مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله، ابتدا زندگی نامه علمی شلایرماخر به نحو مختصر بیان می شود. در ادامه، با تمرکز بر مهم ترین کتاب او، نظرگاه او درباره دین و دینداری به تفصیل بحث خواهد شد. در این زمینه، خواهیم گفت که او دو واژه کلیدی دین و ادیان را به کار می برد. از منظر او دین احساس وابستگی به امر مطلق است و ادیان صورت تفرد یافته دین هستند. بنابراین محور اصلی نوشتار بر تبیین این دو واژه متمرکز است. در پایان، به نقد نظرگاه او درباره دین پرداخته می شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 21 تا 40

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

راز زدایی از پیام متن, هرمنوتیک بولتمان و گستره راززدایی از متون دینی

نویسنده:

علیرضا قائمی نیا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

کلیدواژه‌های اصلی :

هرمنوتیک دینی , هرمنوتیک (فلسفه)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هرمنوتیک دینی

نویسنده:

جعفر سبحانی تبریزی,سید احمد واعظی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

کلیدواژه‌های اصلی :

هرمنوتیک دینی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبانی نظری فهم قرآن ازنظر علامه طباطبایی(ره) و مقایسه‌ی آن با آرای کلادنیوس، شلایرماخر و هیرش از هرمنوتیست‌های کلاسیک

نویسنده:

صغری خیرجوی، محمدمهدی علیمردی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , قصد مولف , هرمنوتیک , هرمنوتیک دینی , هرمنوتیک شلایرماخر , هرمنوتیک کلاسیک , هرمنوتیک هرش , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر قرآن , تفسیر قرآن با قرآن , هرمنوتیک کلادنیوس , تفسیر المیزان (کتاب) , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

کتاب مقدس (عهدین) , زبان عرف , اهل بیت(ع) , کلام الهی , انجیل , تورات , مولف محوری , زبان دین (مسائل جدید دین شناسی) , وحی الهی , هرمنوتیک فلسفی , هرمنوتیک ماقبل کلاسیک , تفسیر باطن قرآن , دلالت لفظی , مذهب پروتستان (مذاهب مسیحی) , قرائت پذیرى دین , زبان عرف عقلا , فهم دین , قرائت‌ دین , انسجام در منابع دینی , امکان فهم ثابت از دین , امکان فهم معتبر از دین , سیاق فهم قرآن , اعتبار عقل در فهم دین , حجیت قول معصوم (ع) , حجیت ظاهر آیات , مهارت فهمی , وظیفه مفسر ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , سید محمدباقر صدر

شاپا (issn):

6123 2251

چکیده :

قرآن کتاب هدایت و برنامه‌ی زندگی انسان است. فهم صحیح و معتبر آیات قرآن لازم و ضروری است. مقاله‌ی حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی مبانی نظریه‌ی تفسیری علامه طباطبایی درخصوص فهم و تفسیر قرآن می‌پردازد تا مبانی نظریه‌ی تفسیری ایشان را آشکار نموده و آن را با آرای برخی هرمنوتیست‌های کلاسیک مقایسه نماید. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که علامه باتوجه‌ به مبانی فهم خود که از بینش قرآنی او ناشی می‌گردد، هرمنوتیک خاصی برای قرآن دارد. از سوی‌دیگر، هرمنوتیک کلاسیک به‌‌رغم تفاوت با نظریه‌ی تفسیری علامه، شباهت‌هایی هم با آن دارد. دانشمندانی چون کلادنیوس، شلایرماخر و هیرش، همگی بر نیت و قصد مؤلف در کشف مراد متن اعتقاد داشته‌اند که این امر، نظریات این دانشمندان را به دیدگاه علامه در مقوله‌ی فهم قرآن نزدیک می‌گرداند. از نظر نگارنده، نظریه‌ی «تفسیر قرآن با قرآن» علامه، به‌‌رغم برخی تفاوت‌ها، با آرای هرمنوتیک کلاسیک شباهت زیادی دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 35 تا 52

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هرمنوتیک دریچه ای به سوی شناخت در علوم دینی

نویسنده:

عزیز جوانپور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر متون دینی , علوم دینی , رابطه علم و دین نزد کانت , هرمنوتیک , هرمنوتیک دینی , فلسفه دین , فلسفه علم

کلیدواژه‌های فرعی :

تفهم , قوس هرمنوتیکی , دور هرمنوتیکی , هرمنوتیک فلسفی , فلسفه جدید , فلسفه پوزیتیویسم , وجود و زمان , ابطال مادی گرایی , تبیین(اصطلاح وابسته) , استقراء گرایی(اصطلاح وابسته) , هرمنوتیک انتقادی , روانکاوی دینی , رساله کراتیلوس , جنبش اصلاح دینی , هرمنوتیک متن , انواع هرمنوتیک , هرمنوتیک روش گرا , تأویل روانشناختی , تفکیک مقدس و نامقدس , جدا انگاری دین و علم , مقام کشف و گردآوری , مقام قضاوت و داوری , هرمنوتیک متدلوژیک , هرمنوتیک عمیق ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

مرتضی مطهری

چکیده :

در قرن بیستم تحولات مهم و قابل توجهی در فلسفه علم رخ داد و در یک نگاه کلی، چهار گفتمان عمده در این حوزه شکل گرفت، که عبارتند از: پوزیتیویسم و استقراءگرایی، ابطال گرایی کارل پوپر و برنامه پژوهش لاکاتوش، ساختارگرایی و نسبیت گرایی تامس کوهن و هرمنوتیک. با چیره شدن هرمنوتیک بر عرصه فلسفه علم، تحول اساسی در زمینه روش شناسی در قرن بیستم به وقوع پیوست. هدف از نگارش این مقاله آن است که نشان دهد آیا هرمنوتیک می تواند به عنوان روش در علوم دینی مورد استفاده قرار گیرد؟ نگارنده با طبقه بندی دیدگاه ها و رویکردهای گوناگون اصحاب هرمنوتیک، بر این فرض و مدعی است که نظریات هرمنوتیکی استعداد این را دارند که به عنوان قواعد روشی در علوم دینی، هم در مقام داوری و قضاوت و هم در مقام کشف و گردآوری اطلاعات مورد استفاده قرار گیرند؛ گرچه این استعداد هنوز فعلیت کامل نیافته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 7 تا 29

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

وحی و تجربه دینی از دیدگاه علامه طباطبایی و فردریک شلایرماخر

نویسنده:

معصومه شجاعی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

وحی , نگرش دینی , معارف اسلامی , برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی) , هرمنوتیک دینی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , وحی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , طباطبایی، سیدمحمدحسین , شلایرماخر، فریدریش , طباطبایی، سیدمحمدحسین , طباطبایی، سیدمحمدحسین , هنر و علوم انسانی , شلایرماخر، فریدریش , شلایرماخر، فریدریش , تجربه دینی (فلسفه دین) , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

چکیده تحقیق: هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و فردریک شلایرماخر در باب مسئله وحی و تجربه دینی است. شلایرماخر با طرح نظریه تجربه دینی قصد داشت به دین اصالت بخشد و آن را از فروکاستن به حوزه اخلاق نجات دهد. از نظر او دین از سنخ شهود و احساس است، احساسی که نه معرفت بخش و نه قابل تعلیم و تعلم است، او معتقد است همه انسان‌ها می‌توانند شهودهای اصیل و جدید داشته باشند و دین را بسط دهند. شلایرماخر با طرح این نظریه دین را به احساس شخصی فروکاست و دست بشر را از حقایق وحیانی کوتاه کرد. به عقیده علامه طباطبایی الفاظ و عبارات قرآن عیناً از جانب خداوند متعال نازل شده و پیامبر و فرشته وحی هیچ دخل و تصرفی در آن ندارند. از نظر علامه، دلایل الهی بودن قرآن، وجوه اعجاز قرآن، از جهت فصاحت و بلاغت آن و اُمی بودن آورنده آن و دلیل دیگر بیانات ضمنی قرآن کریم است. اما این‌که وحی حاصل ارتباط وحیانی پیامبران است یا تجلی نفس آنهاست، در صورتی که وحی تجلی نفس پیامبران باشد باز هم می‌تواند مصون از خطا باشد و تفاوت‌های وحی و تجربه دینی کدام‌اند، پرسش‌هایی است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تعدد معنا در قرآن پژوهی ابوزید

نویسنده:

محمد بهرامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نصر حامد ابوزید , تک معنایی و چندمعنایی , پیش فرض‌های فهم , هرمنوتیک , هرمنوتیک دینی , هرمنوتیک فلسفی , هرمنوتیک کلاسیک , هرمنوتیک هرش , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر و مفسران , تفسیر قرآن , معنا و متن , تعدّد معنا

کلیدواژه‌های فرعی :

مولف محوری , نیت مولف , هرمنوتیک ریکور , هرمنوتیک گادامر , هرمنوتیک هایدگر ,

چکیده :

نصر حامد ابوزید، قرآن‌پژوه مصری، مطالعات بسیاری در موضوع هرمنوتیک داشته و در جای جای آثار خویش از نظریه هرمنوتیست‌های مطرح در راستای فهم و تفسیر آیات وحی سود برده است. یکی از مباحث هرمنوتیک که در آثار ابوزید نه به‌صورت صریح، بلکه به‌صورت ضمنی طرح شده است، دیدگاه تعدد معناست. ابوزید با برجسته نشان دادن نقش مفسر و پیوند دادن معنا به مفسر، پیش‌فرض‌ها و نقش آنها در فرایند فهم، دو مبنای اصلی نظریه تعدد معنا را پذیرفته و بی‌آنکه تصریحی به تعدد معنا داشته باشد، در عمل در شمار طرفداران تعدد معنا قرار گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 70 تا 85

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دور هرمنوتیکی در نگاه هرمنوتیست ها و تفسیرگران قرآن

نویسنده:

محمد بهرامی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

دور هرمنوتیکی , پیش فرض‌های فهم , هرمنوتیک , هرمنوتیک دیلتای , هرمنوتیک دینی , هرمنوتیک شلایرماخر , هرمنوتیک عینی گرایانه , هرمنوتیک گادامر , هرمنوتیک هایدگر , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر و مفسران , تفسیر قرآن , هرمنوتیک فنی , هرمنوتیک (فلسفه)

کلیدواژه‌های فرعی :

راسخان در علم , آیات متشابه , آیات محکم , قرآن و فرهنگ عصر نزول , آیه 275 بقره , فهم قرآن کریم , آیه 19 نوح , آیه 41 رعد , آیه 29 دخان ,

چکیده :

یکی از مباحث مهم انواع رویکردهای هرمنوتیک بحث دور هرمنوتیکی است. این دور در رویکردهای متفاوت هرمنوتیک شکل‌های گوناگونی یافته است. فریدریش آست دور را میان جزء متن و کل متن برقرار می‌دید. فهم متن منوط به فهم جزء است و فهم جزء منوط به فهم کل. در هرمنوتیک دستوری و فنی شلایر ماخر نیز وجود دور کاملا مشهود است. در هرمنوتیک دستوری میان فهم واژگان از یک سو و فهم متن و جمله از سویی دیگر دور رخ می‌نماید و در هرمنوتیک فنی دور میان فهم پدیدآور متن از یک سو و فرهنگ عصر وی از سویی دیگر است. دیلتای نیز در هرمنوتیک خویش از دور میان کل و جزء سخن می‌گوید. به باور دیلتای فهم، بیان کلی زندگی است که کل زندگی از اجزاء و اجزاء از کل زندگی به دست می‌آید. هایدگر دور را میان وجود انسانی دازاین و جهان می‌داند و در متون نوشتاری از دور میان فهم و پیش فهم سخن می‌گوید. گادامر نیز فهم متن را برآمده از دور میان پیش فهم و فهم می‌داند. دور یاد شده در تفاسیر قرآن نیز وجود دارد. رای نمونه دور میان واژه و آیه، دور میان آیه و سوره، دور میان سوره و قرآن، دور میان فهم قرآن و شناخت پدیدآور متن ، دور میان فهم آیه و درستی متن و .... .

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 344 تا 362

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هرمنوتیک به مثابه روش تحقیق در علوم دینی

نویسنده:

جهانگیر مسعودی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت دینی , تفسیر , روش ها , هرمنوتیک , هرمنوتیک دینی

چکیده :

هدف از نگارش این مقاله طرح صحیح یک سؤال و ارائه‌ی پاسخی درخور و ممکن به آن ‌است. سؤال این است: آیا هرمنوتیک می‌تواند به عنوان روش در علوم دینی در نظر گرفته شود و مورد استفاده قرار گیرد یا خیر؟ از نظر نگارنده، این سؤال در بادی نظر سؤال روشنی نیست. به همین دلیل در مرتبه‌ی نخست باید به روشن نمودن خود سؤال پرداخت. این کار با تشریح مفردات اصلی سؤال و تنظیم و تشریح مجدد آن پی گرفته شده است. در مرتبه بعد مؤلف به طبقه‌بندی دیدگاه‌ها و رویکردهای گوناگونی که در پاسخ به این سؤال در میان اصحاب هرمنیوتیک وجود دارد پرداخته و نهایتاً به تشریح نظریه‌ی مختار خود. آن چه در نظریه‌ی مختار حایز اهمیت است و مورد توجه و تأکید قرار گرفته امکانِ چنین تلقی و استفاده‌ای است، نه لزوماً فعلیت و تحقق تمام عیار آن.به طور مشخص این نوشته مدعی است که:«نظریات هرمنوتیکی استعداد این را دارند که به عنوان قواعد روشی در علوم دینی، آن هم در مقام داوری و قضاوت (Context of Justitfication ) مورد استفاده و بهره‌برداری قرار گیرند نه فقط در مقام شکار و گردآوری اطلاعات (Context of Discovery). و البته این استعداد هنوز به فعلیت کامل تبدیل نشده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 25 تا 58

مشخصات اثر

ثبت نظر