جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور مجلات > پژوهشنامه فلسفه دين > 1395- دوره 14- شماره 1
  • تعداد رکورد ها : 10
نویسنده:
منصوره ملکی، حسین هوشنگی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
سعادت از منظر توماس آکویناس خیر کاملی است مبتنی بر غایت نهایی و پس از رؤیت خداوند در جهان باقی به دست می‌آید. سعادت مورد نظر آکویناس سعادت کامل یا اخروی است، که در مقابل سعادت ناکامل یا دنیوی قرار دارد. سعادت ناکامل یا دنیوی از متلبس شدن به فضایل عقلانی و اخلاقی حاصل می‌شود و مقدمۀ رسیدن به سعادت کامل است، سعادتی که در پناه لطف حق در فضایل الهیاتی احسان و امید و ایمان متبلور می‌شود. آکویناس برای توضیح موضوع حقیقی سعادت موضوعات احتمالی دیگر سعادت همچون ثروت، افتخار، شهرت، قدرت، خیر جهانی، و لذت را رد می‌کند و متذکر می‌شود که موضوع سعادت خیر کاملی است که راه رسیدن به آن در نفس انسانی قرار داده شده است. او بر این باور است که بهجت و صحت اراده از لوازم ضروری سعادت کامل است، ولی جسم انسانی به صورت پیشینی و پسینی برای رسیدن به سعادت حقیقی لازم است. همچنین خیرهای خارجی و همراهی دوستان انسان را در وصول به سعادت ناکامل که مقدمۀ سعادت کامل است یاری می‌دهند.
صفحات :
از صفحه 205 تا 222
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد معارفی، محسن فیض بخش
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
از زمانی که گودل تلاش کرد صورت‌بندی‌ای منطقی از برهان وجودی ارائه دهد، بحث‌های قابل توجهی دربارۀ اعتبار برهان وی صورت گرفته است. برای مثال، سوبل تلاش می‌کند کاستی‌های برهان گودل را نشان دهد. پتر هایک، منطق‌دان و ریاضی‌دان اهل جمهوری چک، تلاش می‌کند برهان وجودی گودل را به نحوی بازسازی کند که از انتقادات سوبل در امان باشد. به باور او، اگر برهان در سیستم موجهۀ S5 با اندکی تفاوت بازسازی شود، می‌تواند از انتقادات سوبل در امان بماند. در عین حال، هایک معتقد است اثبات اعتبار برهان وجودی ارتباطی به اثبات وجود خداوند ندارد. در این نوشته، ابتدا شرحی از بازسازی هایک از برهان وجودی ارائه و این نکته نشان داده می‌شود که چگونه این نسخۀ هایک از برهان مسئلۀ شکست وجهی برهان را ـ که نسخۀ گودل با آن مواجه است ـ حل می‌کند. آنگاه تلاش می‌شود ادعای اخیر هایک دربارۀ بی‌ارتباطی الهیاتی برهان در قالب دعاوی فیلسوفانی نظیر ویلیام رو و باس ون فراسن فهمیده و ارزیابی شود. در اینجا نشان خواهیم داد که در فرض خاصی می‌توان نشان داد که چنین برهانی می‌تواند به اثبات وجود خدا مرتبط باشد.
صفحات :
از صفحه 183 تا 203
مشخصات اثر
نویسنده:
وحیده فخار نوغانی، مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
پرسش از «رابطۀ زبان دین و واقعیت» از جمله مسائل مهم در حوزۀ زبان دین محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت مبانی هستی‌شناخی ومعرفت‌شناختی در بررسی رابطۀ زبان دین و واقعیت، در این پژوهش تلاش شده است تا دیدگاه ملاصدرا در دو محور اساسی «رابطۀ زبان دین و واقعیت» و «کیفیت حکایتگری زبان دین از واقعیت» با توجه به مبانی یادشده بررسی شود. نتایج این پژوهش حاکی از این است که در حکمت متعالیه، وجود شواهدی مانند انتقادات جدی ملاصدرا نسبت به برآیندهای غیرقابل پذیرش رویکرد ناواقع‌گرایی، تبیین ارتباط مرتبۀ ظهور لفظی کلام الهی با مراتب فوق آن بر اساس کثرت در مظاهر وجود و همچنین فهم معانی کلام الهی در پرتو اصل تطابق و تناظر عوالم هستی، بر رویکرد واقع‌گرایانه نسبت به زبان دین دلالت دارد. علاوه بر این، در حکمت متعالیه، با توجه به نقش انسان کامل در ظهور تفصیلی عالم واقع، نه تنها تمامی توصیفات انسان کامل از واقعیت عین صدق است، بلکه سایر توصیفات نیز بر اساس مطابقت با توصیف انسان کامل متصف به صدق می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 165 تا 182
مشخصات اثر
نویسنده:
مسعود طوسی سعیدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
نظریه‌های معنای زندگی را در یک تقسیم‌بندی کلان و اجمالی می‌توان به دو دستۀ دیدگاه‌های طبیعت‌گرا و غیرطبیعت‌گرا افراز کرد. یکی از اشکالات همیشگی وارد بر دیدگاه‌های طبیعت‌گرا ناتوانی آنها در حل معضل پوچی است؛ طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه عنوان ایده‌ای است که مدعی شده بر مبنای پیشرفت‌های علمی و دستاوردهای فناورانه می‌توان، در عین پای‌بندی به طبیعت‌گرایی، از معضل پوچی رهایی یافت. در این مقاله، با تأکید بر دیدگاه‌های لئو تولستوی و تامس نیگل دربارۀ معضل پوچی، طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه، بر مبنای دیدگاه دن ویجرز، با یک صورت‌بندی استدلالی تقریر می‌شود. همچنین، به منظور داوری دربارۀ کارآمدی طبیعت‌گرایی خوش‌بینانه در رهایی یافتن از معضل پوچی، مبانی و پیشفرض‌های معناشناختی، معرفت‌شناختی، و انسان‌شناختی آن از جمله جعل‌گرایی، علم‌گرایی و فیزیکالیسم مورد بررسی و واکاوی قرار می‌گیرد و نشان داده می‌شود که این دیدگاه، بر خلاف ادعای مطرح‌شده از سوی ویجرز، قابلیت حل معضل پوچی را ندارد، بلکه مؤیدی بر ناتوانی طبیعت‌گرایی در حل معضل پوچی است.
صفحات :
از صفحه 143 تا 164
مشخصات اثر
نویسنده:
داود صدیقی، امیر عباس علیزمانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
جعل و کشف معنا دو دیدگاه بنیادین در معنای زندگی هستند که هر کدام موافقان و مخالفانی را به خود اختصاص داده‌اند. سارتر با تبیین وجودِ فی‌نفسه و وجودِ‌ لنفسه، و همچنین مفاهیمی همچون امکان ناضرور، آزادی و فردیت، ابتدا جهان را از هر معنایی تهی می‌کند و سپس برای استعلای خویش و همچنین عدم انفعال، در پی جعل معناست. بنابراین، در این حوزه، سارتر را می‌توان یک ناشناخت‌گرا و سوبژکتیویست خواند و از این رو انتقادات مربوط به این دو نحله به سارتر نیز تعلق می‌گیرد. برای نمونه، سارتر با سوبژکتیو دانستن معنا امکان هر گونه داوری معرفتی را دربارۀ صدق و کذب دیدگاه اخذشده از بین می‌برد. در عین حال، به نظر می‌رسد، با توجه به مبانی معرفتی ناشناخت‌گرایان و سوبژکتیویست‌ها، می‌توان از قوت این نقد کاست. همان طور که می‌دانیم، تأکیدِ سارتر و سایر اگزیستانسیالیست‌ها بر جعل و یا کشف معنا شدیداً وابسته به فرد و ساختار سوبژکتیو اوست. بنابراین به نظر می‌آید با توجه به بنیان‌های فلسفی سارتر، نقدهای مبتنی بر شناخت‌گرایی بر سارتر وارد نباشد.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
مشخصات اثر
نویسنده:
علی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
این مقاله، پس از بیانِ مختصر چند نکتۀ مقدماتی در خصوص ماهیت و نوع صورت‌بندی مسئلۀ واقع‌گرایی/ناواقع‌گرایی، ابتدا به شرح و مقایسۀ دو نوع از انواع ناواقع‌گرایی دینی یعنی دیدگاه‌های دان کیوپیت و دی. زی. فیلیپس می‌پردازد. مستمسک کیوپیت برای ناواقع‌گرایی نوعی خوانش از آرای فلاسفۀ مدرن (خصوصاً نیچه) و عزیمتگاه فیلیپس به سمت ناواقع‌گرایی فلسفۀ زبان متأخر ویتگنشتاین بوده است. بر اساس این مبادی، ناواقع‌گرایی این دو در پیوند با نفی متافیزیکی‌اندیشی و نوعی از نسبیت‌گرایی قرار گرفته و به هنگام مواجهه با حوزۀ دین سبب رد سویه‌های نظری دین و اصالت‌بخشی به جنبه‌های عملی و پراتیک آن شده است. پاسخ پُل بدام به عنوان یک واقع‌گرا متوجه همین نکتۀ اخیر بوده و کوشیده است نشان دهد که انجام دادن اعمال و مناسک دینی در غیاب جنبه‌های مفهومی و نظری ممکن نیست، و واقع‌گرایی در مورد متعلَّق عبادات عنصری اساسی است. در انتهای مقاله، تلاش شده تا ضمن نقد این انواع از ناواقع‌گرایی بحران‌های آن برجسته شود. همچنین نحیف بودنِ واقع‌گرایی بدام مسئلۀ دیگری است که بدان اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 118
مشخصات اثر
نویسنده:
افلاطون صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در زبان بشری الفاظی وجود دارد که در زبان دینی به نحو مشترک به خدا و مخلوقات نسبت داده می‌شود. نسبت این الفاظ به خدا و انسان به نحو مشترک لفظی و مشترک معنوی منجر به دیدگاه تشبیه و تعطیل می‌شود که از چالش‌های الهیاتی است. اندیشمندان اسلامی برای حل این چالش به معنا و مفاهیم تشکیکی این الفاظ متوسل شده‌اند. ملاصدرا، با مبانی فلسفی خود، برای حل این مسئله نظری را طرح کرده که می‌توان آن را الهیات تشکیکی نامید. توماس آکویناس متفکر مسیحی در توجیه نسبت این الفاظ نظریه‌ای را بیان نموده که به الهیات تمثیلی معروف است. این نظریه در جوامع علمی غربی و اسلامی مورد نقدهایی قرار گرفته است. با تحلیل معناشناختی واژه‌های کلیدی نظریۀ آکویناس و تبیین محتوای آن می‌توان نشان داد که دیدگاه او با تفاوت‌هایی همان نظریۀ الهیات تشکیکی است. او در این زمینه از ابن‌سینا متأثر است.
صفحات :
از صفحه 69 تا 89
مشخصات اثر
نویسنده:
ام هانی جراحی، عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
از مسائل مرتبط با «دعای حاجت»، چگونگی تأثیر این نوع دعا بر جهان مادّی است، جهانی تحت حاکمیت قوانین استثناناپذیر. از یک سو، اجابت دعا امری قطعی تلقی می‌شود و از سوی دیگر، قوانین جهان طبیعت نقض‌ناپذیر محسوب می‌گردد. در باب این مسئله، مقاله به بررسی تطبیقی آرای دو متفکر، استاد مرتضی مطهری و النور استامپ، می‌پردازد، دو متفکری که جهان را قانونمند و در عین حال دعا را نیز مؤثر می‌دانند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد باور به «اختیار» از مهم‌ترین مبانی‌ای است که هر دو فیلسوف به آن پای‌بندند. تفاوت مهم دو اندیشمند دیدگاه آنها در باب تعین‌گرایی است. استاد مطهری به تعین‌گرایی قائل است و از طریق بحث قضا و قدر می‌کوشد پاسخی برای مسئلۀ پیش‌گفته بیابد، در حالی که النور استامپ تعین‌گرایی را انکار می‌کند و با پذیرش عدم قطعیت، راه خود را برای علت معدّ دیدن خداوند علاوه بر علت مفیض بودن او باز می‌کند و از این طریق مسئلۀ دعا را پاسخ می‌گوید.
صفحات :
از صفحه 47 تا 68
مشخصات اثر
نویسنده:
میترا (زهرا) پورسینا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
از دید غزالی، انبیا (ع) تأثیری بنیادین در رساندن سایر انسان‌ها به عالی‌ترین مرتبۀ معرفتی دارند. این تأثیر، علاوه بر این که در حوزۀ تعلیم حقایق به انجام می‌رسد، تأثیری تربیتی است که با ایجاد تغییر در ساحت‌های عاطفی‌ـ‌ارادی انسان‌ها ساحت معرفت را به مرتبۀ یقین و به سطح مکاشفه می‌رساند. نقش تربیتی انبیا هدایتگری «سفری» است که انسان در نفس خود به سوی حقیقت در پیش می‌گیرد تا «قابلیت» دریافت حقایق را بیابد. رسیدن به این قابلیت مستلزم «تسویه» و «اعتدال» و «انسجامی نفسانی» است، تا وی «یکسره» به حقیقت توجه یابد. انسان‌ها در مواجهه با نبی قالب زبانی مکاشفۀ او را دریافت می‌کنند. تبعیت از دستورات شرع و پیروی از حرکات و سکنات و اقوال و افعال انبیا انسان‌ها را در سفری معرفتی همراهی می‌کند که غایت آن ظهور عالی‌ترین مرتبۀ معرفتی در ایشان است. در این مرتبه است که طالبان معرفت می‌توانند به «فهم» و «تأویل» باطن حقایق شرع و معرفت به واقعیت‌های روحانی دست یابند، که شامل موجودات روحانی و ربط و نسبت‌های میان موجودات و معنای وجود آنها می‌شود.
صفحات :
از صفحه 23 تا 45
مشخصات اثر
نویسنده:
محمد اصغری، ندا محجل
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
در این مقاله سعی شده است فهم دینی کرکگور از «سوبژکتیویته» با استناد به گفته‌های او به ویژه در دست‌نوشته‌ها و سایر نوشته‌هایش تبیین شود. او مفاهیم کلیدی نظیر «مسیحیت»، «حقیقت»، «شور»، «خدا»، و «ایمان» را برای توصیف و تبیین «سوبژکتیویته» به کار می‌برد. برای مثال تلقی وی از مسیحیت به مثابۀ «سوبژکتیویته» با تلقی رایج و عمدتاً تاریخی از مسیحیت که عمدتاً درک ابژکتیو از آن دارند کاملاً متفاوت است. مسیحیت از نظر این متفکر عمدتاً در قالب آموزه‌ها مطرح می‌شود و چیزی که برای او حائز اهمیت است مسیحی شدن است، نه این که مسیحیت چیست. کرکگور به دنبال آن است که در برابر سوبژکتیویتۀ فلسفی (معرفت‌شناختی) فلسفۀ مدرن نظیر تفکر دکارتی و کانتی موضعی انتقادی اتخاذ کند. باید گفت که کرکگور با سوبژکتیویته سروکار دارد، نه سوبژکتیویسم که یک مسئلۀ معرفت شناختی است و او علاقه‌ای به آن ندارد. بنابراین هدف این مقاله این است که ماهیت دینی سوبژکتیویته و فهم دینی از آن را در نوشته‌های این متفکر دانمارکی نشان دهد.
صفحات :
از صفحه 1 تا 21
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 10