مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
08. صفات attributes
>
علم
>
علم حضوری
علم حضوری واجب
علم فطری
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
تعداد رکورد ها : 186
عنوان :
حقیقت ایمان از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی : 1390 : دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
نویسنده:
فهیمه گلستانه
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل نظری
,
عقل عملی
,
بصیرت
,
علم حصولی
,
علم حضوری
,
محبت
,
ایمان (فرجام شناسی)
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
ایمان
,
صدرالدین شیرازی ، محمدبن ابراهیم
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
نگرش فلسفی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
هنر و علوم انسانی
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم
,
نگرش فلسفی
,
طباطبائی، سیدمحمدحسین
,
نگرش فلسفی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
ملاصدرا ایمان را از سنخ علم میداند و معتقد است حقیقت ایمان دینی گونه و مرتبه خاصی از علم است که انسان به واسطه آن نسبت به امور غیبی و ماورائی دارای آگاهی برهانی یا شهودی میشود. وی از این حقیقت با نام «بصیرت» یاد میکند. علامه طباطبایی ایمان را از سنخ «گرایش» میداند و بر این عقیده است که حقیقت ایمان گونه و مرتبهای خاص از گرایش است که از آن با عنوان «محبت» یاد میکند. محبت در گرو معرفت است. لذا علامه در عین این که ایمان را از سنخ گرایش میداند، اما آن را ملازم با علم میداند و در نهایت، ایمان را علم به همراه التزام عملی معرفی میکند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی ارزش شناخت از دیدگاه علامه طباطبایی و استاد مصباح یزدی
نویسنده:
محمد سجادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
محمد تقی مصباح یزدی
,
علوم انسانی
,
واقعیت
,
شناخت
,
علم حضوری
,
کلام
,
علامه محمدحسین طباطبایی
,
یقین
,
محمد حسین
,
1281- 1360
,
محمد تقی
,
1313 -
,
cognition
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
پژوهش حاضر متشکل از سه بخش کلیات، مبناگرایی اسلامی (علامه طباطبایی و استاد مصباح) و رابطه علم حضوری و مبناگرایی است. در بخش اول به مبادی تصوری مسأله، یعنی تبیین مبانی، ارزش، شناخت، و دیدگاههای مختلف درباره معیار و نقد آنها پرداخته شده است و در اخیر به دیدگاه برگزیده که همان مبناگروی عقلگرا است پرداختهایم. در بخش دوم مبناگرایی اسلامی را به طور فشرده به رشته تحریر درآوردهایم و در آن بداهت و یقینآوری قضایای بدیهی منطق کلاسیک بررسی شده است. در بخش سوم رویکرد استاد مصباح و مرحوم علامه را در باب توجیه قضایای بدیهی در حد رساله خود منعکس نمودهایم. به نظر ما این دیدگاه که ریشه بدیهیات را در علم حضوری میداند به خوبی از عهده تبیین مسأله مطابقت قضایا با واقع، برمیآید و هیچگونه تردیدی در باب مطابقت باقی نمیگذارد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین مبانی فلسفی تربیت عرفانی از دیدگاه شیخ اشراق ونقد آن از منظر علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
معصومه گلآقایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آموزش و پرورش
,
سلوک عرفانی
,
علم حصولی
,
علم حضوری
,
اخلاق عرفانی
,
سهروردی، یحیی بن حبش
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
آموزش و پرورش و تحقیقات تربیتی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
سهروردی، یحییبن حبش
,
آموزش و پرورش و تحقیقات تربیتی
,
آموزش و پرورش و تحقیقات تربیتی
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
,
اخلاق عرفانی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
با توجه به رشد فزاینده انگیزه های عرفانی در جوانان، که سبب رشد مسلک ها و دیدگاه های نابخردانه گردیده است، این تحقیق به دنبال بررسی دیدگاه های عرفانی بر آمده است. بدین لحاظ دیدگاه عرفانی سهروری را به لحاظ غنای فلسفی آموزه های عرفانی، مورد بررسی قرار می دهیم، تا از منظر او به بررسی مبانی فلسفی، مراحل و شرایط سلوک عرفانی و شناخت دلالت های تربیتی دیدگاه وی مبادرت نماییم. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده که روشی رایج در مطالعات و تحقیقات مربوط به حوزه فلسفه تعلیم و تربیت است. بازتاب مراحل سلوک و اندیشه های تربیتی در اهداف آموزش متجلی می شود، اهداف تربیت عرفانی به اهداف واسطه ای و غایی تقسیم می شود، اهداف واسطه ای عبارت است از معرفت شهودی، پرورش عقل، عشق، عبودیت و هدف غایی که در مسیر زندگی، چیزی جز استمرار حضور و احساس خدا نیست که از آن به فناء فی الله تعبیر می شود. هم چنین اصول و روش های تربیت عرفانی از میان آثار شیخ اشراق استخراج و بیان می گردد. در این پژوهش به معرفت شهودی که شخصی ترین معرفت است و از طریق دیدار حقایق به چشم دل و قلب سرچشمه می گیرد و ابزار آن نیز تزکیه نفس و تصفیه روح می باشد و قلب انسان آن را واجد می گردد، مطرح شده است. از نظر شیخ اشراق معرفت نفس محوری ترین ابزار شناخت است، که بر اساس علم حضوری و خودآگاهی استوار است. به لحاظ فراهم آوردن بنیادهای نقد در این تحقیق دیدگاه سهروردی را از نگاه علامه نقد می کنیم. علامه به میراث فلسفی مسلمانان، اعم از مشایی، اشراقی و حکمت متعالیه تسلط کامل داشت. موارد انتقاد علامه به سهروردی عبارت از، بحثانسان شناسی، تعریف علم و اقسام علم حضوری، در ارزش و اعتبار عقل، سماع، خلوت گزینی و موارد دیگر است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی عقلانیت باور دینی از منظر کانت و علامه طباطبایی
نویسنده:
جواد پورحسنی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
شناخت
,
علم حضوری
,
معارف اسلامی
,
عقلانیت (مسائل جدید کلامی)
,
شناخت
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
کانت ، امانویل
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
کانت، امانوئل
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
کانت ، امانویل
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
هنر و علوم انسانی
,
طباطبایی، سیدمحمدحسین
,
کانت، امانوئل
,
طباطبائی، سیدمحمدحسین
,
کانت، امانوئل
,
باور دینی
,
درباره علامه طباطبایی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
در این نوشتاربا تحلیل مطالب دو فیلسوف شهیر غرب و اسلام به موضوع عقلانیت باور دینی از منظر کانت و علامه طباطبایی و تطبیق میان آراء ایشان پرداخته ایم . کانت با مبنای خاصی که در باب معرفت دارد ، معرفت به امور مابعدالطبیعه من جمله باور های دینی را منتفی دانسته است . او در فلسف? نقادی خویش به مشخص کردن میزان توانایی عقل و ذهن بشر در معرفت پرداخته است و عقل را از توجیه باورهای دینی که وراء امور تجربی است ناتوان می داند ولی در عقل عملی به دلیل پذیرش اخلاق روی به دین می آورد و دین را بر پای? اخلاق بنا می کند و باورهای دینی سه گانه ( خدا ، اختیار و جاودانگی نفس ) را به عنوان اصول موضوع? عقل عملی می پذیرد. اما علامه طباطبایی با پذیرش معرفت به امور ماوراء طبیعت و قبول توانایی عقل در شناخت آن ، شناخت و علم به باورهای دینی را ممکن می داند و ادله ای را نیز بر آن اقامه می کند . البته علامه علم به وجود خدا را به عنوان اصلی ترین باور دینی ، به علم حضوری و برهان صدیقین بدیهی می داند . در تطبیق میان آراء کانت و علامه به نتایجی دست یافته ایمکه عبارتند از :ضعف مبنای کانت در باب معرفت و بدون دلیل بودن انحصار معرفت به حس ، در نتیجه باب معرفت درماوراء طبیعت برای انسان بسته نمی باشد . در ضمن بی اطلاعی کانت از علم حضوری ، دست او را از دستیابی به سنگ بنای معرفت بشری کوتاه کرده است . کانت براهین اثبات باورهای دینی را ناتوان می داند و انتقاداتی بر آنها وارد می کند اما در این نوشتار طبق نظر علامه به اشکالات پاسخ گفته ایم .
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسئله باور پایه و نظام معرفتی علامه طباطبایی
نویسنده:
قاسم پورحسن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
باور پایه
,
مبناگرایی (معرفت شناسی)
,
باور
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
نظریه مبناگروی
,
مبناگرایی کلاسیک
,
باور موجه
,
باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی)
,
معرفت شناسی باور پایه
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
وظیفه گرایی (مکتب اخلاقی) ,
بدیهیات ,
علم حصولی ,
برهان تسلسل ,
علم حصولی ,
علم حضوری ,
خطاناپذیری ,
توجیه ,
درون گرایی ,
خطاپذیری ,
معرفت یقینی ,
مبناگرایی معتدل ,
این همانی یا هو هویت. ,
امکان معرفت ,
وظیفه گرایی معرفتی ,
فطریات ,
توجیه (مسائل جدید کلامی) ,
توجیه باور دینی ,
مبناگرایی تجربی ,
مبناگرایی معتدل ,
امور بدیهی ,
یقین ,
امتناع اجتماع نقیضین ,
لزوم توجیه باورهای غیر پایه ,
امکان معرفت(معرفت شناسی) ,
تصدیق بدیهی(مقابل تصدیق نظری) ,
بدیهیات اولیه ,
بدیهیات ثانویه ,
اصل امتناع اجتماع نقیضین ,
اصل امتناع ارتفاع نقیضین ,
فطریات ,
وظیفه گرایی معرفتی(اصطلاح وابسته) ,
مبناگرایی تجربی ,
علم حضوری ,
باور استنتاجی ,
مبناگرایی غیرتجربی ,
هستی شناسی معرفت ,
تکثر معرفت ,
مبناگرایی ساده ,
مبناگرایی مضاعف ,
ساختار معرفت ,
ناوظیفه گرایی ,
پیدایش بدیهی ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0697
چکیده :
نظریه مبناگرایی یکی از دیرینهترین و مهمترین رهیافتها در معرفتشناسی تلقی میشود. از دو قسم اساسی مبناگرایی، مبناگرایی کلاسیک و معتدل، در مقاله حاضر، مبناگرایی کلاسیک را انتخاب کردهایم و از دو شکل مبناگرایی درونگرایانه و برونگرایانه، دومی را بررسی میکنیم. در نوشتار حاضر هر دو دسته از مبناگرایی ساده و مضاعف و تمایزات اساسی آنها را کاویدهایم. ادعای اصلی مبناگرایی کلاسیک برونگرایانه این است که باورهای ما به دو دسته پایه و استنتاجی تقسیم میشوند و همه باورهای استنتاجی ما، در فرایند توجیهی، باید به باورهای پایه بازگردند، در غیر این صورت دچار دور یا تسلسل خواهیم شد. در مقاله حاضر کوشش خواهد شد تا علاوه بر آنکه کاستیهای نظریه مبناگرایی نشان داده میشود به این کاستیها، بر اساس نظام معرفتی علامه، پاسخهایی داده شود. علامه طباطبایی در نظام معرفتی خود دستگاهی از روابط میان باورها، بر اساس سه اصل، سامان میدهد که این دستگاه اولاً، تمایز میان بدیهیات اولیه و ثانویه را مشخص میکند؛ ثانیاً، ضمن نقد معرفت خطاپذیر از معرفت خطاناپذیر دفاع میکند؛ ثالثاً، روش دستیابی به معرفت یقینی را تبیین میکند؛ و بالاخره، ضمن نقد بر مبناگرایی ساده، مبناگرایی مضاعف را رویکرد درست برمیشمارد. خطاپذیری و خطاناپذیری و در نتیجه، تصحیح باورهای پایه اساسیترین ضعف و کاستی در مبناگرایی است. با توجه به مبنای علامه طباطبایی، درباره معرفت یقینی، که باید در نهایت همه معرفتها به بدیهیات ختم و بدیهیات ثانویه نیز با روابط ویژهای به بدیهیات اولی یا سه اصل اولی منتهی شوند؛ میتوان خلل اساسی در مبناگرایی، که همان معرفت تزلزلپذیر غیر یقینی است، را مورد پرسش قرار داد. مهمترین دستاورد علامه، در حوزه معرفتی، دفاع از معرفت یقینی بر اساس اولیات و امکان دستیابی به معرفت خطاناپذیر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 54
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل معرفت گزاره ای از منظر معرفت شناسی غربی و اسلامی با تأکید بر نقض گتیه
نویسنده:
محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت گزاره ای
,
ادموند گتیه
,
معرفت شناسی اسلامی
,
معرفت شناسی اسلامی
,
نقض گتیه
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
,
معرفت شناسی غربی(مقابل معرفت شناسی شرقی)
,
معرفت گزاره ای(مقابل معرفت غیر گزاره ای)
,
معرفت غیر گزاره ای(مقابل معرفت گزاره ای)
,
مساله گتیه
,
معرفت حصولی گزاره ای
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
باور موجه ,
صدق ,
علم حصولی ,
باور ,
معرفت ظنی ,
علم حضوری ,
توجیه ,
باور صادق مُوَجَّه ,
اقسام گزاره بدیهی ,
معرفت یقینی ,
معرفت تصوری ,
نظریه شناخت ,
توجیه (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت قضیه ای ,
صدق ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
باور موجه ,
باور صادق موجه ,
باور خطا ناپذیر ,
باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی) ,
نظریه نقض ناپذیری معرفت ,
نظریه اطمینان آوری معرفت ,
نظریه عِلّی معرفت ,
نظریه شرطی معرفت ,
معرفت شبه یقینی ,
آگاهی جزئی ,
معرفت توصیفی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
این مقاله دو بخش دارد: بخش اول با تعریف سنتی معرفت در غرب می آغازد و ضمن نگاهی اجمالی به ریشه تاریخی و تحلیل مؤلفه های سه گانه آن به مثال های نقض گتیه و سپس واکنش های مهم معرفت شناسان معاصر به آن می پردازد. بخش دوم مقاله درباره تعریف معرفت گزاره ای از منظر حکمای اسلامی و تفاوت آن با تعریف سنتی غرب، تقسیم معرفت به تصوری و تصدیقی (گزاره ای)، تبیین معرفت گزاره ای یقینی و ویژگی های آن است و نشان می دهد که نقدها و مثال نقض های گتیه بر این تعریف وارد نیستند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 79
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حقیقت ادراک حسی از منظر شیخ اشراق و ملا صدرا
نویسنده:
بهرام جهان دیده
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
علوم انسانی
,
علم حصولی
,
علم حضوری
,
ادراک حسی
,
شیخ اشراق
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بحث علم به محسوسات یکی از مباحث مهمی است که میتوان آن را از دو جنبه مورد بررسی قرار داد: 1ـ جنبه هستی شناسانه 2ـ جنبه معرفت شناسانه.جنبه هستیشناختی قضیه شامل بحثهائی از این قبیل است که آیا ادراک حسّی امری مجرّد است یا مادّی و یا بحث از اینکه آیا ادراک حسّی تغییرپذیر است یا تغییرپذیر نیست؟ و بحثهائی از این قبیل.جنبه معرفتشناختی هم شامل بحثهائی است که یکی از مهمترین مسائل آن، این سوال است که آیا ادراک حسّی، معرفتی حضوری است یا معرفتی حصولی؟ در صورت حصولی بودن آیا مفید تصدیق است یا مفید تصوّر؟ ارزش معرفتی ادراکات حسّی چقدر است؟ و بحثهائی از این قبیل.در نوشتار حاضر حقیقت ادراک حسی از بعد هستی شناسانه و آن هم تنها از جهت حضوری یا حصولی بودن و با رویکرد دیدگاه شیخ اشراق و ملاصدرا، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در مقدمه این پژوهش طرح کلّی رساله ترسیم شده است.سپس مطالبی عنوان میشود که از جمله آنها میتوان به این نکات اشاره کرد: تاریخچه بحث «علم و ادراک حسّی»، تعریف علم، کاربردهای مختلف علم، نسبتبین علم و ادراک، مراحل ادراک، تقسیم علم به حصولی و حضوری، خطاناپذیری علم حضوری، اشکالات نقضی بر خطاناپذیری علم حضوری و اقسام علم حضوری.در فصل دوم حقیقت ادراک حسی از منظر شیخ اشراق مورد توجه و بررسی قرار می گیرد و بیان میشود که قبل از شیخ اشراق، دو نظریه عمده در باب کیفیت ابصار وجود داشت. گروهی قائل به انطباع صور اشیاء در چشم و سپس رسیدن آن به حسّ مشترک و بعد از آن مشاهده بوسیله نفس ناطقه بودند و گروهی دیگر قائل به خروج نور از چشم به شکل مخروطی که رأس آن در چشم و قاعده آن در روی شیء مرئی است. شیخ اشراق هر دو نظریه را باطل دانسته، و نظریه ثالثی را ارائه کرده است. به نظر او، مدرِک واقعی در ابصار، ذات نوری نفس انسانی است که چون نور است دارای هویت ادراکی میباشد و مقابله شرط ابصار است، نه اینکه خود چشم، مدرک باشد. و در لحظه ابصار، نفس، ذات موجود مادّی خارجی را به علم حضوری ادراک میکند.شیخ برای اثبات مدعای خود دلیل مستقیم نیاورده است، بلکه تنها با مردود دانستن دو نظری? خروج شعاع و انطباع، نتیجه میگیرد که ابصار به اشراق حضوری میباشد. همچنان که بیان خواهد شد حصر عقلیای بین این سه نظریه وجود ندارد. لذا این روش استدلال برای اثبات مدعای او کافی نیست، و از طرفی نیز، غیر از این، استدلالِ دیگری هم ارائه نداده، پس می-توان گفت مدّعای او بدون دلیل است.جناب آقای عسکری سلیمانی با ذکر دو دلیل تلاش نموده اند که حرف شیخ اشراق را به کرسی نشانده و حضوری بودن ادراکات حسّی را نتیجه بگیرند. لکن ما هر دو دلیل ایشان را مخدوش دانسته ایم.فصل سوم به بررسی حقیقت ادراک حسی از منظر ملاصدرا اختصاص خواهد داشت. در این فصل بیان می شود که صدرالمتألهین معتقد است تأثیر اشیاء خارجی در حواس ما فقط سرآغاز ادراک است نه خود ادراک، اگرچه حواس ما در ادراک دخالت دارد، ولی پس از حصول صورتهای محسوس در مغز، نفس، با به کار گرفتن توجه و التفات، از آن پدیدهی مادی پدیده-ای غیر مادّی به نام ادراک و شناخت میسازد. یعنی پس از توجه به داده حواس، با خلاقیت خود از روی آن، ماهیت عین خارجی را بازسازی میکند.نفس مُظهِر صور جزئیه محسوسه است و این صور علمیّه وجودات مثالیه انشائیه هستند که نفس آنها را در عالم مثال اصغر صقع ذات خویش که خیال متصل است انشاء میکند و به واسطه آن به محسوسات خارجی علم پیدا میکند.ملاصدرا اشکالات متعددی را بر نظریه سهروردی وارد میکند از جمله اینکه: صورت خارجی منطبع در ماده نمیتواند معلوم بالذات نفس قرار گیرد، زیرا حقیقت علم، به معنی حضور معلوم نزد عالم میباشد که تنها به امور مجرد تعلق میگیرد، خواه مجرد تامعقلی باشد یا مجرّد مثالی. و اجسام مادّی اصلاً شأنیت حضور ادراکی ندارند.به عقیده وی آنچه در خارج موجود است پیش نفس حاضر نیست بلکه نفس با صورت آن موجود و با مفهوم و ماهیت آن ارتباط دارد نه با واقعیت آن، و جسم مادی خارجی، «معلوم بالعرض» میباشد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسهی نفس از دیدگاه سهروردی و کانت
نویسنده:
اسماء شاهمرادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
فاهمه
,
علوم انسانی
,
من استعلایی
,
پدیدار
,
علم حضوری
,
نور اسپهبد
,
کانت
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
عقل فعال
,
عقل فعال
,
ذات معقول
چکیده :
رویکردهای سهروردی و کانت، به عنوان دو تن از برجستهترین فیلسوفان شرق وغرب، به مسئلهی نفس تفاوتهای بنیادین، و همزمان شباهتهای جالبتوجهی با هم دارند که بررسی آنها منوط به آشنایی با نظریهی نفس هر دو فیلسوف است. اساس رویکرد سهروردی به نفس را تعریف او از «نور اسپهبد» تشکیل میدهد که بر طبق آرای او به عنوان مدبر جسم نسبت به خود «خودآگاه» است و این خودآگاهی را از علم حضوری خود نسبت به خویشتن خویش به دست میآورد. نظریهی اشراقیِ نفس سهروردی بر نوعی تعریف نوافلاطونی نفس استوار است. این در حالی است که کانت، به عنوان یکی از بزرگترین مخالفان اندیشههای نوافلاطونی، اساساً با هر نوع علم حضوری مخالف است و نفس را در مقام یک چیزدرخود (شئ فینفسه) یا نومن ناشناختنی میداند، زیرا از طرفی چونان یک نومن به شناخت درنمیآید و از طرفی ادراک حضوری انسانها به «منِ» خود هیچ اعتبار شناختیای ندارد. این «من استعلایی» که کانت تبار آن را در مابعدالطبیعههای سنتی پیش از خود، بهویژه در دکارت و هممسلکهای خردگرای او میجوید، هرچند شرط بنیادین تشکیل نظام مفاهیم پیشین فاهمه و بنابراین پایهی انسانشناختیِ ادراک است، اماخود ادراکشدنی نیست و احکام آن را باید نه در حوزهی شناخت یا عقل نظری، بلکه در گسترهی اخلاق و عقل عملی جُست. همین نکته بنیاد تفاوت ژرف دیدگاه دو فیلسوف به مسئلهی نفس را تشکیل میدهد. در کنار این تفاوت اصلی، اختلافاتی هم در مورد قوای نفس، ادراک عقلی و اساساً خودِ عقل، و نیز مفهوم علیت نزد دو فیلسوف میتوان یافت. با این همه نگرش آنها شباهتهایی نیز با همدیگر دارد که از آنجمله میتوان به همانندیهای نسبی در برداشتهای سهروردی و کانت پیرامون بقای نفس و همچنین لذتِ استکمالیِ نفس اشاره کرد.کلیدواژگان: سهروردی، کانت، نفس، علم حضوری، فاهمه، نور اسپهبد، عقل فعال، پدیدار، ذات معقول، من استعلایی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم حضوری و نسبت آن با معقول ثانی (در فلسفه اسلامی معاصر)
نویسنده:
جلیل محمدی خانقاه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
معقول ثانی فلسفی
,
علم حضوری
,
معقول ثانی منطقی
,
معقول اول
چکیده :
ما در این رساله پس از بررسی اختصاری علم حضوری و معقول ثانی،ارتباط این دو شاخه از علم را در دو مقام مورد نظر قرار داده ایم زیرا بر اساس یک طرح کلی ریخته شده از سوی علامه طباطبایی،معتقدیم این دو قسم از علم در دو جا به یکدیگر مرتبط هستند.در مقام اول نشان می دهیم که انتزاع و پیدایش هر گونه مفهومی از جمله معقول ثانی پس از یک یافت درونی(علم حضوری)است.آنگاه درستی این قاعده کلی را در اهم معقولات ثانیه فلسفی مانند وجود و عدم،وحدت و کثرت ،جوهر و عرض ،علت و معلول ،وجوب و امکان و امتناع ،قوه و فعل ،حرکت ،زمان مورد دقت قرار داده ایم. در مقام دوم به این امر پرداخته که اثبات ارزش معقولات ثانیه و مطابقت این مفاهیم با واقع و نفس الامر خویش تنها با پا درمیانی علم حضوری ممکن است.بدین شکل که ما با علم حضوری خطاناپذیر وبدون وساطت هرگونه صورت ادراکی دیگر مطابقت این مفاهیم با نفس الامرشان را می یابیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم حضوری از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی، زهره سلحشور سفیدسنگی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ملاصدرا
,
علم به نفس
,
علم حضوری
,
نظریه ابصار
,
حکمت اشراق the School of Illumination
کلیدواژههای فرعی :
علم اشراقی ,
عقل فعال ,
عقل بالفعل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در فلسفه اسلامی طرح مسئله علم حضوری به صراحت در آثار سهروردی یافت می شود و پس از او صدرالمتألهین آن را بسط داده است. سهروردی علم را به ظهور و نور تعریف کرده و ملاصدرا از این تعریف سود جسته است. هر چند ملاصدرا در مسئله ابصار با سهروردی مخالفت می کند، اما در مواردی همچون حصول مدرکات خیالی از او متأثر است. از جمله موارد اختلاف این دو می توان به مسئله ابصار، مادی یا مجرد دانستن قوه خیال، و اتصال یا اتحاد نفس با عقل فعال و از نقاط اشتراک می توان به تعریف علم اشاره کرد. این نقاط افتراق و اشتراک برآمده از مبانی هر یک از این دو فیلسوف از جمله قابل یا فاعل دانستن نفس نسبت به صور و تعریف غیر ماهوی علم است؛ مثلاً مبنای این که نفس قابل یا فاعل صور است باعث تفاوت در نظریه ابصار و مبنای تعریف غیر ماهوی از علم باعث اشتراک در تعریف علم شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 33
مشخصات اثر
ثبت نظر
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
تعداد رکورد ها : 186
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید