مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
تکامل تدریجی انواع تکامل دفعی انواع فرضیه موتاسیون مکتب لامارکیسم مکتب نئوداروینیسم مکتب نئولامارکیسم نظریه پیشرفت نظریه داروین نظریه منشأ طبیعی نظریه نیای مشترک
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 142
آفرینش انسان در آموزه های اسلامی و نسبت آن با نظریه تکامل
نویسنده:
علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مساله که «آیا آموزه های دینی در بحث آفرینش حیات و به ویژه خلقت انسان، با دست آوردهای علمی سازگار است یا نه؟» همواره میان الاهیون و دانشمندان مورد مناقشه بوده است. در تبیین این موضوع، بیشتر دانشمندان جدید نظریه تکامل را پذیرفته اند؛ و در مقابل، غالب الاهیون این نظریه را مردود دانسته و به نظریه خلقت ثابت و مستقل باور دارند. این مقاله، به دیدگاه سومی قائل است و می کوشد نشان دهد که هر چند آموزه های اسلامی، آفرینش انسان کنونی را ثابت و مستقل معرفی کرده اند، ولی پذیرش دیدگاه اسلامی مستلزم انکار نظریه تکامل نیست؛ و می توان هر دو دیدگاه را پذیرفت.
صفحات :
از صفحه 113 تا 134
فریدریش مکس مولر و علم ادیان
نویسنده:
مهدی لک زایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
مطالعات علمی ادیان از قرن 19 میلادی و با کوشش های مکس مولر آغاز شد و به لحاظ ماهیت کاملا با آنچه که دین داران و متکلمان درباره دین خود آموختند و یا آموزش می دادند، تفاوت داشت. از مکس مولر به عنوان بنیان گذار مطالعات علمی ادیان یا همان علم دین یاد می شود، اما در کنار او باید از کرنلیوس پترس تیله هم یاد کرد که کوشید رهیافتی متفاوت از متکلمان در زمینه پژوهش درباره پدیدارهای دینی ارایه دهد. رهیافتی که در نهایت به پیدایش «علم دین» انجامید. این مقاله بیشتر عهده دار بررسی نظریات و آثار مکس مولر است. او با تاکید بر رهیافت تجربی و غیرهنجاری در خصوص مطالعات ادیان، در صدد برآمد تا روش تطبیقی را در این حوزه به کار بندد. کار اصلی او بیشتر درباره ادیان هند است. او متخصص در حوزه زبان و ادبیات سنسکریت و اسطوره شناسی بود. هر چند که نظریات بدیع او در حوزه اسطوره شناسی و تعمیم آن به حوزه ادیان با اقبال دین پژوهان مواجه نشد، اما او را به عنوان پدر علم دین و یکی از چهره های سرشناس این حوزه بر سر زبان ها انداخت. نظریات علمی- تجربی او درباره اساطیر و پیدایش دین تا مدت ها ذهن محققان را به خود معطوف کرده بود. دیدگاه او درباره پیدایش دین هندویی از اسطوره، به ویژه اسطوره شناسی خورشیدی موجب شد تا بسیاری از محققان علیه نظریه های او موضع گیری کنند.
صفحات :
از صفحه 137 تا 151
انسان شناسی دین و نمادهای قدسی در اندیشه کلیفورد گیرتس
نویسنده:
جواد فیروزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
یکی از بنیادی ترین مباحث در مطالعات دینی، مبحث ادیان ابتدایی است. پژوهش درباره ادیان ابتدایی از سده نوزدهم آغاز شد. رشته ای که مطالعه در این زمینه را عهده دار شد «انسان شناسی» و سپس «انسان شناسی دین» نام گرفت. این رشته به تدریج از مساله «خاستگاه» فراتر رفت و برای شناخت دین و ریشه های آن به مطالعه فرهنگ جوامع روی آورد و از آنجا که نمادها مهم ترین اجزا فرهنگ هر جامعه را تشکیل می دهند شناختن نمادهای هر جامعه را لازمه شناخت فرهنگ و دین آن جامعه دانست. مهم ترین دغدغه این مقاله پاسخ گفتن به این پرسش است که انسان شناسی نمادین و تفسیری چیست و دین را چگونه تعریف و ارزیابی می کند. محدوده این پژوهش هم اندیشه های کلیفورد گیرتس است. او که از برجسته ترین صاحب نظران این رشته است دین را به صورت میدانی، در دو سرزمین متفاوت مطالعه کرده است: مراکش و اندونزی و در مهم ترین کتاب خود که درباره تفسیر فرهنگ ها نوشته به تفسیر نمادهای دینی این دو جامعه می پردازد و معتقد است که از خلال نمادها و مناسک دینی می توان به شناخت دین آن جامعه نایل آمد. گفتار حاضر، پژوهشی است در آرا گیرتس و دیدگاه او در این باره.
صفحات :
از صفحه 83 تا 104
رابطه علم و دین در آرای مرتضی مطهری و مهدی بازرگان
نویسنده:
محمد صادق زاهدی، احمد ثمره هاشمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
با پیدایش نهضت علمی و پیشرفت علوم تجربی، چالش‎های فراوانی میان علم و دین پدید آمده و دیدگاه‎های متفاوتی درباره نسبت میان آن دو ارائه شده ‎است. علاوه بر دیدگاه تعارض (conflict) که علم و دین را دو امر ناسازگار می‎انگارد، دیدگاه‎های دیگری نیز در تبیین این رابطه ارائه شده‎ است که ازجمله می‎توان به دیدگاه تمایز (contrast)، دیدگاه تلاقی (contact) و دیدگاه تأیید (confirmation) اشاره کرد. مرتضی مطهری و مهدی بازرگان، به عنوان دو اندیشمند مسلمان با دو رویکرد متفاوت، در نشان‎دادن عدم تعارض میان علم و دین اهتمام داشته‎اند. مطهری با تحلیل پیش‎فرض‎های فلسفی، در پی حل تعارضات ادعاشده میان علم و دین است. او دین را مؤید علم دانسته و انسان را نیازمند هر دو می‌داند. بازرگان با استفاده از یافته‎های علوم تجربی، سعی در توجیه علمی آموزه‌های دینی داشته و می‎کوشد آن‌ها را مطابق دستاوردهای علمی نشان دهد. به باور او، علم و دین دارای دستاوردهای مشابه‎اند. آرای بازرگان درباره رابطه علم و دین در اواخر عمرش تغییر کرده و به دیدگاه تمایز گرایش پیدا‎کرده ‎است.
صفحات :
از صفحه 59 تا 76
علم و دین در آرای علوم اجتماعی: از تعارض تا تعامل
نویسنده:
مجید موحد، احسان حمیدی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
گذر از جامعه سنتی به جامعه نوین و تضعیف جایگاه دین در دوران مدرن، موجب شکل گیری معضلات نظری و اجتماعی در مورد جایگاه دین و رابطه آن با علم شده است. در این پژوهش با استفاده از یک رویکرد طبقه بندی سه بخشی در رابطه علم و دین (تعارض، تمایز و تعامل)، به بررسی آرای اندیشمندان کلاسیک معاصر علوم اجتماعی در باب رابطه، این دو حوزه معرفتی پرداخته ایم. یافته های پژوهش نشانگر تغییر رهیافت های کلاسیک مبتنی بر تعارض، به سوی رهیافت های مبتنی بر تعامل علم و دین در نظریه های علوم اجتماعی است که به نوعی هم زیستی مسالمت آمیز میان مدرنیته و علم از سویی و دین در یک چارچوب تکثرگرایانه، از سوی دیگر، منجر شده است. این [رهیافت] خود در بازنگری اندیشمندان نسبت به نظریات دنیوی شدن [حایز اهمیت] است.
صفحات :
از صفحه 43 تا 74
مطهری و نسبت میان علم و دین
نویسنده:
عبدالرزاق حسامی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علم و دین هر دو گزاره‎هایی در باب طبیعت دارند. دانشمندان علوم طبیعی ادعا می‎کنند که کشف و شناخت قوانین طبیعت بر عهده علم است، در حالی که عالمان دین از حقانیت بلامنازع گزاره‎های دینی درباره طبیعت دفاع می‎کنند. این امر موجب طرح مسئله نزاع علم و دین شده ‎است که هم در میان دانشمندان و هم در میان عالمان دین بازتاب یافته ‎است و هر کس که دغدغه‎ای در این باب داشته ‎است، کوشیده ‎است پاسخی درخور برای آن عرضه کند. استاد شهید مرتضی مطهری به عنوان یک روشنفکر مسلمان در راستای ارائه تفسیری از اسلام که هماهنگ با پیشرفت‎های بشری باشد، کوشیده ‎است نبودِ تضاد را میان این دو نشان ‎دهد. ایشان گاهی از نیاز انسان به این دو و عدم تعارض میان آن‌ها از این حیث، سخن می‎گوید و گاهی می‎کوشد با بحث تفصیلی عدم تعارض را نشان ‎دهد، چنان‎که درباره نظریه تبدل انواع این کار را می‎کند و گاهی نسبیت قوانین علمی و جاودانگی آموزه‎های دینی را مبنایی برای دفاع از دین و تأویل علم قرار می‎دهد. در این مقاله ابتدا تقریری از خاستگاه مسئله و به دنبال آن دیدگاه استاد در این زمینه تحلیل و بررسی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 42
تبیین موضع تعارض ظاهری نظریه تکامل و آیات آفرینش و آرای قرآن پژوهان در حل آن
نویسنده:
ابراهیم کلانتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
طرح اجمالی فرضيه تكامل زيستی موجودات زنده گرچه به لحاظ تاريخی در آثار برخی از فيلسوفان يونان باستان به چشم می خورد، اما طرح و ترويج مستند و فراگير آن به عنوان يك نظريه علمی توسط طبيعيدان شهير انگليسی، چارلز رابرت داروين در حدود دو قرن پيش زمينه ساز چالشی بزرگ ميان زيست شناسی جديد و الهيات مسيحی شده است. اين چالش به سرعت به حوزه الهيات اسلامی نيز سرايت كرد و واكنش علمی انديشمندان اسلامی را در پی داشت. از آنجاكه طرح نظريه تكامل به صورت طبيعی به تداعی نوعی تعارض ميان نظريه مذكور و آيات آفرينش در قرآن كريم انجاميده، به همين جهت تلاش قرآن پژوهان برای حل اين تعارض ظاهری چشمگيرتر به نظر می رسد. نگارنده در اين نوشتار با روش اسنادی- تحليلی ابتدا به اختصار به تبيين نظريه مذكور پرداخته و پس از آن با دسته بندی آيات آفرينش، موضع اصلی تعارض را نشان داده و در گام سوم به تبيين آرای قرآن پژوهان در حل اين تعارض اقدام نموده است. در ميان نظریه های چهارگانه ای كه اصلی ترين ديدگاه ها در اين عرصه به شمار می آيند، نظریه های اول، دوم و سوم روشمند و مبتنی بر اصول و مبانی تفسير می باشند و می توان گفت در حلّ تعارض مذكور موفق بوده اند؛ اما نظريه چهارم از اين جهت با مشكل جدی روبروست و به همين سبب نه فقط از اقبال چندانی برخوردار نگرديده كه واكنش منفی بسياری از قرآن پژوهان را نيز در پی داشته است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 30
تکامل داروینی و اتئیسم (بررسی و نقد استنتاج اتئیسم از تکامل داروینی)
نویسنده:
سید حسن حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
چکیده :
در اين مقاله ابتدا با تفكيك اصل تكامل داروينی از داروينيسم، و توضيحاتی درباره محورهای اصلی تكامل داروينی، اصل انتخاب طبيعی و نسبت آن با ديدگاه داروین بررسی می شود. در بخش دوم مقاله به نحوه استنباط اتئيسم∗∗ و نگرش های اتئيستی از تكامل داروينی و داروينييسم با تأكيد بر نظريات ريچارد داوكينز اشاره، و استدلال های اصلی وی بازسازی می شود. در بخش پايانی مقاله، اشكالات و ايرادات اصلی استدلال های مطرح شده در استنتاج اتئيسم از تكامل داروينی و داروينيسم مورد بررسی قرار می گيرد.
صفحات :
از صفحه 31 تا 50
تکامل در آفرینش انسان از نگاه اندیشمندان معاصر؛ با محوریت نقد کتاب «خلقت انسان»
نویسنده:
محمدصفر جبرئیلی
نوع منبع :
مقاله , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
چکیده :
آفرينش انسان از جمله مباحث مورد توجه اهل فكر و انديشه از گذشته های دور بوده است. در دو قرن اخير با طرح فرضيه داروين مبنی بر تكامل آفرينش، موافقان و مخالفان نه فقط در جهان اسلام، بلكه در جهان غرب نيز به طرح مواضع خود پرداختند. جريان پيش آمده در علم گرايی و علم زدگی نيز در رواج و گسترش طرح اين بحث بی تأثير نبود. وجود آيات نسبتاً متعدد قرآن كريم درباره آفرينش انسان، طرح شبهات و پرسش ها توسط مادی گرايان و علمززدگان در تعارض علم و دين، به ويژه با استناد به نظريه تكامل، مفسران و انديشمندان اسلامی را واداشت تا با هدف تبيين و تفسير آيات و پاسخ گويی به شبهات و ابهامات به طور مستقل يا در ضمن بررسی و تفسير آيات مربوطه به تفصيل به واكاوی مسئله بپردازند كه در كل می توان ديدگاه های آنان را در سه موضع تأييد، رد و سكوت گزارش كرد. در اين مقاله با جانبداری از موضع دوم به نقد مبانی برداشت های موضع اول در تفسير آيات مربوطه با محوريت كتاب « خلقت انسان » مرحوم دكتر يدالله سحابي پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 76
نقد اعتبار کلامی نظریه کمبود منابع زیستی در آیات قرآن کریم
نویسنده:
رمضان مهدوی آزادبنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی,
چکیده :
يكی از اجزای مهم و اساسی در نظريه تكامل انواع، ایده انتخاب طبيعی است. حال مسئله اين است آيا مفروضات مكتوم در ایده انتخاب طبيعی با تصور دينی از طبيعت و جهان پيرامون سازگار است؟ در تحقيق حاضر نويسنده تلاش خواهد نمود تا با استناد به آيات قرآن كريم نشان دهد چگونه نظریه كمبود منابع زيستی به عنوان يكی از مفروضات مبنايی در ایده انتخاب طبيعی با برداشت و تفسير قرآنی از طبيعت در تعارض است و جهان پيرامون بشر نه تنها برای آدمی، بلكه حتی برای ساير موجودات متناسب با نياز زيستی آنهاست. اگر بتوان عدم اعتبار و نادرستی ايده كمبود منابع زيستی و عدم تناسب منابع زيستی با نياز موجودات- به عنوان يكی از مفروضات مكتوم در نظريه تكامل- را نشان بدهيم، در اين صورت گام مهمی در مخدوش ساختن نظريه مذكور طی شده است. انذار قرآن كريم از صفاتی همانند كبر كه اساس زياده خواهی منجر به فقر و كمبود است، و وعده حاكم نمودن صالحان بر زمين از يك طرف و وعده قطعی الهی درخصوص تضمين رزق و معيشت موجودات از طرف ديگر، به طرز مؤثری ایده انتخاب طبيعی را به چالش فرا می خواند.
صفحات :
از صفحه 87 تا 102
  • تعداد رکورد ها : 142