جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
ذهن و عین
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 13
عنوان :
درباره بنیان معرفت شناختی اخلاق
نویسنده:
راینهارد هسه، مترجم: محمد کیوانفر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
حقیقت (اسماء ذات الهی)
,
اخلاق
,
معرفت
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه کانت
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
معرفت شناسی اخلاق
,
معرفت شناسی کانت
,
فلسفه اخلاق غربی
کلیدواژههای فرعی :
سوبژکتیویسم ,
روشنگری ,
گزاره اخلاقی ,
قتل ,
بیناذهنیت ,
تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) ,
نسبیت گزارههای اخلاقی ,
صدق گزارههای اخلاقی ,
علیت ,
خشونت ,
دروغ گویی ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
صدق و کذب اخلاقی ,
حواس طبیعی ,
صورتهای شهود ,
ذهنیت مشترک ,
گشودگی فراذهنیتی ,
موقعیت عینی ,
موقعیت ارتباطی ایده آل ,
اخلاق جهانی صوری ,
سخت گیری اخلاقی ,
تتمیم اخلاق ,
جست و جوی حقیقت ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
مسئله حقیقت هم در قلمرو عقل نظری و هم در حوزه عقل عملی قابل طرح است. و تلاشهایی که برای نادیده گرفتن آن شده نه قانع کننده بوده است و نه مفید. دستیابی انسان به شناخت حقیقت فرایند پیچیدهای دارد ـ که همان طور که کانت تصریح کرده است ـ در آن علاوه بر دادههای حسی، به مفاهیم ـ مثل علیت ـ هم نیاز است. و مفاهیم برآمده از کوشش فردی انسانها نیست بلکه دستاوردی فرهنگی و حاصل کار جمعی انسانهاست. پس تلاشهای ما برای رسیدن به معرفت به دیگر انسانها و به تعبیر دیگر به یک نوع ذهنیت مشترک و بینابینی وابسته است. این یعنی نقش مهم «گفتار» در کسب معرفت ما از جهان؛ به تعبیر دیگر معرفت از طربق یک فرایند گفتوگویی به دست میآید. طبعا این فرایند شرایط و استلزامات و قوانینی دارد که در منطق گفت و گو مطرح میشود. مجموعه این قوانین شکل دهنده یک اخلاق معرفتی است که یک نظام صوری مرجع برای حل تعارضها و نزاعهاست. این نظام نه تنها در حوزه کسب معرفت قابل اعمال است بلکه میتوان آن را به حوزه عمل فردی و جمعی انسانی تعمیم داد و برای حل معضلات بشری از آن استفاده کرد. این گونه است که بشر برای پرهیز از خشونت و جنگ به گفتوگو به عنوان فرایندی امیدبخش برای حل و فصل معضلات بشری رهنمون میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 84
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه صور مادی و صور علمی در نظریه شناخت ملاصدرا و کانت
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه کانت
,
معرفت شناسی کانت
,
مقایسه تطبیقی کانت و ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
عین ,
ذهن ,
پدیدار ,
تشکیک وجود ,
ادراک انسان ,
ادراک تخیلی ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
تجرد نفس ناطقه ,
شهود عقلانی ,
صور ادراکی ,
پدیده شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
تجربه عینی ,
ماهیت ,
صور غیر ادراکی ,
صورت حسی ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
خلاقیت نفس ,
ناپدیدار ,
مراحل شناخت ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) ,
وجود ذهنی ,
عقل(قوه عاقله) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
مقولات((کانت)، اصطلاح وابسته) ,
نومن((اصطلاح وابسته)، مقابل فنومن) ,
فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن) ,
مساوقت وجود و وحدت ,
شاکله استعلایی ,
همبستگی ذهن و عین ,
عدم امکان شناخت حقایق اشیاء ,
توحید کثرات ,
تشکیک در عالم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
یکی از مهم ترین موضوعات پیچیده و بحث بر انگیز شناخت شناسی، چه در فلسفه اسلامی و چه در فلسفه غرب، مساله کیفیت ارتباط ذهن و عین با یک دیگر و به عبارتی چگونگی انطباق صور ذهنی با صور عینی و مادی است. این مشکل موجب نابه سامانی و تشویش اندیشه فلاسفه در تبیین مطابقت شناخت با عالم خارج شده است. در این مقاله سعی شده است تا بر این اساس دیدگاه ملاصدرا و کانت مورد مداقه و مقایسه قرار گیرد و راه کارهای هریک از آن ها در حل این معضل گزارش شود. با این که در فلسفه ملاصدرا ذهن و عین دو امر وجودی متفاوت فرض شده اند، ولی بنابر نظریه اصالت وجود هر دو در طول یک دیگر قرار می گیرند؛ و علم که خود از سنخ وجود است در تمام مراحل ادراکات حسی، خیالی و عقلی نفس نقش مرآتیت و کاشفیت از عالم خارج را برعهده دارد. ملاصدرا رابط میان جهان خارج و ذهن را ماهیت دانسته است؛ ماهیتی که به خودی خود نه مقید به جهان خارج است و نه مقید به قلمرو ذهن، بلکه در هر قلمرو وجود و در تمام مراحل ادراک ملازم و در معیت با وجود است. وی با خلاقیت نفس در ابداع صور و متعلقات ادراک و پیوند شکاف ذهن و عین، از طریق تشکیک در مراتب وجود، به حق توانسته است مرآتیت و کاشفیت ذهن از عالم خارج را به تصویر کشد. از نگاه کانت شناخت مستلزم دو چیز است: یکی، شهود؛ یعنی آن چه در زمان و مکان به ما داده شده است و دیگری، اطلاق مقولات به آن چه به شهود آمده اند. یکی از شرایط استفاده از یک مفهوم آن است که میان آن مفهوم و آن چه مفهوم بر آن اطلاق شده است شباهتی وجود داشته باشد. مقولات که عاری از محتوای تجربی هستند با هیچ امر تجربی شباهت ندارند. کانت در جهت پیوند این شکاف عمیق میان ذهن و عین به شاکله استعلایی زمان متوسل شده است، این در حالی است که او از یک طرف همچنان قائل به نوعی تقابل قطعی میان پدیدارها و مقولات است و از طرف دیگر به تقابل پدیدار و ناپدیدار هم چنان پایبند است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ذهنی بودن زمان در فلسفه ملاصدار
نویسنده:
علی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
ذهنی
,
عینی
,
حکمت متعالیه
,
حرکت
,
زمان
,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی)
کلیدواژههای فرعی :
اشارات و تنبیهات ,
ادراک حسی ,
فلسفه مشاء ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
حرکت نفسانی افلاک ,
سلسله زمانی ایستا ,
حرکت در مجرداات ,
شئ متحرک ,
سلسله زمانی پویا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
در عمده پژوهش هایی که در خصوص زمان در فلسفه اسلامی و تفکر مشایی و صدرایی صورت پذیرفته است عمدتا به مقوله زمان از دریچه بحث حرکت نگریسته شده و معمولا این پژوهش ها درصدد رمزگشایی از نسبت حرکت و زمان با یک دیگر در تفکرات و فلسفه های یاد شده بوده اند. اما در این تحقیق مسئله رابطه زمان با ذهن و این که زمان امری عینی است یا ذهنی دغدغه اصلی است. از همین رو، ابتدا به دو مفهوم متفاوتی که از زمان می توان داشت و معمولا از آن به سلسله زمانی پویا و سلسله زمانی ایستا یاد می شود اشاره شده است و سپس نشان داده شده که مفهوم زمانی در تفکر ارسطویی و مشایی و در تفکر متکلمان یک امتداد متصل و متصرم است و لذا باید پذیرفت نگاه ایشان به زمان به صورت یک سلسله زمانی ایستا است. در گام نهایی این تحقیق، نشان داده می شود زمان به معنای سلسله زمانی ایستا و به صورت یک امتداد متصل در فلسفه ملاصدرا امری ذهنی است و هیچ منشا انتزاع عینی ندارد. لذا این مقاله انگاره معقول ثانی فلسفی بودن زمان در تفکر ملاصدرا را مردود می داند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 122
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
داوری در داوری ملاصدرا میان عرفا و حکما در مسئله ذات حق
نویسنده:
حسین غفاری، غلامعلی مقدم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توحید
,
ملاصدرا
,
عرفا
,
وجود مطلق
,
لابشرط مقسمی
,
مرتبه ذات حق
,
01. خداشناسی (کلام)
,
حکما
,
عرفان اسلامی
,
وجود بشرط لا
,
اصطلاحنامه فلسفه
کلیدواژههای فرعی :
وجود ,
اصالت وجود ,
ذهن و عین ,
شناخت خدا ,
واجب الوجود ,
کلی طبیعی ,
حقیقت واجب ,
اعتبارات ماهیت ,
ذات احد ,
واقعیت خارجی ,
وحدت تشکیکی و شخصی وجود ,
قید ذات ,
لا بشرط قسمی ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
تبیین هستی شناسانه مرتبه حق از مسائل بنیادین مکاتب فکری دینی ازجمله عرفا و فلاسفه است. با پیدایش عرفان نظری عرفا در مقام تحویل شهود به معرفت حصولی برآمده و با پذیرش و تبیین اعتبارات وجود، ذات حق را، مرتبه لابشرط مقسمی معرفی کردهاند. حکما حقتعالی را وجود بشرط لا میدانند، و این مسئله از نقاط مورد اختلاف حکما و عرفا به شمار میآید. در این میان ملاصدرا و عدهای بهتبع او سعی کردهاند با تفسیر وجود لابشرط مقسمی به حقیقت وجود، تأویل لابشرط مقسمی مفهومی به کلی سعی و تحویل تشکیک خاصی به وحدت شخصی، میان اعتقاد حکما و عرفا جمع نموده و تعارض میان دیدگاه عرفا و حکما را رفع کنند. در این مقاله با روش تطبیقی تحلیلی نشان دادهایم که اولاً: حکما نهتنها با عرفا همعقیده نیستند، بلکه اساساً اعتبار لابشرط مقسمی را مفهومی اعتباری میدانند و آن را به عنوان مرتبهای واقعی در هستی قبول ندارند و ثانیاً: بر اساس مبانی حکمی دیدگاه عرفا ناشی از خلط حیطه معرفتشناسی با وجود شناسی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 79 تا 95
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل و نقد حرکت دیالکتیکی هگل و ماتریالیسم دیالکتیک با تأکید بر آرای شهید مطهری
نویسنده:
زینب شاوردی، طوبی کرمانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حرکت جوهری
,
ملاصدرا
,
مارکس
,
هگل
,
مارکسیسم
,
دیالکتیک
,
ماتریالیسم دیالکتیک
,
فلسفه هگل
,
حکمت متعالیه
,
حرکت جوهری
,
حرکت
,
تغیر
,
مارکسیسم
,
نقد مارکسیسم
,
درباره مرتضی مطهری
کلیدواژههای فرعی :
اصالت وجود ,
ذهن و عین ,
جهان شناسی اسلامی ,
ترکیب از وجود و عدم ,
وجود و عدم ,
منشا حرکت انواع طبیعی ,
02. جهان شناسی Religious cosmology ,
جهان شناسی فلسفی ,
جهان شناسی مذهبی ,
تز ,
آنتی تز ,
سنتز ,
جهان شناسی ,
این همانی یا هو هویت. ,
هستی محض ,
تضاد ,
ماتریالیسم دیالکتیکی ,
ماتریالیسم ,
ماتریالیسم دیالکتیک ,
محرک ,
اصالت وجود ,
تناقض وجود و عدم ,
رابطه هو هویت مصداقی ,
جهان بینی ملاصدرا ,
اصول دیالکتیک ,
اصل تضاد ,
اصل جهش ,
علت درونی حرکت ,
عینیت در حرکت ,
اعتبارات عدم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
سید محمدباقر صدر
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
هگل و صدرالمتألهین، هر دو حرکت را در کل طبیعت تعمیم دادهاند؛ اما دقت در این نتیجه واحد و مقدمات آن، حاکی از اختلاف عمده این دو فیلسوف در مسئله حرکت است. صدرالمتألهین بر مبنای اصول حکمت متعالیه تحولات عمدهای را در بحث حرکت ایجاد کرد و بیشترین سهم در این تحولات، مربوط به اصل «اصالت وجود» است. هگل نیز با مبانی خاص خود به بحث حرکت پرداخته و در این زمینه آرای جدیدی ارائه داده است. مارکسیستها با اَخذ برخی از اصول هگل و در آمیختن آنها با نظرات فوئرباخ، قرائت جدیدی از حرکت مطرح ساختند. شهید مطهری نیز از رهگذر تحلیل و نقد مارکسیستها به بحث تطبیقی حرکت در فلسفه اسلامی و غربی پرداخت. این نوشتار که با رویکردی انتقادی به حرکت دیالکتیکی هگل و ماتریالیسم دیالکتیک پرداخته است، از سه بخش تشکیل میگردد: بخش اول حرکت دیالکتیکی هگل، بخش دوم ماتریالیسم دیالکتیک و در قسمت سوم نقد دو بخش اول و دوم براساس اندیشههای استاد شهید مطهری، بررسی شده است. گفتنی است که استاد مطهری به مقتضای هر بحثی به تحلیل و نقد پرداخته است، به همین دلیل مباحث فوق در آثار استاد سیر منظم و منسجمی ندارد. در این مقاله سعی شده است که آرای ایشان به نحو منظم و منسجم استخراج و تنظیم شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 141
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخبار از معدوم از منظر ویلیامسون و ملاصدرا و پاسخ به چالش دیدگاه آن ها در چهارچوب نظریه علامه طباطبایی
نویسنده:
رضا اکبریان، سیاوش اسدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
ذهن و عین
,
تیموتی ویلیامسون
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
عدم
,
خبر از معدوم
,
احکام وجود(عرفان نظری)
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
وجود ذهنی
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
عین ,
اثبات وجود ذهنی ,
امکان گرایی ,
گزاره حقیقی ,
وجود ضروری ,
رئالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
حقایق خارجیه ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عدم مطلق ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
وجود خارجی(اصطلاح وابسته) ,
امکان(جهت قضیه) ,
ضرورت(جهت قضیه) ,
خبر از عالم واقع ,
انحفاظ ماهیت در ذهن ,
انحفاظ ماهیت در خارج ,
مساوقت وجود و شئ ,
اشیاء انتزاعی ,
وجود ضروری شئ ,
نظریه وجود ضروری ,
وجود مفهومی ,
صفت شئ ممکن ,
تصور معدوم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
این مقاله در تلاش است به این مسائل پاسخ گوید که: ملاصدرا و ویلیامسون چه راهکاری را برای پاسخ به مساله اخبار از معدوم ارائه می دهند و نقاط اشتراک و افتراق این راهکارها چیست و به علاوه هریک از این راهکارها با چه چالش هایی روبروست. ویلیامسون برای حل این مساله، ضمن تاکید بر مساوقت شیء و موجود، به وجود ضروری اشیا قائل می شود. به این نحو که «جهت امکان» را مربوط به صفات اشیا، از جمله وجود انضمامی آن ها می داند، اما برای وجود منطقی اشیا، «جهت ضرورت» را درنظر می گیرد و اخبار از معدوم را در چهارچوب این نظریه تبیین می کند. ملاصدرا نیز مساله اخبار از معدوم را با ارائه نظریه «وجود ذهنی» پاسخ می دهد. در این نظریه، که خود مبتنی بر نظریه وحدت تشکیکی وجود است، وجود ذهنی مرتبه ای از حقیقت واحده وجود درنظر گرفته و بر انحفاظ ماهیت در ذهن و خارج تاکید می شود. پس، برای اخبار از معدوم باید معدوم خارجی به وجود ذهنی، که ماهیت مربوط به آن تجلی یا ظل همین وجود ذهنی است، موجود باشد، اما هریک از این راهکارها با چالش هایی روبروست. از جمله این که در ساختار فلسفی ملاصدرا، بحث از چگونگی تصور معدومات مسکوت گذاشته شده است و انحفاظ ماهیت، در ذهن و خارج، بر مبنای وجودشناسی ملاصدرا غیر قابل توجیه است. از سوی دیگر، در دیدگاه ویلیامسون، وجود ضروری اشیا نمی تواند مبین واقعیت خارجی آن ها باشد؛ اما علامه طباطبایی، به جای آن که همانند ملاصدرا، پاسخ به مساله اخبار از معدوم را در دستگاه وجود و ماهیت مطرح سازد، آن را در دستگاه وجود و عدم سامان می دهد. به این نحو که واقعیت خارجی را همان وجود می داند که یا مطلق یا مقید به اعدام است و عدم، از باب توسع، از واقعیت خارجی انتزاع و موضوع گزاره ها قرار می گیرد. بنابراین، موضوع قراردادن اعدام در گزاره ها را یک فعالیت عقلی و در ارتباط با واقعیت، که می تواند چالش های پیش روی دیدگاه های ملاصدرا و ویلیامسون را برطرف سازد، مطرح می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 21 تا 43
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تخیل در اندیشۀ ریکور و ملاصدرا
نویسنده:
محمدکاظم علمی سولا، سیده اکرم برکاتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
ریکور
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هرمنوتیک
,
هرمنوتیک ریکور
,
حکمت متعالیه
,
تخیل(راه های معرفت)
,
متخیله
,
تخیل و معرفت
کلیدواژههای فرعی :
قوس نزول و صعود ,
اِبداع (آفرینش) ,
استعاره ,
علم نفس ,
شاکله ,
وجود ذهنی ,
حس مشترک ,
وهم(معرفت شناسی) ,
همگون سازی ,
فعل بشری ,
زبان و تخیل ,
تخیل و استعاره ,
تخیل زایا ,
شاکله مندی ,
محسوس و معنا ,
وحدت بخشی خیال ,
فعل و تخیل ,
عالم خیال منفصل ,
صور متخیله ,
اتحاد در ادراکات جاری ,
منشأ ایجاد شوق ,
وجود زبانی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
پژوهش حاضر، به بررسی دیدگاه های ریکور و ملاصدرا در مبحث خیال و نقش موثر تخیل به ویژه در حوزه معرفت می پردازد. گرچه مبادی دو فیلسوف در این باره متفاوت است، در حوزه های خاصی شباهت های قابل توجهی در اندیشه های این دو ظاهر می شود. ریکور که یکی از فیلسوفان معاصر حوزه هرمنوتیک است از مباحثی نظیر نشانه شناسی، زبان شناسی، ساختارگرایی، و معرفت شناسی رایج در فلسفه تحلیلی، برای غنی ساختن هرمنوتیک استفاده بسیار کرده است. بدین سبب، مساله زبان در اندیشه وی نقشی محوری دارد. تفاوت مبنایی اندیشه ریکور با ملاصدرا در مبحث تخیل، به این جهت است که در اندیشه ریکور، «زبان»، مبنای تبیین تخیل است. وی نقش تخیل در شناخت را از طریق زبان توضیح می دهد. اما ملاصدرا عمل تخیل در ایجاد معرفت را عمل قوه ای از قوای نفس می داند و مستقیما به زبان نمی پردازد. اما به رغم این تفاوت مبنایی، هر دو فیلسوف تخیل را واسطه ای میان جهان اعیان و دنیای درون ذهن، می دانند و هر دو، این امکان را با مفهوم اجتماع دو امر متباین توضیح می دهند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 94
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل انتقادی دیدگاه خواجهنصیر دربارۀ چگونگی اطلاق کلّی مشکّک بر افراد آن
نویسنده:
علی علم الهدا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
کلیدواژههای فرعی :
اشتداد جوهری ,
شکاکیت (شکگرایی) ,
نفی تشکیک در جوهر ,
شبهه ابن کمونه ,
لازم عام ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
عرض ,
جوهر ,
مقولات عشر ,
تشکیک ماهیت ,
وحدت تشکیکی وجود ,
کلیات خمس ,
کلی مشکک ,
عرض عام لازم ,
خاستگاه نظریه تشکیک ,
تشکیک در افراد یک کلی ,
امور متفاضل ,
اطلاق کلی مشکک بر افراد ,
نسبت کلی مشکک با افراد ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
این تحقیق با بررسی مسئلۀ کلّی مشکّک و خواستگاه طرح آن در تفکّر مشائیان مسلمان، به تبیین تفاوت نگاه خواجهنصیر با ابنسینا میپردازد و مشخص مینماید که این تفاوت نگاه متأثّر از اشکالات سهروردی و پذیرش تشکیک در ماهیت از سوی وی بوده است. این مقاله تبیین میکند که خواجهنصیر چون از سویی اشکالات سهروردی را بر دیدگاه ابنسینا وارد میداند و از سویی در دستگاه فکری مشائیان نمیتواند تشکیک در ماهیت را قبول کند، کلی مشکّک را عرض لازم عامّ افرادش محسوب کرده است. مقالۀ حاضر نشان داده است که اولاً این مفهوم را وی از بحث نسبت جنس با فصل و بحث نسبت عرض با مقولات نهگانۀ عرضی تحت آن، وام گرفته است؛ و ثانیاً پذیرش چنین امری به لحاظ معرفتشناختی موجب عدم انطباق ذهن و عین در تفکر مشائیان میشود، و به لحاظ کلامی نیز بستر لازم را برای طرح شبهۀ ابنکمونه فراهم میکند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 97 تا 114
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حیث التفاتی (اضافی بودن) ادراک از نگاه برنتانو
نویسنده:
مرتضی عرفانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود ذهنی
,
ذهن و عین
,
ادراک (معرفت شناسی)
,
حیث التفاتی (اضافه بودن)
,
ذهنی
,
فرانتس برنتانو
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
ادراک
کلیدواژههای فرعی :
معقول ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
ادراک حسی ,
متعلق ادراک ,
معدومات ,
التفات ,
پدیدار شناسی(کلام جدید) ,
معرفت شناسی دوره قرون وسطی ,
روان شناسی ادراک(اصطلاح وابسته) ,
روانش شناسی از دیدگاهی تجربی ,
اضافه ادراکی ,
اضافه ذهنی ,
پدیدارهای جسمانی ,
حیث التفاتی ادراک ,
متعلق مثالی ,
ادراک معدومات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
نظریه حیث التفاتی (اضافی بودن) ادراک مهم ترین و تاثیرگذارترین اندیشه فرانتس برنتانو است. او این نظریه را ابداع نکرد؛ بلکه دیدگاهی را که ریشه اش به ارسطو، فیلسوفان اسلامی و فیلسوفان مدرسی قرون وسطی باز می گشت، احیا و آن را به فلسفه جدید غرب معرفی نمود و خود نیز به تکمیل و گسترش آن همت گمارد. این نظریه از عناصر اصلی پدیدار شناسی ادموند هوسرل است. دیدگاه اولیه برنتانو درباره حیث التفاتی (اضافی بودن) ادراک در 1874 در مهم ترین اثر او، روان شناسی از دیدگاهی تجربی، به رشته تحریر درآمد. او با انگیزه نشان دادن برتری و استقلال روان شناسی نسبت به علوم طبیعی، تفاوت اساسی موضوعات روان شناسی، از جمله ادراک، را با موضوعات علوم طبیعی مثل رنگ و صدا، در اضافی بودن موضوعات روان شناسی عنوان کرد. به نظر او، ادراکات ما، مثل دیدن و شنیدن همواره درباره متعلق هایی هستند که «وجود ذهنی» دارند نه وجود واقعی. برنتانو در مطالبی که به چاپ 1911 کتابش افزود، دیدگاه اولیه اش را تغییر داد. در دیدگاه جدید، او هم چنان بر اضافی بودن ادراک تاکید ورزید، ولی دست از ذهنی بودن متعلق ادراک برداشت. تفاوت اضافه ادراکی با سایر اضافه ها در این است که در اضافه های دیگر، مثل کوچک تر یا بزرگ تر بودن، لازم است هر دو طرف اضافه واقعا وجود داشته باشند، ولی در اضافه ادراکی، تنها وجود ادراک کننده الزامی است. متعلق ادراک ممکن است اصلا وجود نداشته باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نگاهی به معنای عینیت معرفتی از دیدگاه کانت
نویسنده:
زهرا پورسینا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عینیت معرفتی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه کانت
کلیدواژههای فرعی :
ذهن و عین ,
فاهمه ,
فاعل شناسا ,
ایدئالیسم استعلایی ,
مقولات فاهمه ,
فاعل و متعلق شناسا ,
شهود تجربی ,
عرض ,
جوهر ,
قضایای تحلیلی ,
قضایای ترکیبی ,
شهود حسی(قسیم شهود عقلی و محض) ,
حس(قوه حاسه) ,
عقل(قوه عاقله) ,
نومن((اصطلاح وابسته)، مقابل فنومن) ,
فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن) ,
ضرورت ,
اخلاق کانت ,
کلیت حکم تجربی ,
حکم تجربی عینی ,
ایده آلیسم تجربی ,
فیزیک نیوتن ,
قضایای معنادار ,
ظرف زمان ,
ظرف مکان ,
شهود پیشینی مکان ,
شهود پیشینی زمان ,
وحدت بخشی معرفت ,
وحدت ترکیبی کثرات ,
آگاهی نفسانی ,
خودآگاهی استعلایی ,
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
یکی از ویژگی های فلسفه کانت سنگینی و پیچیدگی فوق العاده آن است. این سنگینی و دیریابی، در متون شارحان کانت هم کم و بیش به چشم می خورد، به گونه ای که مراجعه به آثار شارحان نیز مشکل را برطرف نمی سازد. آن چه در این مقاله عرضه می شود، از یک سو، کوششی است برای تبیین مساله عینیت معرفتی از دیدگاه کانت، و از سوی دیگر، تلاشی است برای طرح روشن آن چه کانت در این خصوص در صدد بیان آن است. سعی نگارنده در این مقاله تبیین این نکته است که چگونه کانت با وجود محال دانستن معرفت به واقعیت فی نفسه می تواند از عینیت معرفتی سخن بگوید. البته لازم به ذکر است که پرداختن دقیق و کامل به بحث عینیت در نظام فلسفی کانت، از حوصله این مقاله خارج است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 13
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید