جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
کتب کلام شیعه
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
تعداد رکورد ها : 1108
عنوان :
التعجب فی الامامة (نسخه خطی)
نویسنده:
ابی الفتح محمد بن علی بن عثمان الکراجکی؛ خطاط: محمدعلیبن عبدالکریم مروزی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
کلام شیعه
,
کلام امامیه
,
امامت
,
کلام و عقاید شیعه
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
کتب شیعه امامیه ,
کتب کلام شیعه ,
کتب شیعه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمد بن علی کراجکی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
احتجاج - ج1 (طبع شریف رضی)
نویسنده:
ابو منصور احمد بن علی بن ابی طالب الطبرسی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
انتشارات الشریف الرضی,
کلیدواژههای اصلی :
کتب کلام شیعه
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اجتهاد فی مقابل النص
نویسنده:
عبدالحسین شرف الدین؛ محقق: ابومجتبی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
نسخه متنی
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: ابومجتبی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
منابع اهل سنت
,
امامت
,
مطاعن خلفای ثلاثه
,
احقیت علی به خلافت
,
عقاید شیعه امامیه
,
احادیث امامت امام علی(ع)
,
امامت به نص رسول الله ( ص )
,
حقیت امامت علی علیه السلام
,
خلافت امام علی(ع)
,
مخالفت با نص
,
امامت امام علی(ع)
,
مخالفت صحابه با پیامبر (ص)
,
افضلیت امام علی(ع)
,
افضلیت امام علی(ع) بر خلفاء راشدین
,
احادیث و روایات
,
اصطلاحنامه تاریخ اسلام
,
احادیث اهل سنت
,
اجتهاد مقابل نص
,
اثبات امامت امام علی (ع)
,
13. علم کلام
,
صحابه پیامبر(ص)
,
کتب کلام شیعه
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
سید عبدالحسین شرف الدین موسوی عاملی
شماره ديويي:
297/452
چکیده :
«النص و الاجتهاد» یا «الاجتهاد فی مقابل النص» کتابی در موضوع امامت و خلافت نوشته سید عبدالحسین شرف الدین عاملی، از علمای لبنان است. این کتاب در اثبات حقانیت و برتری امام علی (ع) و بیان حدود صد مورد از مخالفت های خلفا و برخی صحابه با قرآن و صریح (نص) گفتار رسول خدا (ص) است. نویسنده بدون قضاوت درباره انگیزه این مخالفت ها، تنها به بیان موارد آنها از منابع اصلی اهل سنت می پردازد. این کتاب در هشت فصل، ۱۰۰ مورد اجتهاد در مقابل نص (اعمال نظر شخصی در مقابل کلام صریح پیامبر) را که خلفا، حاکمان و برخی از بستگان آنان، در زمان رسول خدا یا بعد از رحلت آن حضرت مرتکب شدند، برمی شمرد و قضاوت را به مخاطب واگذار می کند. شرف الدين در مورد هر یک، نظرات علمی، تحقیقی و منتقدانه خود را بیان می کند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
أجوبة الشبهات الكلامية المجلد 1 : التوحید
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملكي؛ مترجم: اسعد مندی کعبی
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
عراق - کربلاء: دار الکفیل,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
عقاید شیعه امامیه
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
01. خداشناسی (کلام) ,
ادله توحید (کلام) ,
برهان حدوث ,
برهان حرکت ,
برهان صدیقین ,
برهان نظم ,
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات ,
احکام واجب الوجود ,
تجلی الهی ,
شبهات کلامی ,
شبهات در مورد خداشناسی ,
فطرت جاودان طلبی ,
چکیده :
دفتر اول أجوبة الشبهات الكلامية، تعریب شده کتابی است که با زبان فارسی به بررسی شبهات پیرامون توحید، میپردازد. این کتاب اثر محمد حسن قدردان قراملکی است. رویکرد کتاب حاضر هر چند نقد شبهات است اما نقد شبهات بدون ارائه و اثبات اصل موضوع یعنی وجود خداوند و توحید میسور نیست، لذا به صورت اجمال و ساده نخست براهین خداشناسی و توحید به منصه اثبات می رسد، آنگاه در ذیل هر برهان شبهه های آن نیز مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرد. خواننده با مطالعه این کتاب با دلایل خداشناسی، اصل توحید و هم چنین صفات خدا با بیان کوتاه و به صورت مستدل و مبرهن و در عین حال ساده آشنا می شود؛ همچنین به سستی شبهات و پرسشهایی که در این مقوله در سده های گذشته و معاصر مطرح بوده که امروزه از طرق گوناگون مثل اینترنت، ماهواره، کتاب و جزوه شنیده می شود پی می برد. شماره شبهه هایی که در این تحقیق درباب خداشناسی مطرح شده به عدد نود می رسد. دفتر اول به مبحث خداشناسی اختصاص دارد که در فصل اول به عنوان کلیات، نکاتی به صورت مقدمه تبیین می شود. فصل دوم به براهین خداشناسی می پردازد که بعد از تبیین مختصر اصل برهان، شبهات ناظر بر این دلیل نقل و نقد می شود. فصل سوم به نقد شبهات کلی و عمومی و همچنین پاسخ پرسشهایی در باب اصل وجود خدا و چگونگی آن اختصاص پیدا کرده است. فصل چهارم بحث یکتاپرستی را تعقیب می کند که در آن بعد از تبیین توحید و اقسام آن و همچنین دلایل توحید، شبهات مختلف ناظر بر آن مورد تحلیل و نقد قرار می گیرد. فصل پنجم حاوی بحث صفات خدا و نقد شبهات آن است که در آن بعد از تبیین بحث صفات و اسمای خداوند، شبهات ناظر به صفات در ذیل شش عنوان نقد و نقد می شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حقيقة الاعتبار بين الاطروحة القديمة و الاطروحة الجديدة المجلد 1 و 2 : اصول الاستنباط العقائد فی نظریة الاعتبار؛ حقيقة الاعتبار فی نظریة المعرفة
نویسنده:
محمد سند؛ تقریر نویسان: محمدحسن رضوي، علي تميمي
نوع منبع :
کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار الاميرة,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه فلسفه
,
کتب کلام شیعه
,
فاقد چکیده
کلیدواژههای فرعی :
حسن و قبح ,
ولایت تشریعی ,
حسن و قبح عقلی ,
انکار حسن و قبح ,
غایت ,
اعتبار ذهبیه ,
هستی شناسی اسلامی ,
حسن و قبح از نظر علامه طباطبایی ,
فلسفه اسلامی ,
اعتبار منابع استنباط ,
معرفت بشری ,
برهان لمّی مطلق ,
برهان لمّی غیر مطلق ,
قلمرو معرفت بشری(اصطلاح وابسته) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
اعتبار حسن و قبح ,
اعتبار ادراک واضح و متمایز ,
اندیشه فلسفی ابن سینا ,
چکیده :
.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رسائل المحقق الکرکی المجلد 1 : مخطوطات مکتبة آیهاللهالمرعشی العامه؛ ۳۳.
نویسنده:
تالیف علیبن الحسین الکرکی ؛ تحقیق محمدالحسون ؛ اشراف محمود المرعشی.
نوع منبع :
کتاب , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: کتابخانه عمومی حضرت آیهالله عظمی مرعشی نجفی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
13. علم کلام
,
فقه جعفری
,
کتب کلام شیعه
,
کتب فقه شیعه
کلیدواژههای فرعی :
احکام طهارت ,
احکام نجاسات ,
احکام نفاس ,
احکام قبله ,
احکام معاملات ,
احکام قرض ,
احکام ظهار ,
احکام عهد ,
احکام طلاق ,
احکام ضمان ,
احکام رهن ,
احکام مزارعه ,
احکام مساقات ,
احکام نکاح ,
احکام وقف ,
احکام جماع ,
احکام جعاله ,
احکام وضو ,
احکام غُسل ,
احکام تیمم ,
احکام غسل جنابت ,
احکام غسل حیض ,
احکام نماز ,
احکام وقت نماز ,
احکام نماز قضا ,
احکام نماز جمعه ,
احکام نماز مسافر ,
احکام سهو در نماز ,
شماره ديويي:
297/342
چکیده :
الرسالة النجميّة در آثار و تأليفات به جاى مانده از بزرگانى همچون ابو الصلاح حلبى (م ۴۴٧ هـ ق) در الكافى فى الفقه، شيخ طوسى (م ۴۶٠ هـ ق) در الاقتصاد، ابن حمزه حلبى (م ۵٨۵ هـ ق) در غنية النزوع و غير آن مباحث كلامى و فقه در يك كتاب جمع شدهاند. يكى از اين كتابها، الرسالة النجمية مىباشد. اين كتاب دربردارنده مباحث كلامى اصول پنجگانه مذهب شيعه (توحيد، نبوت، امامت، عدل، معاد) و احكام فقهى نماز به صورت بسيار مختصر است. اگرچه اين كتاب از نظر حجم كوچك و مختصر است و مباحث فقهى آن به سبك فقه رسالهاى نوشته شده است امّا از نظر محتوا و مباحث مطرح شده در آن عميق و گسترده است. در قسمت فقه آن در ابتداى ورود به بحث نماز آمده است: يجب على كل مكلف ان يعرف ما كلّف به من العبادات و اعظمها الصلاة: بر هر مكلفى، شناختن آن عباداتى كه به آنها مكلّف شده است واجب است و بزرگترين اين عبادات نماز است. اين كتاب توسط شاگرد مؤلف شيخ حسين بن على أو الى هجرى (زنده در ٩۵٠ هـ ق) شرح زده شده و آن را الكواكب الدريّة فى شرح الرسالة النجميّة نام نهاده است. در ابتداى شروع مسائل نماز، هفت نماز واجب و سپس تعداد نمازهاى يوميّه و علل شكسته شدن نماز ذكر شده است. پس از آن به مباحث مربوط به طهارت (وضوء، غسل، تيمم) و برطرف كردن نجاست به صورت مختصر پرداخته شده است. سپس پنج مقدمه ديگر نماز (پوشانيدن بدن، وقت نماز، مكان نمازگزار، آنچه سجده بر آن صحيح است، قبله) مطرح شده است و مستحباتى مثل اذان و اقامه ذكر نشده است. پس از بحث مقدمات نماز، مسائل مربوط به كارها و واجبات نماز ذكر شده و در آخر نيز نماز جمعه، نماز آيات، نماز ميت، نماز نذر و شبيه آن مختصرا بيان شده است. الرسالة الجعفرية در اين كتاب احكام، مقدمات و شرايط نماز با به بهترين عبارتها و دقتى كمنظير بيان شده و به سبك فقه رسالهاى نوشته شده است. مطالب كتاب شامل يك مقدمه و چهار باب و يك خاتمه است. در مقدمه، تعريف حقيقت نماز آمده. در ابواب چهارگانه، طهارة، مقدمات نماز، افعال و كارهاى نماز، و توابع نماز مطرح شده است. در خاتمه نيز ساير نمازها ذكر شدهاند. رسالة صلاة الجمعة در اين كتاب دلائل جواز و حرمت نماز جمعة در زمان غيبت امام معصوم (ع) مطرح شده و مؤلف پس از بررسى اين دلائل نظريه وجوب اقامه نماز جمعه با حضور فقيه جامع الشرائط انتخاب نموده است. وى در مقدمه كتاب علت تأليف آن را اينگونه ذكر نموده است: فقد طال تكرر سؤال المترددين الىّ عن حال شرعية صلاة الجمعة فى هذه الازمان الّتى منى اهلها بغيبة الامام عليه صلوات الله الحىّ القيوم و انّها على تقدير الشرعيّة ما الّذى يعتبر لصحّتها و إجزائها عن صلاة الظهر و اظهر و عندى فى مرات كثيرة ان الناس فى ذلك كالمتحيرين لا يدرون ما يصنعون و لا يعلمون اى طريق يسلكون در اين زمانى كه مردم از نعمت حضور امام زمانشان كه زنده و پابرجاست، محروم هستند از اقامهء نماز جماعت در غيبت آن امام (ع) مكررا از من سؤال مىكنند و بر فرض جواز اقامه نماز از شرايط معتبر در اقامه آن و كافى بودن آن به جاى نماز ظهر جمعه نيز سؤالاتى دارند و من بارها مردمى را ديدهام كه مثل افراد متحير نميدانند چه كنند و از چه راهى بروند. اين كتاب به سبك فقه استدلالى نوشته شده و علاوه بر بيان آيات، روايات، و اقوال فقهاء، مباحث اصولى نيز مستقلا در آن مطرح شده است. اين كتاب از مهمترين آثار به جاى مانده از وى در بيان دخالت و نظارت و حضور فقيه جامع الشرائط در ادارهء حكومت و نظام اسلامى است. كتاب از سه باب و يك خاتمه تشكيل شده است. باب اول نيز از سه مقدمه تشكيل شده است در مقدمه اول بحث اصولى در مورد اينكه آيا پس از برطرف شدن حكم وجوبى، انجام آن كار جايز است يا حكم ديگرى دارد مطرح شده است. در مقدمه دوم اتفاق اصحاب بر اينكه فقيه عادل جامع الشرائط در هر آنچه كه نيابت در آن مدخليت دارد از طرف ائمه ع نائب هستند، اثبات شده است در مقدمه سوّم به اثبات اينكه از شرائط نماز جمعه امامت امام معصوم ع يا فقيه جامع الشرائط است پرداخته شده است امّا در باب دوّم پس از طرح و بررسى اوله قائلين به جواز و منع نماز جمعة، مؤلف نظريه جواز نماز جمعه را پذيرفته است. در باب سوّم اجماع اماميّة بر اينكه نماز جمعة به جز با حضور فقيه جامع الشرائط واجب نيست طرح شده است. در خاتمه نيز اوصاف فقيه نائب از امام زمان ع كه وى آن را در ١٣ وصف محضر دانسته است ذكر شده است. رد و تأييد كتاب صلاة الجمعة محقق كركى پس از تأليف اين كتاب، در تأييد و رد آن كتابهاى زيادى نوشته شده كه بعضى از آنان از خاندان محقق كركى هستند كه به آنها اشاره مىشود: همچون رساله جعفرية و قاطعة اللجاج و ساير آثار محقق كركى، توسط شيخ ابراهيم قطيفى در رد اين كتاب نيز صلاة الجمعة قطيفى نوشته شد كه در آن وجوب نماز جمعه با وجود فقيه جامع الشرائط رد شده است رسالة صيغ العقود و الإيقاعات كتاب كوچكى است كه الفاظى را كه در عقود و ايقاعات واجب است تلفظ شود، بيان نموده است. اين كتاب به سبك فقه رسالهاى و بسيار مختصر نوشته شده است و مؤلف در پايان آن در مورد تفصيل مطالب آن مىنويسد: و احكام جميع ذلك مذكورة فى معادنه من كتب الاصحاب رحمهم الله فليطلب هناك. كتاب از دو قسمت عقود و ايقاعات تشكيل شده است و مؤلف پس از بيان اقسام هر كدام از آن دو به بيان الفاظى كه براى هر كدام از اين اقسام نياز است پرداخته است. مطالب كتاب به دو بخش عقود و ايقاعات تقسيم شده است. بخش عقود شامل بيع، قرض، رهن، صلح، ضمان، حوالة، كفالة، وديعة، عارية، وكالت، سبق و رمى، جعالة، شركت، مضاربة، اجارة، مزارعة، مساقات، هبة، صدقة، عمرى، تحبيس، وقف، وصيت، نكاح، كتابة و ايقاعات شامل طلاق، رجعة، ظهار، ايلاء، لعان، عتق، تدبير، ايمان، نذور، عهود، حجر، شفعة، حكم مؤلف اقرار را از ايقاعات ندانسته است بلكه آن را إخبار دانسته است و ايقاعات را از نوع انشاء دانسته است. الرسالة الرضاعيّة در اين كتاب احكام مربوط به محارم فرزندان رضاعى بررسى شده و پس از بيان ١٣ صورت آن كه بين فقهاء اتفاق نظر وجود دارد، در سه مورد اختلافى آن مباحثى مطرح شده است. سبك تأليف كتاب فقه استدلالى است و آيات و روايات و اقوال فقهاء به سبكى عالمانه و با متنى روان مورد بررسى و استناد واقع شده است. مؤلف در صفحه ٢١٨ و ٢١٩ كتاب پس از رد نسبتهاى ناآگاهانه بعضى نظريات و فتواها به شهيد اول مىنويسد: قد رأيت فى عصرى كثيرا من الحواشى و القيود منسوبة اليه (الشهيد الأوّل) رحمه الله و انا اجزم بفساد تلك النسبة و السر فى ذلك تصرف الطلبة الذى تعز سلامته من الزيادة و النقصان و الخطأ و ما هذا شأنه، كيف يجوز ان يجعل قولا لأحد من المعتبرين، او يحترأ (يجترأ) به على مخالفة الاجماع. و در مقدمه كتاب نيز آمده است از آنجايى كه بعضى از اهل علم فتواى به حرام شدن زن شيرده بر شوهرش به سبب شير دادن بعضى از بچهها دادهاند در حاليكه اين فتوا مبناى علمى از قرآن، سنت، اجماع با اقوال فقهاء معتبر نداشته است و از طرفى اين فتوا را به شهيد اول نسبت دادهاند و من اطمينان به فساد اين نسبت دارم و در مقام جوابگوئى برآمدهام و با بيان آيات و روايات و كلام فقها، نادرست بودن اين نظريه را اثبات مىنمايم. پس از تأليف اين كتاب، شيخ ابراهيم قطيفى (زنده در ٩۴۵) در نقد و رد كلام محقق ثانى، كتاب مستقلى را تأليف نموده است كه در آن مراعات احترام محقق ثانى را ننموده است. صاحب اعيان الشيعه سيد محسن امين در مورد كتاب شيخ ابراهيم مىنويسد: قد اساء فيها الأدب و تكلم بما لا يليق بالعلماء. كتاب الرضاعية شيخ ابراهيم قطيفى همانطور كه گذشت، شيخ ابراهيم قطيفى در رد بر اين كتاب، كتابى نوشته است كه صاحب اعيان الشيعه در ج ٨ صفحه ٢١١ به نقل بعضى از عبارتهاى آن پرداخته است. وى در آنجا مىنويسد: قد اساء فيها الأدب و تكلم بما لا يليق بالعلماء. براى روشن شدن اين مطلب بعضى از عبارتهاى شيخ ابراهيم در مورد محقق كركى ذكر خواهد شد. ان الرجل المعاصر (يعنى محقق كركى) الذى هو عن معرفة الدقائق بل عن ادراك الحقائق قاصر، تكلم بكلام رث و حشو لا طائل تحته. در جاى ديگر: هذا الرجل لاضطرابه لا يبالى بما قال و بما قيل و لقلّة فهمه لا يدرى ما اسلف و لا ما أسلفه. و در جاى ديگر مىنويسد: هذا الرجل يخبط خبط عشواء و لا يتأمل المعنى و يعترض على الفضلاء فى غير موضع الاعتراض پس از بيان توهينهاى ديگرى كه سيد محسن امين از وى نقل كرده است مىنويسد: فانظر و اعجب الى هذه الجرأة العظيمة من القطيفى على الشيخ على الكركى... مؤلف در ابتدا ١٣ فرض براى شير دادن را بيان و بررسى مىنمايد و با دلائل مختلفى مثل اصالة البرائة، عموم آيات قرآن، اجماع، استصحاب، اصالة الاحتياط، انتفاء مقتضى تحريم و نظائر آن به بررسى آنها پرداخته است. و سپس سه مسئله اختلافى را بررسى نموده كه عبارتند از: ١-تحريم مادربزرگهاى بچه شيرخوار نسبت به شوهر زنى كه بچه را شير داده است ٢-تحريم خواهران بچه شيرخوار بشرطى كه از يك پدر باشند نسبت به شوهر زنى كه بچه را شير داده است ٣-تحريم دختران نسبى و رضاعى مردى كه زنش بچه را شير داده و همينطور دختران نسبى و رضاعى زن شيرده نسبت به پدر بچه شيرخوار.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اصول العقائد في الاسلام المجلد 1 و 2
نویسنده:
مجتبى موسوی لاری؛ تعریب: محمد هادی یوسفی غروی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
لبنان: دار الاسلامية,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصول عقاید شیعیان
,
عقاید شیعه امامیه
,
13. علم کلام
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
01. خداشناسی (کلام) ,
پیامبر شناسی ,
توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) ,
جبر و اختیار(کلام) ,
صفات الهی ,
نبوت ,
شناخت خدا ,
خاتمیت ,
شناخت صفات الهی ,
عدل الهی ,
قدرت الهی ,
نبوت حضرت محمد (ص) ,
خاتمیت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله ,
قضا و قدر ,
چکیده :
کتاب «اصول العقائد فی الاسلام» تالیف سید مجتبی موسوی لاری به زبان عربی است. در این كتاب مباحث مربوط به اصول دین (توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد) به صورت پرسش و پاسخ و به زبان عربی تدوین شده است. هر یك از این اصول در یك فصل توضیح داده می شود. از جمله موضوعات مطرح شده در جلد 1 و 2 عبارتند از: معرفت خالق و شناخت صفات او، عدل الهي، علم الهي، قدرت الهي، جبر و اختيار، قضا و قدر، رسالت انبياء بخصوص نبوت پيامبر (ص) و سرّ خاتميت نبي اسلام.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم الائمة المعصومين : مقاربة فلسفية كلامية؛ رسالة نالت شهادة الماجستیر فی الفلسفة و الالهیات بدرجة ممتاز
نویسنده:
خليل رزق
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار الهادی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
امام شناسی
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
علم امام به شهادت ,
علم حصولی ,
علم امام به احکام ,
علم امام به اسم اعظم ,
علم امام به بلایا ,
علم امام به تدبیر ,
علم امام به جمیع علوم ,
علم امام به حاجات مردم ,
علم امام به صناعات ,
علم امام به طریق حکم ,
علم امام به مسایل دین ,
علم غیب امام ,
وجوب عالمیت امام ,
حدود علم امام ,
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات ,
منشاء علم امام ,
حقیقت علم امام ,
احادیث علم امام(ع) ,
علم الهی ,
علم امام به جمیع علوم ملائکه ,
علم حضوری امام(ع) ,
علم فعلی امام ,
چکیده :
علم الأئمة المعصومین علیهم السلام (مقاربة فلسفیة کلامیة)، کتابی است به زبان عربی که به مروری قرآنی و روایی بر ابعاد علم امام معصوم و امامت وی میپردازد. این کتاب اثر خلیل رزق (خلیل عبدالأمیر رزق العاملی) عضو شورای مرکزی و اجرایی حزب الله لبنان است و انتشارات دار الهادی نشر آن را به عهده داشته است. مباحثی کتاب عبارتند از: فصل اول: پژوهشهای مقدماتی در رابطه با امامت و علم امام علیه السلام مبحث اول: تبیین مراد از امام علیه السلام و امامت در این بحث - مفهوم لغوی امامت و امام علیه السلام؛ - مفهوم امامت و امام علیه السلام در قرآن کریم؛ - مفهوم امامت و امام علیه السلام نزد متکلمین؛ - تشیع و امامت. مبحث دوم: منظور از علم امام علیه السلام چیست؟ - تعریف امام علیه السلام؛ - علم حضوری و علم حصولی؛ - علم ذاتی خداوند متعالی نسبت به اشیاء؛ - علم خداوند متعالی حصولی است یا حضوری. مبحث سوم: اختلاف نظر در خصوص علم امام معصوم علیه السلام - علم لدنی؛ - علم خداوند متعال و تفاوت آن با علم امام معصوم علیه السلام؛ - جایگاه علم امامان معصوم علیهم السلام در سخنان علمای تشیع؛ فصل دوم: شروع پژوهش در خصوص علم امام علیه السلام و ادله عقلی و نقلی آن مبحث اول: آغاز پژوهش در خصوص علم امامان معصوم علیهم السلام - بررسی علم معصوم علیه السلام و انواع آن در روایات؛ - امام علیه السلام و استمرار رسالت با علم ایشان؛ مبحث دوم: دلائل عقلی بر ضرورت علم امام علیه السلام - اشکالاتی در خصوص دلائل عقلی و پاسخ آنها؛ - موارد تکمیلی ادله عقلی. فصل سوم: منابع علم امام معصوم علیه السلام مبحث اول: میان پیامبرصلى الله عليه وآله وسلم و امام علیه السلام - پیامبران و وحی. مبحث دوم: منابع علم - علم کامل و بی نقص نسبت به قرآن کریم؛ - وراثت از پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم؛ - به ارث بردن علم از امام علی علیه السلام؛ - روح القدس؛ - الهام و سخن فرشتگان؛ - ستونی از نور. فصل چهارم: گستره علم امام علیه السلام و وسعت آن مبحث اول: روایت ثقلین و دلالت آن بر علم امام علیه السلام و مقدار آن - در تبیین عبارات روایت؛ - منظور از عترت در روایت؛ - دلالت روایت بر اثبات علم امام علیه السلام؛ - مراتب علم قرآنی نزد امام علیه السلام. مبحث دوم: مفهوم کلی گستره و وسعت علم امام علیه السلام - گروه اول: روایاتی که بر آگاهی ایشان علیهم السلام نسبت به لوح محفوظ دلالت دارند؛ - گروه دوم: روایاتی که دلالت دارند بر اینکه امامان معصوم علیهم السلام سرپرستان امر خداوند متعال و معدن علم خداوندی هستند؛ - گروه سوم: روایاتی که صراحت دارند بر اینکه امامان معصوم علیهم السلام دارای اسم اعظم و علم کتاب میباشند؛ - گروه چهارم: روایاتی که با صراحت امامان معصوم علیهم السلام را شجره نبوت و خاندان رحمت و معدن علم معرفی میکنند؛ - گروه پنجم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را وارثان علم حضرت آدم علیه السلام، علم اولواالعزم از فرستادگان و هم چنین علم تمامی پیامبران علیهم السلام میدانند؛ - گروه ششم: روایاتی که با صراحت امامان علیهم السلام، را وارثان علم پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم معرفی میکنند؛ - گروه هفتم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را از تمامی پیامبران علیهم السلام داناتر میدانند؛ - گروه هشتم: روایاتی که می فرمایند امامان معصوم علیهم السلام علم آسمان و زمین و بهشت و دنیا را میدانند، و اینکه آنها علم گذشته و آینده تا روز قیامت را میدانند؛ - گروه نهم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را دارای تمامی کتب آسمانی فرو فرستاده شده از آسمان میدانند؛ - گروه دهم: روایاتی که برای خداوند متعال دو علم معرفی میکنند؛ - گروه یازدهم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را دارای صحیفه جامعه، علم جفر و مصحف فاطمه میدانند؛ - گروه دوازدهم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را دارای علم غیب میدانند؛ - گروه سیزدهم: روایاتی که از ارواح امامان معصوم علیهم السلام سخن میرانند؛ - ادله مخالفان با گستردگی علم امام علیه السلام؛ - بررسی ادله نفی کنندگان گستردگی علم امام علیه السلام؛ فصل پنجم: امام علیه السلام علم غیب مبحث اول: آگاهی امام علیه السلام نسبت به غیب مبحث دوم: قرآن کریم و علم غیب فصل ششم: آگاهی امام علیه السلام نسبت به زمان شهادت خود مبحث اول: علل این پژوهش مبحث دوم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را نسبت به زمان فوت خود آگاه میدانند - اشکال ابن تیمیه در ماجرای مبیت؛ - دیدگاه علامه طباطبایی در بیان سازگاری میان آگاهی نسبت به غیب و رفتار ظاهری؛ - جمعبندی در پاسخهای سید خراسانی نسبت به اشکال به هلاکت انداختن معصوم علیه السلام خود را در هلاکت؛ فصل هفتم: مسأله سهو نسبت به پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم و امامان معصوم علیهم السلام مبحث اول: علت بحث در خصوص سهو پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم و امامان معصوم علیهم السلام مبحث دوم: مراتب عصمت و مراحل آن مبحث سوم: عصمت و تطبیق آن در شریعت (مسأله سهو)
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صيانة القرآن من التحريف
نویسنده:
محمد هادي معرفت
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: مؤسسة التمهید,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تحریف ناپذیری قرآن
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
عدم تحریف قرآن ,
عقاید شیعه امامیه ,
تحریف کتب آسمانی ,
تحریف عهدین ,
تحریف انجیل ,
تحریف تورات ,
اعجاز عدم تحریف قرآن ,
دیدگاه شیعه در باب قرآن ,
شبهه تحریف قرآن ,
اختلاف قرائات و تحریف قرآن ,
دلایل تحریف قرآن ,
دلایل عدم تحریف قرآن ,
دیدگاه علمای شیعه درباره تحریف قرآن ,
دیدگاه علمای اهل سنت درباره تحریف قرآن ,
شابک (isbn):
978-964-90596-0-0
چکیده :
صیانة القرآن من التحریف تألیف آیت الله محمد هادی معرفت است که در مورد عدم تحریف در قرآن بحث می کند. با توجه به اینکه مساله تحریف ناپذیری قرآن از طرف علماء شیعه امری مسلم و قطعی است و اکثر قریب به اتفاق علماء بر این مطلب تصریح نمودهاند، اما از آنجا که جناب حاجی نوری در کتاب فصل الخطاب ، مساله تحریف قرآن را (از طریق اخبار ) مطرح نموده و این موضوع، مستمسک مخالفین شیعه قرار گرفته و باعث شده که قول به تحریف شدن قرآن را به علماء شیعه نسبت دهند، مؤلف محترم در این کتاب، سعی نموده اولا: با ذکر اقوال علماء شیعه و ثانیا با بررسی کتاب فصل الخطاب (اعم از مدارک کتاب ایشان و روایاتی را که به آنها استناد نموده) ساحت شیعه را از این اتهام پاک نماید شکر الله مساعیه. این کتاب شامل یک مقدمه و ده فصل میباشد که فهرست مطالب آن به شرح ذیل است مقدمه کتاب: که در آن علت و هدف از نوشتن کتاب، بیان شده فصل اول: تحریف در لغت و اصطلاح. فصل دوم: خلاصه دلایل بطلان شبهه تحریف فصل سوم: بیان کلام بزرگان شیعه (پیرامون عدم تحریف قرآن) فصل چهارم: گواهی بزرگان اهل سنت به پیراستگی شیعه از قول به تحریف فصل پنجم: تحریف در کتب عهدین فصل ششم: تحریف در نزد فرقه حشویه فصل هفتم: تحریف در نزد اخباریون فصل هشتم: پندارهای صاحب کتاب فصل الخطاب (حاجی نوری) فصل نهم: کتابهایی که حاجی نوری به آنها اعتماد نموده فصل دهم: روایاتی که حاجی نوری در کتاب خود ذکر نموده است. کتاب صیانة القرآن من التحریف- پیرامون رد شبهه قول به تحریف است که از طرف اهل سنت به علماء شیعه نسبت داده شده است محور اصلی در این کتاب موضوع تحریف ناپذیری قرآن است که مؤلف محترم پس از تعریف تحریف و اقسام آن به نقد و بررسی کتاب فصل الخطاب حاجی نوری میپردازد. برخی از ویژگیهای کتاب به شرح ذیل است: ۱- در فصل هفتم- ابتدا پندارهای حاجی نوری صاحب کتاب فصل الخطاب در خصوص تحریف قرآن را ذکر سپس مورد نقد و بررسی قرار میدهد. ۲- در فصل هشتم- کتابهایی را که حاجی نوری به آنها استناد نموده نقد و بررسی مینماید ۳- در فصل دهم- تعداد روایاتی را که حاجی نوری به آنها تمسک نموده ذکر و سپس از نظر سندی مورد بررسی قرار میدهد ۴- در فصل سوم: حدود ۳۰ قول از اقوال علماء شیعه از گذشته تا زمان حال (از شیخ صدوق رحمة ا. . علیه تا امام خمینی (قدس سره) را ذکر مینمایند که مساله تحریف ناپذیری قرآن را متذکر شدهاند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عين اليقين الملقب بالانوار و الاسرار المجلد 1 و 2
نویسنده:
محمد بن مرتضی كاشاني؛ مصحح: رضا عیاش
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
لبنان/ بیروت: دار المحجة البیضاء,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
عقاید شیعه
,
کتب کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
ایمان و کفر ,
وجود و عدم ,
احکام خداشناسی ,
حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam ,
تجرد نفس ناطقه ,
وجدان خیر و شر ,
جنت آدم(ع) ,
لذت و الم ,
حرکت و سکون ,
جهل و علم ,
حیات و موت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی
شابک (isbn):
978-614-426-003-6
چکیده :
کتاب «عین الیقین»، یکی از آثار مهم و فاخر مرحوم ملامحسن فیض کاشانی است که به زبان عربی تالیف نموده است. طبق آنچه خود فيض در مقدمهى كتاب گفته موضوع كتاب آن دسته از عقايدى است كه عقل در آنها استقلال داشته و براى ادراكشان نيازى به ادله شرعى نمىباشد. فيض مطالب كتاب را به دو قسم تقسيم كرده است كه قسم اول آن در اصول علم و قسم دومش در علم به آسمانها، زمين و آنچه كه در مابين آنها است، مىباشد. او مقدمهاى دارد كه خود مقدمه پنج بخش دارد، بخش اول اشارهاى است به فضيلت علم توحيد و شرافت اهل آن و همين طور چگونگى تحصيل علم توحيد. وى شرف علم را به مقدار شرف معلوم مىشمارد و مىگويد رتبهى عالم به حسب رتبهى علم مىباشد. و معلومى بالاتر اجلتر و اعلىتر از خداوند متعال وجود ندارد. پس علم توحيد هم طبيعتاً بالاترين و با شرافتترين علم خواهد بود، كما اينكه اهل اين علم نيز افضل علما خواهند بود. وى براى اثبات اين سخن حق به چند آيهى قرآنى نيز استشهاد نموده، شرايط تحصيل اين علم را كه فراقت قلب، صفاى باطن، زهد در دنيا و متابعت شرع مىباشد در كنار تقواى الهى، بيان مىكند ادلهى اين سخن را نيز از آيات و روايات آورده، و بعد وارد قسمت دوم مقدمه كه در بيان قلت اهل الله و سختى و غموض اين راه است مىگردد. او پنج آيه را در سرآغاز اين بخش كه دلالت بر قلت عباد الله و كثرت جاهلان و منافقان دارند، آورده بعد ضمن توضيحاتى به چند روايت و آيه ديگر نيز استناد مىجويد. فيض كاشانى در سومين نكته مقدمهى كتابش اهميت كتمان سرّ توسط اهل الله را يادآورى كرده و از سلمان فارسى به عنوان نمونهاى براى مخزن اسرار الهى نام مىبرد. او رواياتى را از ائمه معصومين(ع) كه دعوت به كتمان اسرارشان و تقيّه در مواقع لازم نمودهاند، در ذيل عنوان اين بخش يادآورى نموده است. بيان اصناف مردم چهارمين نكتهى مقدمه است كه در واقع توضيحى بر آيهى شريفهى و كنتم ازواجاً ثلاثه مىباشد. مؤلف با استفاده از روايات، جايگاه تشيّع را در ميان انسانها تعيين مىنمايد. آخرين و پنجمين بخش مقدمه كتاب عيناليقين اختصاص به بيان جايگاه عقل و شرع دارد كه فيض در اين قسمت به نقل كلماتى از بزرگان اكتفا نموده است. براى مثال اين سخن را بدون ذكر گويندهاش مىآورد كه عقل هدايت نمىگردد، مگر با شرع و شرع تبيين نمىشود، مگر با عقل. عقل اساس است و شرع بنا، بنا نيز به جز با اساس تثبيت نمىگردد. اساس نيز بدون بنا غنى نمىگردد يا اين سخن امير عليهالسلام را كه فرمود العلم علمان، مطبوع و مسموع و لاينفع المسموع اذا لم يكن المطبوع، به عنوان تكملهاى ديگر بر سخنانش مىآورد. مقصد اول كتاب در اصول علم است. مؤلف در اين قسمت ابتدا به تشابهات كتاب و سنت مىپردازد. فيض اشارهاى به صورت و ظاهر داشتن هر سخن در عين قابليت دارا بودن روح و باطن دارد و در ضمن مطالبى كه در ذيل اين موضوع بيان مىكند به مثال و صورت روحانى موجودات در عالم ملكوت اشاره كرده و آن را دليل بر تكلّم انبيا با مردم به قدر عقول آنها مىداند. او مىگويد متشابهات كتاب و سنت همگى به ظاهرشان حمل گرديده و چيزى مستغنى از آن نمىباشد، پس هيچ نيازى به تأويل، تخييل و تمثيل نمىباشد. او به مثالهايى نيز اشاره كرده كه جزو متشابهات مىباشند؛ ولى فهم و مفهوم واقعى آنها نيز چندان مشكل نيست. فيض در ضمن ضوابط مهمّه كه به دنباله مطالب مقصد اول آورده، به دنبال اثبات جريان امور از مجراى طبيعتشان كه خواست خداوند متعال است، مىباشد وجود و عدم نيز ديگر مطلب مورد توجه مؤلف است كه وجود بحت و خالص مختص خداوند بوده و عدم بحث نيز ذاتى ندارد. كيفيت وجود ممكنات و واجب، اصالت وجود، اطلاق وجود و چگونگى عدم و معدوم و ماهيت آن از ديگر مطالبى است كه در اين بخش از نظر مؤلف گذشته است. علم، جهل و تعريف تبيين حدود و مفهوم واقعى آنها نيز از ديگر نكتههاى مقصد اول مىباشد. حصول صورة الشىء للعالم و ظهوره لديه مجرّداً عما يلابسه تعريفى است كه مرحوم فيض به علم بيان كرده است. وى از اين تعريف نتيجه مىگيرد كه علم به اجسام بما هى اجسام تعلق نمىگيرد، بلكه آنچه معلوم مىگردد وجودات خارجيه اجسام مىباشند. به عقيدهى فيض اجسام به منزله سايههايى براى موجودات غيبيهى قائم به ذات هستند كه نوعى اتحاد بينشان برقرار مىباشد. نكته بعدى مقصد اول نور و ظلمت است. تعريف نور نزد مؤلف عبارتست از الظاهر بنفسه و المظهر لغيره كه ظلمت نيز مقابل آن مىباشد. فيض كاشانى در ادامه مقصد اول، به مطالبى چون حيات و ممات كه تعريف حيات عبارتست از حى ما يساوق الفعل و الادراك كه ممات مقابل آن است، ايمان و كفر كه تعريف لغوىاش عبارتست از تصديق شىء طبق آنچه كه هست كه در واقع اين راجع به علم خواهد بود كه آن نيز نوعى از وجودات و تعريف شرعىاش همان تصديق خدا و ملائكه و كتب و رسلش مىباشد، خير و شر كه معنا و مفهومشان واضح بوده و نيازى به تعريف ندارند، لذت و ألم كه تعريف لذت ادراك الملائم و ألم هو ادراك للمنافى مىباشد، غنى و فقر كه اولى استقلال الشىء بذاته و دومى عدم استقلال الشىء بذاته مىباشد، هيات و تعيناتشان، واحد و كثير، متقدم و متأخر، قديم و حادث، قوت و مقابلش، سبب و مسبب، جوهر و عرض، ابعاد و جهات و حدودشان، حركت و سكون، زمان و آن، مكان و حيّز، اصول نشأت و كيفيت و نشأت يافتن آخرت از دنيا و وجوه فرق بين آن دو، مبدأ وجود و توحيد خداوند متعال و كيفيت افاضهاش وجود را اشاره دارد. دربارهى نشأت، فيض مىگويد عوالم زيادى وجود دارند كه تعداد آنها را غير از خداوند كسى نمىداند، لكن اصول عوالم سه تا مىباشند كه عبارتند از: 1 - عالم عقليهى روحانيه كه عالم غيب و جبروت نام دارد و اصحاب آن همان سابقون مىباشند. 2 - عالم خياليهى مثاليه كه همان عالم برزخ و ملكوت است و اصحاب آن اصحاب يمين مىباشند. 3 - عالم حسيّهى جسمانيّه كه عالم شهادت و ملك نام دارد و اصحاب آن شمال مىباشند. وى در ادامه به توضيح هر يك از اين عوالم سهگانه مىپردازد كه شواهدى نيز از كتاب و سنت به همراه دارد. مرحوم فيض مجموع عوالم سهگانه را بمنزلهى حيوان واحدى مىداند كه مشابه انسان است و بدان انسان كبير اطلاق مىشود. او آخرت را كه مجموعهاى از بهشت و جهنم است را نيز توضيح داده و چگونگى آنها را مشخص مىنمايد. وى در اين بخش غالب مطالب را از ابن عربى و استاد خود صدر المتألهين(ره) نقل مىكند. دربارهى مبدأ وجود نيز كه در واقع تبيين آيهى شريفه «هو الأول و الآخر و الظاهر و الباطن و هو بكل شىء عليم» است، توضيحاتى راجع به عرش و كرسى و تجلّى اسماء و صفات الهى بيان مى نمايد. همچنانكه اشاره شده، مقصد دوم كتاب در علم به آسمانها و زمين و آنچه در بين آنها مىباشد، است. بخش اول اين مقصد در هيئت عالم و اجرام بسيطهى آن مىباشد. فيض ابتدائاً تقسيم اجرام به بسيط و مركب را يادآورى كرد. مىگويد منظور از بسيط آن اجرامى هستند كه طبيعت واحده دارند؛ مانند آب، هوا و افلاك. مركب نيز جرمى است كه طبيعت مركب دارد يا جمع بين چند طبيعت مختلف است، به اختلاف قوا و طبايع؛ مانند بدن حيوانات. بسيط نيز خود بر دو قسم است كما اينكه اجسام بسيط نيز بر دو قسم مىباشند. مؤلف توضيحاتى راجع به اين اقسام دارد كه در قالب چند فصل و وصل مطرح گرديده است. حيات ذاتى داشتن اين اجرام مبحثى است كه در ضمن اين توضيحات به همراه بيان توضيحاتى ديگر راجع به زمين، خورشيد، ماه و ستارگان در ادامهى اين بخش مطرح گرديده است. كيفيت حركت افلاك عنوان بخش ديگرى است كه دارا بودن هر يك از اين افلاك، افلاك جزئىتر را به عنوان سرآغاز اين بخش مىباشد كه همراه است با توضيحات و ذكر مصاديقى از آنها. جهت حركت افلاك نيز از ديگر مطالب اين بخش است كه فيض به نقل از كتب و آثار دانشمندان نجوم بيان كرده است او مطلبى را نيز در مبحث جهت حركت افلاك از اخوان الصفا نقل مىكند كه تقريباً خلاف مشهور مىباشد. مؤلف تعاريفى را هم از نصف النهار، طول جغرافيائى، دائره افق، قطب و... بيان مىنمايد كه خواص و آثارشان نيز در كنار آن مذكور مىباشد. پايان بخش اين قسمت حديثى است از اميرالمؤمنين على عليهالسلام به نقل از اصبغ بن نباته كه سيصد برج براى خورشيد نسبت مىدهد كه هر كدام از آنها به منزلهى جزيرهاى مىباشند كه داراى آثار خاصى نيز مىباشند. براى محاسبهى مقادير اين جرايم و همين طور ابعاد طرقى از قديم بين دانشمندان بوده است كه به نسبت امكانات و معلومات و زمانى تغييراتى را به خود پذيرفته است. در اينجا هم ملامحسن به برخى از آنها اشاره دارد كه در بخش بعدى مقصد دوم عنوان گرديده است. لمّى بودن حركت افلاك نيز در ديگر بخش از اين مقصد مطرح است، در آن جا نفوس ناطقهاى براى افلاك تعريف شده كه باعث مىشود آنها داراى ادراكات كليهاى بشود كه حركاتشان نيز داراى مراد عقلى است نه حسّى در اين زمينه مؤلف استدلالى دارد كه به دنبال خود بحث از كمالات مبادى عقليه كه مورد اشتياق افلاك مىباشند به همراه استناداتى به روايات و احاديث نبوى را دارد. خلق مركبات از ديگر بخشهاى مورد عنايت فيض است كه حركات افلاك، سماوات و نجوم را داراى تأثيراتى بر روى زمين و ديگر اجرام سفيه مىداند. اين همان مباحثى است كه علم نجوم متصدّى آن است و مؤلف براى صحّه گذاشتن و تأييد آن به روايتى از امام صادق عليهالسلام استشهاد مىكند كه حضرت حقانيّت اين علم را تأييد نموده است. وى به نقل از بزرگان اين علم را داراى قواعد كليّه و جزئيهاى مىداند كه هر يك عهدهدار بعضى از پيش گويىها و اخبار غيبى در مورد افراد و اوقات مىباشند. در تكمله اين مطالب مؤلف از خلقت ملائكه الهى نيز سخن گفته و همهى اينها را نتيجهى آميزش رحمت و حكمت الهى مىداند كه گفته است: و رحمتى وسعت كل شىء... علل و آثار اتفاقاتى كه در جوّ پديدار مىشود. عنوان ديگر بخش از دومين مقصد عين اليقين فيض كاشانى مىباشد. با توجه به اعمال و رفتار اقوام و ملّتهاى گوناگون بلاها و نعمتهايى بر آنان نازل مىگردد كه موضوع بحث مؤلف در اين قسمت مىباشد. روايتى از امام صادق عليهالسلام كه كافى با سند خود از آن حضرت نقل نموده و ظاهرى مغلق و نيازمند تفسير دارد؛ از جملهى استنادات فيض در اين بخش مىباشد. رعد و برق، رنگين كمان، انواع بادها، شهابسنگها، زلزله و انفجار چشمهها همراه با ادلّه و چگونگىشان عنوان ديگر مطالب اين بخش مىباشند. در قسمت بعدى موضوع بحث كوهها و سنگهاى معدنى مىباشد كه طريق بوجود آمدنشان و حالاتشان مورد بحث مؤلف است. وى گياهان فصل مختصى را تعيين نموده كه مباحث مهمى را نيز در آنجا مطرح كرده است؛ از آن جمله مىتوان به ارتباط ملائكه با اجرام نباتى همراه بحث از قوه تغذّى نباتات و آثار آن مىباشد. اين بخش متصل است به بخش بعدى كه راجع به حيوان است. فيض تعابيرى ملكوتى از حيوان ارائه مىكند كه بسيار جالب و شنيدنى است. او در ادامه ده حواس براى حيوان مىشمارد كه خداوند پنج تايش را براى زندگى دنيوى و پنج تاى ديگر را براى زندگى اخرويش عطا نموده است. احتمالاتى كه در تعداد حيوانات موجود به لحاظ انواع وجود دارد، موضوع فصل ديگرى در مبحث حيوانات است. او در فصل ديگر از خطبهى 185 نهجالبلاغه حضرت على عليهالسلام كه در مورد حيوانات مىباشد، فرازهايى را نقل مىكند كه در واقع نمىتوان نظيرى براى آن از ديگران يافت. او به ويژگىهاى ديگرى از حيوانات نيز به ترتيب اشاره دارد؛ از آن جمله نوع خلقت آنها، درك درد و ألم، جريان خون و... بخش بعدى كتاب تشريع اعضاء حيوان كامل و منافع آن مىباشد. مؤلف مىگويد خداوند اعضاء حيوان را مختلف آفريد تا هر يك در كار خاصّى كاربرد داشته باشند؛ استخوان، رگ، عضلات، اعصاب، غضروفها، رباطها، گوشتها و... هر كدام براى منظور و مصلحت خاصى در نظر گرفته شدهاند. اينها به عقيدهى فيض اعضاء بسيط حيوان هستند، در مقابل اعضاء مركب؛ مانند دماغ، چشم، فك، گوش، دندان، حلق، زبان، روده، معده، قلب، شانه و... او مغز، قلب، كبد و خصيتين از اعضاء اصلى مىشمارد كه هر يك از امر مهمى را در اعضاء انسان به عهده دارند. بعد تفاوتهايى كه بين استخوانها و عضلات، رگها و غضروفها هست، تا هر كدام بتوانند وظيفهاى را به خوبى انجام دهند، مورد بحث مؤلف است؛ اما ويژگىهاى اعضاء مانند جايگاهى كه در آن قرار گرفتهاند به موادى كه احاطه شدهاند، نوع شكل ظاهرى شان، اندازه شان و... هر كدام لطفى از الطاف الهى است كه اگر بدِ انسان نبود باعث بروز مشكلات عديدهاى مىشد كه مورد نظر مؤلف بوده و به شرفشان پرداخته و در ادامه جنس اعضاء و وظايفشان را مورد بررسى قرار داده است. ملائكهاى كه موكّل حيوان هستند و آيهى شريفهى «له معقبات من بين يديه و من خلفه يحفظونه من امرالله» بدان دلالت دارد. در بخش بعدى بحث شده است، فيض مىفرمايد خداوند براى حيوان كامل به غير از رب النوع عقلىاش كه از عالم علوىاى است اصنافى از ملائكه سفليه را موكل نموده تا وجودش بدانها قائم شده و شخصش با آنها ادامه يافته و حياتش حفظ گردد. وى براى توضيح اين گفتار در چند فصل در نوع اعمال و رفتار انسان حضور و آثار ملائكه و شياطين را بررسى كرده و با توجه به احاديثى از معصومين عليهمالسلام و كلماتى از بزرگان كلام خويش را تثبيت مىنمايد. در بخش بعدى كتاب تجرد نفس حيوان كامل مورد توجه بوده و مىگويد، اگر نفس بعد از مرگ باقى بود آن حيوان كامل است و اگر بعد از مرگ نفس نيز نابود شد، حيوان ناقص خواهد بود استشهاد به چند روايت مختلف در اين زمينه از حضرت امام صادق(ع) تكملهاى بر سخنان فيص محسوب مىشود، براى نمونه در اين كه حضرت مىفرمايد: «انّ ارواح المؤمنين فى الجنّۀ على هيئت اجسادهم» يا روايات ديگر البته وى از براهين عقلى نيز در اين زمينه و براى اثبات تجرد نفس بَهره برده است. آيات قرآنى مانند: «ولا تحسبّن الذين قتلوا فى سبيل الله امواتاً بل احياء عند ربهم يرزقون فرحين بما أتاهم» رويكرد آيات قرآن كريم در اين زمينه نيز مؤيد بالاترى براى اين مطلب هستند با اينكه مقصود فيض از حيوان كامل انسان است؛ ولى به اين وجود براى بحث از انسان بما هو انسان بخش جدا گانهاى را اختصاص مىداده، او به جايگاه رفيع انسانى در نزد خدا و ملائكه اشاره كرده و بدين منظور از دو قوهى علّامه و فعالّه براى نفس انسانى سخن مىگويد. وى به رواياتى اشاره مىنمايد، ملامحسن فيض كاشانى از انسانى كه خليفه خداوند است و بقيهى اكوان حكمى در اختيار وى هستند، در بخش جداگانهاى سخن مىگويد كه مىتوان تفسيرى براى آيهى شريفه «و صخّر لكم ما فى السمارات و ما فى الارض» مىباشد. همين طور احاديث قدسى «خلقت الاشياء لأجلك و خلقتك لأجلى» يا «لولاك لما خلقتُ الافلاك» و... بحث در مورد نبى و ولى كه مظاهر خلافت الهى هستند، فصل ديگرى از مطالب اين بخش مىباشد. در بخش ديگر سخن از حدوث نفس انسانى و تقدم خلقت ارواح از اجساد و همين طور هبوط آدم از بهشت مىباشد. اين مبحث نيز مؤيدات قابل توجهى از روايات دارد. او ماجراى هبوط حضرت آدم را از تفسير امام حسن عسکری(ع) كه از جدش على بن الحسين(ع) نقل مىكند، بيان نموده است. عجائب و غرائب انسانى در بخش ديگر مورد توجه مؤلف است كه از آن جمله مىتوان بر تناسب اندام، صورت زيبا، صورت حسن، خوابهايى كه انسان مىبيند، تأثيراتى كه در عالم ماده دارد، فرات انسانى، طى الارض كه سالكين دارند، به صورتهاى مختلف در آمدن آنها، دخول انسانهاى بلند مرتبه در عالم ملكوت، همنشينىشان با ملائكه، مصاحبتشان با جن و شنيدن صداى ملكوت اشاره كرد. در آخر فيض كتابهايى مانند «عجائب المخلوقات» و «عجائب الحيوان» را معرفى مىكند كه مفصل در اين مباحث وارد گرديدهاند. بحث جن و شياطين نيز مستقلاً مورد توجه مؤلف واقع گرديده و در چند فصل متعدد به بررسى و تعريف جن پرداخته است كه نوع زندگى جن و رفع شبهاتى در مورد آنها و مطالبى دربارهى شياطين از آن جمله مىباشند. از ديگر بخشهاى مقصد دوم كتاب فيض بحث در مورد حدوث عالم است. او از وجود ربّ مبدعِ محدثِ صانع قيوم مدّبر ازلى واجب عالمى سخن مىگويد كه تدبير عالم همه به دست اوست و عالم را از عدم به وجود در آورده است. آوردن براهين و استدلالهايى از فلاسفه يونانى و همين طور اساتيد خود؛ مانند صدرالتألهين شيرازى در كنار آيات و روايات، كامل كننده بحث مىباشند. در كنار اين بخش فيض به كمال و احسن بودن نظام خلقت در بخش ديگرى پرداخته و مىگويد ابتدايى سخن به مباحثى كه تاكنون به آنها اشاره شد، ثابت گرديده است بحث وجود عشق و شوق در موجودات مطلبى است كه دانشمندان بزرگ اسلامى در آثار مختلف خود بدان پرداختهاند، بعضاً نيز آثار و كتب مستقلى در اين رابطه وجود دارد؛ از آن جمله مىتوان به رساله العشق مرحوم ابن سينا اشاره كرد. فيض كاشانى نيز از اين مطلب فرو گذار نكرده و در بخش مستقلى به سريان عشق و شوق و عبادت و ذكر در جميع موجودات پرداخته است. قضاوت عشق و شوق و طريق شناخت وجود عشق در موجودات و بيان مشابهت عشق انسان كه ظاهرى است. لكن نمودى از عشق واقعى، در اين بخش مطرح مىباشد. آخرين بخش كتاب عين اليقين بيان مسير و هدف همهى موجودات است كه همگى به سوى خداوند سبحان در حركت مىباشند. آيهى شريفهى «الا إلى الله تصير الامور» به خوبى بيانگر اين مطلب مىباشد، در كنار آيات ديگرى؛ مانند «يا ايها الانسان انك كادح إلى ربك كدحاً فملاقيه»، «و إلى الله المصير»، «انا لله و انا إليه راجعون»، «و انّا إلى ربنا لمنقلبون»، «و اليه ترجعون» و... مؤلف اين بحث را مطلب عالى و مقصدى مهمى مىداند كه خداوند سبحان نيز در جاى جاى قرآن كريم بدان متذكر شده است. او به سير نفوس نباتات و حيوانيه حتى جمادات و عناصر به سوى خداوند با استناد به سخن استاد خود ملا صدراپرداخته و حالات آنها را بعد از پايان عالم با نفح صور بيان مىنمايد. عدم اضرار مخالفتها و معاصى به خداوند سبحان وانتفاع او از طاعات و عبادات توضيحى است، براى ارحم الراحمين بودن خداوند كه فيض از قيصرى نقل كرده است. او در پايان كتاب خود ختامى دارد كه بسيار جالب و دلنشين است و در واقع مناجاتى كوتاه با رب العالمين است كه با اسماء و صفات رحمت و مجد او را مىخواند و با اذعان به ضعفهاى خود با حمد الهى آن را تمام مىكند. فيض كتاب مهم عين اليقين خود را ملقب به الأنوار و الأسرار نموده و تاريخ آن را مطابق انوار الحكم و اسرار الكلم نموده است. مصادر كتاب به همراه فهرست محتويات در پايان هر دو جلد آن آمده است. كتاب حاضر با تحقيق فالح عبدالرزاق الجيدى در انتشارات دار الحوراء بيروت در سال 1428 مطابق 2007 ميلادى به چاپ رسيده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
تعداد رکورد ها : 1108
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید