جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم مهمترین عامل شکل گیری فرهنگ و تمدن اسلامی بوده به طوری که می توان ادعا کرد اکثر پژوهشها و تلاشها در حوزه اندیشه اسلامی از علم صرف و نحو در ادبیات عرب تا فقه و اصول و کلام و فلسفه و عرفان بر محور آیات الهی شکل گرفته است. به عنوان مثال فلسفه که در اصل از سرزمین یونان وارد جهان اسلام شد تحت تاثیر آیات الهی قرآن و توسط اندیشمندان اسلامی هویتی اسلامی یافت و تحت تاثیر همین تعالیم قرآنی بود که واژه های یونانی «فلسفه» و «فیلسوف» بوسیله حکمای اسلامی به دو واژه «حکمت» و «حکیم» تبدیل گردید. از جایی که حکمای اسلامی معارف فلسفی یونان را کارآمد می دانستند و معتقد بودند همبستگی و پیوند معارف قرآنی و دینی با دستآوردهای عقلی فلسفه یونان در رشد و تعالی جامعه اسلامی تاثیری ژرف خواهد داشت به تطبیق مطالب فلسفه یونان با معارف دین اسلام روی آورده و توانستند فلسفه را بومی سازی کنند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 121 تا 146

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تصحیح و تحقیق رساله تحریر الدلائل فی تقریر المسائل اثر اثیرالدین ابهری : سال 47، شماره 1 : فلسفه و کلام اسلامی

نویسنده:

مهدی عظیمی

نوع منبع :

مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اثیرالدین ابهری , نسخه‏ شناسی , رساله ثمانی‌عشرة مسئلة فی الکلام

کلیدواژه‌های فرعی :

توحید , معتزله , الله , نفس ناطقه , اشاعره , رویت خدا , اختیار , جزء لایتجزی , براهین اثبات وجود خدا , اثبات نبوت , تهافت الفلاسفه , سبک شناسی , الوجود , اختیار خداوند , صفات الهی , اختیار , اشاعره (اهل سنت) , رؤیت خدا , معتزله (اهل سنت) , اختیار انسان , خاتمیت , معدوم , خلأ , افعال خدا , صورت و ماده , صفات خدا , ماهیت , هیولی , جزء لا یتجزی , امر عدمی , بساطت واجب(امور عامه) , افعال واجب(حکمت نظری) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , اختیار واجب , معرفت شناسی اسلامی , اندیشه شناسی , وجود (اسماء اول عرفان نظری) , نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) , رساله ثمانی‌عشرة مسئلة فی الکلام ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2008-9422

چکیده :

اثیرالدین ابهری را رساله‌ای‌ است که در نسخه‌شناسی‌ها با نام «ثمانی‌عشرة مسئلة فی الکلام» یا «المسائل» شناسانده شده است، ولی برپایه یافته ما نام اصلی آن «تحریر الدلائل فی تقریر المسائل» است. این رساله، که گویا تنها نوشته کلامیِ تاکنون‌ ـ‌ شناخته‌شده اوست، دربردارنده هجده مسئله کلامی ا‌ست که بیش‌وکم با بیست مسئله‌ای که غزالی در تهافت‌الفلاسفه پیش می‌کشد همخوانی دارند. ابهری در بیش‌ترِ این مسئله‌ها از مکتب اشعری در برابر فیلسوفان و معتزلیان دفاع می‌کند. در این نوشتار، «تحریر الدلائل» را بر اساس گواهی ابن‌تیمیه، سبک نویسندگی ابهری، و اندیشه‌های فلسفی او، اصالت‌سنجی کرده؛ و برپایه نسخه‌های خطی راغب‌پاشا 1461، مجلس شورا 1830، و آیت‌اللّه مرعشی 59/35، که گویا هر سه در قرن یازدهم هجری کتابت شده‌اند، به شیوه بینابین تصحیح کرده‌ایم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 103 تا 145

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تهافت ابن رشد في كتابه تهافت التهافت

نویسنده:

خالد كبير علال

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF معرفی کتاب

وضعیت نشر :

الجزائر: دار کنوز الحکمة,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه اسلامی , 13. علم کلام , کتب فلسفه اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , جهان بینی , معاد شناسی(کلام اسلامی ذیل فرجام شناسی) , جهان بینی فلسفی , بعث اجساد , معاد جسمانی , معاد روحانی , علم الهی , حقیقت نفس انسانی , علم الهی به جزئیات , انتقاد , مغالطات , صفات خدا , اثبات وجود خدا , فلسفه مادی , علیت , امور سماویه , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , برهان نفس انسانی , دفاعیه ها و ردیه ها , مکتب تهافت ,

چکیده :

کتاب «تهافت ابن رشد في كتابه تهافت التهافت» نوشته خالد كبير علال، نقدی است بر کتاب «تهافت التهافت» ابن رشد. تهافت التهافت، از بزرگترین آثار کلامی – فلسفی ابن رشد به عربی است و جوابیه ای به تهافت الفلاسفه که در آن به بیان پریشان گویی و تناقض آرای حکما پرداخته شده بود و در بیست مسئله ادله آنان را نقد و بررسی کرده است. ابوالولید محمد بن رشد کتاب "تهافت التهافت" را در پاسخ به "تهافت الفلاسفة" غزالی به رشته تحریر درآورده است، تا «نشان دهد که بیشتر آنچه غزالی در کتابش آورده است از ارزش تصدیقی و اقناعی برخوردارند و به مرتبه یقین و برهان نمی‌ رسند». غزالی در بیست مسأله بر فلاسفه خرده گرفته در سه مورد حکم به تکفیر ایشان داده است. ابن‌ رشد یک به یک این مسائل را طرح کرده و به مقابله با غزالی رفته است. او فحاشی‌ های غزالی را با فحاشی پاسخ داده، اما آنجا که پای انتقاد و استدلال در میان است در بسیاری موارد به غزالی حق داده است و ابن‌ سینا را به کج‌ فهمی متهم کرده است. تهافت به معنای تناقض و تناقض گویی است و تهافت الفلاسفه یعنی تناقض گویی فلاسفه. مسائل بیست گانه ای که غزالی به نظر خود به فیلسوفان خرده گرفته و ابن رشد آنها را رد کرده می توان اینگونه تقسیم کرد: 1- اتصال خدا با عالم: شامل چهار مسئله اول کتاب (قدم عالم - ابدیت عالم و زمان – خدا فاعل و صانع عالم است - عجز فیلسوفان از اثبات وجود صانع) 2- یگانگی خدا و عجز فیلسوفان از اثبات آن (مسئله پنجم) 3- صفات خدا (از مسئله ششم تا دوازدهم را در بر می گیرد) 4- علم خدا به جزئیات (مسئله سیزدهم) 5- مسائل فلکی و طبیعی (از مسئله چهاردهم تا شانزدهم) 6- سببیت (مسئله هفدهم) 7- نفس انسانی (مسئله هجدهم و نوزدهم) 8- بعث اجساد و حشر ارواح (مسئله بیستم)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عقل انسان به چه حدّی از معرفت خدا میتواند نائل شود؟ و آیا از کسانی که قادر به استدلالهای دقیق عقلی نیستند مانند توده مردم، نیز استدلالهای عقلی بر وجود خدا و صفات او شده است؟ و آیا تنها راه شناخت خدا منحصر به معرفت عقلی است یا راههای دیگری هم دارد؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

پرسش فوق در واقع بازگشت به اين پرسش مي كند كه آدمي تا چه اندازه مي تواند با عقل خود خداوند و صفات او را بشناسد؟ و آيا اساساً عقل بشري توانايي آشنايي با خداي سبحان را دارد يا نه؟ چه خوب است پاسخ پرسش مزبور را از كلام امير مؤمنان ـ عليه السلام ـ بشنويم بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , عقل فطری و معرفت خدا , نقش عقل در معرفت الله , 01. خداشناسی (کلام) , اثبات پذیری وجود خداوند

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات وجود خدا , برهان اثبات وجود خدا , شناخت عقلی , برهان های اثبات وجود خدا , اثبات وجود خدا , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

با توجّه به ميلياردها ملحدي كه وجود دارند نتيجه مي گيريم كه دلايل اثبات وجود خدا كافي و قانع كننده نمي باشد و خدا هم مي تواند بدون آن كه انسانها مجبور شوند، شواهد بيشتري ايجاد كند.

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

نويسنده مقاله «بي اعتقادي مؤيد الحاد» به دنبال اقامه دليل بر عدم وجود خدا و اثبات الحاد است. در استدلال او از باورهاي مؤمنان استفاده شده است. استدلال وي به صورت قياس استثنائي است كه از راه رفع تالي به مطلوب رسيده است. در اين مقاله ما در صدد هستيم كه بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , اثبات وجود خدا , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , ملحدان , اثبات پذیری وجود خداوند

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات وجود خدا , براهین اثبات وجود خدا , کفر و الحاد , براهین اثبات واجب , بدعت , کفر , کفر ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

با توجه به اینکه یکی از مهمترین مسائل و مباحث کلام جدید، اثبات یا عدم اثبات پذیری وجود خداوند است، می خواستم دلایل مخالفان اثبات پذیری و نقد براهین ایشان را بدانم؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)

پاسخ تفصیلی:

مقدمه يکي از دغدغه هاي کهن انساني، امکان شناخت خداوند متعال است. اعتقاد به خداوند، اعتقاد فطري، پايه و همگاني (اجماع عام) است. هرانساني با تأمل در اندرون خود، وجود خويش را ناقص و وابسته به وجود مطلق کامل حس مي کند که آن همان اعتقاد به خدا يا ملازم با بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , 2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam , اثبات وجود خدا , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , اثبات پذیری وجود خداوند

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات وجود خدا , براهین اثبات وجود خدا , براهین اثبات واجب , براهین اثبات خدا ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا وجود خداوند بدون استفاده از مفاهیم وحیانی اثبات پذیر است؟ آیا اجماع یا احادیثی درباره برهان پذیر بودن خدا وجود دارد؟ علامه طباطبایی، امام خمینی، و دیگر صاحب نظران در این باره چه نظری دارند؟ و آیا برهان نظم و علیت واقعا برهان است یا نشانه وجود خدا؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

برهان در اصطلاح اهل منطق معنايي خاص دارد[1] و با آن‌چه که در پرسش برهان خوانده شده که عدم استفاده از مفاهيم وحياني باشد؛ اندكي تفاوت دارد، پاسخ اين است كه نه تنها چنين برهاني وجود دارد، بلكه برخي از متفكران الهي تلاش كرده‌اند تا برهاني ارائه كنند كه بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , اثبات وجود خدا , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , برهان نظم , اثبات پذیری وجود خداوند , برهان علیت (اثبات خدا) , درباره علامه طباطبایی

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات وجود خدا , برهان مصادیق نظم , براهین اثبات وجود خدا , براهین اثبات واجب , برهان نظم , براهین وجود خدا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , امام خمینی

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

براهین اثبات وجود خداوند را بیان کنید؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ

پاسخ تفصیلی:

بشر در تاريخ زندگي خود براي درك جهان، راه هاي گوناگوني داشته و هر فردي به مقتضاي استعداد و توانائي فكر خود، راهي را انتخاب نموده و به مقصود رسيده است مهم ترين راه هاي خداشناسي عبارتند از: الف: راه فطري ب: راه عقلي الف: مقصود از راه فطرت اين است كه يك بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلام جدید , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , اثبات پذیری وجود خداوند

کلیدواژه‌های فرعی :

اثبات وجود خدا , اثبات خدا , براهین اثبات خدا , اثبات وجود خدا , اثبات خدا ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح کتاب النجاة لابن سینا (قسم الالهیات)

نویسنده:

فخرالدین اسفراینی نیشابوری؛ محقق: حامد ناجی اصفهانی؛ ناظر: مهدی محقق

نوع منبع :

کتاب , شرح اثر

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF معرفی کتاب فهرست

وضعیت نشر :

تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم الهی , وجوب و امکان , و دیگر موضوعات مرتبط با کلام , فلسفه الهی , فلسفه اسلامی , خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) , معاد(فلسفه) , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , عبودیت , 13. علم کلام , کتب فلسفه اسلامی , کتب فلسفه مشاء

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

شابک (isbn):

964-7874-35-9

چکیده :

«ترجمه و شرح الهيات نجات شيخ‌ الرئيس ابوعلى سينا»، اثر سيد يحيى يثربى به زبان فارسى است كه در آن به شرح بخش الهيات از كتاب نجات نوشته بوعلى سينا پرداخته است. روش شارح محترم چنين است كه در هر بحثى، نخست بخشى از متن عربى آورده و بعد به ترجمه آن پرداخته و در صورت لزوم، شرح هم نوشته و مطالب شرحش را در پاورقى آورده و به همين ترتيب ساير مباحث را ادامه داده است. از نظر كيفيت شرح حاضر نيز با نظر به اينكه دكتر يثربى از شاگردان علامه طباطبايى و از استادان فلسفه اسلامى در دوران معاصر است و آثار متعدد و قابل توجهى در اين زمينه تأليف كرده، اين شرح نيز خواندنى و قابل تأمل است. شارح محترم در شرح مطالب بوعلى سينا گاه به‌ مناسبت به مطالب فيلسوفان ديگر مانند حكيم سبزوارى نيز پرداخته و وارد نقد نظرات آنان هم شده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

چه آیاتی از قرآن برای اثبات وجود خداوند و یگانگی او آمده است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

پاسخ سوال در دو قسمت داده مي شود. الف: ادلة قرآني بر اثبات وجود خدا؛ ب: ادلة قرآني بر يگانگي خداوند و نفي شرك. الف: اهم ادله و براهين قرآني بر اثبات وجود خداوند عبارتند از: 1. برهان نظم گسترده‎ترين برهان قرآن بر اثبات وجود خدا كه آيات فراواني بر آن د بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجلی خدا در قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی , اثبات خدا در قرآن , خدا شناسی در قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

براهین اثبات واجب , اثبات خدا , اثبات وجود خدا , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , اثبات خدا , اثبات پذیری خدا , اثبات خدا در قرآن ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر