جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4261
بررسى تطبیقى نظریه «برابرى رسمى و محتوایى فرصت ها» با نظریه «عدالت اقتصادى» در اقتصاد اسلامى
نویسنده:
محمود مختاربند
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
این مقاله با استفاده از نظریه عمومى عدالت اجتماعى در اسلام و نظریات برابرى رسمى و محتوایى، مطالعه اى تطبیقى میان این دو نظریه است. همچنین با استفاده از معناى عدالت در آموزه هاى اسلامى، به تبیین رابطه میان توزیع فرصت ها و نظریه عدالت اجتماعى در اسلام پرداخته است. هدف از این تحقیق، بررسى میزان سازگارى نظریه برابرى رسمى و نظریه برابرى محتوایى با نظریه عدالت در اقتصاد اسلامى است. روش تحقیق، توصیفى تحلیلى با استفاده از منابع اسنادى است. به منظور تبیین نظریه برابرى در اسلام، نیز به فهرستى از روایات با مضمون لزوم برقرارى برابرى اشاره شده است. حاصل یافته هاى پژوهش این است که با توجه به مبناى استحقاق در نظریه عدالت اسلامى، ناسازگارى اولیه اى میان نظریه برابرى رسمى و برابرى محتوایى فرصت وجود دارد، هرچند تحقیق مصادیق جزئى تر و در عرصه هاى کاربردى تر در این زمینه، نیاز به پژوهش بیشترى دارد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 44
خشیت از پروردگار و ارتباط آن با درک قرآن
نویسنده:
محمدعلی رضایی اصفهانی، فائزه امینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
این مقاله، به بررسی ویژگی خشیت داشتن از پروردگار و اهمیت و نقش آن در هدایت یافتن به قرآن پرداخته است. خشیت، به معنای واکنشی آگاهانه به مقتضای علم است. خشیت از پروردگار، درک وابستگی خود و ربوبیت خدا و احساس مسوولیت در برابر او است. آیات متعددی از قرآن، تحقق هدایت قرآن را منوط به وجود ویژگی هایی در انسان نموده است و برخی اعمال هستند که موجب سلب امکان هدایت پذیری انسان می گردد. بر اساس آیات قرآن، خشیت از پروردگار، ظرفیت شناخت و پذیرش وحی را در انسان به وجود می آورد. کسانی که دارای خشیت از پروردگار هستند، همواره در پی یافتن تفصیلی تر مراد خدا از بندگانش می باشند و چون آیات قرآن بر آنها عرضه شود آن را مطلوب گمشده خویش می یابند که آنان را به چگونگی جلب رضایت پروردگار و انجام عمل صالح، راهنمایی می کند.
صفحات :
از صفحه 55 تا 68
هم‌آوردیِ سید مرتضی با معتزله در مسئله افضلیت انبیا بر ملائکه
نویسنده:
عین­ الله خادمی، محمد طباطبایی ­یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
چکیده :
دو فرقه کلامی شیعه و معتزله در مسائل گوناگونی اختلاف دارند. سید مرتضی، سرآمد متکلمان امامیه در قرن چهارم و پنجمِ هجری که به ناحق به اعتزال متهم شده، به نقد یکی از مسائل اختلافی با معتزله پرداخته و در تقابل با این جریان، به افضلیت پیامبران بر ملائکه معتقد است. وی هرچند با نقد ادله لَه و علیه مدعای معتزلیان مبنی بر افضلیت ملائکه بر پیامبران، رأی شیعه را اختیار میکند، در ادله عقلی و نقلی امامیه نیز خدشه میکند و مبنای پذیرش قول امامیه را اجماع علمای این طایفه میداند. به نظر میرسد در مجموع، نظرِ سید مرتضی درباره مسئله تفاضل قابل قبول باشد، چراکه ادله ذکرشده قابل مناقشه است و نمی توان با تکیه بر آنها، رأی قاطعی اتخاذ کرد.
صفحات :
از صفحه 89 تا 102
بررسی تطبیقی حسن و قبح و ثمرات آن در اندیشه شیعه، معتزله، اشاعره و ماتریدیه
نویسنده:
محمدکاظم عمادزاده، مسعود راعی، روح الله روح الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
مسئله حسن و قبح، دارای پیشینه بسیار کهن است. یونانیان باستان حسن و قبح عقلی را پایه و اساس ارزش های اخلاقی به شمار آورده اند. برخی از متکلملن اسلامی نیز حسن و قبح عقلی را زیر بنای مسائل کلامی شمرده اند. فقها این بحث را در اصول فقه مطرح کرده و حتی برخی آن را از مبادی احکام می دانند. در بحث عدل الهی، نیز مسئله «حسن و قبح ذاتی افعال» مورد پژوهش است. متکلمان در این بحث دو گروه شده اند. گروه اول طرفدار جبر و اضطرار که به فرقه اشاعره شهرت یافته اند و گروه دوم طرفدار عقل و اختیار که در رأس طرفداران این گروه فرقه معتزله و فرقه شیعه قرار دارند که به عدلیه شهرت یافتند. در کنار این دو فرقه باید از فرقه سومی به نام ماتریدیه نام برد. که این فرقه نیز در حسن و قبح با این گروه هم عقیده اند. در معنا شناختی حسن و قبح، گاه به معنای موافقت و مخالفت با مقصود (عرض) و مصلحت و گاه صفت کمال و نقص، بکار رفته و گاه بر کاری که در دنیا موجب مذمت قرار گیرد و در آخرت موجب عقاب شود، قبح و بر کاری که در دنیا مورد تشویق و مدح و در آخرت موجب ثواب شود، حسن اطلاق می گردد. فرضیه تحقیق این است که اولا حسن و قبح، عقلی است ثانیا در صورت اثبات عقلی بودن حسن و قبح، ثمرات مهم و نوینی از پذیرش این نظریه به وجود می آید، که در این مقاله بدان پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 155 تا 174
بررسی و نقد براهین عدل الاهی از دیدگاه محمدحسین طباطبایی
نویسنده:
محسن فتاحی اردکانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
چکیده :
از نگاه محمدحسین طباطبایی، حقیقت عدل همان مساوات و موازنه بین امور است، به طوری که هر چیزی در جایگاهی که استحقاق آن را دارد، یعنی در جایگاه شایسته‌اش، قرار گیرد. ایشان عدل را مساوق و ملازم با حسن می‌دانند و از طرفی در تفسیر المیزان افعال الاهی را مبتنی بر حسن و قبح عقلی قرار داده‌اند. پس از نگاه ایشان اوامر و نواهی الاهی مبتنی بر عدل نیز هست. برای اثبات عدل الاهی در کتب فلسفی و کلامی به براهین عقلی و نقلی متعددی تمسک شده که در این مقاله می‌کوشیم به بررسی برخی از براهین عدل الاهی بپردازیم، که از نظر طباطبایی می‌توان در جهت اثبات عدل الاهی از آنها بهره جست؛ براهینی از قبیل واجب‌الوجود بالذات بودن خداوند، برهان صدیقین، و برهان عنایت
صفحات :
از صفحه 105 تا 124
رد پای غالیان در روایات تفسیری
نویسنده:
محمد تقی دیاری بیدگلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
بدون تردید، یکی از آفت ‌های خطرناکی که دامنگیر تفاسیر ماثور و روایات تفسیر شده، اندیشه ‌های غلوآمیز راویان است که چه بسا در پاره ‌ای موارد به جعل حدیث یا تحریف معنوی و تاویل ناروای آیات قرآنی منتهی شده‌ است. مسلما در شناخت این پدیده به ویژه در قلمرو روایات تفسیری دشوارهایی وجود دارد؛ از جمله این که مفهوم دقیق غلو و مرز آن با فضایل واقعی پیشوایان معصوم دینی (ع)، معیارهای تشخیص غالیان و اعتقادات آمیخته به غلو آنان و نیز راویان غالی یا متهم به غلو چندان روشن نیست. برخی از پرسش هایی که در این مقاله به آنها پرداخته شده، به این قرار است: غالیان در جعل روایات تفسیری و یا تاویلات باطل چه نقش و تاثیری داشته ‌اند؟ شمار راویان متهم به غلو و نیز روایات غلوآمیز آنان چقدر است؟
صفحات :
از صفحه 23 تا 40
رابطه صور مادی و صور علمی در نظریه شناخت ملاصدرا و کانت
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
یکی از مهم ترین موضوعات پیچیده و بحث بر انگیز شناخت شناسی، چه در فلسفه اسلامی و چه در فلسفه غرب، مساله کیفیت ارتباط ذهن و عین با یک دیگر و به عبارتی چگونگی انطباق صور ذهنی با صور عینی و مادی است. این مشکل موجب نابه سامانی و تشویش اندیشه فلاسفه در تبیین مطابقت شناخت با عالم خارج شده است. در این مقاله سعی شده است تا بر این اساس دیدگاه ملاصدرا و کانت مورد مداقه و مقایسه قرار گیرد و راه کارهای هریک از آن ها در حل این معضل گزارش شود. با این که در فلسفه ملاصدرا ذهن و عین دو امر وجودی متفاوت فرض شده اند، ولی بنابر نظریه اصالت وجود هر دو در طول یک دیگر قرار می گیرند؛ و علم که خود از سنخ وجود است در تمام مراحل ادراکات حسی، خیالی و عقلی نفس نقش مرآتیت و کاشفیت از عالم خارج را برعهده دارد. ملاصدرا رابط میان جهان خارج و ذهن را ماهیت دانسته است؛ ماهیتی که به خودی خود نه مقید به جهان خارج است و نه مقید به قلمرو ذهن، بلکه در هر قلمرو وجود و در تمام مراحل ادراک ملازم و در معیت با وجود است. وی با خلاقیت نفس در ابداع صور و متعلقات ادراک و پیوند شکاف ذهن و عین، از طریق تشکیک در مراتب وجود، به حق توانسته است مرآتیت و کاشفیت ذهن از عالم خارج را به تصویر کشد. از نگاه کانت شناخت مستلزم دو چیز است: یکی، شهود؛ یعنی آن چه در زمان و مکان به ما داده شده است و دیگری، اطلاق مقولات به آن چه به شهود آمده اند. یکی از شرایط استفاده از یک مفهوم آن است که میان آن مفهوم و آن چه مفهوم بر آن اطلاق شده است شباهتی وجود داشته باشد. مقولات که عاری از محتوای تجربی هستند با هیچ امر تجربی شباهت ندارند. کانت در جهت پیوند این شکاف عمیق میان ذهن و عین به شاکله استعلایی زمان متوسل شده است، این در حالی است که او از یک طرف همچنان قائل به نوعی تقابل قطعی میان پدیدارها و مقولات است و از طرف دیگر به تقابل پدیدار و ناپدیدار هم چنان پایبند است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
بازخوانی انتقادی از مقاله: «نقش پیش فرضها و مبانی کلامی در فهم و تفسیر آیات قرآن»
نویسنده:
فتح الله نجارزادگان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
مقاله «نقش پیش فرضها و مبانی کلامی در فهم و تفسیر آیات قرآن» ضمن آنکه وجود گرایش کلامی در تفاسیر را اثبات می کند به میزان دخالت پیش فرضهای کلامی در تفسیر آیات می پردازد و در آن با محوریت مبحث «رویت حق تعالی» در آیه «لن ترانی» (اعراف/143) از سه تفسیر تبیان، کشاف، کبیر (که به ترتیب نمایندگان مبانی کلامی شیعه، معتزله و اشاعره اند) بهره می گیرد تا تاثیر و دخالت مبانی کلامی در تفسیر آیه مذکور را برملا سازد.این مقاله علی رغم نقاط قوت، با کاستی هایی نیز روبروست از جمله می توان به ادعاهای بی دلیل، خطا در تطبیق، عدم ارایه دیدگاه روشن از آیه رویت، عدم تنقیح تعابیر کلیدی، ناصوابی در عنوان مقاله، تهافت در رد و اثبات آموزه ها و عدم تفکیک در منشا ترجیح عقل بر نقل، اشاره کرد که در پی آن اهمیت سه وجهی مورد ادعای مولف پیرامون این موضوع ابطال شده، دستاوردهای علمی مقاله را مورد تردید قرار می دهد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
پژوهشی در بررسی متنی و سندی روایات تفسیری حبری
نویسنده:
محسن قاسم پور، سجاد رضایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
حبری از محدثان و مفسران زیدیه (قرن سوم ه.ق) است که با توجه به مبانی کلامی اعتقادی زیدیه، به امامت بلافصل امام علی (ع) پس از پیامبر (ص) به نص جلی معتقد بود. مهم ترین مستند این مفسر، وجود نصوص قرآنی و روایاتی است که در میان امامیه نیز بر آنها اتفاق نظر وجود دارد. وی معتقد بود به حکم روایت «الحسن و الحسین امامان، قاما او قعدا» بر امامت این دو امام نیز تنصیص شده است. وضعیت راویان، بر مبنای آرا رجالیان شیعی و سنی و با تکیه بر منابع اصیل این دانش، بررسی و معلوم شد که در بیشتر سلسله سند راویان افرادی موثق قرار گرفته اند، و البته اندکی از آنان نیز بر طبق گفته های رجالیان موثق نیستند. در بین این روایات، هم روایات مرفوع و هم روایات موقوف و هم احادیث معنعن وجود دارد. افزون بر روایات اندکی که به پیامبر (ص) و دیگر معصومان می رسد، بیشتر روایات از ابن عباس نقل شده است که چون معصوم نیست روایاتش حکم حدیث موقوف را دارد. بررسی محتوایی این تفسیر بیانگر آن است که محور غالب احادیث فضائل و مناقب امام علی (ع) بوده، و برمبنای قاعده موسوم به جری و تطیبق، قابل تبیین است. اندکی از روایات نیز به سبب نزول به معنای متعارف آن راجع می شود. بدین سان کاربرد پربسامد تعبیر «نزلت فی» در این تفسیر بیشتر به مقوله شان نزول و نه سبب نزول معطوف است. از آنجا که طرح و ارائه روایات سبب نزول نیز در راستای تاکید بر همین فضیلت و منقبت های امام علی (ع) تلقی می شود، لذا نمی تواند بر مبنای قواعد فقه الحدیثی متعارف مورد ارزیابی قرار گیرد. به طور کلی محتوای این روایات در چارچوب اعتقادات شیعی و در بعد امامت مورد قبول است. روایات تفسیری حبری عینا یا با اندک تفاوت هایی در سند و یا الفاظ در منابع روایی شیعی امامی و زیدی و یا حتی اهل سنت آمده است که مشخص ترین این آثار را می توان تفسیر «فرات کوفی» و «تفسیر البرهان» و «شواهد التنزیل» حاکم حسکانی دانست.
صفحات :
از صفحه 65 تا 90
جستاری در تاریخ گذاری قرآن
نویسنده:
جعفر نکونام
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در این مقاله به بررسی جوانب گوناگون تاریخ گذاری قرآن به معنای تعیین تاریخ و ترتیب نزول وحی های قرآن پرداخته شده است. اهمیت تاریخ گذاری و نتایجی که بر آن مترتب است، پیشینه اهتمام به آن به خصوص در دوره معاصر، منابعی که به کمک آنها می توان به تاریخ گذاری قرآن پرداخت، و دشواری ها و محدودیت هایی که در مسیر تاریخ گذاری قرآن و جود دارد، موضوعاتی است که در این مقاله بررسی شده است.
صفحات :
از صفحه 25 تا 52
  • تعداد رکورد ها : 4261