناسی اخلاق
کلیدواژههای فرعی :
10. شریعت/ Šarīʿa ,
جبر و اختیار(کلام) ,
تکلیف (افعال الهی) ,
نهی الهی ,
هدایت الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
گناه ,
حسن و قبح ذاتی ,
حسن و قبح شرعی ,
افعال واجب(حکمت نظری) ,
حکمت الهی ,
قرآن ,
عقل(منطق) ,
تکالیف شرعی ,
فعل بشری ,
حسن و قبح افعال الهی ,
اخلاق خداوندی ,
حسن و قبح و خلقت عالم ,
حسن و قبح و جبر ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن حسن صفار قمی
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
بسیاری از دیدگاههای علم کلام و فلسفۀ اخلاق، مبتنی بر تعیین ملاک حسن و قبح است. فخر رازی معتقد است حسن و قبح در افعال بشری عقلی، و در افعال الهی شرعی است. دیدگاه او خاص و منحصربهفرد است. در این جستار، نخست ادلۀ فخر رازی را برای تفکیک جایگاه عقل در اخلاق بشری و الهی و چرایی روی آوردن او را به چنین دیدگاهی خواهیم گفت. دلایل فخررازی را در دفاع از شرعی بودن حسن و قبح افعال الهی در سه جهت طبقهبندی میکنیم: تکلیف، خلقت و جبر حاکم بر عالم. در گام بعدی، ادّله او را با رویکرد تحلیلی- انتقادی سنجیده و نقد میکنیم. در پایان، با ردّ دیدگاه فخر رازی نتیجه میگیریم ملاک معرفتشناختی در تشخیص حسن و قبح افعال انسانی و الهی یکسان است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
تعداد رکورد ها : 414
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید