جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2086
زمینه های حقوق شهروندی در قرآن
نویسنده:
احمدرضا خزائی، احمد مرادخانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
رعایت حقوق شهروندی به معنای مسئولیت ها و امتیازاتی که شخصِ تابع کشوری از آن برخودار است به عنوان یکی از شاخصه‌های ثبات و امنیت در جوامع مطرح می‌باشد، و در اسلام نیز حقوق شهروندی و عوامل ثبات و امنیت در جامعه اسلامی با توجه به مبانی و اهداف قرآنی آن در قالب شهروند جهانی تحت عنوان خلیفه خدا در روی زمین مطرح می ­باشد. شهروندی که با کرامت اخذ شده از خداوند در راستای برقراری جامعه توحید محور با حفظ ارزشهای الهی - انسانی در پهنای دنیا متعهد است. بر همین اساس بررسی مؤلفه‌های تشکیل‌ دهنده حقوق شهروندی اسلامی لازم و ضروری می‌نماید. گزارش قرآن از دنیا و ارتباط آن با آخرت و محوریت خداشناسی و توحید عبادی و نقش و اهمیت آن در پیشرفته دانستن جوامع اسلامی و مسئولیت حاکمیت و دولت‌ها در برابر رعایت و حفظ و توسعه پایدار حقوق شهروندی در زمینه حقوق مدنی، حقوق سیاسی، حقوق اقتصادی - اجتماعی، حقوق فرهنگی و حقوق قضایی و همچنین تعهد احاد جامعه بشری در مقابل آن از جمله مباحثی است که از دیدگاه قرآن در این مختصر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 96
آینده ی جهان و فرجام ادیان از منظر ناراستی های موجود در نظریه ی پلورالیسم دینی
نویسنده:
محمد رضوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
دین حقیقتی واحد و غیر متکثر می باشد و برخلاف آنچه که پلورالیست های متکثرگرا ادعا کرده اند، در تمام دوران پر فراز و نشیب دعوت انبیاء، یکی بیش نبوده است. این دین هر چند نام های متفاوتی به خودگرفته، اما خاستگاه تعالیم همه ی انبیاء قرار داشته است که در شکل عام آن همان اسلام است. البته حقیقت دین ثابت و اما شرایع متغیر و نامانا بوده اند. این دین و این حقیقت واحد در واپسین سال های عمر پیامبر، به نیابت از همه ی انبیاء و البته به زبان رسول خدا و با معرفی امیرمؤمنان به کمال رسید و نام اسلام را به خود گرفت و ثمره ی آن رضایت و خشنودی خداوند بود. و همین دین است که در آخرالزمان مرزهای زمان و مکان را در خواهد نوردید و به دست توانا و با کفایت مصلح و منجی همه ی دوران به مردم معرفی شده و دین اسلام جهانی خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 111 تا 130
تأمّلى بر دیدگاه ابن ‏سینا و شیخ اشراق در اصالت وجود یا ماهیت
نویسنده:
مجید احسن، حسن معلّمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
مسئله اصالت وجود یا ماهیت یکى از مهم‏ترین مسائل فلسفى مى‏باشد که اگرچه به طور مستقل از زمان میرداماد و ملّاصدرا مطرح شده است، امّا محتوا و مبانى آن را مى‏توان در اندیشه فیلسوفان پیشین نیز سراغ گرفت؛ بدین لحاظ، در این مقاله، سعى داریم تا این مسئله را از دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق به عنوان نمایندگان مکتب‏هاى فلسفى مشّاء و اشراق بررسى کنیم. بنابراین، پرسش اصلى پژوهش حاضر این است که دیدگاه ابن‏سینا و شیخ اشراق در این‏باره چیست؟ مدّعاى مقاله این است که: اگرچه شیخ اشراق کلام ابن‏سینا در مورد عروض وجود بر ماهیت را عروض خارجى فهم کرده و با انتساب قول به زیادت ذهنى و خارجى وجود بر ماهیت به مشّاء، خود به نفى زیادت خارجى وجود بر ماهیت پرداخته و آن را به گونه‏اى نفى کرده که به نفى زائد یعنى وجود منتهى گشته (و در نتیجه، شیخ معتقد شده که ماهیتْ امر متحقّقِ خارجى و اصیلى است که منشأ انتزاع مفهوم وجود مى‏گردد، و بدین لحاظ، مجعولیت ذاتى از آنِ ماهیت مى‏باشد)؛ امّا این انتساب باطل است، زیرا ابن‏سینا با ملاحظات دقیق خویشْ بر عروض ذهنى ـ و نه خارجى ـ وجود بر ماهیت تأکید دارد. بدین لحاظ، ابن‏سینا به تحقّق خارجى و اصالت وجود تصریح کرده و جعل و علّیت را نیز از شئون وجودى دانسته است.
صفحات :
از صفحه 11 تا 36
The Logic of Understanding Ayatollah Javadi Amoli in the Announcement Scene of Divine Caliphate
نویسنده:
Alireza Fakhari ، Mahsa Alidad Abhari
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
صفحات :
از صفحه 103 تا 137
بررسی مقایسه‌ای دیدگاه جوادی آملی و فخر رازی در مورد گستره جامعیت قرآن
نویسنده:
عذرا طباطبایی حکیم
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از خصوصیات قرآن کریم و از اعتقادات بنیادی مسلمانان، جامعیت کلام الهی است که مانند جهان­شمولی و جاودانگی قرآن، مورد توجه مفسّران از گذشته تاکنون بوده است. فخر رازی (606-544 ق) صاحب تفسیر مفاتیح ­الغیب و آیت الله جوادی آملی نویسنده تفسیر تسنیم و از مفسّران مشهور عصر حاضر، از جمله دانشمندانی هستند که به موضوع جامعیت قرآن توجه داشته­اند. با تحقیق در آثار مفسّران شیعه و سنی، منشاء اصلی یک اندیشه و هم­چنین تحول موضوع­های قرآنی آشکار می­شود. ازاین­رو این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و مطالعات کتابخانه­ای به این نتیجه دست یافته است که فخر رازی در تفسیر جامعیت قرآن، رویکرد حداقلی دارد و قرآن را در حوزه اصول و فروع دین جامع می­داند؛ زیرا به نظر وی مسأله اشتمال قرآن با جامعیت آن تفاوت دارد؛ اما آیت الله جوادی آملی در تفسیر جامعیت قرآن، رویکرد حداکثری دارد و جامعیت قرآن را به معنای کامل بودن آن می­داند.
صفحات :
از صفحه 59 تا 80
ماهیت ایمان از دیدگاه جوادی آملی و پل تیلیش
نویسنده:
معصومه رحیمی؛ استاد راهنما: محمدرضا اسدی؛ استاد مشاور: هدایت علوی تبار
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مفهوم ایمان، یکی از محوری‌ترین مفاهیم در حوزه دین و تفکر به حساب می‌آید. به گونه‌ایی که نادیده گرفتن نقش بنیادین آن در شکل گیری باور دینی غیر ممکن است. فهم ماهیت ایمان چه در حوزه‌ی اسلام و چه در حوزه‌ی مسیحیت از دیرباز مورد توجه قرار داشته است و نظرات گوناگونی در باب آن ارائه شده است. مقایسه و تطبیق این دیدگاهها و بررسی آن‌ها می‌تواند به روشنگری در باب ایمان کمک کند. در این جستار ماهیت ایمان از دیدگاه آقای جوادی آملی، از حوزه ی اسلامی و پل تیلیش از حوزه ی مسیحیت بررسی و مقایسه می‌شود. آقای جوادی آملی ایمان را از سنخ اعتقاد و باور قلبی می‌داند که از هر گونه شک و ریبی در امان باشد و عمل به لوازم آن ضروری است. ایمان به اعتقاد وی مبتنی بر علم حصولی و علم حضوری می‌باشد. در حالیکه تیلیش، ایمان را از سنخ اعتقاد و باور نمی‌داند. او تعبیر جالبی از ایمان دارد. ایمان به اعتقاد او دلبستگی نهایی انسان به نامتناهی می‌باشد. این دلبستگی همواره قرین با «شک» است. به اعتقاد تیلیش آنچه که موجب پذیرش شک در ایمان می‌شود وجود عنصر «شجاعت» است که خود از لوازم ایمان پویا است. بنابراین طبق دیدگاه آقای جوادی آملی، ایمان از سنخ «باور» متمکن در قلب و یک عمل قلبی خواهد بود در صورتیکه به اعتقاد تیلیش، ایمان محوری ترین عمل ذهن است. هر دو فیلسوف میان ایمان و عقل تعارضی قائل نیستند و به اعتقاد هر دو، متعلق ایمان امری عینی و خارجی است. آقای جوادی آملی، ایمان را در آغاز امری غیر ارادی و در ادامه کاملا ارادی می‌دانند ولی تیلیش، قائل به ارادی بودن ایمان در آغاز و غیرارادی بودن آن در نهایت است.
روش‌شناسی آیت‌ الله جوادی‌ آملی در تفسیر آیات زنان
نویسنده:
مهسا علی‌داد ابهری؛ استاد راهنما: علیرضا فخاری؛ استاد مشاور: علی بنایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
روش‌شناسی یکی از مهمترین و بنیادی‌ترین مباحث در گستره تفسیر متون مقدس است که خود در سطوح مختلفی قابل طرح است. اختلاف در آرای تفسیری را گرچه می‌توان در نگاه اول به نوع برداشت و فهم مفسرین از متون مرتبط کرد، اما چنین برداشتی، جامع و تشریح‌ کننده محل اصلی درگیری نیست. روش‌شناسی رایج در حوزه تفسیر، معمولا به بررسی ابزار مفسر در پیاده‌سازی و توجیه منطق صدق او نظر دارد، درحالی‌که بررسی و ترسیم منطق فهم مفسر، بدون شک یکی از مهمترین ارکان روش‌شناسی است. منطق فهم مفسر، حیطه گسترده‌ای از باورها و شناخت‌‌های عمیق وی را شامل می‌شود که می‌توان آن‌‌ها را در ساختار کلی نگاه به جهان و انسان و مباحث معرفت‌‌‌شناختی، نظام‌مند و تدقیق کرد. این ساختار کلی، معیاری عمومی و قابل سنجش را جهت تبیین آرا و مقایسه اندیشه‌‌ها فراهم می‌کند. از سوی دیگر، مشکلات فرهنگی و اجتماعی امروز جامعه بویژه در مساله زن، لزوم ورود به پایه‌‌های فهم را - خاصه در متون مقدس - ضروری کرده است. در این راستا، این تحقیق بر آن است که روش‌شناسی فهم آیت‌الله جوادی‌آملی را در نگاه تفسیری ایشان به مبحث زن ترسیم کند و به تکمیل و جمع‌بندی عناوین سه‌گانه مذکور از نظرگاه ایشان بپردازد که پیش از این به شکل محدود و پراکنده ذیل مباحث تفسیری ایشان بیان شده است. این موارد، قواعدی بنیانی را در ساختارهای سه‌گانه فهم شکل می‌دهند و الگوی روش‌شناسی فعلی را در عرصه تفسیر، جامعیت بیشتری می‌بخشد. در بررسی حاضر، الگوی منطق فهم مفسر تسنیم در سه‌گانه جهان‌شناسی با شناخت انسان(= انسان‌شناسی) و معرفت او(= معرفت‌شناسی)، ترسیم می‌شود. دیدگاه جهان‌شناسی ایشان، جامعِ ماده و مجرد در مراتب مختلف است. تمرکز بحث زن در نگاه ایشان در بخش انسان‌شناسی بارز است. ایشان با تکیه بر نگاه جهان‌شناسی خود به تقسیم وجود انسان به جسم و روح می‌پردازند و بخش روحانی وجود را علت همتایی زن و مرد در کمالات انسانی و بخش جسمانی را به سبب اختلاف در خصوصیات و فضیلت‌‌های نسبی دو جنس بهم، متناسب با مسئوليت‌‌های خانوادگی و اجتماعی می‌دانند.
بررسی و تحلیل عالم ذر در قرآن با تاکید بر آراي تفسیری آیه الله جوادیي آملی و آیه الله معرفت و فخر رازی و زمخشريی
نویسنده:
محمد محمدپور؛ استاد راهنما: محمدحسین خوانین زاده؛ استاد مشاور: حسام الدین خلعتبري
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عالم ذر یکی از مباحث معرفتی است که در علوم مختلف اسلامی از جمله کلام، فلسفه و تفسیر موردبحث و گفتگوي نظریه پردازان قرار گرفته است. در بین مفسران، علما و حکما در زمینه امکان یاامتناع عالم ذر، چیستی عهد الست و کیفیت وقوع و نیز زمان عالم ذر اختلاف نظر جدي مشاهده می-شود، که از عدم وجود تا تحقق آن براي همگان از روز اول خلقت انسان تا پایان دنیا صاحب نظر دارد.از منظر بعضی عالم ذر به دلایل عقلی و نقلی واقع شده و توان درك آن، با توجه به حقایق مربوطه ودقت هاي فلسفی در چگونگی عالم ذر امکان پذیر است. در مقابل برخی به رغم آیات و احادیث وتفسیرهاي فراوانی که در ذیل آیات مطرح شده است، معتقدند نمیتوان به حقیقت عالم ذر و چگونگیوقوع آن دست یافت و شناخت در این زمینه کافی نیست. در این جایگاه بعضی اساسا وقوع عالم ذر را ممتنع میدانند و دستهاي دیگر آن را حمل بر مجاز میکنند. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلیدر صدد استخراج دیدگاه چندي از قرآن پژوهان و مفسران فریقین با تاکید بر آراء تفسیري علامه معرفت و علامه جوادي و زمخشري و فخررازي در خصوص عالم ذر تنظیم شده تا از رهگذر اینبررسی نظرات ایشان پیرامون مساله عالم ذر مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
تبیین و بررسی مباحث فلسفه اخلاق از نگاه استاد جوادی‌ آملی
نویسنده:
محمدحسن امجدی؛ استاد راهنما: عبدالله نصری؛ استاد مشاور: مهدی اخوان، حسین کلباسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فلسفه اخلاق تحقیق درباره استدلال هایی است که ورای باورهای اخلاقی ما نهفته است و تحقیق درباره توجیه مواضع اخلاقی خاصی است که ما پذیرفته ایم. در واقع فلسفه اخلاق از مبادی تصدیقیه و اصول موضوعه علم اخلاق بحث می کند. در این پژوهش نظریه استاد جوادی آملی درباره برخی از مسائل مطرح در فرا اخلاق مورد کنکاش قرار گرفته است. مسائلی که این پژوهش به دنبال پاسخ های آن هاست عبارتند از تحقیق درباره مفاهیم و گزاره های الزام ها و ارزش های اخلاقی در سه ساحتِ معناشناسی، معرفت شناسی و هستی شناسی. در هر سه حوزه نظریه استاد جوادی آملی تبیین و روشن شد که نظریه ایشان در کدام یک از دسته از نظریه های فرا اخلاق؛ شناخت گرایی یا ناشناخت گرایی، واقع گرایی یا نا واقع گرایی قرار دارد. استاد جوادی آملی گزاره های حکمت نظری را حقیقی و اخباری و گزاره های حکمت عملی را اعتباری و انشایی می داند. از این رو، تمامی گزاره های اخلاقی را اعتباری و انشایی می داند. گزاره های الزام اخلاقی حتی اگر در ظاهر، در قالب جمله خبری بیان شوند، در واقع، جمله انشایی هستند. جمله «نماز واجب است» در واقع به معنی «نماز بخوان است». در نظر ایشان، بایدهای اخلاقی به معنای «ضرورت بالغیر» اعتباری هستند که از مکلف انجام فعل را به طور حتمی می خواهند. وظیفه گزاره های اخلاقی توصیه و ارشاد مکلف است، نه إخبار درباره چیزی. نظریه ایشان در باب گزاره های الزام اخلاقی از حیث معرفت شناسی، ناشناخت گرا به حساب می آید، البته لوازم ناشناخت گرایی مانند نسبی گرایی اخلاقی و کثرت گرایی اخلاقی را نمی پذیرد؛ زیرا امر و نهی های اخلاقی را مبتنی بر مصالح و مفاسد واقعی می داند، که از راه وحی و فطرت بیان شده است. از این رو، گزاره های الزام اخلاقی تابع سلیقه، عواطف و احساسات فردی یا گروهی نیستند. اما به حیث هستی-شناسی این نظریه هرچند معتقد است که گزاره هایی بایدهای اخلاقی انشایی و اعتباری اند و درباره واقع به ما چیزی نمی گویند، ولی چون استوار بر حقایق تکوینی هستند، بنابراین، واقع گرا به حساب می آید.اما در نظریه استاد جوادی آملی، مفاهیم ارزشی اخلاقی نیز از امور عملی و اعتباری هستند، یعنی این گزاره ها انشایی هستند، و گزاره های انشایی شناختی از واقع به ما نمی دهند. اما بنابر نظر استاد، چون منظور از حُسن و قبح در حکمت عملی، ملایمت و منافرت چیزی با نظام فطری انسان است. پس به لحاظ هستی شناسی گزاره های ارزشی اخلاقی به دلالت التزامی از تلایم و عدم تلایم افعال خارجی با نظام فطری خبر می دهند و این دلیل بر شناخت گرا بودن و واقع گرا بودن این نظریه است.
روش شناسی قصص قرآن در آثار قرآنی آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
نجمه قربانی افخم؛ استاد راهنما: محمد حسین بیات؛ استاد مشاور: عباس اشرفی، علی شریفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیتالله جوادی آملی، یکی از مفسران شیعه معاصر است که، در تفسیر خود از منابع متعدد حدیثی، تفسیری، تاریخی، روایی و ... بهره برده است و یکی از مسائلی که آیتالله جوادی آملی در تفسیر خود و سایر آثار قرآنی بررسی نمودهاند، قصص قرآن کریم است. ایشان با نگاه و رویکردی نو به مقوله تعریف، اسلوب و انواع قصههای قرآن کریم پرداخته است و در نتیجه، تفاسیر و پیامهای متفاوتی را از آیات برداشت نمودهاند. ایشان در تفسیر قصههای قرآن از منابع متعددی استفاده میکند، زیرا قائل بر آن هستند که، قرآن کریم با اینکه در اصل حجیت و همچنین در دلالت ظواهر مستقل است ولی نباید به جمود عدم استفاده از علوم و معارف گوناگون گرفتار شویم و بهرهگیری از عقل و همچنین روایات و گزارشهای تاریخی به شرط عدم مخالفت با آیات، در رسیدن به پیام و اهداف داستانهای قرآن راهگشا است زیرا آیات قرآن کریم بسیار پیچیدهتر از آن است که در وهلۀ نخست به نظر میرسد. درک این ظرافتها و راه یافتن به عمق این تعبیرات و پاگذاشتن به این وادیِ پر راز و رمز، بدون تکیه بر روش و مبانی روشن و مشخص امکانپذیر نیست. داشتن روش و مبانی مشخص میتواند تا حدودی به ما بنماید که قرآن با ما چگونه سخن میگوید و در بیان خود چه روشی را در پی میگیرد.از اینرو توجه به جایگاه هر منبع و میزان بهرهمندی از آن باعث میشود که بتوان به گونه صحیح همه علوم را به محضر قرآن برده و نظر قرآن را در اینباره جویا شد و نهایتاً از میان مطالب متعددی که با بیان قرآن کریم موافقند نظری را انتخاب نمود که با سایر علوم کمترین مخالفت را داشته باشد. آیت الله جوادی آملی از جمله مفسرانی است که تأکید ویژهای بر رعایت جایگاه هر منبع در وصول به فهم حقیقی آیات قصص دارند. زیرا ایشان نیز همچون بسیاری دیگر از مفسران بر این اعتقادند که قرآن کتاب هدایت است و از سوی حکیم مطلق نازل شده است. از اینرو تمام آنچه در این کتاب مقدس آمده، نه به گزاف است و نه برای تفنّن، بلکه یکایک عبارات و کلمات و حتی حروف آن با هدفی معیّن و به منظوری خاص انتخاب شدهاند. تأملی در تفسیر تسنیم و دیگر آثار قرآنی آیتالله جوادی آملی، به خوبی نمایانگر اهتمام ایشان به حفظ ظاهر آیات و پرهیز از هرگونه تأویل و مجازگویی است. این نگرش را باید اصل اساسییی دانست که ایشان در پرتو آن، به تفسیر داستانهای قرآن و حوادث خارقالعاده آن پرداختهاند. بر همین مبنا نیز ایشان انصراف از معنای حقیقی به مجازی را نیازمند قرینه و گواهی روشن میداند. از دیدگاه آیتالله جوادی آملی برای پذیرش امور خارقالعاده، همینقدر کافی است که این امور محال عقلی نباشد. در این صورت وقوع آن به دست خداوندی که آفرینندۀ نظام خلقت و حاکم بر آن است نه محکوم آن، امری کاملاً پذیرفتنی است. براین اساس پژوهش حاضر از رهگذر تأمل در آرای آیتالله جوادی آملی درصدد بررسی روششناسی تفسیر قصص با بهرهگیری از روش توصیفی - تحلیلی میباشد.
  • تعداد رکورد ها : 2086