مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 82
كاركردهای عقل در انديشة كلامی شيخ حر عاملی
نویسنده:
محمد غفوری نژاد، ام البنين خالقيان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده نسخه PDF
چکیده :
شيخ حرعاملي به عنوان يکي از محدثان بنام نيمه دوم قرن يازدهم، در پس چهرة حديثي خود متکلمي است که به روش هاي مختلفي به استنباط آموزه هاي اعتقادي و دفاع از آن در برابر مخالفان پرداخته است. وي در اين راستا از روش هاي نقلي و عقلي بهره برده است. در اين جستار ضمن پرداختن به جايگاه عقل در منظر شيخ حر عاملي، کارکردهاي عقل را در انديشة کلامي وي از خلال مطالعه آثار کلامي متعدد وي کاويده ايم. اين پژوهش به طور مستند بيانگر آن است که شيخ حر عاملي اگر چه نقل را در استنباط اعتقادات اصل مي داند، ليکن عملاً همچون ديگر متکلمان از کارکردهاي سه گانة عقل استفاده کرده است. وي از کارکردهاي مستقل عقل، يعني عقل نظري و عملي و نيز از کارکرد غير مستقل عقل يعني عقل ابزاري بهره برده و با روش هاي عقلي متعدد و متنوع به استنباط آموزه هاي اعتقادي اسلام و مذهب تشيع و دفاع از آن پرداخته است. او معتقد است تعارض بين عقل ابزاري و نقل موضوعيت ندارد و در تعارض عقل نظري و عملي با نقل، بايد نقل معارض را به تأويل برد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 22
مشخصات اثر
امامت و قاعده لطف
نویسنده:
سکینه مخمدپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده: مهمترین اصل در مکتب شیعه که این مکتب را از سایر مکتب ها متمایز می سازد،اصل امامت است.به همین دلیل تبیین عقلانی این اصل،نزد متکلمان شیعه از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. مهمترین دلیل عقلی ای که متکلمان شیعه در اثبات اصل امامت به کار برده اند مبتنی بر قاعده لطف است.محور اصلی این تحقیق بررسی میزان اعتبار عقلی قاعده لطف ومیزان کارآیی این قاعده در اثبات اصل امامت و صفات خاص امام (علم و عصمت) است. هدف از این تحقیق این است که با توجه به اهمیت اصل امامت در کلام شیعه و نقش مهمی که قاعده لطف در تبیین عقلانی اصل امامت و صفات خاص امام دارا می باشد،واکثر مخالفان ضرورت عقلی امامت با ابطال ضرورت عقلی قاعده لطف یا انکار کارآیی آن در اثبات اصل امامت،ضرورت عقلی امامت را مورد انکار قرار می دهند؛ضرورت عقلی قاعده لطف و کارآیی آن در اثبات اصل امامت و صفات خاص امام را مورد بررسی قرار دهد؛تا اثبات شود که قاعده لطف که اصل اساسی شیعه یعنی اصل امامت،بر آن مبتنی است،قاعده ای یقینی بوده و در مقابل شبهات مخالفان ضرورت عقلی امامت کارآیی لازم را دارا می باشد.ما در این تحقیق ضمن بررسی دلایل متکلمان شیعه وسنی در رد و اثبات قاعده لطف،اعتبار عقلی این قاعده را مورد اثبات قرار دادیم. در مرحله بعد نیز با تبیین و مقایسه دلایل متکلمان اسلامی در اثبات و رد اعتبار قاعده لطف و مقایسه برهان لطف بابرهان عنایت ، به بررسی میزان کارآیی قاعده لطف در اثبات ضرورت وجود امام پرداختیم.در پایان با تبیین دلایل متکلمان شیعه در اثبات خصوصیات علم امام و نیز تبیین دلایل عقلی ای که در اثبات ضرورت عصمت امام مطرح شده بود، نسبت بین قاعده لطف وعلم وعصمت امام را مورد بررسی قرار دادیم. از بررسی های انجام شده در این تحقیق،این نتایج به دست می آید که قاعده لطف،قاعده ای عقلی و یقینی بوده و ضرورت وجود امام و صفات خاص امام (علم و عصمت)از طریق این قاعده قابل اثبات است.
مشخصات اثر
آرا و اندیشه های کلامی شیخ مفید «ره» در عدل الهی
نویسنده:
محبوبه پورمحمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش پیش رو به بررسی آرا و اندیشه های کلامی شیخ مفید پیرامون عدل الهی می پردازد. شیخ مفید دانشمند عقل گرا ی شیعه که به عنوان پایه گذار اندیشه کلامی امامیه شناخته می‌شود، علاوه بر دسترسی به تمامی میراث نقلی شیعه به علوم عقلی برون دینی نیز تسلط داشته است و با ادبیات علمی رایج جهان اسلام در قرن چهارم هجری قمری به پایه گذاری و تدوین اصولی کلام امامیه می پردازد. در این تحقیق برای درک صحیح از اندیشه شیعه در مبحث عدل الهی، به بازخوانی آرای شیخ مفید در این موضوع خواهیم پرداخت. شیخ مفید، ضمن تعریف عدل به «جزا دادن به قدر استحقاق عمل»، اغلب موارد مواجهه خداوند با افعال آدمی را فراتر از عدل، بلکه بر اساس فضل بی انتهای خداوند می داند. وی که قائل به حسن و قبح عقلی ذاتی است، و ساحت قدسی خداوند را از ارتکاب به هرنوع فعل قبیح و یا فروگذار کردن از فعل واجب منزه می داند، دیگر قواعد کلامی از جمله قاعده لطف و اصلح را بر مبنای قاعده حسن و قبح عقلی و برپایه جود و کرم خداوند تعریف و تبیین کرده است. ایشان، مسائل کلامی مرتبط با عدل الهی را نیز با استفاده از قاعده حسن و قبح عقلی و در ارتباط با افعال آدمی تبیین کرده است. در مساله جبر و اختیار، ضمن نقد جبرگرایی و تکفیر جبرگرایان، و تعریف تفویض شرعی در این مبحث، به تبیین دیدگاه اهل بیت علیهم السلام در قالب نظریه الامر بین الامرین پرداخته است؛ و در بحث قضا و قدر با تقسیم افعال به فعل خدا و فعل بنده، مراتب قضا و قدر را در هر یک تشریح کرده است.وی اگرچه دلیل عقلی برای بدا نیافته است اما به استناد روایات اهل بیت علیهم السلام به دفاع از آموزه بدا و تشریح صحیح این آموزه پرداخته است.کلیدواژه ها: شیخ مفید، عدل الهی، قاعده حسن و قبح، قاعده لطف، جبر و اختیار، قضا و قدر، بدا.
مشخصات اثر
بررسی سیر تاریخی راههای اثبات امام برای شیعیان تا قرن هفت هجری
نویسنده:
امیر زمانی سینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مباحث مربوط به امامت در تاریخ تشیع بسیار مهم هستند و ادله مربوط به آن یک سیر تطوری را طی کرده اند و در این تحقیق نیز این مساله بررسی شد و مشخص گشت که یکی از عواملی که در تطور تاریخی امامت و ادله مربوط به آن تاثیر زیادی داشت ، دگرگونی شرایط سیاسی بود و عامل دیگر نیز مقتضیات زمانی و طرح شبهات از سوی فرق اسلامی بود که متکلمان شیعه امامیه به آنها در هر دوره پاسخ می دادند و با مناظراتی که این متکلمان با سایر فرق اسلامی داشتند باعث پختگی مطالب و تطور و تکامل این مباحث می شدند، یکی از این ادله ای که یک سیر تطور را در تاریخ امامیه طی کرد قاعده لطف است که در دوره شیخ مفید معتزلیان ادعا داشتند که امامیه این قاعده را از آنها اقتباس کرده اند ولی متکلمان امامیه خلاف آن را ثابت کردند با احادیثی که مطرح گشت برای مخاطبان مشخص گشت که علی (ع) به جانشینی پیامبر سزاوار تر از دیگران بود و برتری ایشان اثبات گشت و در زمینه استناد به حدیث غدیر هم متکلمان در هر دوره ای (تا قرن هفتم) به این حدیث (واقعه تاریخی ) استناد میکرده و به دلایل خود درباره اثبات امامت امام علی (ع) میپرداختند که در این زمینه بنابر شبهاتی که دیگر عالمان از سایر فرق مطرح میکردند به تطور دلایل میپرداختند و بیشترین اختلافات هم بر سر تبیین کلمات این حدیث بو د که کلمه مولی را مخصوصا هر کدام به گونه ای تفسیر میکردند، در زمینه مباحث مربوط به غیبت هم بنا به مقتضیات زمان و شبهات مطرح در این مورد متکلمان به رفع شبهات پرداخته و باعث تطور مسائل مربوط به غیبت شدند.
مشخصات اثر
بررسی قاعده لطف درعلم کلام
نویسنده:
معصوم پورسمیرا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران : ,
مشخصات اثر
قاعده لطف و بررسی مبانی آن در آیات و روایات
نویسنده:
جمال‌الدین موسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
لطف، یکی از قاعده‌های مهم و تاثیر گذار در علم کلام بوده و عبارت است از هر آن چه که مکلف با آن به انجام فعلِ طاعت نزدیک ، و از معصیت دور گردد و در اصلِ توان مکلف بر انجام فعل، دخیل نبوده و به حد اجبار نرسد.معتزله از طرفدران این قاعده هستند و اکثر آنان فعل لطف را بر خداوند واجب می‌دانند. اشاعره در مقابل، منکر این قاعده بوده و اساسا چیزی را بر خداوند واجب ندانسته و به تبع ، لطف را نیز بر خداوند واجب نمی‌دانند.اکثر علمای امامیه، قائل به وجوب لطف بر خداوند هستند و مسائلی مانند وجوب نبوت و وجوب وجود امام معصوم در هر عصر و زمان را با آن اثبات می‌کنند.کاربرد این قاعده در علم کلام گسترده بوده و کسانی که قائل به وجوب لطف هستند وجوب تکلیف شرعی، حسن آلام ابتدایی، وجوب وعده و وعید، وجوب عصمت انبیا، وجوب بعثت انبیا و وجوب نصب امام را با این قاعده اثبات می‌کنند.کاربرد این قاعده در علم کلام گسترده بوده و کسانی که قائل به وجوب لطف هستند وجوب تکلیف شرعی، حسن آلام ابتدایی، وجوب وعده و وعید، وجوب عصمت انبیا، وجوب بعثت انبیا و وجوب نصب امام را با این قاعده اثبات می‌کنند.آیات فراوانی از قرآن وجود دارد که به غایات و مبادی لطف اشاره دارد اما اکثر آن‌ها دلالت بر وجوب لطف بر خداوند ندارد.روایات زیادی در باب بعثت انبیا و خالی نبودن زمین از حجت خدا وجود دارد که دلالت بر لطف بودن این افعال از جانب خدای متعال می‌کند ، اما دلالت بر وجوب این افعال، و وجوب هر گونه لطف از جانب خدای متعال ندارد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مبانی «قاعدة لطف» در امامیه و آموزة «فیض» در مسیحیت کاتولیک
نویسنده:
محمدحسین طاهری، حسن دین پناه
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از آموزه هایی که در امامیه و مسیحیت کاتولیک دارای اسمی مشترک است، آموزة grace، لطف یا فیض الهی است. همان گونه که قاعده لطف، از مهم ترین قواعد در کلام امامیه است، از مسئلة فیض نیز به عنوان هستة مرکزی، برای اثبات سایر آموزه های الهیات کاتولیک، استفاده می شود. از منظر دو مذهب، لطف و فیض الهی نوعی مداخله و تدبیر خداوند در زندگی انسان است که موجب دوری فرد از گناه، و رساندن او به رستگاری و نجات می شود. با وجود این، دو آموزه مبانی واحدی ندارند. برای بررسی این ادعا لازم است نسبت میان این دو، مورد تأمل قرار گیرد. این مسئله ابعاد گوناگونی دارد.این مقاله با رویکرد نظری و بررسی اسنادی به بیان مبانی، شباهت ها و تفاوت های این دو قاعده به صورت بررسی تطبیقی می پردازد. در این پژوهش نشان دادیم که آن دو، از حیث مبانی و پیش فرض ها تفاوت بنیادین دارند هرچند اندک شباهتی در میان مبانی آن دو مشاهده می شود.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی قاعده لطف از نظر برخی متکلمین و فلاسفه شیعه با تکیه بر کارکردهای آن
نویسنده:
لیلاسادات کلانتر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قاعده لطف یکی از مسائل مهم در کلام اسلامی به شمار می رود که متکلمان در طول تاریخ به بررسی آن پرداخته اند. گروهی از متکلمان از جمله اشاعره به مخالفت با این قاعده پرداخته اند و لطف را بر خداوند متعال واجب ندانسته اند. اما متکلمان امامیه و اغلب معتزله این قاعده را پذیرفته اند. این پایان‌نامه به بررسی تطبیقی دیدگاه‌های برخی از متکلمین متقدم و متاخر امامیه درباره‌ی قاعده‌ی لطف می‌پردازد. از متکلمین متقدم آراءِ سید مرتضی، شیخ طوسی و علامه حلی و از متکلمین متاخر آراءِ فاضل مقداد، فیاض لاهیجی و ملا مهدی نراقی مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش بر اساس چهار محور انجام شده است: (1) تعریف لطف، (2) بیان دلایلِ قاعده‌ی لطف،(3) بیان شرایط و احکام آن و (4) بیانِ کارکردهای قاعده لطف. همه‌ی متکلمین مورد بحث کمابیش لطف را چنین تعریف‌کرده‌اند: هر فعلی ازجانب خداوند متعال که انسان را به طاعت نزدیک و از معصیت دور می نماید. اغلب متکلمین مورد بحث استدلاهای عقلی بر وجوب لطف اقامه کرده‌اند و برخی هم استدلال نقلی آورده‌اند. متقن‌ترین و معروف‌ترین دلیل عقلی بر وجوب لطف، اینست که حکمت الهی اقتضای وجوب لطف را می کند، چون خداوند متعال برای تکالیفی که بر عهده مکلفان گذاشته است، باید راه انجام طاعت را هموار نماید، و در غیر این صورت، نزد عقلا امری قبیح به شمار می آید و انجام امر قبیح بر خداوند متعال محال است.
مشخصات اثر
قاعده لطف و ادله نقلی آن
نویسنده:
جمال الدین موسوی، محمدتقی شاکر اشتیجه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
«لطف»، به عنوان یکی از قاعده های مهم و تأثیرگذار در علم کلام، عبارت است از هر آنچه که مکلف با آن، به انجام فعلِ طاعت نزدیک، و از معصیت دور گردد و در اصل توان مکلف بر انجام فعل، دخیل نبوده و به حد اجبار نرسد. معتزله از طرف داران این قاعده هستند و اکثر آنان فعل لطف را بر خداوند واجب می دانند. اشاعره در مقابل، منکر این قاعده هستند و اساسا چیزی را بر خداوند واجب ندانسته و به تبع، لطف را نیز بر خداوند واجب نمی دانند. اکثر علمای امامیه، قایل به وجوب لطف بر خداوند هستند و مسائلی مانند وجوب نبوت و وجوب وجود امام معصوم در هر عصر و زمان را با آن اثبات می کنند. کاربرد این قاعده در علم کلام گسترده بوده و کسانی که قایل به وجوب لطف هستند، وجوب تکلیف شرعی، حسن آلام ابتدایی، وجوب وعده و وعید، وجوب عصمت انبیا، وجوب بعثت انبیا و وجوب نصب امام را با این قاعده اثبات می کنند. آیات فراوانی از قرآن وجود دارد که به غایات و مبادی لطف اشاره دارد، اما اکثر آنها دلالت بر وجوب لطف بر خداوند ندارد. روایات فراوانی در باب بعثت انبیا و خالی نبودن زمین از حجت خدا وجود دارد که دلالت بر لطف بودن این افعال از جانب خدای متعال می کند، اما دلالت بر وجوب این افعال و وجوب هرگونه لطف به گونه عام از جانب خداوند متعال ندارد. روش پژوهش این مقاله تحلیلی توصیفی می باشد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 41
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی کارکردهای فیض در الهیات کاتولیک و قاعده لطف در کلام شیعه
نویسنده:
رئوف نصرتیان، مهدی قاسمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
نقطه اوج کارکردهای فیض در مباحث بنیادین الهیاتی مانند ایمان مسیحی، کلیسا، نجات، کسب معرفت، و آیین های فیض بخش است. شبیه این آموزه در کلام شیعه، از حیث هدف، قاعده لطف است که کارکردی هدایت گرانه در ارسال کتب الهی و رسولان و امامان دارد. خداوند دانا نیازهای انسان را طبق حکمت، سنجیده و سراسر آفرینش و از جمله زندگی بشر را از آغاز تا فرجام، تدبیر کرده است. قاعده لطف به ویژه در اثبات نبوت و امامت و اجماعات فقها کاربرد دارد. هدف نهایی این آموزه ها، «هدایت و دست گیری انسان» است که از زاویه مباحث معرفت شناختی انسان و خدا، در گفتگوهای بینادینی اسلام و مسیحیت مناسب طرح و بررسی است.
صفحات :
از صفحه 165 تا 200
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 82