جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3099
جامع نگری در اهداف حکومت دینی
نویسنده:
غفار شاهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی ساوه,
چکیده :
بررسی و تبیین اهداف حکومت دینی به منظور شناخت و قضاوت صحیح درباره آن ضروری به نظر می رسد. پیرامون این مساله دیدگاه های متعددی مطرح شده است که مهترین آنها دیدگاه مادی گرا، معناگرا و جامع نگر است. در این مقاله پس از بررسی دیدگاه های مذکور، دیدگاه جامع نگر به عنوان دیدگاه قابل دفاع، پذیرفته شده و با روش درون دینی یعنی مراجعه به آیات و روایات و از طریق بررسی اهداف بعثت انبیاء که اهدف حکومت دینی نیز به شمار می رود مورد بررسی قرار گرفته و سرانجام ثابت گردید که حکومت دینی در پی دو دسته اهداف است: اول. تأمین کمال مادی و دوم. تأمین کمال معنوی. برای حکومت دینی هر دو دسته، از اهداف اصلی اند (فرعی نیستند) به این صورت که هدف دوم هدف نهایی است و هدف نخست، مقدمه واجب رسیدن به هدف نهایی (هدف دوم) است لذا به عنوان هدف اصلی مورد توجه حکومت دینی قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 157 تا 182
چگونگی بازتولید فلسفه‌های علوم انسانی با تکیه بر فلسفه اسلامی
نویسنده:
حسین سوزنچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
امروزه اثبات اینکه بسیاری از آموزه‌های علوم انسانی مدرن، با آموزه‌های اسلامی ناسازگار است و تحول در این علوم، امری ضروری است، کار دشواری نیست. آنچه دشوار است تبیین این نکته است که چگونه می‌توان این تحول را، نه با نگاه خام و گذاشتن چند آیه و روایت در کنار متون جدید، بلکه با استمداد از علوم و اندیشه‌های اسلامی‌ای که حاصل قرن‌ها تلاش علمی اندیشمندان مسلمان بوده و در تعاملی پویا با اندیشه‌های معاصر، رقم زد. اگرچه این تحول‌بخشی نیازمند استمداد از بسیاری از دانش‌های سنتی مسلمانان است، اما هدف مقاله حاضر، این است که فقط شیوه و میزان کمک «فلسفه اسلامی موجود» به تحول‌آفرینی در علوم انسانی مدرن را مورد بحث قرار دهد. در طبقه‌بندی‌های سنتی علوم، به دلیل پذیرش ماهیت سلسله ‌مراتبی دانش‌ها، «فلسفه اولی» ‌مادر علوم شمرده می‌شد، و به لحاظ معرفت‌شناختی، شایستگی این را دارد که پشتوانه تمام علوم دیگر قرار گیرد. با انحطاط مابعدالطبیعه در دوران جدید و القای بن‌بست در عرصه وجودشناسی، فلسفه به مثابه علم وجودشناسی رسما کنار زده شد، و تقدم فلسفه بر سایر علوم زیر سؤال رفت؛ اما در پس پرده، وجودشناسی ماتریالیستی زیربنای علوم گردید و با غلبه یافتن پیش‌فرض‌هایی همچون مادی و متباین دانستن وجود انسان‌ها و کنار گذاشتن مبحث علیت غایی در تحلیل واقعیات انسانی، استقلال و اصالت فلسفی بسیاری از مباحث علوم انسانی زیر سؤال رفت و فضای قراردادانگاری و تبعیت از اعتباریاتِ بی‌ضابطه غلبه یافت و مباحث این دسته از علوم، به یک سلسله مباحث حسی و قراردادی آمیخته با پیش‌داوری‌های ماتریالیستی در باب ماهیت انسان، فروکاسته شد. این مقاله می‌کوشد با تبیین الگوی مطالعه وجودشناختی در بررسی امور خاص، نشان ‌دهد که چگونه «وجودشناسی مضاف» می‌تواند الگوی موجهی برای تحقیق در عرصه «فلسفه‌های مضاف» (فلسفه روان‌شناسی، فلسفه اقتصاد، و...) باشد؛ و نیز اینکه چگونه تحول‌آفرینی در علوم انسانی مدرن، نیازمند بهره‌مندی از چنین «فلسفه‌های مضاف»‌ی است. همچنین با نشان دادن مصادیقی از تحقق یافتن چنین وجودشناسی‌های مضافی در تاریخ اندیشه اسلامی، و ارائه مصادیقی از ورود این گونه مباحث در نقد و اصلاح علوم انسانی جدید، امکان عملی چنین الگویی را آشکارتر سازد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 118
علم دینی از منظر آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
حسین سوزنچی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
آیت الله جوادی آملی، متفکری است که با تکیه به مباحث مختلف سنت تفکر اسلامی (همچون فلسفه اسلامی و اصول فقه) تبیین خاصی از موضوع علم دینی ارائه می‌دهد. ایشان معتقدند که علم بما هو علم کشف واقع می‌کند و بدین رو آنچه واقعا علم است، اسلامی است، اما با بررسی وضعیت علم در دوره جدید معلوم می‌شود که علوم جدید، واقعا و خالصا علم نیست؛ چرا که از فلسفه‌های الحادی تأثیر پذیرفته‌اند. به باور ایشان، اگر بخواهیم در علوم کنونی تحولی بیفکنیم و علم اسلامی داشته باشیم، باید نگرش خاصی را به علم تقویت کنیم، جایگاه دستاوردهای معرفتی بشر (از علوم تجربی گرفته تا علوم فلسفی و شهودی) را در هندسه معرفت دینی معلوم سازیم و تعامل خاصی بین دستاوردهای تجربی و عقلی و شهودی با منابع نقلی برقرار سازیم. لُبّ دیدگاه ایشان را شاید بتوان توجه به مراتب طولی عقل در درک حقایق عالم و تلازم همه جانبه عقل و نقل دانست. مقاله حاضر می‌کوشد مبانی دین‌شناختی و علم‌شناختی ایشان را در زمینه علوم بشری و علم دینی تبیین کند.
صفحات :
از صفحه 63 تا 88
بداهت قضایای اخلاقی در اندیشه اسلامی
نویسنده:
حسن معلمی، مجید ابوالقاسم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
برخی از قضایای اخلاقی بدیهی اند و مبنای توجیه قضایای نظری اخلاق قرار می گیرند. این دیدگاه با وجود آنکه در اندیشه اسلامی سابقه طولانی دارد و به وسیله حکمای معاصر با تفصیل بیشتری مطرح شده است، اما نوع بداهت آن کمتر مورد تبیین قرار گرفته و بعضا با اختلاف نظر همراه بوده است. نگارنده در این نوشتار معتقد است که دست کم دو قضیه «عدل حسن است» و «ظلم قبیح است» بدیهی اولی اند. ولی دیدگاه ها درباره اینکه این قضایا تحلیلی باشند یا ترکیبی، حمل در آنها ذاتی اولی باشد یا شایع صناعی، حسن و قبح ذاتی عدل و ظلم باشد یا عرضی لازم بیّن آن دو، و در صورت ذاتی بودن ذاتی باب ایساغوجی باشد یا باب برهان، مختلف است. بداهت قضایای مزبور فقط بدان جهت نیست که جزو اولیات اند بلکه جزو وجدانیات نیز به شمار می روند. از این رو، باید گفت که ما به علم حضوری نیز برخی مصادیق حسن و قبح را تشخیص می دهیم.
صفحات :
از صفحه 121 تا 154
فرایند استکمال نفس از دیدگاه ابن‌سینا
نویسنده:
علیرضا اسعدی، حسن معلمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
نفس از دیدگاه فلاسفه، جوهری مجرد است که از استکمال برخوردار است. ایشان علم و عمل را عامل استکمال نفس می‌دانند. اما تأثیر این ­دو در نفس انسانی چگونه است و نفس در مسیر استکمال چه فرایندی را طی می‌کند؟ علاوه بر این، آیا پس از مرگ نیز استکمال نفس ادامه می‌یابد یا آنکه حرکت استکمالی آن با مرگ پایان می‌پذیرد. در این مقاله با دیدگاه ابن‌سینا در این زمینه آشنا می‌شویم. این نوشتار به این شبهه نیز می‌پردازد که چگونه فلاسفه با آنکه نفس انسان را مجرد می‌دانند و بر این باورند که مجردات از ثبات برخوردارند، از تکامل و حرکت نفس سخن گفته‌اند؛ به­ عبارت دیگر چگونه ثبات مجرد با حرکت و استکمال نفس سازگار است؟ در این زمینه تبیین‌های متفاوتی ارائه شده است. ابن‌سینا این مسئله را براساس ثبات جوهر و حرکت در اعراض پاسخ داده است. در مورد این تبیین نیز به داوری خواهیم نشست.
صفحات :
از صفحه 57 تا 80
اعتمادگرایی اخلاقی در رسائل مشرقی ابن سینا
نویسنده:
محمدهانی جعفریان، میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اخلاق ابن‌سینا در «رسائل مشرقی» به میزان کسب معرفت از عالم بالا بستگی دارد؛ یعنی هر قدر معرفت افراد به عالم فرشتگان و عقول بیش‌تر باشد، آن‌ها انسان‌های اخلاقی‌تری خواهند بود. وی در این رسائل، افراد را از لحاظ توانایی در کسب این نوع معرفت، به دو دستۀ برادران حقیقت و غیر آنان تقسیم می‌کند. در قسمت اول این مقاله، با تأکید بر این نکته، نشان می‌دهیم که عامل ممیز میان این افراد، معرفت‌شناسانه و در حقیقت، به میزان علم و دانش آن‌ها است. در ادامه نیز تلاش ابن‌سینا را برای گذر از این تفاوت معرفت‌شناسانه ـ که عامل تمایز بین افراد در داستان‌های مشرقی است ـ بیان کرده، سعی او را در رسیدن به ادراکی واحد از امر اخلاقی در قالب طرح معرفت‌شناسی اعتمادگرا بررسی خواهیم کرد. در ادامه نیز از زمینه‌های طرح اعتمادگرایی نزد ابن‌سینا سخن می‌گوییم. در پایان، چگونگی از بین رفتن دوگانگی معرفت‌شناختی مطرح در اخلاق ابن‌سینا را توضیح خواهیم داد. منظور ما در این مقاله از رسائل مشرقی، سه داستان تمثیلی رسالة الطیر، حی بن یقظان و سلامان و ابسال است؛ و تنها برای تمییز این رسائل از سایر آثار ابن‌سینا از این عنوان استفاده کرده‌ایم.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
پژوهشی دربارۀ ماهیت گزاره‌های زبان اخلاق سینوی: بدیهی یا مشهور؟
نویسنده:
محمدهانی جعفریان, میرسعید موسوی کریمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ابن‌سینا معتقد است حقیقت عالم طبیعت، از صور افاضه‌شده از عقل فعال تشکیل شده است که به‌ترتیب خاصی کنار یکدیگر قرار گرفته و کلیت واحدی را به‌وجود آورده‌اند. انسان نیز با افعال خود، صورت‌هایی را به این کلیت اضافه می‌کند. اگر صورت اضافه‌شده، معلول درک عقلانی وی و هماهنگ با نظام واحد صورت‌های عالم باشد، رفتار وی اخلاقی است؛ وگرنه اخلاقی نخواهد بود. زبان اخلاق نیز نشان‌دهندۀ این وحدت یک‌پارچه است و صدق آن مطابقِ عالم خارج؛ بنابراین، لازمۀ دیدگاه ابن‌سینا این است که زبان اخلاق باید راوی صادقی از وضع عالم باشد؛ اما ظاهر سخن او به‌گونه‏ای است که او نمی‌پذیرد زبان اخلاق این ویژگی را دارد؛ از این‌رو، ذیل بررسی انسان‌شناسی اخلاقی بوعلی خواهیم گفت اصل توجه او به مخاطبانش است و نشان می‌دهیم به‌نظر او صدق زبان اخلاق، به مخاطبانش بستگی دارد. در این مقاله، ابتدا هستی‌شناسی اخلاق ابن‌سینا را می‌کاویم و در ادامه، مخاطبان اخلاق وی را بررسی و ویژگی زبان اخلاق را برای هریک مشخص می‌کنیم.
صفحات :
از صفحه 30 تا 45
ابن سینا
عنوان :
نویسنده:
عباس محمود العقاد
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره مصر: موسسة هنداوی للتعلیم و الثقافة,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
تحلیل منطقی قضایای ثلاث
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی، احمد عبادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
غرض از نگارش نوشتار حاضر، ارائه‌ی تحلیلی مستدل و مستند از دو طبقه‌بندی مهم منطقی است؛ یکی تقسیم قضیه‌ی مسوره به حقیقیه و خارجیه و دیگری تقسیم قضیه‌ی حملیه‌ی موجبه به حقیقیه، خارجیه و ذهنیه. تداخل این دو طبقه‌بندی به دلیل اشتراک در عنوان، در طول تاریخ موجب بروز اشکالات و ابهامات متعددی در فهم علم­ شناسی قدما شده است. در پژوهش حاضر، با اشراف بر تطور تاریخی هر دو طبقه‌بندی و با اخذ روی­آوردی منطقی - معرفتی، ابتدا طبقه‌بندی مثنّی و سپس دو تقریر مختلف از طبقه‌بندی مثلّث مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از این ره‌گذر و در سایه‌ی دقت در ضوابط و شرایط منطقی هر یک از این دو طبقه‌بندی، نقاط ضعف و قوّت آن‌ها روشن می‌گردد، ضمن این­که دیدگاه رقیب در این مسأله نیز مورد بررسی قرار می­ گیرد.
صفحات :
از صفحه 25 تا 46
تطور تاریخی قضایای ثلاث
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی، احمد عبادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
خونجی و پیروان وی، با اثرپذیری از فخر رازی، قضیه محصور را به دو قسم حقیقی و خارجی تقسیم کرده‌اند. ابهری قسم سومی را تحت عنوان «ذهنی» به دو قسم پیش‌گفته اضافه می‌کند. خواجه طوسی و پیروان وی با طرح دیدگاه رقیب به رد دیدگاه خونجی می‌پردازند. تحلیل و تبیین تطور تاریخی طبقه ‌بندی گزاره حملی به حقیقی، خارجی، و ذهنی مسئله تحقیق حاضر است. در پرتو تحلیل و تبیین تاریخی این تقسیم‌بندی، روشن می شود که در این مسئله دو طبقه‌بندی تحت عنوانی واحد مطرح شده‌اند. طبقه‌بندی نخستْ تقسیم ثنایی، و طبقه‌بندی دومْ تقسیم ثلاثی نامیده می‌شود. این پژوهش سهم منطق‌نگاران دوبخشی قرن هفتم را در بسط و توسعه دانش منطق، با عطف توجه به مسئله‌ای معین، نشان می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 89
  • تعداد رکورد ها : 3099