آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
آثار مرتبط با شخصیت ها
>
07.جریان های فکری
>
06. جریان حکمت صدرایی
>
حسن حسن زاده آملی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
تعداد رکورد ها : 471
عنوان :
بازبینی شروط و براهین استحاله تسلسل
نویسنده:
عسگر دیرباز، محمد صیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تسلسل
,
قوس نزول و صعود
,
اثبات وجود خدا
,
براهین خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
تسلسل
کلیدواژههای فرعی :
اختلاف تشکیکی ,
مراتب هستی ,
وجود رابط ,
تسلسل معلول ها ,
شروط تسلسل ,
برهان وسط و طرف ,
برهان اسد و اخصر ,
برهان تطبیق ,
وجود مستقل ,
امتناع تسلسل ,
علت های چهارگانه ,
غلامرضا فیاضی ,
اجتماع بالفعل ,
تسلسل زمانی ,
احاطه علت به معلول ,
اصل علیت ,
تعامل علّی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
0
چکیده :
تسلسل عبارت است از ترتب یک شیء بر شیء دیگر یا وابستگی یک شیء به شیء دیگر تا بینهایت. بر استحاله تسلسل براهین متعددی اقامه شده که مهمترین آنها چهار برهان طرف و وسط، اسد و اخصر، تطبیق و وجود، و رابط و مستقل است. میرداماد مجرای براهین تسلسل را فقط سلسله صعودی دانسته، دو شرط ترتب و اجتماع در وجود را برای تسلسل محال شرط میداند. ولی محمدحسین طباطبایی آن را در هر دو جانب صعود و نزول جاری کرده، سه شرط فعلیت، ترتب و اجتماع در وجود را در تسلسل محال شرط میداند. در این مقاله اثبات شده است که براهین استحاله تسلسل فقط در جانب صعود جاری است و در خصوص سلسله نزولی ساکت است؛ تسلسل محال دارای دو شرط ترتب و اجتماع در وجود است و تسلسل فقط در علل تامه محال است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 7 تا 20
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نقش فاعلیت نفس در فرایند ادراک از نظر صدرالمتالهین
نویسنده:
رضا قاسمیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
ادراک (معرفت شناسی)
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
ادراک انسان
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
ادراک
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
کلیدواژههای فرعی :
عقل فعال ,
تشکیک در وجود ,
اصالت وجود ,
ممکن الوجود ,
صورت ادراکی ,
مراتب ادراک ,
فاعلیت نفس ,
مراتب نفس ,
سلسله مراتب نفس ,
ادراک عقلی ,
تجرد نفس ناطقه ,
فاعلیت نفس ,
معلوم بالذات ,
معلوم بالعرض ,
تجرد نفس ,
صور علمی ,
ترکیب از وجود و ماهیت ,
جعل وجود ,
فاعل مخترع ,
ادراک عقلانی ,
صورت حسی ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
ماهیت ممکن ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
واهب الصور (اسماء فعل) ,
بینونت عزلی ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
شباهت نفس و فاعل ,
وجودی شدن علم ,
ملکوتی بودن نفس ,
حاس بالفعل ,
08- توحیده سبحانه، تمییزه من خلقه صفة لا عزلة ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
صدرالمتألهین بر خلاف پیشینیان خود، نقش قوه ادراکی را از انفعال، به سمت فاعلیت سوق داد. از نظر وی نفس در ادراکهای حسی و خیالی شبیه فاعل مخترع است که به ایجاد صورتهای ادراکی در فضای نفس میپردازد. لازمه سخن صدرا این است که علم نیز از مدار ماهیت خارج شده و امری وجودی گردد؛ چون جعل فقط به وجود تعلق میگیرد. با این حال، فاعلیت نفس نسبت به صورتهایی که واجد آنها نیست، به مشکلاتی مثل نقض قاعده «معطی شیء باید واجد آن باشد» روبهرو میشود که این مشکل با دخالت موجود مفارق، قابل حل است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 63 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه نهایی ملاصدرا در باب ادراک کلیات (عقل فعال، عقول عرضیه یا خدا؟)
نویسنده:
جهانگیر مسعودی، اعظم پیش بین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
ملاصدرا
,
الله
,
ادراک کلیات
,
ادراک کلیات
,
عقول عرضیه
,
حکمت متعالیه
,
عقول عرضیه
,
عقل فعال
,
واجب تعالی (اسماء ذات)
,
ادراک کلیات عقلی
کلیدواژههای فرعی :
اعیان ثابته ,
ادراک عقلی ,
حرکت جوهری ,
فنا فی الله ,
اتصال به عقل فعال ,
اتحاد با عقل فعال ,
استکمال نفس ,
تعریف علم ,
حکمت مشاء ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
خودشناسی ,
اشراق ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
فناء ,
اشراق ,
عالم عقل ,
احساس ,
اتحاد نفس با عقل فعال ,
نوس ,
علم نفس ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
ماهیت علم ,
مُثُل ,
مرگ (فقه) ,
مراحل ادراک ,
خلاقیت نفس ,
تعقل(معرفت شناسی) ,
احساس (معرفت شناسی) ,
تخیل(مراتب علم) ,
آفرینش صور ,
نظریه انعکاس ,
نظریه ترشح صور بر نفوس ,
رب النوع انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
ملاصدرا در مباحث خود در باره درک کلیات مطالب گوناگون و متفاوتی را مطرح کرده است؛ وی از یک سو چنین میگوید که در ادراکات حسی و خیالی، نفس مبدع و آفریننده این صور است و سپس با حرکت جوهری و استکمالی خویش به مراتب بالای ادراک یعنی ادراک عقلی دست یافته و متحد با جوهر مفارق عقلی به نام عقل فعال میشود و صور کلی را در عقل فعال مشاهده کرده و یا اینکه عقل فعال صور کلیات را به او افاضه میکند (دیدگاه مشایی). از سوی دیگر گاهی از اتحاد نفس با مثل (ارباب انواع) و عقول عرضیه سخن میگوید (دیدگاه اشراقی). در برخی موارد هم با نگاه خاص و ویژه خود به این نکته اشاره میکند که نفس در مراتب عالی سیر استکمالی خویش فانی در ذات حق تعالی میشود و حقایق اشیاء را آنچنانکه هستند، در ذات حق میبیند. در این نوشتار ضمن بیان دیدگاه نهایی ایشان بر اساس مبانی حکمت متعالیه به این نکته اشاره شده است که برای جمع میان این دیدگاهها میتوان از دو رویکرد و تفسیر فلسفی و عرفانی در قضیه بهره برد. درک کلیات با فناء در ذات حق بیشتر با تفسیر عرفانی سازگار است و جمع میان دو دیدگاه مشایی و اشراقی عمدتا با تکیه بر دیدگاه خاص فلسفی ملاصدرا امکانپذیر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 113 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی معنای دوگانۀ استخلاف در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمود یوسف ثانی، فائزه بالایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خلافت
,
خلیفه
,
استخلاف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
استخلاف رب از عبد
,
استخلاف عبد از رب
کلیدواژههای فرعی :
03. انسان شناسی Human nature ,
اسمای الهی ,
خلافت الهی ,
اراده الهی ,
ملائکه ,
انسان کامل (کلام) ,
عرفان اسلامی ,
فیض الهی ,
صفات الهی((در تعین ثانی)، مقابل صفات کونی علمی) ,
حضرت جامع(کَون جامع) ,
مرتبه قرب فرائض(قسیم مرتبه قرب نوافل و جمع بین القربین) ,
مقام قرب نوافل(قسیم مقام قرب فرائض و تشکیک و تمحض) ,
مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
خلافت از مفاهیم اصلی عرفان اسلامی است. مفهوم استخلاف عبد از رب که به برخی آیات و روایات نیز مستند است منجر به انسان شناسی عمیقی در عرفان نظری شده و بیشتر مورد توجۀ عرفا بوده است. استخلاف عبد از رب به جهت ویژگی های منحصر به فردی چون جامعیت اسما و صفات الهی، وساطت فیض، کون جامع بودن، تناظر با عالم کبیر و دارا بودن بالاترین معرفت نسبت به حق تعالی، در وجود این مختصر شریف است. اما نوع دیگری از استخلاف نیز در عرفان اسلامی وجود دارد که براساس ارتباط عبد و رب استنباط می شود و برخی از عرفا نیز اشاراتی به آن داشته اند. استخلاف رب از عبد رابطۀ دوسویۀ عبدی است که به مقام جمع الجمعی رسیده و معارف عمیق توحید را درک کرده و به قلۀ منیع فقر و عجز و عبودیت تامه رسیده است. این دسته از اولیای الهی با وجود داشتن قدرت دخل و تصرف در تمام امور عالم عبودیت و فقر را برمی گزینند و از پروردگار خویش استخلاف در جمیع امور خود را مسئلت می کنند. مقالۀ حاضر به شرح و توضیح این دو نوع استخلاف می پردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 145 تا 166
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وحدت وجود در حکمت متعالیه، بررسی تاریخی و معناشناختی
نویسنده:
حسین سوزنچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
وحدت شخصی وجود
,
حکمت متعالیه
,
وحدت وجود
,
وحدت تشکیکی وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
عارفان (مسلمان)
,
عرفان نظری
کلیدواژههای فرعی :
فیض مقدس ,
وجود رابط ,
لابشرط مقسمی ,
وجود بشرط لا ,
اصالت وجود ,
تقابل تناقض ,
تقابل عدم و ملکه ,
اصطلاحنامه عرفان ,
احدیت(اثباتی) ,
حضرت واحدیت ,
تشکیک در ظهورات هستی ,
وحدت وجود و موجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
وحدت وجود یکی از مهمترین باورهای عرفانی است که همواره چالش های فراوانی را هم در عرصه دینداری و هم در عرصه تفکر فلسفی موجب شده است و ملاصدرا هم به عنوان مبدع یک نظام فلسفی به نام حکمت متعالیه، مدعی است که توانسته است این نظریه عرفانی را تبیین فلسفی نماید. اما بعدها در شرح مراد ملاصدرا اختلافاتی پدید آمد؛ برخی از پیروان این نظام فلسفی نظریه وحدت تشکیکی وجود را تنها تبیین معقول از نظریه وحدت وجود عرفا دانستند و اما برخی دیگر بر این باور بودند که سخن عرفا چیزی بیش از این است، یعنی نفی هر گونه کثرت از وجود، که از آن به وحدت شخصی وجود تعبیر کرده اند، و قائل شده اند که ملاصدرا نیز در نظام فلسفی خود توانسته از وحدت تشکیکی وجود گذر کند و به وحدت شخصی وجود برسد.برای داوری بین این دو دیدگاه، در این مقاله، پس از اشاره مختصری به تاریخچه پیدایش نظریه وحدت وجود، تاریخ تحولاتی را که در تفسیر رای ملاصدرا در این باب وجود دارد، مورد بررسی قرار می دهیم و سپس به سراغ معیارهایی که برای تفکیک فلسفی این دو دیدگاه ارایه شده، می رویم تا نشان دهیم که آیا به لحاظ معنا شناختی، در فضای حکمت متعالیه، واقعا سخن از وحدت شخصی وجود به عنوان امری متمایز از وحدت تشکیکی وجود، قابل دفاع است یا خیر. برای اینکه این داوری کامل شود باید علاوه براین بحث معناشناختی، ادله فلسفی قائلان به تفکیک این دو مطلب در حکمت متعالیه و لوازم پذیرش چنین تفکیکی را نیز مورد بررسی فلسفی قرار داد که به علت ضیق مجال در این مقاله به همان بررسی تاریخی و معناشناختی بسنده شد و ان شاء اله در مقاله دیگری بررسی ادله و لوازم این سخن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 133 تا 166
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تعالی و حلول در فلسفه اسپینوزا با تکیه بر عرفان اسلامی
نویسنده:
شهناز شایان فر، محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حلول
,
همه خداانگاری
,
فلسفه اسپینوزا
,
تعالی و حلول
کلیدواژههای فرعی :
کتاب اخلاق اسپینوزا ,
هستی شناسی عرفانی ,
عرفان اسلامی ,
فلسفه الهی ,
وحدت وجود ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
توحید(اخلاق اسلامی) ,
علت داخلی ,
صور تعالی ,
صور حلول ,
تعالی حالتی ,
تعالی منطقی ,
تعالی معرفتی ,
طبیعت مخلوق ,
حلول صعودی ,
حلول نزولی ,
خدا در فلسفه اسپینوزا ,
همه جا حضوری خدا ,
تعالی به طور عام ,
تعالی صرف ,
تعالی واقعی ,
طبیعت خالق ,
صفت مقوم خدا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در نظام يكتاگوهری اسپينوزا، تأكيـد بـر برخـی واژگـان محـوری از جملـه طبيعت، جوهر، علت داخلی (علت حلولی)، و طرح حضور ماده در خدا (= خدا بـه عنوان شئ ممتد) سبب شده تا در عصر حيات او و پس از آن، قرائت های حلـولی از فلسفه او پديدار شود و او متهم به همه خدايی گردد؛ در حالی كه اسـپينوزا بارها خويش را از اين اتهام مبرا دانسته و شواهد مختلفی در آثار او بر برائت او از چنين اتهاماتی گواهی می دهد. با نظر به فلسفه اسپينوزا به عنوان كليتی مشتمل بر رهيافت، مبانی و شبكه زبانی خاص، می توان به قرائت های حلولی برآمـده از برخی عناصر زبانی، از جمله خدا به عنوان علت داخلی، خدا به عنوان شئ ممتد و خدا به عنوان طبيعت، پاسخ داد. در جستار حاضر، با تكيه بر عرفان اسلامی، صور مختلفی از تعالی و حلول ارائه می گردد. افزون بر آن اشكالات وارد بـر تعـالی در فلسفه اسپينوزا، بر اساس نظام فلسفی او، نقد و بررسی می گـردد و بـا نظـر بـه ساختار كلی فلسفه اسپينوزا و ويژگيهايی كه او برای خـدا در نظـر مـی گيـرد، می توان تصويری متعالی از خدا در نظام فلسفی او ترسيم نمود؛ از ايـن رو گرچـه خدای اسپينوزا از تعالی وجودی يا واقعی برخوردار نيست، از بين صور تعـالی، در فلسفه اسپينوزا سه صورت از تعالی (تعالی حالتی، تعالی منطقی و تعالی معرفتی) قابل طرح است. گفتنی است اين مقاله جهت تبيين و تحليل مطالب، افـزون بـر آرای اسپينوزا، از برخی اصطلاحات و تعابير فلسفه اسلامی و عرفان بهره جـسته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 31 تا 58
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقصود اصلی در اعتقادات
نویسنده:
رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خداشناسی
,
تدین
,
اعتقاد
,
واجب اعتقادی
,
دل سپردن به دین
,
شناخت عقلی
,
شطح
,
عقل و دین
,
شطحیات
کلیدواژههای فرعی :
تکلیف از نظر کانت ,
وجوب شناخت خدا ,
وجوب نفسی معرفت ,
وجوب تدین ,
سوال از قلب ,
شناخت احتیاری ,
قاعده دفع ضرر محتمل ,
وجوب شکر منعم ,
مراتب شکر ,
وجوب تکلیف ,
رابطه تکلیف و اختیار ,
اختیاری بودن شناخت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
محمدحسین کاشف الغطاء
شاپا (issn):
0
چکیده :
یکی از مباحث مهم کلامی که فقط در کتاب های اصولی از ان بحثی گذرا شده است تعیین مقصود اصلی در واجب اعتقادی است. در این باره، دو دیدگاه عمده وجود دارد: «معرفت عقلی» و « تدین و اعتقاد ورزی». پیروان هر یک از این دو دیدگاه در صددند تا اثبات کنند یکی از وجوب ها نفسی و دیگری مقدمه یا متولد از آن است. در این مقاله، دلایل دو نظریه بررسی و در نهایت نظریه دوم برگزیده شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 88
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حل پارادوکس علم به جوهر در کتاب تعلیقات ابنسینا
نویسنده:
رضا اکبریان، احمد حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم به جوهر
,
التعلیقات ابن سینا
,
پارادوکس علم به جوهر
,
ابن سینا
,
فلسفه مشاء
کلیدواژههای فرعی :
بهمنیار ,
ملاصدرا ,
ابو نصر فارابی ,
مشاء ,
جوهر (منطق) ,
حمل ذاتی اولی ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
کیف نفسانی بودن علم ,
عرض بودن علم ,
مفهوم جوهر ,
مصداق ذهنی جوهر ,
ماهیت جوهر ,
صفت جوهر ,
جوهر ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
جوهر(حکمت اشراق) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
در کتاب تعلیقات ـ که به احتمال زیاد حاصل درسنوشتههای شاگردان شیخالرئیس است ـ تلاش میشود تا به پارادوکسی در خصوص علم به جوهر پاسخ داده شود. این پارادوکس را میتوان بدین صورت بازسازی کرد که اگر با علم به شیء، عین ماهیت آن به ذهن میآید، آنگاه وقتی به جوهری علم پیدا میکنیم باید عین ماهیت آن، که جوهر است، به ذهن بیاید. از طرف دیگر، در فلسفه مشاء، علم از کیفیات نفسانی و از اعراض است. بدین ترتیب، با تناقضی مواجه میشویم که علم ما به جوهر هم باید جوهر باشد و هم باید عرض باشد و جوهر نباشد. پاسخ تعلیقات به این پارادوکس آن است که آنچه جوهر است، مفهوم جوهر است که همان «در موضوع نبودن» است و آنچه عرض است، علم ما به جوهر است که از کیفیات نفسانی است. بنابراین موضوع در دو گزاره بهظاهر متناقض عینا یکی نیست، بلکه در یکی مفهوم جوهر است و در دیگری مصداق ذهنی جوهر. از اینجا معلوم میشود که پاسخی که صدرالمتألهین با بهکارگیری مفاهیم حمل اولی ذاتی و حمل شایع صناعی به این پارادوکس (و پارادوکسهای مشابه، مانند پارادوکس معدوم مطلق و یا کلی و جزئی) مطرح میکند، در آثار شیخالرئیس سابقه دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 38
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فرایند استکمال نفس از دیدگاه ابنسینا
نویسنده:
علیرضا اسعدی، حسن معلمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نفس آدمی
,
تکامل نفس
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
,
تجرد نفس (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
سعادت ,
ملکات اخلاقی ,
سعادت و تعقل ,
عقل بالفعل ,
انقطاع از عالم محسوس ,
تمایز عقل نظری و عملی ,
استکمال نظری نفس ,
حقیقت تعقل ,
انطباع صور عقلی ,
نسبت نفس و عقل فعال ,
افاضه صور معقول ,
حلول صور اشیاء در نفس ,
نسبت نفس با صور معقول ,
استکمال عملی نفس ,
استکمال نفس پس از مرگ ,
هیئت استیلائیه ,
حقیقت لذت و الم ,
جسم فلکی ,
عرض بودن استکمال نفس ,
سعادت نفس ,
تهذیب نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شابک (isbn):
6024-2251
چکیده :
نفس از دیدگاه فلاسفه، جوهری مجرد است که از استکمال برخوردار است. ایشان علم و عمل را عامل استکمال نفس میدانند. اما تأثیر این دو در نفس انسانی چگونه است و نفس در مسیر استکمال چه فرایندی را طی میکند؟ علاوه بر این، آیا پس از مرگ نیز استکمال نفس ادامه مییابد یا آنکه حرکت استکمالی آن با مرگ پایان میپذیرد. در این مقاله با دیدگاه ابنسینا در این زمینه آشنا میشویم. این نوشتار به این شبهه نیز میپردازد که چگونه فلاسفه با آنکه نفس انسان را مجرد میدانند و بر این باورند که مجردات از ثبات برخوردارند، از تکامل و حرکت نفس سخن گفتهاند؛ به عبارت دیگر چگونه ثبات مجرد با حرکت و استکمال نفس سازگار است؟ در این زمینه تبیینهای متفاوتی ارائه شده است. ابنسینا این مسئله را براساس ثبات جوهر و حرکت در اعراض پاسخ داده است. در مورد این تبیین نیز به داوری خواهیم نشست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 57 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و تبیین اطلاق گرایی معرفتی در تفکر سینوی
نویسنده:
محمد نجاتی، احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اشارات و تنبیهات
,
علم نفس
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
اطلاق گرایی معرفتی
,
فلسفه مشاء
,
عقل(قوه عاقله)
,
نفس شناسی سینوی
,
امکان معرفت اطلاقی
کلیدواژههای فرعی :
عقل قدسی ,
اشارات و تنبیهات ,
التعلیقات ابن سینا ,
عالم غیب(کلام) ,
عالم ملکوت ,
نبوت ,
ادراک انسان ,
عصمت پیامبر (ص) ,
النجاة ,
ابزارهای معرفت (مسائل جدید کلامی) ,
وحی الهی ,
حرکت جوهری ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
فیض الهی ,
کتاب مبدأ و معاد ,
تخیل(راه های معرفت) ,
حس مشترک ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) ,
تجرید((اصطلاح وابسته)، قسیم انتزاع و تعمیم) ,
فلسفه نبوی ابن سینا ,
ذات گرایی افراطی افلاطونی ,
رئالیسم مستقیم ارسطویی ,
اشتدادپذیری نفس ,
کمال گرایی نفس ,
پیامبر شناسی ابن سینا ,
حوزه معرفتی نفس ,
حدس شریف ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
شیخ در نمط پایانی اشارات خلاف رویکرد سنتی مشایی اش، نگاه متفاوتی به نفس و برخی قوای آن دارد. واکاوی این مساله و برخی قرائن محتمل دیگر نشان می دهد، وی نفس را در دو حوزه وجودی و معرفتی مولفه ای پویا و اشتداد پذیر لحاظ کرده است. اوج هنر ابن سینا را می توان در تلفیق دو حوزه وجودی و معرفتی نفس و لحاظ فرایند اشتداد وجودی آن به عنوان نردبان تعالی معرفتی و وصول نفس به انفعال محض جستجو نمود. در مقاله حاضر با تاکید بر رویکرد خاص شیخ، ابتدا بررسی و مشخص شده است که رویکرد مبتنی بر نفی جوهر شناسی و بدیهی انگاری موضع نهایی وی نبوده است، سپس با استفاده از نگرش تلفیقی ابن سینا، کیفیت تهیاء معرفت اطلاقی برای نفس در حوزه معرفتی حکمت سینوی تبیین شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 135 تا 150
مشخصات اثر
ثبت نظر
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
تعداد رکورد ها : 471
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید