جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شیطانی که لاوی به دنیا معرفی کرد، نه تنها موجودی شریر نیست، بلکه الهه عشق و زاینده روشنایی و نور است. لوسیفر از نگاه وی موجودی است نیکو، قدرتمند و با اوصافی خداگونه که دو بعد مثبت و منفی را همزمان داراست. وجود چنین موجودی با اوصاف متعالی، و در عین حال در حضیض ذلت، گرچه در ابتدا کمی عجیب و غریب می نماید، اما برای افراد آشنا به الهیات یهودی مسیحی، وجود چنین موجودی چندان هم بدیع و غریب نیست. نوشتار حاضر با روش تحلیلی توصیفی می کوشد با مبناشناسی و کاوشی عمیق میان آموزه های تورات و انجیل، رد پای چنین موجودی را که در لابه لای متون کهن یهود و مسیحیت پنهان شده بیابد.

وحی را یکی از ارکان مهم و امور مشترک در میان ادیان راستین، به ویژه ادیان ابراهیمی می توان به حساب آورد. در عین حال، شاهد اختلافات بسیار عمیقی در میان اندیشمندانِ این ادیان در رابطه با تعریف و تلقی آنها از وحی می باشیم. حتی در خود هریک از این ادیان، طیف های مختلف، دیدگاه های گوناگونی در این باره دارند. این مقاله به روش تحلیلی توصیفی پس از آنکه معنای لغوی وحی را بیان نموده، به تبیین و تعریف و بررسی نظریات مطرح شده از وحی در اسلام و یهودیت و مسیحیت پرداخته است. در اسلام، دیدگاه متکلمان و فیلسوفان مسلمان را بیان نموده ایم. در مسیحیت نیز دیدگاه های زبانی، غیرزبانی و دیدگاه وحی غیرزبانی درونی و تجربی را مورد توجه قرار داده ایم.

انسان، موضوع تربیت است و شناخت او از مهم ترین مباحث در حوزه تعلیم و تربیت. تا انسان به طور صحیح شناخته نشود، نمی توان به امر تعلیم و تربیت او پرداخت. کتب آسمانی که برای هدایت انسان نازل شده اند، به انسان و هدایت و سعادت او توجه ویژه ای مبذول داشته اند. رجوع به این متون وحیانی، بینش صحیحی در مورد شناخت انسان در اختیار می گذارد. این پژوهش به بررسی ویژگی های مشترک انسان از دیدگاه قرآن و انجیل می پردازد. بدین منظور، ضمن مقایسه دیدگاه قرآن و انجیل در زمینه ویژگی های انسان، ویژگی های مشترک آنان استخراج شده و سپس مورد توصیف و تحلیل قرار گرفته اند. اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی جمع آوری شده است. استلزامات تربیتی مربوط به هر ویژگی از طریق شیوه استدلال و استنتاج استخراج شده است. نتایج مبین آن است که قرآن و انجیل در زمینه ویژگی های انسان دارای مشترکاتی هستند که تاکید بر آنها، هم یک الگوی تربیتی مشترک به دست می دهد و هم موجب تقریب و تفاهم پیروان دو دین می شود.

رابطه لطف و فیض با تکلیف، از مباحث قابل تأمل در دو مذهب امامیه و مسیحیت کاتولیک است. هرچند دو اصل «لطف» در امامیه، و «فیض» در مسیحیت کاتولیک، در جهت دستیابى انسان ها به سعادت و رستگارى مطرح شده اند، اما در ارتباط با تکلیف، نتایج یکسانى نداشته و راه متفاوتى را طى کردند. مقاله حاضر به روش تطبیقى و با رویکرد اسنادى، درصدد است نشان دهد در کلام امامیه، عمل به تکلیف و شریعت، تحقق بخش موضوع قاعده لطف است، اما در الهیات کاتولیک، محوریت با اصلِ فیض است، و عمل به شریعت، بسیار کم رنگ است. در واقع، اصل ثابت موردنظر در قاعده لطف، مسئله تکلیف است و تحقق لطف الهى براى هدایت و راهنمایى به تکلیف است، اما رکن ثابتِ مورد نظر در آموزه فیض، خود فیض مسیح است که ظهور آن، الغاى تکلیف و شریعت انبیا را به همراه داشت. اعمال، احکام اخلاقى و آیین هاى صادر شده از سوى مسیح و کلیساى کاتولیک در واقع براى کسب فیض الهى مقرر شده اند.

کتاب «العهد الجديد ترجمة بين السطور يونانی-عربی» نوشته بولس فغالی، انطوان عوكر، نعمة الله خوری، يوسف فخری، ترجمه یونانی و عربی کتاب مقدس عهد جدید است. بخش دوم کتاب مقدس عهد جدید است که تنها مسیحیان آن را قبول دارند و یهودیان آن را معتبر نمی دانند. این بخش نیز مشتمل بر کتاب ها و رسالات متنوع و نیز مطالب گوناگونی است. عهد جدید به زبان یونانی نوشته شده است و این در حالی است که حضرت عیسی و حواریون به زبان آرامی ـ که لهجه ای از زبان عبری است ـ سخن می گفته اند. علت این امر، آن است که با کشورگشایی اسکندر و ایجاد یک امپراتوری بزرگ، زبان و فرهنگ یونانی در بسیاری از مناطق آن تبلیغ شد و زبان یونانی به عنوان زبان علمی و زبان دوم مورد توجه قرار گرفت، به گونه ای که بسیاری از مردم، به خصوص در حوزه دریای مدیترانه، با این زبان آشنایی یافتند. این بخش در بردارنده کتاب ها و رساله هایی است که از نظر محتوا، تاریخ نگارش و نویسنده متنوعند. نکته جالب توجه درباره این مجموعه آن است که علاوه بر این که منبع اصلی اعتقادات و باورهای مسیحی است، منبع منحصر به فرد زندگی نامه و سیره مؤسس آیین و نیز تاریخ این دین تا پایان قرن اول است؛ به گونه ای که برای حوادثی که در سده اول مسیحی برای این دین پیش آمده، هیچ منبع دیگری غیر از عهد جدید در دسترس نیست. این مجموعه در ابعاد عقیدتی و عملی دوگانه است. عهد جدید شامل 27 کتاب و رساله است. این مجموعه با چهار انجیل آغاز می شود، که به متی، مرقس، لوقا و یوحنا منسوبند. پس از آن، کتابی است به نام اعمال رسولان. سپس سیزده یا چهارده رساله منسوب به پولس، یک رساله منسوب به یعقوب، دو رساله منسوب به پطرس، سه رساله منسوب به یوحنا و یک رساله منسوب به یهودا، آمده است. این مجموعه با مکاشفه یوحنا پایان می یابد.

کتاب «الانجيل المفقود كتاب "ك" و الأصول المسيحية» نوشته برتون ماك است. انجیل نام کتابی است که بر حضرت مسیح (ع) نازل شده است، ولی انجیلی که کلام خدا و کتاب حضرت عیسی (ع) بود، از میان رفته است. به اعتقاد خود مسیحیان انجیل های کنونی که به نام های متی، مرقس، لوقا و یوحنا است، بعد از حضرت عیسی (ع) تدوین شده است و حضرت عیسی (ع) کتاب آسمانی از خود به یادگار نگذاشته است. اما آنچه در این کتاب آمده است نشانی از انجیل مفقود شده كتاب "ك" است که در چهار جزء نگاشته شده است: جزء اول- اکتشاف الانجیل المفقود؛ جزء دوم- متن الانجیل المفقود؛ جزء سوم- الشفاء من تجربة اجتماعیة؛ جزء چهارم- اعادة تصور للاصول المسیحیة.

لفظ آپوکریفا، به معنی اصطلاحی آن، از زمان اصلاح دینی برای توصیف مجموعه ای از کتابهای یهودی به کار رفته که فرقه پروتستان در جهان مسیحی، با تلقی آنها به عنوان بخشی از عهد قدیم، مخالفت ورزیده است. آپوکریفها تا زمان نضهت اصلاح دینی بخش کاملی از کتاب مقدس مسیحیان را در بر میگرفت. اگرچه بسیاری از اباء مسیحی میان آپوکریفها و بقیه عهد قدیم تمایز قائل شدند، پس از قرن پنجم این تمایز تقریبا در تمام جهان فراموش شد و قریب هزار سال آپوکریفها جایگاهی مسلم در کتاب مقدس داشت. بخش اصلی مجموعه عهد جدید همان انجیل های چهارگانه است که در واقع، زندگی نامه و سخنان حضرت عیسی است. به موازات این چهار انجیل، از ده ها کتاب دیگر با عنوان انجیل نام برده شده است که از آنها، تحت عناوین غیررسمی، غیرقانونی یا اپوکریفایی (آپوکریفهایی) نام برده می شود. این آثار، در همان دوره نگارش و قانونی شدن چهار انجیل قانونی و تا چندین قرن پس از آن به نگارش درآمده و محتوای آن، زندگی و سخنان حضرت عیسی است، اما دقیقاً قالب و چارچوب چهار انجیل رسمی را رعایت نکرده است. برخی از این اناجیل، صرفاً سخنانی از حضرت عیسی(ع) را نقل کرده است و برخی صرفاً معجزاتی از آن حضرت را؛ برخی از آنها حوادثی از زندگی عیسی و پدر و مادر او را نقل کرده است که در اناجیل دیگر نیامده است. نسخه های کاملی از برخی از این نوشته ها موجود است و از برخی از آنها صرفاً پاره هایی به جای مانده و از برخی دیگر فقط جملاتی که عالمان سده های نخست مسیحی آنها را نقل کرده اند. آشنایی با این اناجیل دست کم از دو جهت مهم است، یکی این که فضای انجیل نویسی را در سده های نخست نشان می دهد و دیگر این که به کار تطبیقی کمک می کند، زیرا برای نمونه در مواردی که درباره زندگی عیسی بین قرآن مجید و اناجیل رسمی اختلاف است، «عهد جدید» کتابها و رساله های متعدّدی دارد که «اپوکریفهای» (مکتوبات غیراصیل، مشکوک، غیر قانونی) عهد جدید نامیده می شوند. اپوکریفای عهد جدید کتاب های بسیاری را در بر می گیرد که کلیسا در قرون ابتدایی مسیحیت، تمام این کتب را غیر قانونی شناخته است. فرقه های مسیحی در اعتبار 27 کتاب عهد جدید اتفاق نظر دارند و کتاب های دیگر را غیر قانونی می دانند. شناخته شدن این رساله ها و کوشش برای جمع آوری و از میان بردن کتب غیر قانونی، پس از زمان حاکمیت کلیسا در قرن چهارم میلادی صورت گرفته است. اتفاق نظر کلیسا بر کتب عهد جدید، بدین معنا نیست که کتبی که در قرن دوم در زمره ی کتب مورد قبول کلیسا واقع شده است، از نظر مضمون و محتوا کاملاً هماهنگ با کتب فعلی هستند، بلکه تنها نامی از اناجیل معتبر به دست ما رسیده است. بنابراین، نمی توان اثبات کرد که کتب موجود همان کتاب هایی است که در قرون اولیه به رسمیت شناخته شد. به هر حال، فرقه های مسیحی در اعتبار 27 کتاب عهد جدید اتفاق نظر دارند و کتاب های دیگر را غیر قانونی می دانند. برخی از کتب غیر قانونی به حواریان و رسولان منسوب است. در این کتاب انجیل البدایه لیعقوب، انجیل الطفوله لتوما، الانجیل شبیه متی، انجیل عربی للطفوله ـ انجیل قیافا، انجیل میلاد مریم، قصه یوسف النجار روایات الطفوله الاخری، انجیل توما، انجیل مرقس السری و ... بررسی شده است.

کتاب «دلائل تحريف الكتاب المقدس» نوشته شريف سالم، به دلائلی مبنی بر اثبات تحریف کتاب مقدس (تورات و انجيل) پرداخته شده است. اعتبار کتاب مقدس، اعم از عهد عتیق و جدید از نظر عقلی و نقلی و نیز شواهد تاریخی و علمی مخدوش است به همین جهت نویسندگان آزاد اندیش در وجود حضرت عیسی و حضرت موسی علیهماالسلام تردیدها کرده اند. بنابراین وجود تحریف در کتاب مقدس غیر قابل کتمان و انکار است و به حکم عقل و نقل و شواهد تاریخی کتاب مقدس به شدت مورد دستبرد منحرفین و دنیاپرستان واقع شده است. بنابراین، گزاره های خودستیز و متناقض در کتاب مقدس، ناشی از تمایلات ضد الهی افراد منحرف است. در این کتاب پس از بحث ادوات تحریف در سه مبحث النساخ، التقلید الکنسی و اعداء المسیحیة من الیهود و الوثنین به بحث تحریف کتاب مقدس پرداخته است.