مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
حس باطن(اصطلاح وابسته) خودآگاهی علم حضوری آگاهانه(قسیم علم حضوری نیمه آگاهانه و ناآگاهانه) علم حضوری اجمالی(مقابل علم حضوری تفصیلی) علم حضوری تفصیلی(مقابل علم حضوری اجمالی) علم حضوری ناآگاهانه(قسیم علم حضوری آگاهانه و نیمه آگاهانه) علم حضوری نیمه آگاهانه(قسیم علم حضوری آگاهانه و ناآگاهانه) معلوم حضوری(اصطلاح وابسته) مکاشفه(معرفت شناسی) وجدانیات(اصطلاح وابسته)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 133
چگونگی تقدم وجود علمی بر وجود عینی، از منظر فلسفه و عرفان
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، زهرا محمدعلی میرزایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
سابقیت علم الهی بر وجود عینی ممکنات، از جمله مباحثی است که می توان تمامی هستی شناسان الهی بر آن اتفاق نظر دارند. در نگاه مشائی، سلسله علی و معلولی موجودات که در نهایت به خداوند متعال منتهی می شود، وجودات عینی را تشکیل می دهد. خداوند سبحان که علت العلل این نظام علی و معلولی است با علم به ذات خویش، عالم به تمامی ممکنات است. بر مبنای دیدگاه حکمت متعالیه که وجود، تنها امر اصیل و عینی است، وجود عینی، سلسله ای مشکک از موجودات ممکن به امکان فقری را شامل می شود که در نهایت به حق تعالی به عنوان تنها وجود عینی مستقل بالذات، منتهی می گردند. اما در نگرش عرفانی که وجود عینی و حقیقی، منحصر در ذات حق تعالی است و تمامی ممکنات، مجالی و شئون او هستند، بحث از تقدم مظاهر علمی حق بر مجالی عینی و خلقی اوست. پژوهش حاضر، درصدد بررسی چگونگی تقدم وجود علمی بر وجود عینی از منظر دو مکتب فلسفی مشاء و حکمت متعالیه و مبانی عرفانی است.
صفحات :
از صفحه 105 تا 123
مشخصات اثر
دفاع حکیم سبزواری از سهروردی در کیفیّت اِبصار
نویسنده:
محمدهادی توکلی، حسینعلی شیدانشید
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
شیخ اشراق، حکیم سهروردی در مقابل دو نظریّۀ رایج‌ترِ «انطباع» و «خروج شعاع» در زمینۀ کیفیّت اِبصار، به نظریّۀ سومی قائل شد که بر اساس آن، در هنگام اِبصار، نَفْس آدمی علمِ حضوری اشراقی به خودِ اشیای دیدنی پیدا می‌کند، نه آنکه صرفاً از رهگذر صورت‌های ادراکی آنها را ادراک کند. صدرالمتألّهین نظریّۀ سهروردی را مبتلا به اشکال دید و به نقد دیدگاه او پرداخت. نقدهای وی در اسفار، در قالب چهار اشکال ارائه شده است. حکیم سبزواری که سعی در توجیه نظریّۀ سهروردی داشته، به دفاع از وی در مقابل نقدهای صدرالمتألّهین برخاسته است. این مقاله به گزارش و نقد و بررسی پاسخ‌های چهارگانۀ حکیم سبزواری به اشکالات صدر المتألّهین اختصاص دارد. پاسخ‌های یادشده در مجموع سبب روشن‌تر شدن برخی از جوانب بحث، و روشنگری در جهت گشوده شدن راه‌های تازه گردیده است، امّا هیچ یک در پاسخگویی به آن اشکال‌ها تمام نیست، بلکه هر کدام نیازمند تتمیم است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 82
مشخصات اثر
بررسی دلایل معرفت شناختی و زبان شناختی الاهیات سلبی
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، فاطمه استثنایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی , غلامحسین ابراهیمی دینانی
چکیده :
الاهیات سلبی، در بعد معرفتی بر شناخت ناپذیری؛ و در بعد زبانی، بر بیان ناپذیری خدای متعال تاکید دارد. در بعد معرفتی، به دلایلی چون عدم توانایی احاطه بر خدای متعال، تعالی و فوق عقل بودن او، نقص معرفت معلول نسبت به علت و محدودیت قوای ادراکی انسان؛ و در بعد زبانی، به مفهوم ناپذیر بودن و صورت نداشتن امر متعالی و ... استناد می شود. منتقدان اشکالاتی چون تعطیل، ناکافی بودن معرفت سلبی، تعارض در گفتار و ... را بر این دیدگاه وارد کرده اند. در واقع، بیشتر طرفداران الاهیات سلبی، در عین تاکید بر نقص معرفت بشری، قائل به تعطیل نیستند و معرفت به خدای متعال را دارای مراتب می دانند. در الاهیات سلبی، سخن گفتن از او، به دلایلی چون سخن گفتن به واسطه اضطرار درونی، یا به قصد تعلیم دیگران است؛ و یا سخن ها و عبارات ایجابی ناظر است به تجلیات خدای متعال و آنچه پس از او هستند؛ هر کس به اندازه فهم خود و به همان میزان که آثار و ظهورات خدای متعال را یافته است، از او سخن می گوید.
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
شهود خدا برهان خدا
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
چکیده :
آيا شهود خدا می تواند دليلی بر وجود او باشد؟ كسانی مدعی شده اند كه از شهود خدا وجود خدا نتيجه گرفته می شود و كسانی ديگر معتقدند از آنجايی كه شهود خدا امری همگانی نيست، اين امر نمی تواند دليلی بر وجود خدا باشد. به نظر مي رسد، شهود و رؤيت هر چيزي متضمن نوعی حيثيت ديگرنمونی است. برای كسی كه چيزی را ديده است، وجود آن چيز اثبات می شود. اين نوع استدلال قياسی است نه استقرايی؛ زيرا نفی آن متضمن تناقض است.
صفحات :
از صفحه 61 تا 80
مشخصات اثر
اصالت وجود
عنوان :
اصالت وجود
نویسنده:
عبدالرسول عبودیت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
این مقاله به طرح مسئله اصالت وجود می‏پردازد امّا، برخلاف معهود، با توضیح اصطلاحات شروع نشده است، بلکه در ضمن دیالوگی فلسفی، و بدون استفاده از اصطلاحات، هم معنای «اصالت وجود و اعتباریت ماهیت» و هم دلیل صحت آن شرح داده شده است به طوری که اگر خواننده خود را به جای مخاطب قرار دهد و به اقتضای متن، ابتدا جوابگو و سپس اشکال‏کننده و پرسشگر باشد، به راحتی می‏تواند عمق مطلب را دریابد. در هر صورت، برای تکمیل بحث، پس از اتمام دیالوگ، مسئله با زبان اصطلاح نیز تبیین شده است. بدین منظور، ابتدا اصطلاحات لازم؛ مانند «ماهیت»، «موجود»، «بالعرض»، «بالذات»، «اعتباری» و «اصیل»؛ توضیح داده شده و در پی، صورت مسئله تقریر شده است و بالاخره با بیان فرق‏های اصالت وجود و اصالت ماهیت و توضیح پیامدهای بحث، مقاله پایان یافته است.
صفحات :
از صفحه 177 تا 206
مشخصات اثر
تجربه دینی
عنوان :
تجربه دینی
نویسنده:
سید محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پردیس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
تجریه دینی یکی از مصطلحات جدید غربیان در حوزه دین پژوهی است مراد آنان از این اصطلاح در عین اختلافی که درتفسیر آن دارند اتصال آدمی با امر قدسی است این اصطلاح در متون اسلامی نیامده است هرچند در کتاب های عرفانی اصطلاح نزدیک به آن موجود است در این مقاله اصطلاح تجربه دینی به معنایی اعم از آن چه مقصود غربیان است به کار رفته است به گونه ای که در برگیرنده تجریه عرفانی و تجریه فلسفی می پردازد و بعد از آن تجربه دینی را به منزله طیفی گسترده از شناخت عقلی قلبی و فطری از خدا تا شناخت عمیق فلسفی و معرفت وگرایش عرفانی و از آن ها بالاتر تا مرحه نبوت و دریافت وحی مورد بحث قرار می دهد .
صفحات :
از صفحه 151 تا 162
مشخصات اثر
جستاری در مساله معنا با رویکرد به آثار شهید مطهری
نویسنده:
محمدباقر سعیدی روشن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پردیس فارابی دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
این مقاله مساله معنا و ارکان تشکیل دهنده ی آن را با عنایت ویژه به آثار و دیدگاه های آیت الله مرتضی مطهری مورد بررسی قرار می دهد. مطابق این پژوهش هسته اساسی معنا برخاسته از اراده و علم گوینده حکیم است. ساختار زبان که گفتار و متن در آن قرار می گیرد نیز به نوبه خود اقتضائات ظرفیت هایی ویژه در باروری به معنا دارد. نقش اساسی خواننده در این میان از منظر قوانین زبان شناختی صرف نظر از بعد روان شناختی - کشف و باز تولید معناست نه جعل معنا.
صفحات :
از صفحه 47 تا 76
مشخصات اثر
حب الهی و آثار آن از نگاه فلسفه و دین
نویسنده:
علی محامد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
چکیده :
حکما و فلاسفه، حکمت را که همان دانش بشری است به دو دسته اصلی تقسیم نموده اند:"حکمت نظری" و "حکمت عملی" . حکمت نظری عبارت است از علم به حقایق اشیا و موجودات عالم هستی به قدر طاقت بشری و خود دارای بخش های مختلفی است ، مانند طبیعیات ،ریاضیات،فلسفه الهی و یا فلسفه با بعد الطبیعه. اما حکمت عملی دارای سه بخش عمده است ، حکمت عملی شامل : اخلاق ، تدبیرمنزل ، سیاست مدن. اخلاق در یک اصطلاح مجموعه فضایل و رذایل است و خود دارای بخشهای زیادی است از جمله آنها اخلاق فردی است مانند رابطه انسان با خدای متعال از قبیل توکل ، ایمان ، تقوا ، صبر و شکر. از آن جمله میتوان حب الهی را که از مسایل مهم اخلاق است مورد توجه قرار داد . این صفت محصولی از صفات دیگر است که قبل از آن وجود دارد ، مانند زهد،توبه،ذکر و غیره و نیز اساس و زیربنای صفات دیگری برای انسان است ،مانند شوق،انس،رضای الهی و غیره. هر مقامی که قبل از آن وجود داشته باشد مقدمه و زمینه ساز محبت است اخلاق اسلامی به رابطه انسان با خدا و رابطه انسان با خود و رابطه انسان با دیگران تحقق پیدا میکند و در رابطه انسان با خدا محبت الهی از بالاترین اهمیت برخوردار است زیرا هر مقامی که بعد از آن است نتیجه و ثمره محبت است . این محبت دو مرحله دارد : اول محبت عبد به خدای متعال و دوم محبت و دوستی خداوند متعال نسبت به بندگان خودش می باشد، و هر دو مرحله در قرآن و روایات تصریح شده اند که لازم است هر دو مرحله مورد بحث قرار گیرد .
صفحات :
از صفحه 189 تا 206
مشخصات اثر
رویکرد نقادانه در چگونگی شناخت خدای متعال
نویسنده:
محمدرسول آهنگران
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی , عبدالله جوادی آملی , محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
علم بر دو قسم حصولی و حضوری است . قوام علم حصولی به حضور مفاهیم است و علم حضوری به وجود معلوم. شناختی که انسان میتواند به خدای متعال پیدا کند تنها از نوع اول است و معرفت به خدا از نوع دوم غیرممکن است . علم هرچند از جهت سبب و چگونگی به وجود آمدن،به دو دسته اکتسابی و شهودی انقسام پیدا می کند و اشخاص مهذب با پالایش روح از غبار معصیت می توانند به نحو شهودی به باور در مورد خدا برسند ، اما این بدان معنا نیست که علم آنها در این قالب از نوع حضوری است بلکه شناخت شهودی از جهت حصولی بودن فرقی با شناخت اکتسابی ندارد اگرچه از جهات دیگر میان این دو دسته علم اختلافات و تمایزاتی وجود دارد . تنها در صورتی میتوان باور داشت به این که خدای متعال را می توان با علم حضوری شناخت که معتقد به وحدت شخصی میان خالق و مخلوق شویم . اگر کسی منکر این مبنا باشد ، چنان که عقل و شرع وحدت شخصی را منکر بوده و هرکسی به معلومات فطری و باورهای اولیه عقلی خود نیز رجوع کند سستی و بی اساسی این مبنا را درمی یابد ، در این صورت نمی تواند بپذیرد که به خدای متعال به نحو علم حضوری می توان شناخت پیدا کرد . بنابراین چون مبنای وحدت شخصی میان خدا و مخلوقات با موازین عقلی و شرعی سازگاری ندارد لذا تنها از طریق علم حصولی خداوند قابل معرفت می باشد .
صفحات :
از صفحه 121 تا 138
مشخصات اثر
مبانی معرفت‌شناختی و الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت
نویسنده:
حمیدرضا شاکرین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری
چکیده :
هرگونه نظریه‌پردازی و الگوسازی برای پیشرفت بر بعضی از مبانی معرفت‌شناختی، جهان‌شناختی، انسان‌شناختی، ارزش‌شناختی و ... استوار و آگاهانه یا ناآگاهانه از آن مبانی مستمد و مستفید است. الگوی اسلامی تمدن و پیشرفت‌ورزی نیز گریزی از بازشناسی و مراجعه به مبانی و زیرساخت‌های نظری خود نداشته و بررسی دقیق و کاربست هوشمندانۀ آنها در تدوین بهینۀ الگو، نقش اساسی دارد. در تحقیق حاضر بر آنیم تا برخی از مهم‌ترین مبانی معرفت‌شناختی مقبول اندیشمندان مسلمان را شناسایی کنیم و نقش آنها را در تدوین نظریه و الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت بازکاویم.
صفحات :
از صفحه 269 تا 296
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 133