مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
08. صفات attributes
>
علم
>
علم نفس
علم نفس به شی ء واحد
علم نفس به صورت علمیه
علم نفس به قوای مدرکه
علم نفس به قوه بینایی
علم نفس ناطقه به ذات
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
تعداد رکورد ها : 379
عنوان :
الگوی روشی ملاصدرا در تحلیل مفهومی ایمان
نویسنده:
جنان ایزدی، احد فرامرز قراملکی، زهرا مصطفوی، احمد بهشتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رویکرد میان رشته ای
,
روش شناسی ملاصدرا
,
تصدیق یقینی
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه دین
,
ایمان
,
فرادیدگاه ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
اقرار لسانی ,
شهادتین ,
اقرار لسانی به اسلام ,
علم نفس ,
الگوی تلفیقی ,
قرآن ,
طاعت ,
معرفت قلبی ,
صوفیان (صوفیه) ,
مقام نفس ,
اعتقاد قلبی ,
عمل به جوارح ,
معرفت قلبی و اقرار زبانی ,
فرادیدگاه ایمان ,
نور عقلی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
ملاصدرا در تحلیل ایمان به گزارش و تفکیک مفهومی تعریف های گذشتگان می پردازد. از نظر او علم یا تصدیق یقینی مفهومی محوری در ایمان است. او جایگاه مفاهیم دیگری چون اقرار زبانی، احوال، و اعمال را در مفهوم ایمان بررسی می کند و آن ها را به مفهوم علم پیوند می زند. پس از این تلفیق، وی از مفاهیم فلسفی، عرفانی، و قرآنی همچون توحید، حکمت، نور، و عقل یاری می جوید تا فرادیدگاه خود در مساله ایمان را به تصویر کشد. طی این مراحل نشان دهنده استفاده ملاصدرا از روش میان رشته ای با الگوی تلفیقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 44
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی نظریۀ فلسفۀ اخلاق آیتالله مصباح یزدی و نسبت آن با «توحید»
نویسنده:
علی محمدی, یحیی عبداللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فعل اخلاقی
,
محمد تقی مصباح یزدی
,
گزاره اخلاقی
,
اخلاق دینی
,
مسایل جدید راهنما شناسی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
توحید و اخلاق
کلیدواژههای فرعی :
قصد و نیت انسان ,
انتخاب عقلانی ,
فطرت(کلام) ,
علم نفس ,
اراده فعل قبیح ,
اهل بیت(ع) ,
اراده فعل حسن ,
کمال نهایی انسان ,
ضرورت بالقیاس الی الغیر ,
الزام اخلاقی ,
قرب الهی ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
حب ذات ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
پرستش و توحید ,
طاعت و عصیان ,
تحلیل فعل اخلاقی ,
تحلیل گزاره اخلاقی ,
مطلوبیت انسانی ,
امیال پست ,
امیال متعالی ,
رسالت قوانین اخلاقی ,
انتخاب آگاهانه ,
انفع بودن برای نفس ,
مفاهیم حقوقی و اخلاق ,
محمول گزاره های اخلاقی ,
کاربرد انشایی گزاره های اخلاقی ,
عصیان الهی ,
نظام اولویتهای افعال اخلاقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
نظریۀ استاد مصباح را میبایست در دو مبحث «تحلیل فعل اخلاقی» و «تحلیل گزارههای اخلاقی» بیان کرد. در بخش اول، استاد مصباح معتقد است که میل محوری و اصلی در انسان، «حب نفس» است؛ و آن کمال و مطلوبیتی که بیشتر از همه، منافع نفس را تأمین میکند، دوست داشتنیتر و علاقۀ انسان به آن افزونتر است. چنین مطلوبی را «کمال نهایی» میخوانند که مصداق آن، «قرب به خداوند» است. بنابراین افعالی که نسبت به این کمال نهایی جنبۀ مقدمیت دارند و موجب تقرب میشوند، فعل اخلاقی و ارزشیاند؛ و افعالی که جنبۀ مانعیت دارند، افعال ضداخلاقی هستند. مقصود ایشان از «مقدمیت»، ضرورت بالقیاس میان فعل اخلاقی و آن کمال نهایی است. در مبحث دوم (تحلیل گزارههای اخلاقی)، ایشان «موضوع گزارههای اخلاقی» را از سنخ مفاهیم ثانی فلسفی میداند که از روابط علیتی موجود بین فعل اختیاری و نتیجۀ آن، انتزاع میشود. بخش دوم مقاله به بررسی این نظریه و نسبت آن با «توحید» اختصاص دارد. آیا طبق این نظریه، «پرستش و عبودیت» به تبع «حب نفس» تعریف نمیشود؟ آیا شدت و ضعف در «حب نفس» میتواند توجیهکنندۀ «طاعت و عصیان» الاهی شود؟ آیا این نظریه، برای طرح نظام افعال اخلاقی موفق است؟ سؤالات سهگانۀ فوق، محورهای بخش دوم مقاله است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 25 تا 59
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین تخالف نظر و عمل از دیدگاه فارابی و ابن سینا
نویسنده:
فتانه تواناپناه، نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابو نصر فارابی
,
07. افعال Acts
,
علم نفس
,
نظر و عمل
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
عادت ,
متخیله ,
گرایش ,
اعتیاد ,
اقناع ,
خطابه ,
تخیل(راه های معرفت) ,
انفعالات نفسانی ,
شکاف نظر و عمل ,
مبادی فعل اختیاری ,
توطئات ذهنی ,
تبعیت از امیال ,
مبادی فعل ارادی ,
علم و سطح ادراکی افراد ,
دانش اقناعی ,
اکتساب معرفت ,
مرتبه تخیلی جامعه ,
انگیزش و ارشاد ,
انفعالات و خلقیات ,
تبعیت فعلی فرد ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
فارابی و ابنسینا عللی را که تخالف نظر و عمل را تببین پسین میکنند و راهکار بالقوه این تخالفاند و همچنین از عوامل و مؤلفههای پیشین تخالفسازند، در آثارشان پراکنده بررسی کردهاند. تناسب کیفیت علم با سطوح ادراکی مختلف میتواند عاملی مهم در توجه به مؤلفههای تخالف باشد. باتوجه به پیروی بیشتر افراد از ظن و تخیل، شخص حتی با وجود علم مضاد با تخیلات و ظنیات خود، همچنان براساس ظنیات و تخیلات خود عمل میکند و دربرابر آنها منفعل میشود. چنین چیزی نمایانگر تأثیر قوی تخیل در سطح تصوری و بهتبع آن اقناع در سطح تصدیقی است؛ بهگونهایکه میتوان عوامل نقصان یا پیشرفت هر برنامهای را در پرتو این دو بعد ارزیابی کرد. از دیگر عوامل تخالف، نبود انگیزش، ارشاد، شوق و همچنین خلقیات، انفعالات و عوامل روانی است که به آنها توطئات ذهنی میگویند. گرایش مردم به تبعیت از امیال، بیانگر جایگاه هریک در افعال ارادی است. فارابی و ابنسینا به نقش اعتیاد نیز توجه کردهاند. این اعتیاد، نقش نظر و علم را در مبادی فعل ارادی کاهش میدهد. باید توجه کرد که دامنۀ افراد خاصی برای جایگاه هریک از عوامل تخالف بیان شده است؛ درنتیجه، مسئلۀ تحقیق و پاسخهای آن در دو سطح توصیفی و تحلیلی، مطلق نیستند و نسبت به افراد و شرایط متغیر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش و جایگاه عقل در اخلاق از منظر فارابی
نویسنده:
سمیه بلبلی قادیکلایی, حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
لذت
,
فارابی
,
خلق
,
عقل
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
رابطه عقل و اخلاق
,
فلسفه اخلاق فارابی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
عقل نظری ,
علم نفس ,
اختیار انسان ,
انسان ,
کمال نهایی انسان ,
تادیب ,
تعلیم اخلاق ,
فلسفه ارسطو ,
فلسفه مشاء ,
سعادت اخروی ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
هدف اخلاق ,
اراده ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
التنبیه علی سبیل السعاده ,
نظریه عقل فارابی ,
نظریه علم النفس فارابی ,
سعادت از نظر فارابی ,
عقل فعال و سعادت ,
لذت و سعادت ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
بررسی ارتباط عقل و اخلاق، از مباحث گریز ناپذیر فلسفی در زمینۀ اخلاق است. فارابی نیز یکی از تأثیرگذارترین فلاسفۀ مسلمان در حوزۀ اخلاق است. اما اینکه از منظر فارابی، عقل چه نقش و جایگاهی در اخلاق دارد، پرسشی است که در این نوشتار در پی پاسخگویی به آن است. از این رو، ابتدا نظریۀ عقل از دیدگاه فارابی مطرح میشود. نظریهای که پایه و اساس آن، بر ارتباط عقل انسانی با عالم مفارق از ماده، به وساطت و فیض عقل فعال گذارده شده است. سپس مفهوم اخلاق از نگاه وی و غایت اخلاق که همان «سعادت» است، تشریح شده، در نهایت، از جنبههای مختلف، جایگاه و نقش عقل را در رسیدن به سعادت بررسی میکنیم. شایان ذکر است که سعادت در دستگاه معرفتی فارابی، یک مفهوم بسیط نیست، بلکه مفهومی مرکب است و برای درک معنای آن، باید ارتباط آن با مفاهیمی چون اراده و اختیار، لذت، معرفت و تعلیم و تأدیب روشن شود. در این میان، پس از تعریف مفهوم عقل و انواع آن از نگاه فارابی، چگونگی بروز و ظهور و نقشآفرینی آن در هر یک از مفاهیم فوقالذکر، روشن شده، مشخص میشود که فارابی بر خلاف برخی فلاسفۀ اخلاق، فیلسوفی است که جایگاه بسیار پررنگی برای عقل در اخلاق قائل شده است و این مسأله را نیز از مسیرهای گوناگون و با مفاهیم متفاوت، نشان داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 97
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخلاق و فرزانگی از منظر فارابی و کنفوسیوس
نویسنده:
محمدعلی رستمیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
فلسفه اخلاق فارابی
,
فلسفه اخلاق کنفوسیوس
,
فلسفه اخلاق تطبیقی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
مدینه فاضله ,
شایستهسالاری ,
فطرت(کلام) ,
علم نفس ,
کمال نهایی انسان ,
فرزانگی ,
اخلاق و سیاست ,
اصلاح جامعه ,
عدالت محوری ,
رییس مدینه فاضله ,
دین و اخلاق ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
ماهیت سعادت حقیقی ,
سعادت اخروی ,
فضایل اخلاقی ,
تقوا ,
مدینه جاهله ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
یی ,
سعادت دنیوی ,
آراء اهل مدینه فاضله ,
فضیلت فرزانگی ,
فرزانگی عملی ,
کمالات عقلانی ,
حکمت چینی ,
نفس ناطقه و فضایل اخلاقی ,
فعلیت قوای عقلانی ,
فطرت و فضایل اخلاقی ,
جامعه فضیلت محور ,
غایت مدینه فاضله ,
حاکم فرزانه ,
فرهنگ چین ,
شو ,
انساندوستی (نیکوکاری) ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
تحقیق حاضر با مقایسه اخلاق و فرزانگی در دو نظام فلسفی فارابی و کنفوسیوس، به بررسی تحلیلی نقش و جایگاه اخلاق در این دو نظام پرداخته است. ابتدا هر یک از دو نظام فلسفی را با توجه به تأکیدهایشان بر مفاهیم اخلاقی خاص، بررسی کرده، سپس به نتیجهگیری پرداختهام و شباهتها و تمایزهای این دو نظام فلسفی را بررسی نمودهام. نظام فلسفی فارابی نظامی مبتنی بر حکومت «رئیس اول» است که از لحاظ کمالات عقلانی به عقل فعال متصل شده است و میتواند حقایقی را دریافت کند که سعادت انسان بر آن متوقف است و آنگاه میتواند مردم را به سوی آن هدایت کند. مدینهٔ فاضله تحت رهبری رئیس اول است که نبی یا فیلسوفی که به کمال عقلانی رسیده است فضایل اخلاقی را در جامعه گسترش میدهد، و با همکاری و همیاری افراد آن، به سعادت حقیقی خویش نایل میشود. نظام فلسفی کنفوسیوس، نظامی است تحت رهبری انسان فرزانهای که به کمالات نظری و عملی نایل شده است و میتواند جامعهٔ انسانی را به سعادت برساند. هر دو نظام فلسفی، هدف خود را تربیت انسان و کمال او میدانند، هر دو نگرشی جامعهگرا دارند و اخلاق و سیاست را به هم پیوند میزنند. اما فارابی هدف از تربیت انسان در مدینهٔ فاضله را سعادت اخروی میداند، در حالی که کنفوسیوس به سعادت دنیوی میاندیشد. نظام فلسفی فارابی، اتحاد فلسفه و دین را مطرح میکند؛ در حالی که نظام کنفوسیوسی نظامی عقلانی است. همچنین این دو نظام در نقش حاکم فرزانه در جامعه متفاوت هستند. فارابی مدینهای را که هیچ گونه حاکم فرزانه در آن حاکم نباشد، «مدینهٔ جاهله» میداند که نمیتواند انسان را به کمال برساند؛ اما کنفوسیوس به هر حال برای حاکم فرزانه در جامعه نقش مثبتی قائل است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 123 تا 157
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل در فلسفه ارسطو به روایت اسکندر و فارابی
نویسنده:
طاهره کمالی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
علم نفس
,
فارابی
,
ارسطو
,
اسکندر
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
عقل ( جوهر )
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
معقول بالفعل ,
اتصال عقل نبی به عقل فعال ,
ادراک انسان ,
جبرئیل(ع) ,
علت اولی ,
وجود بالفعل و بالقوه ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
وحدت قوای نفس ,
سعادت اخروی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
عقل بالفعل ,
عقل الهی ,
فنا ,
بدیهیات اولیه ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
قوای انسانی ,
معقول بالقوه ,
سلوک عقلی ,
صور قوه محض ,
علت تعقل ,
رساله عقل فارابی ,
عقول ششگانه ,
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
عقل از مسائل بنیادی در فلسفه مشاء است. رویکرد فارابی به عنوان حکیم مسلمان ایرانی با اندیشه شرقی، و اسکندر افرودیسی به عنوان حکیم یونانی و غربی، به آن نیز از مسائل مهمی است که می تواند از وجوه تمایز و افتراق فلسفه مشائی ارسطویی و حکمت اسلامی محسوب شود. این پژوهش بر طبق سنت روش شناسی مطالعات تطبیقی به تحلیل و تطبیق رساله عقل این دو حکیم می پردازد. بر اساس نظر اسکندر، عقل (در رساله نفس ارسطو) سه نوع است: عقل هیولانی، عقل بالملکه، و عقل فعال، که مورد اخیر خالق و مدبر عقل هیولانی است. اما این عقل بر طبق نظر فارابی واجد سه مرتبه است: هیولانی، بالفعل، و مستفاد. عقل فعال که نورش را بر جمیع افاضه می کند، عقل فلکی و مفارق است. به نظر می رسد که این تقسیم نخستین بار توسط فارابی ارائه شده است. از سویی دیگر فارابی با توجه به معتقدات اسلامی و تمایلات عرفانی، عقل فعال را با جبرئیل و اتصال به عقل فعال را با نبوت منطبق ساخته و سعی در تحصیل این اتصال را سلوک خاص عقلی و عرفانی دانسته و دوام این اتصال را بعد از فنای بدن با سعادت اخروی مترادف شمرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تخیل در اندیشۀ ریکور و ملاصدرا
نویسنده:
محمدکاظم علمی سولا، سیده اکرم برکاتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
ریکور
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هرمنوتیک
,
هرمنوتیک ریکور
,
حکمت متعالیه
,
تخیل(راه های معرفت)
,
متخیله
,
تخیل و معرفت
کلیدواژههای فرعی :
قوس نزول و صعود ,
اِبداع (آفرینش) ,
استعاره ,
علم نفس ,
شاکله ,
وجود ذهنی ,
حس مشترک ,
وهم(معرفت شناسی) ,
همگون سازی ,
فعل بشری ,
زبان و تخیل ,
تخیل و استعاره ,
تخیل زایا ,
شاکله مندی ,
محسوس و معنا ,
وحدت بخشی خیال ,
فعل و تخیل ,
عالم خیال منفصل ,
صور متخیله ,
اتحاد در ادراکات جاری ,
منشأ ایجاد شوق ,
وجود زبانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
پژوهش حاضر، به بررسی دیدگاه های ریکور و ملاصدرا در مبحث خیال و نقش موثر تخیل به ویژه در حوزه معرفت می پردازد. گرچه مبادی دو فیلسوف در این باره متفاوت است، در حوزه های خاصی شباهت های قابل توجهی در اندیشه های این دو ظاهر می شود. ریکور که یکی از فیلسوفان معاصر حوزه هرمنوتیک است از مباحثی نظیر نشانه شناسی، زبان شناسی، ساختارگرایی، و معرفت شناسی رایج در فلسفه تحلیلی، برای غنی ساختن هرمنوتیک استفاده بسیار کرده است. بدین سبب، مساله زبان در اندیشه وی نقشی محوری دارد. تفاوت مبنایی اندیشه ریکور با ملاصدرا در مبحث تخیل، به این جهت است که در اندیشه ریکور، «زبان»، مبنای تبیین تخیل است. وی نقش تخیل در شناخت را از طریق زبان توضیح می دهد. اما ملاصدرا عمل تخیل در ایجاد معرفت را عمل قوه ای از قوای نفس می داند و مستقیما به زبان نمی پردازد. اما به رغم این تفاوت مبنایی، هر دو فیلسوف تخیل را واسطه ای میان جهان اعیان و دنیای درون ذهن، می دانند و هر دو، این امکان را با مفهوم اجتماع دو امر متباین توضیح می دهند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انسان چگونه خودش را میتواند بشناسد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
بيترديد خود شناسي (معرفت نفس) در عين حال كه اساسيترين وظيفة انساني است، مشكلترين كار است. قبل از طرح راههاي معرفت نفس لازم است اشارة به حديث معروفی داشته باشیم که می فرماید : «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» درباره پيام اين حديث بسيار بحث گرديده. محق
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خودشناسی
,
اوصاف انسان کامل
,
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
کلیدواژههای فرعی :
امکان خودشناسی ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
خودشناسی خلقتی ,
خودشناسی دنیوی ,
خودشناسی اخروی ,
مراتب خودشناسی ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تفسیر آیه «نور» از منظر ابن سینا و داراشکوه
نویسنده:
هادی وکیلی، پریسا گودرزی، محبوبه امانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
داراشکوه
,
علم نفس
,
آیه نور
,
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
تفسیر قرآن
,
عقل(منطق)
کلیدواژههای فرعی :
فعل اختیاری ,
عالم جسمانی ,
اوپانیشاد ,
کمال نفس ,
مصباح ,
نور سیاه ,
زجاجه ,
زیتونه ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
سوره اَعلی ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
نار ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
نور ذات ,
نور خلاق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
از جمله مراتب قوای نظری نفس، بنابر تقریر ابن سینا، قوه ای است که استعداد کسب معقولات را دارد و عقل هیولانی نامیده می شود و با «مشکاة» در آیه نور مطابقت می کند؛ در مسیری که نفس به یک قوه خاص استکمال می یابد و به کمال خاصی می رسد، که همانا حصول شهودی و حضوری معقولات بالفعل در ذهن است و مصداق «نور علی نور» در آیه است؛ از این کمال و قوه به ترتیب به عقل مستفاد و عقل بالفعل یاد می شود. سرانجام، عقل فعال است که عامل خروج از هیولانی بودن به بالملکه شدن و از بالملکه بودن به فعلیت تام است و مصداق «نار» در این آیه است. داراشکوه نور ذات را نوری می داند که به هیچ یک از حواس درنمی آید و در واقع، در ادراک نور ذات باصره، سامعه، ذائقه، شامه، و لامسه عین یک دیگر و یک ذات شوند و آن نور خداست. «درخت زیتون» اشاره ای به روح اعظم است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 152
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و مقایسه جایگاه وجودشناسی و معرفت شناسی عقل فعال نزد ابن سینا و توماس آکوئینی
نویسنده:
غلامحسین خدری، مستانه کاکایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
ماهیت کلی
,
فلسفة تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
علم نفس ,
عالم عقول ,
افاضه ,
صور معقوله ,
انتزاع ,
جامع الهیات ,
نفوس انسانی ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
مُثُل ,
عقل(منطق) ,
عقل بالفعل ,
صور عقل الهی ,
معرفت شناسی دوره قرون وسطی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
لوگوس(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
مراتب عقول ,
معرفت شناسی عقول ,
جایگاه وجودی عقل فعال ,
جایگاه معرفت شناسی عقل فعال ,
منشأ معرفت بشری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
عقل فعال بعد از ارسطو جایگاه متفاوتی در اندیشه فیلسوفان داشته است. هریک بنابر نیاز و خلایی در فلسفه خود جایگاه عقل فعال را تعیین می کردند. افلاطون کلیات را قائم به ذات، مجرد، و ثابت می دانست که در عالم محسوس نبودند. او نیازی به وجود عقل فعال حس نمی کرد، اما ارسطو، در مخالفت با استاد خود، کلیات را در امور محسوس قرار داد، از آن جا که ارسطو از عقل به صورت مبهم و در مقایسه با حس سخن گفت، برای تبیین مفهوم کلی به وجود عقل نیاز داشت. بعد از او، شارحان و مفسران آثارش عقل فعال را از فلسفه او بیرون کشیدند، یا مانند اسکندر افرودیسی آن را موجود متعالی و خدا خواندند یا آن را به مانند فیلسوفان مسلمان، فارابی و ابن سینا، بیرون از نفس انسان قرار دادند که از طریق آن هم مساله رابطه کثرت با وحدت را حل کنند و هم مساله معرفت را بی پاسخ نگذارند. درمقابل، فیلسوفانی مانند توماس آکوئینی، در قرون وسطی، علی رغم تاثیرپذیری بسیار از این اندیشمندان، در زمینه عقل فعال موضعی متفاوت گرفتند و تبیین دیگری از ارسطو ارائه کردند؛ اینان عقل فعال را بخشی از نفس قرار دادند. عقل فعال در ابن سینا جایگاهی مشابه عقل در دیدگاه افلوطین دارد؛ به این ترتیب که در حوزه وجودشناسی، حلقه ارتباط بین عقول مفارق (ده گانه) و امور محسوس و مبدا صدور کثرت جهان مادی است و در حوزه معرفت شناسی، افاضه صور کلی و معقولات بر نفس ناطقه و خروج آن از قوه به فعلیت از کارکردهای آن است. عقل فعال برای توماس، به زعم خود او، بیش تر ارسطویی است و صرفا جایگاه معرفت شناسانه دارد. برای او عقل فعال انتزاع کننده است، صور معقول را از محسوسات انتزاع می کند و به فعلیت می رساند. در حوزه وجودشناسی، عقل فعال در نفس انسان قرار دارد و کارکردی وجودی و علی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
تعداد رکورد ها : 379
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید