مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

«بدا» از عقايد اسلامى است كه همه مسلمانان جهان بدان عقيده راسخ دارند، به شرط آن كه درست تفسير شود، هر چند برخى از آنان از به كار بردن لفظ «بدا» خوددارى مى كنند، وحشت آنان از به كار بردن لفظ «بدا» ضررى به محتوا نمى زند، زيرا مقصود واقعيت بداست نه اسم بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

البداء , توحید و شرک , اعتقاد به بدا , اهمیت اعتقاد به بدا , بداء

کلیدواژه‌های فرعی :

البداء , بدا , منبع بداء ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مفهوم بدا، لوح محفوظ کتاب مبین، لوح محو و اثبات، چیست؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : "بداء" در لغت به معناى ظهور بعد از خفاست و در قرآن نيز به همين معناى لغوى نيز استعمال شده است: "و بدا لهم من اللَّه ما لم يكونوا يحتسبون" و در اصطلاح بعضی از علما، بداى در تكوين، نظير نسخ در تشريع است، و به معناى جديد شدن "رأى" است. بايد دانس بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کتاب مبین , لوح محو و اثبات , بداء , 13. علم کلام , حقیقت لوح محفوظ

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا شیعه و اهل سنت دربارۀ بداء اختلاف دارند؟ در هر دو صورت دلیل بیاورید.

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : عقیده به بداء از لحاظ شهرت بیشتر به شیعه اختصاص داشته، حال آن که محتوای این عقیده و معنایی که از آن اراده شده است مورد اتفاق همۀ مسلمانان است. از طرفی برداشتی غلط از این عقیده که متأثر از معنای لغوی آن بوده، باعث شده است که برخی از علمای عامه بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

البداء , بداء , 13. علم کلام

کلیدواژه‌های فرعی :

بدا , روایات اهل بیت در مورد بداء , شروط تحقق بدا , منبع بداء , اهمیت اعتقاد به بدا , علت بداء , شرایط بدا , آموزه بداء در شیعه , بداء در قرآن , بداء در روایات اهل سنت ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تبیین و بررسی بداء از نظر ملاصدرا و امام خمینی (س)

نویسنده:

اعلی تورانی، لاله شعبانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قضا , قدر , اختیار , البداء , اختیار , قضا , قدر , بداء , علم

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , امام خمینی

چکیده :

بداء در اصطلاح به معنای ارادة جدید الهی است و از مراتب علم خداوند می باشد. لیکن تفسیر نادرست بداء و ارتباط آن با خداوند، منجر به نسبت دادن جهل به ذات الهی می شود. این مقاله با بررسی دیدگاه دو حکیم ملاصدرا و امام خمینی نشان میدهد ارتباط بداء با علم الهی چنین است که خداوند بر همة رویدادهای گذشته و حال و آینده آگاه است و جهل به علم الهی راه ندارد. و علم خداوند بر اشیاء پیش از آفرینش و پس از آفرینش تغییری نمی کند. در واقع آنچه تغییر می کند تقدیر است نه قضا و قدر حتمی. از نظر ملاصدرا، در مرتبه ذات و مرتبه قضای الهی، تغییر راه ندارد. ولی مراتب پایین تر که در دسترس انبیا و اولیای الهی است و از آن به عنوان «لوح محو و اثبات» یاد می کند، دستخوش تغییر می شود. امام خمینی نیز بداء را در علم منتخبی که حصول آن در عالم شهادت و خارج می باشد، جاری می داند. و آن را از عوالم غیبی و حقایق کلیه و اصول خارج می داند. از نظر ایشان، بداء از متعلقات اراده و مشیت است و به معنای تغییر اراده و پشیمانی نیست، بلکه به معنای ایجاد و دگرگونی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ارتباط بداء با اراده و علم الهی از جهت معناشناختی

نویسنده:

محمد الله نیا سماکوش

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , بداء , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , معناشناسی بداء

کلیدواژه‌های فرعی :

شب قدر , تغییر در ذات الهی , اراده الهی , اهل بیت(ع) , داعی , اختیار انسان , قضا و قدر , لوح محفوظ , عینیت صفات با ذات , صفات ذاتیه ( الهی ) , صفات فعلیه , علم واجب , قدرت واجب , قرآن , حب , رضا , معناشناسی اراده الهی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , مرتضی مطهری , جعفر سبحانی , ناصر مکارم شیرازی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , ابن سینا: ابوعلی سینا , امام خمینی

شاپا (issn):

6024-2251

چکیده :

موضوع «بداء» از جمله مباحثی است که در سه علم فلسفه، کلام و اصول فقه کاربرد دارد. در حوزه کلام، به دنبال طرح مباحث مربوط به علم و اراده الهی، این موضوع مطرح می‌گردد. بداء از معتقدات‌ امامیه‌ است‌ و سایر فرق به آن تصریح نداشته و گاهی اعلام مخالفت نیز نموده‌اند اما ناخواسته به محتوای آن اعتراف داشته‌اند. از این رو پیوند بداء با اراده الهی از لحاظ معناشناختی نزد تشیّع، مورد بررسی قرار گرفت و معلوم گردید که با در نظر گرفتن اراده خداوند به عنوان صفت فعل، صرف نظر از این که به معنای داعی، حُب و رضا، نفس فعل (تکوین) یا عین علم الهی باشد، کاملاً با مفهوم بداء همخوانی داشته و قابل توجیه و تفسیر صحیح است. ضمن آن‌ که قبول بداء، به معنای پذیرفتن هیچ گونه تغیر و تبدّل در ذات خداوند نبوده و جهل یا عدم قدرت را نیز برای ذات احدیت به دنبال ندارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 155 تا 170

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقش واسطه فیض در تفویض تکوینی

نویسنده:

عادل مقدادیان، محمدجواد شمس

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفویض تکوینی , واسطه فیض , فیض الهی , عرفان عملی , عارفان (مسلمان) , اصطلاحنامه عرفان

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , اسرار الهی , امانت الهی , هستی شناسی عرفانی , صحیفه کامله سجادیه , اذن الهی , خلافت الهی , عالم تکوین , کرامت , اختیار الهی , اراده الهی , اهل بیت(ع) , حیات , انسان کامل (کلام) , بداء , اسماء مستأثره الهی , قرآن , مقام تفویض , عالم تشریع , تفویض در تشریع , تصرف اختیاری , تفویض در تکوین , تفویض عرفانی , ولایتنا ولایة الله , امین بودن واسطه فیض , حجج الهی , مقام خلیفه اللهی , خالقیت واسطه فیض , معجزه و خلقت , واسطه فیض عامل بقا , رازقیت واسطه فیض , حیات بخشی واسطه فیض , ممیت بودن واسطه فیض , تفویض تکوینیات ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , امام خمینی

شاپا (issn):

2251 6123

چکیده :

واژه «تفویض» در نظام عرفانی به دو گونه به کار می رود: گاه تفویض در سیر صعود و مرحله ای از مرتبه معاملات است که پس از ایجاد روحیه توکل، و در افقی بالاتر باید در سالک الی الله ایجاد شود؛ اما دومین معنای تفویض در عرفان، در سیر نزول و به معنای واگذاری امور به اختیار «واسطه فیض» است. این نوع تفویض اجمالا به معنای اجازه و اذن الهی در تصرف اختیاری است و خود شامل دو نوع است: «تفویض در تکوین» یا همان تاثیرگذاری و فاعلیت واسطه فیض به اختیار خویش در امور آفرینش؛ و دوم «تفویض در تشریع» که به معنای اذن الهی است برای دخالت واسطه فیض در دین گذاری و تشریع و انجام هر چه به مصلحت و مسبب رشد خلق خدا است. در این مقاله به بررسی مفهوم «تفویض تکوینی» برای واسطه فیض می پردازیم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 111 تا 139

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تعیین سرنوشت در حیات پیشین و رابطه آن با اختیار انسان از دیدگاه علامه طباطبایی و مکتب تفکیک

نویسنده:

فروغ رحیم پور، نجیمه منصوری

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده متن

وضعیت نشر :

قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , جبر و اختیار(کلام) , عالم ذر , اختیار انسان , انسان شناسی دینی , قضاء , مکتب تفکیک , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

امانت الهی , ذریه بنی آدم , اخبار طینت , اراده الهی , امر بین امرین , حیات اخروی , حیات دنیوی , هستی شناسی اسلامی , خلق و خو , جهنم , بهشت , علم واجب , بداء , قرآن , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , فطرت(سرشت) (معرفت شناسی) , عوالم مقدم بر دنیا , اثر ماده اولیه خلقت بر انسان , سعادت و شقاوت ذاتی , توفیق و خذلان ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , خواجه نصیرالدین طوسی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , محمدرضا مظفر , امام خمینی

شاپا (issn):

6024-2251

چکیده :

سرنوشت از‌ پیش تعیین‌شده و سعادت و شقاوت ذاتی همواره از سوی معتقدین به مختار بودن انسان رد شده است؛ اما به‌نظر می‌رسد نص یا مدلول برخی روایات (و حتی آیات) به‌نوعی به‌ تعیین سرنوشت و سعادت و شقاوت انسان‌ها در عوالمی قبل از دنیا اشاره دارند. چگونگی رفع تضاد میان جبر ناشی از قبول این منقولات با اختیار دنیوی انسان، هدف نوشتار حاضر است. این مقاله از میان نظرات موجود در این باب، به مقایسه رأی علامه طباطبایی و مکتب تفکیک (با محوریت نظرات مجتبی قزوینی، حسنعلی مروارید و محمدباقر ملکی میانجی) پرداخته است. این افراد از سویی به قاعده شیعی «لا جبر و لا تفویض بل امر بین امرین» معتقدند و از سوی دیگر، حیات انسان در عوالمی قبل از دنیا و صحت برخی نصوص و مضامین نقلی مذکور را پذیرفته‌ و توضیحاتی درخصوص تعیین طینت و سرشت در حیات پیشین دارند. مقابله این دو دیدگاه، نحوه‌ استفاده ایشان از سایر آموزه‌های دینی برای حل این تضاد (ظاهری) را روشن می‌کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 113 تا 138

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

این سخن امام خمینی ره( در کتاب کشف الاسرار که اگر مردم در سال 140 قمری سر را افشا نمی کردند کار دست اهل بیت می افتاد)بر اساس چه مبنا و مستندی است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

البداء , آموزه بداء در شیعه , بداء

کلیدواژه‌های فرعی :

ادله امامیه در اثبات بداء , علت بداء ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

منظور از «بدا» که جزء عقاید ما شیعیان است چیست و آیا صحّت دارد که بعضى مى گویند حضرت امام صادق(علیه السلام) قبل از وفات فرزند خود «اسماعیل» مى فرمود: امام بعد از من فرزندم اسماعیل است، ولى پس از آن که اسماعیل در زمان حیات آن حضرت وفات کرد، حضرت فرمود: در مورد امامت اسماعیل براى خداوند بدا حاصل شد؟!

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پاسخ : متأسّفانه موضوع «بدا» از موضوعاتى است كه دستاويز عجيبى براى بعضى از مخالفان شيعه و حتّى بعضى از دشمنان اسلام شده است; آنها بدون اين كه كوچكترين تحقيقى درباره اين مطلب در كتاب هاى بزرگان شيعه و دانشمندان «عقايد و مذاهب» اسلام بكنند، تنها به همي بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , اعتقاد به بدا , امام صادق (ع) , بداء

کلیدواژه‌های فرعی :

البداء , بداء در امامت اسماعیل , بدا , اهمیت اعتقاد به بدا , آموزه بداء در شیعه ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر