جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 83
تحلیل و بررسی پاسخ‌های ابن رشد به ابوحامد غزالی در بحث علم الهی
نویسنده:
سمیه حسینی مقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
غزالی از اندیشمندانی است که به صراحت در دفاع از عقاید دینی خود در مقابل فیلسوفان ایستاده و آن‌ها را در طرح بیست مسئله دینی متهم به بدعت و کفر نموده است. سال‌ها بعد ابن‌رشد به عنوان یک فقیه و فیلسوف برجسته، درصدد پاسخ به غزالی برآمده که این نوشتار به تقابل میان این دو دانشمند در بحث علم الهی می‌پردازد. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی به بیان نظریه‌های این دو دانشمند پرداخته و نظریه‌های ابن رشد را بر اساس نظر ابن سینا و صدرالمتألین مورد سنجش و ارزیابی قرار داده است. اگرچه پاسخ‌های ابن‌رشد به ابوحامد غزالی تا حدودی توانسته است اشکال‌های سخنان غزالی را آشکار کند ولی در نهایت او با غزالی همراه شده و بر جداسازی فلسفه از دین تأکید می‌کند. غزالی سعی می‌کند بیشتر مبانی فلسفی دیدگاه فیلسوفان درباره علم الهی را مورد نقد قرار دهد. ابن رشد علم الهی را از نوع حصولی و فعلی می‌داند و معتقد است خداوند چون علت موجودات است، از آن جهت که به ذات خود علم دارد به موجودات علم دارد اما درک تفصیلی این مسئله را خارج از دسترس درک بشر دانسته و در همین اندازه خود را متوقف می‌بیند و بیشتر نقدهای غزالی را بر نظر ابن سینا دراین‌باره می‌پذیرد. بررسی نظر ابن‌سینا نشان می‌دهد فهم غزالی و ابن رشد از نظر وی اشتباه بوده و تبیین ابن رشد بیش از ابن سینا قابل مناقشه است. نقد‌های غزالی در رشد و بالندگی فلسفه اسلامی نقش داشت تا آن‌که حکمت متعالیه توانست با در اختیار داشتن مبانی مستحکم فلسفی در تبیین علم خداوند و بسیاری از مسائل فلسفی دیگر هم‌سو با متون دینی موفق ظاهر شود به نحوی که راه را بر بسیاری از سوء برداشت‌ها ببندد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی عدل الهی در اندیشه معتزله اشاعره و امامیه
نویسنده:
محمدعلی وزیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پایان نامه ای که پیش رو دارید شامل کلیات و چهار فصل و در آخر نتیجه گیری شده است. کلیات شامل طرح مساله، اهمیت مساله اهداف، تحقیق،‌ سوالات تحقیق، فرضیه ها و روش تحقیق و مشکلات تحقیق می باشد و کلید واژه ها یا واژه‌شناسی. فصل اول شامل تعریف عدل از نظریه کلامی دانشمندان اسلامی. الف. اشاعره. ب. عدلیه که شامل امامیه و معتزله می شود. فصل دوم: اقسام عدل الهی الف) عدل تکوینی. ب)عدل تشریعی. ج)عدل جزایی. دلایل عدل الهی: الف)دلیل عقلی. 1.ریشه ظلم سه چیز است. 2.قبح ظلم. ب)دلیل نقلی. 1-آیات قرآنی بر نفی هر نوع ظلمی از ساحت خدا. 2-روایات بر نفی هر نوع ظلمی از ساحت خدا. تقریر محل نزاع. حل اشکال و حل مطلب در مورد اعتدال بین زنان که واجب است بر مردان رعایت آن. از ثمرات حسن و قبح عقلی قبح به تکلیف به ما لا یطاق. فصل سوم: نظریه اشاعره بر مردود دانستن مساله حسن و قبح عقلی ولی امامیه و معتزله این قاعده را اثبات کرده اند چون این مساله از مهمترین مسائل کلامی است. فصل چهارم: قسمت اول شرور و عدل. قسمت دوم: قاصران و مستضعفان یکی از مباحثی که در بحث عدل الهی مطرح می شود بحث مستضعفان و قاصران است. قسمت سوم: درباره شفاعت از منظر عدل الهی توضیح اشکال شفاعت در لغه.
مشخصات اثر
دیدگاه فخر رازی دربارۀ معیار حسن و قبح در گسترۀ افعال الهی؛ تأمّلی بر تفکیک معرفت‌شناسانۀ اخلاق الهی و بشری
نویسنده:
محمود صیدی، مصطفی موسوی اعظم، حسن اختر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
چکیده :
بسیاری از دیدگاه‌های علم کلام و فلسفۀ اخلاق، مبتنی بر تعیین ملاک حسن و قبح است. فخر رازی معتقد است حسن و قبح در افعال بشری عقلی، و در افعال الهی شرعی است. دیدگاه او خاص و منحصر‌به‌فرد است. در این جستار، نخست ادلۀ فخر رازی را برای تفکیک جایگاه عقل در اخلاق بشری و الهی و چرایی روی آوردن او را به چنین دیدگاهی خواهیم گفت. دلایل فخررازی را در دفاع از شرعی بودن حسن و قبح افعال الهی در سه جهت طبقه‌بندی می‌کنیم: تکلیف، خلقت و جبر حاکم بر عالم. در گام بعدی، ادّله او را با رویکرد تحلیلی- انتقادی سنجیده و نقد می‌کنیم. در پایان، با ردّ دیدگاه فخر رازی نتیجه می‌گیریم ملاک معرفت‌شناختی در تشخیص حسن و قبح افعال انسانی و الهی یکسان است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 108
مشخصات اثر
مبانی کلامی نظریه ی ولایت فقیه
نویسنده:
علی شمس
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
بر اساس ادله کلامی، منشأ حاکمیت و ولایت، خداوند متعال است، اوست که خالق، مالک، ولی و رب مطلق در عالم است. بر همین اساس هر گونه حاکمیت و و لایت از جانب غیر خدا باطل، ظلم و تجاوز به حقوق دیگران است، مگر اینکه در طول حاکمیت خداوند و با اذن او باشد. بعثت انبیا و حفظ خط نبوت به وسیله امامان معصوم، این ولایت را متجلی ساخته است. در عصر غیبت، این حکمت و لطف پابرجاست؛ چرا که لطف از صفات الهی است و صفات خداوند در طول زمان و در آبستن حوادث، دستخوش تغییر و تحول خواهد شد. بنابراین اعمال این لطف از سوی خداوند، در زمان غیبت نیز، همانند زمان حضور معصومین لازم و ضروری است؛ و این جاست که ضرورت وجود فقها به عنوان نزدیک ترین افراد به ویژگی های معصومین (ع) و امین ترین افراد در جهت به دست گرفتن عنان اسب سرکش قدرت، برای حفظ خط امامت، شریعت و رهبری مردم احساس می شود و این نیز لطفی است که از جانب خداوند ضروری به نظر می رسد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 108
مشخصات اثر
بررسی مسأله بداء از دیدگاه عقل و نقل
نویسنده:
سرور هاشمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این رساله تحقیقی است درباره موضوع مهم مسأله "بداء" که شیعه آن را یکی از مسایل اعتقادی مهم اسلامی می داند و مخالفین در برابر این اعتقاد سلیم اتهامات زیادی را به شیعه روا داشته و مسأله بداء را مردود دانسته اند، لذا از مسایل مورد مناقشه بین فریقین قرار دارد. این پایان نامه ضمن تعریف لغوی کلمه بداء به اثبات آن بوسیله آیات و روایات مورد تصدیق اهل سنت در یک مقدمه و کلیات که شامل 10 عنوان و 9 فصل یک خاتمه است، می پردازد.
مشخصات اثر
مفهوم‌شناسی مقایسه‌ای حکمت الهی در اندیشه‌ی متکلمان امامیه (تا پایان قرن 8) و متون دینی
نویسنده:
محمد رنجبرحسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
واژه‌ی حکمت به لحاظ صرفی مصدر نوعی است که از مادّه‌ی حکم اشتقاق یافته، و حکم را لغویان به معنای منع، علم، فقه، عدل، دانسته‌اند. لذا با توجّه به ریشه‌ی حکمت، اصحاب لغت حکمت را نوع خاصی از حُکم می‌دانند که مانع از اخلاق ناپسند، جهل و فساد می‌شود.لفظ حکمت 20 بار و واژه‌ی حکیم هم 97 بار در آیات قرآن تکرار شده است.حکمت الهی در قرآن با توجّه به ریشه‌ی لغوی آن، تفسیر آیات به آیات، اقوال مفسّران برجسته شیعه و اهل سنّت، روایات تفسیری، به معنای گوهر دانش و معرفت متقنی است که خداوند در درجه‌ی اوّل آن را همراه با کتاب، نبوّت به پیامبران خود عطا فرموده تا جان‌های تشنه‌ی مردم را با زلال حکمت سیراب نمایند، و نیز خداوند به غیر انبیاء به هر کس که بخواهد بر اساس لیاقت وجودی، این خیر کثیر را نیز عطاء می‌کند، که سمت و سوی اکثر روایات غیر تفسیری ناظر به همین حکمت انسانی همانند لقمان حکیم می‌باشد.صاحب چنین معرفت و علم متقنی از منظر آیات و روایات فاعل حکیمی است که فعلش و گفتارش بهترین و متقن‌ترین فعل‌هاست و از هر گونه نقص ، سفاهت، قباحت، فساد، خطا و لغزشی به دور است. در اندیشه‌ی متکلمان امامیه (تا پایان قرن 8) حکمت الهی به عنوان صفتی از اوصاف افعال الهی قلمداد شده، در حالی که در متون دینی حکمت الهی و حکیم بودن به صفت علم و اوصاف ذاتی حق تعالی برمی‌گشت. مفهوم غالبی که متکلمان امامیه مذکور از حکمت الهی و حکیم بودن خداوند ارائه داده‌اند؛ همانا «اجتناب فاعل حکیم از هر گونه فعل قبیح» است که این معنا یکی از مهم‌ترین لایه‌های معنایی حکمت الهی است، چنین رهیافت معرفتی در اکثر استدلالاتمتکلمان مدّ نظر در مباحث گوناگون کلامی مشاهده می‌شود. این بن مایه‌ی معرفتی، مبنای نظری جاری دانستن مفاد قاعده‌ی حسن و قبح عقلی در باب افعال الهی است. همانگونه که پشتوانه‌ی نظری قاعده‌ی لطف نیز می‌باشد و در بحث آلام و شرور و نیز حکمت الهی با عنوان شاه کلید حلّ شبهات مطرح می‌باشد.این مفهوم از حکمت الهی «اجتناب از هر نوع فعل قبیح» بر واجب الوجود بودن حق تعالی ، کمال ذاتی وتنزیه خداوند از هر نوع نقص و پلیدی، استوار است که این مطلب هم با براهین پیشینی اثبات شده است.در نگاه متکلمان امامیه این دوره با عنایت به این لایه‌ی معنایی حکمت الهی، عبث بودن فعل، ظالم بودن، و نقض غرض از سوی خدای حکیم نفی شده است. ردّ پای این مفهوم از حکمت الهی تنها به علم کلام بسنده نمی‌شود بلکه حوزه‌های دیگر علوم اسلامی را همچون فلسفه، اصول فقه و حقوقرا در نور دیده است.جان کلام این که متکلمان امامیه این دوره با الهام از آیات و روایات و با امعان نظر به ریشه‌ی لغوی واژه حکمت، حکمت الهی را به معنای اتقان در نظام تکوین و تشریع می‌دانند. مسلماً امری و فعلی متقن است که از مولفه‌ی زیر برخوردار باشد.الف: آگاهانه و با علم تدبّر کامل انجام پذیرد.ب: به دور از هر گونه نقص، زشتی و سفاهت باشد.
مشخصات اثر
نظریه عنایت؛ جایگاه و نتایج آن در فلسفه ابن‌سینا
نویسنده:
محمدصالح طیب‌نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از دشوارترین مباحث فلسفه و کلام، مبحث عنایت الهی است. از یک طرف پیوند صفت عنایت با دیگر صفات الهی از جمله علم، اراده، علیت، حکمت، رضا و ... و از طرف دیگر ارتباط آن با مسأله احسن بودن نظام آفرینش و مسأله شرور بر پیچیدگی و دشواری درک این صفت الهی افزوده است. شاید بتوان گفت ابن سینا اولین فیلسوفی است که نظریه عنایت را یکی از ارکان خداشناسی فلسفی خود قرار داده و با طرح فاعل بالعنایه تحول شگرفی در این حوزه پدید آورد و تاحد زیادی جهت گیری فیلسوفان بعدی را چه در جهان اسلام و چه در مغرب زمین مشخص نموده است. چنانچه در‌ اندیشه‌های‌ ابن‌سینا درباره‌ عنایت‌ الهی‌ به‌ درستی‌ تأمل‌ شود، علی‌رغم‌ برخی‌ ابهامات‌ و کاستی‌ها نکات‌ بسیار دقیقی‌ در آن‌ وجود دارد که‌ افق‌های‌ گسترده‌ای‌ را برای‌ پژوهندگان‌ حقیقت‌ آشکار می‌سازد. عنایت،‌ از نظر او علم‌ حق‌ تعالی‌ به‌ موجودات‌ و نظام‌ آنهاست‌ و این‌که‌ تمامی‌ موجودات همراه با بهترین نظام حاکم بر آنها،‌ از احاطه علمی‌که‌ خداوند به‌ آنها دارد، پدید آمده‌اند. علیرغم اهمیت موضوع و ارائه پاسخ‌ تفصیلی‌ بسیاری‌ از مسائل مرتبط با عنایت الهی در کلمات‌ ابن‌ سینا و طرفداران‌ حکمت‌ مشاء‌، ولی متأسفانه در کمتر اثری همه لوازم و آثار فلسفی این نظریه در کنار هم دیده شده است به گونه ای که روشن نیست که آیا ابن سینا راه متفاوتی را نسبت به فیلسوفان قبلی پیموده است؟ آیا دیدگاه بوعلی در باب علم الهی، فاعلیت ایجادی خداوند و اراده الهی می تواند همه لوازم فلسفی عنایت الهی را آنگونه که مدنظر اوست، فراهم سازد؟ آیا نقدهایی که فیلسوفان بعدی به نظر ابن سینا در این باب دارند، این معضلات را برطرف نموده و یا مشکلات جدیدی را پدید آورده است؟ و دهها پرسش دیگر که همگی حاکی از ضرورت پرداختن به این موضوع است.نگارنده بر آن است که ابن سینا در این نظریه، اگرچه از عناصر بنیادی فلسفه ارسطوئی و نوافلاطونی در پیوند با تعالیم اسلام بهره برده است، ولی به هیچ وجه نمی توان نظریه او را طرحی تلفیقی و التقاطی محسوب نمود؛ بلکه نظریه ای نو و ابتکاری است که با هدف پاسخگویی به چرایی آفرینش و تبیین چگونگی آن و همچنین پاسخ به چگونگی علم خداوند به جزئیات، ارائه شده است. از نظر ابن سینا نظریه عنایت مبتنی بر سه رکن فاعلیت ایجادی، علم به نظام خیر و رضای حق تعالی به نظام خیر است. وی لازمه عنایت الهی را احسن بودن نظام آفرینش می داند و بدین منظور به تبیین چرائی و چگونگی دخول شرور در قضای الهی پرداخته است. سهروردی به علت نقدهای بنیادی که به تقریر ابن سینا از علم الهی و فاعلیت الهی دارد، نظریه عنایت را نمی پذیرد هرچند براساس مبانی خود احسن بودن آفرینش و نفی شرور را تبیین می کند. ملاصدرا اشتراک نظر بیشتری با ابن سینا دارد. وی اگرچه نظریه صور مرتسمه و ایجاد شیئ من شیئ را رد می کند ولی با ارائه اصلاحاتی نظریه عنایت را اثبات می کند.
مشخصات اثر
دروس في اصول العقيدة الاسلامية
نویسنده:
مرکز نون للتالیف و الترجمه
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست
وضعیت نشر :
لبنان/بیروت: جمعية المعارف الاسلامية الثقافية,
چکیده :
علم عقیده یا علم اصول عقاید نقش بسیار تعیین کننده ای در سرنوشت هر شخصی دارد بعضی می گویند که علم عقیده ، اشراف علوم هست. امام خمینی ره در این باره می فرمایند: منشا هر سعادت و گشایشی در جامعه اسلامی است... به همین خاطر کتابی با موضوع دروس عقاید اسلامی را منتشر می کند مرکز الثقافه الاسلامیه که به گفته خود کتاب ، این کتاب را می توان خلاصه ای از کتاب دروس عقاید اسلامی آیت الله ری شهری دانست که به همین نام تالیف نموده است.
مشخصات اثر
حکمت معاد در المیزان
نویسنده:
حسن بطحایی گلپایگانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
چکیده :
از مباحث مهم معادشناسی، حکمت و فلسفه برپایی قیامت است؛ به این معنا که حکمت رستاخیز چیست و چه ضرورتی در برپایی حیات اخروی انسان وجود دارد؟ قیامت چه کمالی را به انسان می بخشد که وجود آن از منظر وحی الهی لازم و حتمی شده است؟ حکما و متکلمان اسلامی و مفسران شیعه و اهل سنت، با روش های مختلف تفسیری با مبانی متفاوت در طول تاریخ پاسخ هایی به این پرسش داده اند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی و با مبانی نقلی و عقلی درون دینی صورت گرفته است، به تحقیق و ارزیابی دیدگاه تفسیری علامه طباطبائی در تفسیر المیزان و مقایسه آن با آراء تفسیری دیگر مفسران از عامه و خاصه می پردازد. از دیدگاه تفسیری علامه در تفسیر المیزان استفاده می شود که از جمله حکمت های برپایی قیامت، می توان به مواردی همچون دریافت پاداش و کیفر اعمال و عقاید انسان ها در زندگی دنیوی، اقتضای سرشت ابدیت خواهی انسان، استعداد بقا و حیات اخروی انسان اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 86
مشخصات اثر
راه کارهاى درمان حسادت از دیدگاه اسلام و روان شناسى
نویسنده:
شهاب الدین ذوفقارى، بتول نجاریان، زکیه نجاریان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
یکى از مسائل موجود در زندگى و روابط اجتماعى، پدیده حسدورزى یا حسادت است که مشکلات فراوانى را به بار آورده و به لحاظ اهمیتى که دارد، مورد توجه ویژه دین قرار گرفته است. در بین هیچ یک از رذایل، صفتى به اندازه حسد داراى پیامدهاى منفى فردى، اجتماعى و معنوى نیست. مضراتى که براى حسادت در احادیث اسلامى و علوم تربیتى برشمرده شده است، ضرورت اقدام در جهت درمان این بیمارى را نشان مى دهند. از این رو، با توجه به اهمیت موضوع، هدف از پژوهش حاضر که به روش توصیفى تحلیلى انجام گرفته، بررسى راه کارهاى درمان حسادت از دیدگاه اسلام و روان شناسى مى باشد. با توجه به علل، ریشه ها و زمینه هاى حسادت، مهم ترین نتایج به دست آمده بیانگر آن است که راه اصلى براى درمان حسادت، تقویت ایمان، رسیدن به شناخت صحیح از ویژگى ها و توانایى هاى مثبت خود و اصلاح نگرش ها با استفاده از راه کارهاى مناسب فکرى و عملى است.
صفحات :
از صفحه 99 تا 114
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 83