جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1955
بازتاب سیمای قرآنی سلیمان نبی (ع) در مثنوی مولوی با تکیه بر تلمیح
نویسنده:
شاهرخ حکمت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
حضرت سلیمان علیه‌السلام یکی از ستارگان آسمان نبوت و چهارمین پسر داوود (ع) از "بت شبع" است. "ناتان نبی" او را به فرمان خدا، "سلیمان" یعنی پر از سلامت نامید زیرا هنگام سلطنت و حکومت او دوران صلح و آرامش بود. نام دیگر وی "یدیدیا" یعنی محبوب خداست. نام این پیامبر بزرگوار هفده بار در قرآن مجید مذکور است. حضرت سلیمان علیه‌السلام، فرزند و جانشین حضرت داوود علیه‌السلام و از انبیای بزرگ الهی در میان قوم بنی اسرائیل بوده است. وی همانند پدرش علاوه بر مقام نبوت، حکومت و سلطنت نیز داشته است. داستان زندگی آن حضرت، بارها در آثار شاعران و نویسندگان ایرانی مطرح شده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مثنوی مولوی اشاره کرد. در پژوهش حاضر ابتدا اجمالا تلمیح و ویژگی‌های آن بیان می‌شود و سپس چهره‌ی حضرت سلیمان(ع) به طور مختصر معرفی و بعد از آن به مباحثی همچون تسلط آن حضرت بر شیاطین و جنیان، منطق‌الطیر، تسخیر باد، حکومت و در نهایت مرگ آن حضرت پرداخته می‌شود. همچنین اشارات قرآنی و تاریخی در باب آنها بیان و بازتاب این اشارات نیز در مثنوی مولوی نمایانده می‌شود.
صفحات :
از صفحه 147 تا 169
بصیرت و کارکردهای آن از منظر قرآن کریم
نویسنده:
جواد حسین زاده، سیاوش پوریوسف
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات علوم اسلامی سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی,
چکیده :
شکی نیست که تمسک به اعمال روحانی و عبادت های مذهبی که از روی «بصیرت» و فهم باشد، برای خردمندان، دانشجویان و دانشمندان بهترین راه برای رسیدن به حقایق، درک مشکلات و معضلات علمی، پاک شدن نفس از آلودگی ها و پلیدی ها و ارتقای آن به عالم ملکوت و نیل به مقامات عالی انسانی است. کتاب خدا، وسیله «بصیرت» است، و تراز سخن و شنوایی انسان مومن.مقاله حاضر درصدد است با تکیه بر آیات قرآن کریم، برخی از سخنان گرانسنگ امامان معصوم( علیهم السلام) و بهره مندی از متون اسلامی، از طریق بررسی بنیادی و مطالعه اسناد و مدارک کتابخانه ای و تحلیل محتوایی، مفهوم بصیرت و کارکردهای آن را از دیدگاه قران کریم واکاوی کند. با تحلیل محتوای منابع اسلامی می توان نتیجه گرفت «بصیرت»، مقامی اکتسابی است که از راه های ایجابی و سلبی قابل دست یابی می باشد و در قرآن کریم، راهکارهای گوناگونی برای رسیدن به آن بیان شده است. مواردی مانند «توفیق الهی، تفکر، تقوا، زهد، عبرت پذیری، یاد خدا، اخلاص، خضوع، خشوع، جهاد در راه خدا، عمل به شریعت، به پیشواز کارهای خیر رفتن، توکل، تعقل، زمین و نشانه های آن، نشانه های خلقت در انسان و ... از جمله وسایل دست یابی به بصیرت دینی است.
صفحات :
از صفحه 69 تا 102
مفهوم رشد و توسعه انسانی در دیدگاه اسلام و غرب
نویسنده:
نیکو دیالمه، مریم برادران حقیر
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
هر گونه معرفت بشری با زبان و کلماتی که در برگیرنده مفاهیم است، ادا می شود. محققان در هر علمی باید مفاهیم را با الفاظ و عباراتی بیان کنند که توضیح و تشریح و تعیین حدود آن آسان باشد تا بتوانند معنا را به همین صورت که در ذهن خود دارند به مخاطب منتقل سازند. در این میان توسعه و رشد از جمله مفاهیمی است که در زمینه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، بدون آنکه به بار مفهومی آن در چارچوب مورد استفاده توجه واقعی شود. این امر از آن جهت اهمیت دارد که در انتقال مفهوم از یک فرهنگ به فرهنگ دیگر، لحاظ کردن تفاوت های بنیادین در بومی نمودن آن مفهوم و کاربردی کردن آن، اثرگذار است. در این مقاله با هدف مقایسه مفهوم رشد و توسعه انسانی در چارچوب فکری رایج غربی، به بازتعریف این مفاهیم در چارچوب فکری اسلام پرداخته خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 45 تا 71
مسأله‌ی باید و هست در دیدگاه آیت‌الله سبحانی
نویسنده:
حسین احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
فرااخلاق به مبادی تصوری و تصدیقی علم اخلاق می‌پردازد. فرااخلاق چهار مبحث ذیل را در بر می‌گیرد: معناشناسی اخلاق، معرفت‌شناسی اخلاق، هستی‌شناسی اخلاق و مباحث منطقی. یکی از موضوعات فرااخلاقی مباحث منطقی است که به استنتاج مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی می‌پردازند؛ بنابراین، ‌رابطه‌ی باید و هست در دیدگاه آیت‌الله سبحانی در زمره‌ی مباحث منطقی فرااخلاق است که کمتر نوشته‌ای به آن پرداخته است. نویسنده در این مقاله، درصدد است تا دیدگاه آیت‌الله سبحانی درباره‌ی ارتباط جمله‌های اخلاقی را تبیین و بررسی کند. ایشان جمله‌های اخلاقی را انشایی و اعتباری و درعین‌حال برهان‌پذیر می‌داند. ایشان برخی جمله‌های اخلاقی را لازمه‌ی برخی دیگر و شرط لازم در استدلال‌های اخلاقی را وجود مدرَکاتِ عقل نظری می‌داند. ایشان در پی اثبات یقینی‌بودنِ جمله‌های اخلاقی‌ است، اما تبیینی از دلالت التزامی ادعایی ارائه نداده است و میان جمله‌های حاویِ خوب اخلاقی و وجوب اخلاقی تساوق قائل نیست. با توجه به اعتقاد آیت‌الله سبحانی مبنی بر این‌که خوب و بدبودن افعال اخلاقی بر اساس کمال و نقص‌داشتن آن‌ها برای نفس (هدف اخلاقی) است، بنابراین، اعتباری و انشائی‌دانستن جمله‌های اخلاقی ضرورتی نداشته، لغو به‌ نظر می‌رسد؛ زیرا مفاهیم اخلاقی مبین رابطه‌ی واقعی میان فعل و هدف اخلاقی‌اند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 20
تاثیر بافت کلام بر ترجمه قرآن کریم
نویسنده:
محمدرضا ستوده نیا، زهرا قاسم نژاد
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
بافت و سیاق یکی از قرینه های مهم فهم مقصود و مدلول کلام است که در تفسیر قرآن کریم از قواعد مهم محسوب می گردد و مفسران قرآن کریم در بیان معنای آیات از آن بهره گرفته اند. از مهمترین کارکردهای سیاق می توان به نقش آن در شرح و تبیین واژه، توسعه و تحدید معنا، تشخیص اعراب آیات قرآن، تصحیح سبب نزول و اختیار یک وجه از قرائت اشاره کرد. اما در ترجمه قرآن هنوز سخنی از سیاق و اهمیت آن وجود ندارد؛ هر چند مترجمان در برخی از موارد چون تعیین معنای کلمه و عبارت و تعیین مرجع ضمیر به سیاق و بافت کلام توجه دارند؛ اما در مواردی اساسی چون تعیین وجه اعرابی و عامل و قرائت معمولا توجهی به سیاق نمی شود. این پژوهش در صدد بیان و اثبات این فرضیه است که سیاق به عنوان یک قرینه اساسی در فهم معنای آیات، می تواند به طور غیر مستقیم بر ترجمه قرآن کریم اثر داشته باشد. نیز بافت کلام با تعیین یک وجه از اعراب، یا یک وجه از معنا، و تعیین مرجع ضمیر و اختیار یک وجه از قرائت و... بر ترجمه اثر دارد. پژوهش حاضر ضمنا نشان می دهد که مترجمان قرآن کریم در مواردی همچون تعیین معنای کلمه و عبارت، تعیین مرجع ضمیر به سیاق توجه دارند؛ اما در تعیین وجه اعرابی متناسب با بافت کلام و قرائت هماهنگ به بافت و سیاق توجه ای ندارند و ترجمه های موجود از این جهت هماهنگ با سیاق و بافت آیه نیست.
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
بررسی آیات ظاهر در نفی عصمت حضرت ابراهیم (ع)
نویسنده:
معصومه حسینی میرصفی، فاطمه حسینی میرصفی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
ظاهر برخی از آیاتی که در باره انبیا نازل شده است با عصمت آنان منافات دارد. برخی با استناد به ظواهر آیاتی که دارای عناوینی مانند: غفران و مغفرت الهی، ذنب، توبه، عفو و ... هستند، شبهاتی را درباره حضرت ابراهیم (ع) مطرح نموده اند، مانند: شبهه مشرک بودن پدر حضرت ابراهیم و طلب استغفار حضرت برای وی، شبهه دروغ گفتن حضرت، شبهه آرزوی آمرزش از گناهان توسط حضرت، شبهه شک داشتن نسبت به زنده شدن مردگان و شبهه شرک ورزیدن حضرت ابراهیم (ع). در این مقاله ضمن بیان این آیات و ذکر شبهات مطرح شده درباره حضرت ابراهیم (ع)، با استفاده از دیدگاه مفسران قرآن این شبهات بررسی و پاسخ داده می شود.
صفحات :
از صفحه 117 تا 138
بررسی عینیت صفات واجب تعالی با ذات با بهره گیری از حیثیت تقییدی
نویسنده:
محمدمهدی گرجیان، سعید احمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
چکیده :
از مباحث کهن در بحث های کلامی و اعتقادی، نحوه ارتباط صفات باری تعالی با ذات اوست . در این زمینه دیدگاه های متفاوتی از سوی متکلمان و حکما بیان شده است. برخی قائل اند ذات واجب تعالی ـ به خاطر بساطتش ـ به صفتی از صفات متصف نمی شود و استعمالات قرآنی از باب مجاز است. اشاعره، اتصاف ذات به برخی از صفات را جایز دانسته و از سوی دیگر به خاطر مغایرت بین ذات و صفات، قائل به «قدمای ثمانیه» شده اند.در مقابل، مدرسه اهل بیت نیز عینیت صفات با ذات باری تعالی را مطرح کرد که مورد توجه متکلمان شیعی و حکمای مسلمان قرار گرفت. در نحوه تحلیل این عینیت و چگونگی آن، بحث های گوناگونی مطرح شده که او آن را می توان در عرفان اسلامی با بهره گیری از حیییت تقییدی اندماجی و شأنی مشاهده کرد. از نظر عرفان اسلامی، حق تعالی در مقام ذات، همه احکام و صفات را به نحو اندماجی دارد و جمیع صفات ثبوتیه کمالیه، از باب « بسيط الحقيقية كل الاشياء »به حیثیت تقییدیه شأنیه حق تعالی در این مرتبه ذات موجودند و از یکدیگر تمییز ندارند. همان گونه که وجود در موطن ذات عین وجود حق است ، صفات کمالیه نیز چون از شئون وجودند، عین وجودند.
صفحات :
از صفحه 77 تا 96
تبیین آثار بساطت وجود و تشکیک مراتب آن بر کیفیت صفات الهی از منظر صدرالمتالهین
نویسنده:
محمد حسین وفائیان، قاسمعلی کوچنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
واجب الوجود در ذات خویش، متصف به صفات متعدد ذاتی و حقیقی است. از سوی دیگر، واجب الوجود شیئی بسیط و در نهایت صرافت است. از دیدگاه صدرالمتالهین، جمع بین صفات متکثر و بساطت ذات حق تعالی، با تکیه بر قاعده بساطت ذات وجود در عین تشکیک مراتب آن، صورت می پذیرد. دیدگاه خاص ارائه شده از سوی صدرالمتالهین در مورد صفات، سبب ارائه ویژگی هایی خاص از سوی وی در مورد صفات الهی می شود. هدف این پژوهش، تبیین این ویژگی ها بر اساس تمرکز بر بساطت ذات و تشکیک مراتب صدرایی است و رهیافت آن، که با شیوه تحلیلی - توصیفی صفات الهی از منظر وی حاصل شده است اثبات پنج خصوصیت ذیل است: 1. ثبوت بالعرض صفات الهی، 2. تشکیک صفات، 3. توحید و بساطت صفات، 4. وجوب صفات، 5. حضور صفات در تمام مراتب هستی، برای اوصاف الهی.
صفحات :
از صفحه 123 تا 135
فرجام اندیشی در گرشاسب نامه اسدی طوسی
نویسنده:
محمود براتی، علی محمد محمودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
آثار منظوم و منثور ادبیات فارسی دربر دارنده اندیشه‌ ها و معارف گوناگون علمی و دینی است. از زمان رواج و پذیرش دین مبین اسلام در ایران تا برسد به قرن چهارم و پنجم هجری قمری که شعر فارسی نضج و رونق بیش از پیش گرفت، به خوبی می ‌توان گره خوردگی شعر را با دین و شعائر آن دید. شاعران فارسی زبان ایران پس از آشنایی و تسلط بر زبان و پیام های قرآن، آغوش به سوی اندیشه های مندرج در این کتاب آسمانی گشودند و با طبع نازک خویش با زبان شعر به بیان هنرمندانه این گونه اندیشه‌ ها همت گماشتند. تاثیرپذیری و استفاده از مضامین قرآن در اشعار شاعران قرن 4 و 5 هجری به صورت درج ترجمه و مفهوم آیات در اشعارشان جلوه گر شد. از میان کاروان شعر و ادبیات کهن ایران می ‌توان کتاب حماسی - تعلیمی گرشاسب نامه اسدی طوسی را از این منظر بیشتر مورد توجه قرار داد. این شاعر شیعی که همشهری و هم پیشه فردوسی طوسی در سرودن اشعار حماسی و رزمی بوده است، در کتاب 8905 بیتی گرشاسب نامه به یکی از موضوعات مهم و اصیل دین اسلام بسیار توجه داشته است و آن پرداختن به موضوع مرگ و معاد انسان است. این شاعر حکیم، همچنین به موضوعات متفرع و بایسته فرجام اندیشی چون: آخرالزمان و ظهور مهدی (ع)، شفاعت پیامبر در آخرت، روز حساب، عدل الهی در محشر، بهشت و دوزخ و ... نیز پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 171 تا 198
خردورزی در هندسه معرفتی تفسیر سوره حجرات
نویسنده:
نیکو دیالمه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
تعارض تعقل و تعبد محصول تصوری ناصواب از درک جایگاه عقل در نظام معرفتی دین و بیگانه شدن از معارف خالص وحیانی است. گرچه برخی تعالیم کتاب الهی جنبه تعبدی داشته و از دسترس عقل متعارف بیرون است، لکن تامل در آیات نشان می دهد که این امر به مفهوم گریز از تعقل و خردورزی نیست. هندسه معرفتی سوره حجرات که متضمن آداب و سبک زندگی دینی است، یک هرم چند وجهی است که وجهی از آن به ادب بندگان با حق تعالی، وجهی دیگر به ادب پیروان با رسول خدا (ص) و وجهی به ادب اهل ایمان با یکدیگر نظر دارد، آنچه در راس این هرم می درخشد خردپذیری گزاره های آن و سوق دادن مخاطبان به تعقل در جریان تعبد است. این مقاله با تاملی در مفردات، مضامین و سیاق سوره، در کنار اسلوب بیان نشان می دهد که چگونه این آیات، از سویی دارای گزاره های خردپذیر است و از سوی دیگر خرد انسانی را در دستیابی به حقایق، مدد و در جهت شکوفایی آن بسترسازی می کند. تعلیل احکام، تشبیه محسوس، وضع احکام اعتباری، تغییر خطاب، و مرزبندی مفهومی شیوه های این بسترسازی است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 66
  • تعداد رکورد ها : 1955