جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه > جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  *برای جستجوی عین عبارت , عبارت مورد نظر را درون گیومه ("") قرار دهید . مانند : "تاریخ ایران"
  • 17953
  • تعداد رکورد ها : 317748
عشق و محبت الهی در اخلاق اسلامی با تاکید بر آرای ابن سینا و احمد غزالی
نویسنده:
علی دینی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
«عشق و محبّت الهی در اخلاق اسلامی با تأکيد بر آرای ابن سينا و احمد غزالی» عنوان پژوهشی است که شامل مقدّمه و 13 فصل به شرح ذيل تدوين شده است:در فصل اوّل، درباره ی ماهيّت عشق و محبّت سخن به ميان آورده ايم و سپس از منظر بزرگان حکمت و فلسفه و عرفان، معنای لغوی و اصطلاحی آن را مورد بررسی قرار داده ايم.در فصل دوّم، به پيشينه و سير تاريخی موضوع «عشق و محبّت» توجه نشان داده ايمو جايگاه عشق و محبّت را در مکاتب و اديان مغرب زمين و مشرق زمين و سرزمين ايران مشخص کرده ايم.در فصل سوّم تقسيمات «عشق» را که در ترکيب های متفاوت وصفی و اضافی به کار گرفته شده است، مورد تعريف قرار داده ايم و حد اشتراک و افتراق هر يک از آنها را روشن نموده ايم. در فصل چهارم، به رهيافت های عمومی «عشق و محبّت» در حوزه ی اخلاق همّت گماشته ايم که چگونه «عشق» موجب تغيير نگرش در وجود عاشق می شود و او را به سمت مشابهت و مشاکلت با معشوق سوق می دهد. و از آنجا که مجاهدت های سالک طريق حق، بر محور عشق و محبّت الهی می چرخد، شايسته ديديم که به جايگاه «عشق و محبّت» در عرفان اسلامی نيز توجّهی داشته باشيم و لذا در فصل پنجم به تبيين «عشق» و جايگاه آن در عرفان اسلامی نظری انداخته ايم. در فصل ششم، که به نوعی مهم ترين فصل اين پژوهش محسوب می شود، واژه ی «عشق و محبّت» را در قرآن و منابع دينی مورد کنکاش و جستجو قرار داديم و در حدود 7 شاهد از کلام الله مجيد و بيش از 15 شاهد از ساير منابع اسلامی به دست آمد.در فصل هفتم، به آثار و پيامد های «عشق و محبّت الهی» نظر داشته ايم که چگونه «عشق به حضرت حق» آثار و پيامدهای مثبت و سازنده ای را در وجود عاشق توليد می کند و او را به سمت تعالی و تقرّب الی الله هدايت می نمايد. در فصل هشتم، «ويژگی های عشق و محبّت الهی» مورد بررسی قرار گرفته است که از چه جنسی است و رابطه ی آن با نيروی خِرد و عقل چيست و آيا هر کسی قابليّت دريافت اين هديه ی الهی را دارد يا نه؟ حال برای تحصيل «عشق و محبّت الهی» چه طريقی را بايد سپری کرد تا بتوان پرنده ی عشق الهی را صيد نمود؟ که به اين سؤال در فصل نهم پاسخ داده شده است. در فصل دهم، به انواع جهان بينی ها اشاره شده و ضمن تبيين جهان بينی عاشقانه، ارتباط آن با اخلاق، خصوصاً از منظر ابن سينا نيز بيان شده است.در فصل يازدهم، مراحل رشد و شکل گيری عشق در انسان توضيح داده شده است که چگونه اين روند تکاملی «عشق» از «عشق به خود» شروع می شود و تا «عشق الهی» ادامه پيدا می کند.و در فصل دوازده و سيزده نيز به طور اجمال پديده ی «عشق» را در آثار ابن سينا، و شيخ احمد غزالی مورد کنکاش قرار داده ايم که هر يک از چه منظری به اين مهم نظر داشته اند و در آخر ماحصل اين پژوهش را در نتيجه گيری اين نوشتار آورده ايم.
مشخصات اثر
مراتب هستی از منظر ابن سینا و شیخ اشراق
نویسنده:
مجید احسن
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
رساله‌ی حاضر در پی بررسی دیدگاه ابن سینا و شیخ اشراق در مورد مراتب هستی است. در این راستا پس از بیان کلیات رساله در فصل اوّل، نخست به دیدگاه شیخ الرئیس پرداخته می‌شود و بیان می‌شود که وی اساساً یک فیلسوف وجود است که با روش خاص فلسفی خود که مبتنی بر بحث و استدلال است دو اصل اساسی را نتیجه می‌گیرد؛ یکی تمایز میان وجود و ماهیت اشیاء و دیگری تمایز میان واجب و ممکن و بدین سان این اصول، زمینه‌ای می‌شوند تا با تکیه بر آنها جناب ابن سینا مراتب هستی را سامان دهد. مراتب هستی در دیدگاه او نظامی هرمی دارد که در رأس آن واجب الوجود بالذات قرار دارد که همۀ موجودات امکانی از او ناشی شده‌اند بنابراین سر سلسله هستی، صرفالوجودی است که دارای همۀ صفات کمالی و منزه از تمام نقایص امکانی است و در مرتبه بعد، موجودات امکانی قرار دارند که همگی زوج ترکیبی از وجود و ماهیت و در نتیجه معلول هستند. ممکنات خود به دو دسته جواهر و اعراض و جواهر نیز به عقل، نفس، جسم و ماده و صورت تقسیم می‌شوند که به ترتیب شرافت، عالم عقول طولیه، عالم نفوس (فلکیه و ارضیه) و عالم اجرام (فلکی و ارضی) را تشکیل می‌دهند. فصل سوّم رساله به دیدگاه شیخ اشراق می‌پردازد که در آن بیان می‌شود وی با ارائه مکتبی بدیع که بر سه عنصر یعنی روش اشراقی، علم النفس اشراقی ومتافیزیک نوری پایه‌گذاری شده تحولی عمیق را در حوزه فلسفی به وجود می‌آورد به طوریکه در آن علاوه بر پذیرش روش بحثی، شهود نیز به عنوان ابزاری مهّم در فهم حقایق پذیرفته می‌شود و از طرفی دیگر مبانی فلسفی مشاء که بر محور موجود پایه‌گذاری شده بود نیز تحول پیدا کرده و همۀ هستی بر محور نور تفسیر می‌شود. سهروردی با تقسیم عالم به نور و ظلمت معتقد می‌شود که منشأ هستی را نورالانوار تشکیل می‌دهد و همۀ انوار از او پدید آمده‌اند و ظلمت نیز زائیده از جهت فقر انوار است. نگاه سهروردی به مراتب هستی اگر چه همچون ابن سینا نگاهی هرمی است که در رأس آن نورالانواری قرا رگرفته که همۀ عالم اشعه ای از فیض او هستند امّا کامیابی او در اتخّاذ روش فلسفی بحثی و شهودی این قوت را به او داده است که در نظام عالم مراتبی (عالم مثل و عالم مثال) را مطرح کند که در فلسفه ابن‌سینا یا وجود نداشته و یا تفسیر ناصوابی ازآن شده است علاوه بر اینکه مراتب مورد توافق نیز در فلسفه نوری وی تفسیر و تحلیل‌های جدیدی پیدا می‌‌کنند. بنابراین نظام هستی به عالم نور و عالم ظلمت و عالم انوار قاهره نیز به عالم انوار طولیه و عرضیه، عالم انوار اسفهبدیه (فلکی و انسانی) و عالم مثال (در مورد نوریت عالم مثال تردیدی وجود دارد که در رساله به آن پرداخته شده است ) تقسیم می‌شود که همۀ آنها جلوه و اشعه‌ای از نور حضرت حق می‌باشند. فصل پایانی رساله نیز عهده دار بررسی مقایسه‌ای دیدگاه این دو فیلسوف گرانقدر است که در آن ضمن بررسی جامع دیدگاه آنها بیان می‌شود که در حوزه مباحث استدلالی و بحثی، ابن سینا و در حوزه شهودی، شیخ اشراق کامیاب‌تر می‌باشد.
مشخصات اثر
ترجمه کتاب التفسیر الاسلامی للتاریخ
نویسنده:
اکبر رجبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پایان نامه با عنوان ترجمه کتاب التفسیر الاسلامی للتاریخ، از دو بخش مقدمه مترجم و ترجمه کتاب التفسیر الاسلامی (الفصل الثالث و الفصل الرابع) تشکیل شده است. هدف این پژوهش، بررسی دیدگاه اسلامی درباره تفسیر تاریخ یا فلسفه تاریخ، با تکیه بر قرآن کریم است. فلسفه تاریخ دانشی است که از علل و عوامل حوادث تاریخ بحث می‌کند و به دنبال کشف قوانین حاکم بر تاریخ و جامعه است. از دیدگاه قرآن، سنت‌های تاریخ در واقع همان قوانین حاکم بر تاریخ هستند. قرآن کریم قصه‌ها و داستانهای تاریخی را با هدف عبرت و پند آموزی آیندگان بیان می‌کند، و در عین حال هر گونه اسطوره و افسانه سرایی که باعث غفلت ودور شدن از حق شود، را سخنی لهو وبیهوده می‌داند، و با آن مخالفت می‌کند.دکتر عماد الدین خلیل از جمله اندیشمندان مسلمانی است که به مسئله تفسیر تاریخ از دیدگاه اسلام پرداخته است. وی کتاب حاضر با نام «التفسیر الاسلامی للتاریخ» را با نگاهی به فلسفه تاریخ از دیدگاه اسلام، وبا استناد به قرآن کریم، به رشته تحریر درآورده است. مهم ترین عناوینی که می‌توان از متن کتاب حاضر، به عنوان شاخص‌های دیدگاه اسلامی در تفسیر تاریخ استخراج کرد، عبارتند از: قانونمندی تاریخ، عبادت هدف فعالیتهای انسان، جهاد، مداوله: استبدال،اراده و اختیار انسان و... واژه‌های کلیدی: فلسفه تاریخ، سنتهای تاریخ، قانونمندی، محرک تاریخ، ایده آلیسم، ماتریالیسم، تمدن، سقوط دولت ها.
مشخصات اثر
نقد اخلاق سکولار بر مبنای اخلاق اسلامی
نویسنده:
عبدالحمید ناصری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بر خلاف ادعای برخی از نظریه‌پردازان که پدید آمدن سکولاریسم را معلول دانش‌های نوین بشر و دستاوردهای آن در زمینه شناخت طبیعت و رشد تکنولوژی جلوه می‌دهند، علت اصلی شکل‌گیری سکولاریسم را باید در فلسفه الهیات و آموزه‌های مسیحیت، و همچنین اخلاق و سیاست حاکم بر کلیسا جستجو کرد. نقاط ضعف آیین مسیحیت، از جمله فقدان قانون حکومتی، و رواج عقاید مخالف عقل مانند تثلیث و گناه ذاتی، معتقدان به مسیحیت را به این نتیجه رساند که آموزه‌های موجود این دین، نمی‌تواند جواب‌گوی نیازهای اجتماعی و سیاسی جدید باشد. بدین ترتیب، اندیشه سکولار پایه‌ریزی گردید و اعلام کردند که دین، تنها برای برقراری ارتباط انسان با خدا و آخرت آمده است، و ربطی به امور سیاسی و اجتماعی ندارد. اما جامعیت دین اسلام، و مصونیت آموزه‌های آن از تحریف، موجب حضور آن در تمام عرصه‌های زندگی انسان، از جمله در حوزه اخلاق می‌باشد. بر این اساس، تمام تلاش‌های انسانی، و از جمله اعمال اخلاقی او باید در جهت الهی باشد؛ این شناخت توحیدی، پشتوانه همه مفاهیم و ارزش‌های اخلاقی است که علم و عقل انسانی قادر به درک آن‌ها نیست. ایمان به آخرت نیز زمینه‌ساز آراسته شدن انسان به صفات ماندگار بوده، و بدین ترتیب، نبوت و معاد جزء مبانی اخلاق اسلامی به‌شمار می‌رود. مطلوبیت، اختیار، انتخاب آگاهانه و نیت الهی، اساس ارزش اخلاقی در اسلام است. اما سکولاریسم به استقلال اخلاق از دین معتقد بوده، و بر مبانی خاصی مانند اومانیسم، عقل‌گرایی و لیبرالیسم استوار است. در حالی که تعریف برخی از مفاهیم اخلاقی، فقط با فرض مجموعه‌ای از گزاره‌های دینی امکان‌پذیر بوده، و همچنین دین ضمانت اجرایی به اخلاق می‌دهد. در پرتو نگاه دینی است که ارزش‌های اخلاقی ثبات پیدا می‌کند و گذشت زمان و تفاوت مکان، آن‌ها را دگرگون نمی‌کند. انسان در پرتو دین به خودشناسی و خداشناسی دست می‌یابد، و مفهوم آزادی نیز اعتباری بیش از آزادی اجتماعی پیدا می‌کند. در فصل اول، خود سکولاریزم و مفاهیمی که پیوند خاصی با این واژه دارد را تعریف می کنیم. در فصل دوم، هدف اخلاق و اصول موضوعه اخلاق و همین طور اساس ارزش اخلاق اسلامی به صورت اجمال ذکر می شود، و در فصل سوم از اخلاق سکولار تعریف کرده، زمان پیدایش آن را از دوره رنسانس ذکر می کنیم.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مبانی فکری و آراء کلامی علامه حلی و ابن تیمیه در باب شرک و بدعت
نویسنده:
عبدالمحمد شیروانی شیری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه حلی
چکیده :
یکی از مسائل بسیار مهم که جهان اسلام به آن دچار شده است، خشونت دینی است. خشونت دینی از سوی کسانی انجام می شود که خود را موحد واقعی و سایر مسلمانان را مشرک و بدعت گذار می دانند. این اندیشه منحرف ، ریشه در آراء محمد بن عبد الوهابو قبل از وی به صورت مفصل و تبویب شده در آراء ابن تیمیه دارد. ابن تیمیه به مفهوم شرک و بدعت توسعه داده و هرگونه توسل و دعا را از پیامبران و ائمه شرکو بدعت می داند. وی گرچه در این زمینه به مشرکین تاخته ولی با پذیرش رویت خداوند و قائل شدن اعضا برای ذات کبریایی خداوند، نا خواسته به دام آنچیزی افتاده است که خود آن را بهانه ای برای تکفیر مسلمانان می داند. علامه حلی شرک و بدعت را در مفهوم اصیل اسلامی اشمی پذیرد و با مصادیقی که مطرح می نماید دقیقاً به بدعت هایی که امت اسلامی در طول تاریخ با آن مواجه شده است می پردازد. وی بدعت شرعی را یک نوع بیشتر نمی داند و آن را حرام می داند. ولی ابن تیمیه بدعت را به دو دسته خوب و بد تقسیم می نماید و در مصادیق آن دچار تعارض آشکاری می شود..
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی ارزشها در فلسفه اسلامی و فلسفه لیبرالیسم و دلالت های آن در تربیت اخلاقی
نویسنده:
زینب اعرابی چم علیشاهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از آنجا که دوام و قوام جوامع بشری به فرهنگ و استحکام فرهنگ، به ارزش‌های رایج در هر جامعه وابسته است؛ مطالعه ارزشها و بررسی نقاط ضعف و قوت آنها، می‌تواند گام مهمی ‌در بقای جوامع و تمدنها باشد. بر این اساس، اولین هدف این پژوهش که از نوع پژوهش‌های کیفی است، بررسی تطبیقی مقوله‌ی ارزش‌ها در دو مکتب مهم جهان امروز یعنی اسلام و لیبرالیسم است تا در سایه این بررسی تطبیقی، درک بهتری از عمق و اعتبار ارزشهای اسلامی‌حاصل گردد. در چنین وضعیتی است که استنتاج برخی اهداف و اصول برای تربیت اخلاقی مورد نظر اسلام با دقت بیشتری امکان پذیر می‌گردد. از آنجا که دیدگاه لیبرالیسم بر پایه‌ی «فردمحوری»، «عقل‌گرایی» و «جدایی دین از زندگی اجتماعی» استوار گردیده، استقلال و آزادی فردی، ارزش غالب محسوب شده و برای تأمین این آزادی، ارزش‌هایی چون «برابری حقوقی افراد در برخورداری از این آزادی‌ها»، «تساهل و تسامح نسبت به اعتقادات مذهبی» به وجود آمده است. چنین نگاهی به انسان و جهان، دلالتهای خاصی را برای تربیت اخلاقی به دنبال دارد که از آن جمله اهدافی چون آموزش همگانی و مدنی و پرورش عقلانی و اصولی چون خودگردانی فردی و اصالت فرد در برابر جامعه و نسبیت گرایی را می‌توان ذکر کرد. در نقطه مقابل، اندیشه‌ی اسلامی‌ بر پایه‌ی «خدامحوری»، «وحی‌گرایی» و «حضور دین در تمام عرصه‌های زندگی»، بنا شده است. در تفکر اسلامی،ارزشهای حقیقی عبارتند از «اعتقاد به حاکمیت مطلق الهی در همه امور»، «آزادی معنوی انسان از قید هواهای نفسانی»، «رعایت اعتدال در همه‌ی امور زندگی» و «مدارا به عنوان یک شیوه مناسب برخورد اخلاقی با دیگران». بر این اساس، در تربیت اخلاقی مورد نظر اسلام، هدف‌هایی چون «دستیابی به حیات طیبه» و «عبودیت خدا جهت رسیدن به قرب الهی» واصولی چون «احترام به اراده و اختیار فرد» و « معنویت و تربیت روحی» از اهمیت خاصی برخوردار هستند. بنابراین گرچه در مواردی بین برخی اهداف و اصول تربیت اخلاقی اسلام و لیبرالیسم مشابهت‌های ظاهری دیده می‌شود، اما ماهیت خداگرایانه اسلام و انسان‌گرایانه لیبرالیسم، افتراق‌های عمیقی را در حوزه ارزشها و تربیت اخلاقی بین این دو مکتب به وجود می‌آورد که در این پژوهش، به گوشه‌ای از آنها اشاره شده است.
مشخصات اثر
بررسی مقایسه ای برهان امکان و جوب در فلسفه اسلامی و فلسفه غرب
نویسنده:
ابراهیم الموسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده ندارد.
مشخصات اثر
فضیلت حکمت در اخلاق فلسفی اسلامی
نویسنده:
کرمرضا سروری کنشتی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فضیلت حکمت یکی از فضائل چهارگانه اصلی در اخلاق فلسفی اسلامی است. حکمت فضیلت قوه عاقله انسان است و بر اساس تقسیم قوه عاقله، به عقل نظری و عملی، به حکمت نظری و حکمت عملی تقسیم می شود.در آثار همه فیلسوفان اسلامی سعادت انسان صراحتاً با کمال قوه نظری و عملی، ارتباط پیدا می کند. ارسطو سعادتمند را کسی می داند که فعالیتش مطابق بهترین فضیلت باشد. فلاسفه، عقل را به عنوان یکی از قوای نفس ناطقه انسانی، و وجه تمایز انسان از دیگر موجودات، و آن را دارای دو جزء عقل نظری و عملی می دانند. اما دربیان چیستی این دو عقل، و نیز تبیین حکمت و انقسام آن به حکمت نظری و عملی، در میان آنان اختلاف نظر وجود دارد. با تأمل در گفتار ایشان طیف وسیعی از رویکردهای متعدد، در باره عقل نظری و عملی و نیز حکمت نظری و عملی، قابل استنباط است. برخی از حکمای اسلامی گرچه در تعریف حکمت نظری اتفاق نظر دارند و آن را علم به حقایق اشیاء آنگونه که هست تعریف نموده اند ولی در اینکه اعتدال در قوه عقل نظری شرط فضیلت است یا نیست، اختلاف نظر دارند. برخی اعتدال را در حکمت نظری فضیلت شمرده اند و برخی افراط در آن را . اما حکمای اسلامی در تعریف عقل عملی و حکمت عملی اختلاف نظر دارند. دست کم دو معنا برای عقل عملی و وظیفه آن بیان شده است. برخی عقل عملی را قوه ادراک حسن و قبح، و حق و باطل در عقاید تعریف نموده اند و بر اساس آن عقل عملی را از جنس علم و دانش عملی تعریف نموده اند و برخی عقل عملی را قوه عملی و تدبیری که دو قوه شهوی و غضبی را تدبیر و اداره می کند، تعریف کرده اند در نتیجه حکمت عملی نه از جنس علم و دانش ، بلکه از جنس خلق و فعل دانسته اند.
مشخصات اثر
عقلانیت در اندیشه فلسفی ابن سینا
نویسنده:
معصومه اسماعیلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پایان‌نامه‌ی حاضر در چهار فصل به بررسی عقلانیت در اندیشه‌ی فلسفی ابن سینا پرداخته و روش عقلی ایشان را مورد بررسی قرار می‌دهد. جناب بوعلی به عنوان رئیس المشائین بزرگ‌ترین مفسّر فلسفه‌ی مشائی و ارسطوئی بوده و خود نیز در این زمینه صاحب نظری به نام است. گرایش جناب بوعلی به عقلانیت اشراقی در دورن متأخر زندگی و سوال بر سر گذر ایشان از معبر عقلانیت بحثی به سمت روش اشراقی و اختلافات اهل نظر در این رابطه، مهم‌ترین دلیل نگارش این رساله بود.بخش اول از رساله با عنوان مبانی بحث به بررسی فلسفه‌ی مشاء، جایگاه بوعلی در فلسفه‌ی مشاء و توضیحی راجع به زندگی و آثار بوعلی اختصاص یافته و کلیات این مباحث به قلم تحلیل و بررسی بیان می‌شود.بخش دوم از رساله با عنوان عقلانیت بحثی، مفاد عقلانیت بحثی اعم از ارسطوگرایی، اهمیت به منطق و برهان و بنیاد قرار دادن اولیات را مطرح کرده و اهمیت برهان و منطق را درفلسفه‌ی بوعلی به تصویر می‌کشد. در این بخش با بررسی ادراک و مراحل آن از منظر بوعلی به جایگاه و نقش ادراک عقلی پرداخته شده و این نوع ادراک را به عنوان مهم‌ترین نوع از شناخت مورد بررسی قرار می‌دهد. بخش سوم از این رساله با عنوان عقلانیت اشراقی به بیان گرایش جناب بوعلی به عقل اشراقی اختصاص یافته و مصادر اشراقی تفکر بوعلی از جمله مصدر افلاطونی، مصدر افلوطینی، مصدر هرمسی، مصدر شریعت و عرفان با توضیحی راجع به چگونگی تأثیر هر مصدر در تفکر اشراقی بوعلی شمرده شده است. در این بخش که شامل چند فصل می‌باشد مولفه‌های عقل اشراقی نیز بیان شده و جوانب اشراقی در رسائل عرفانی ابن سینا و سه نمط آخر اشارات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. بخش اخر در سه فصل به نتیجه‌گیری از کل تحقیق اختصاص دارد.ابتدا عقل دوره‌ی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و در فصل دوم اشراق در فلسفه‌ی بوعلی بیان شود و در آخرین فصل، مولفه‌های عقل بحثی و عقل اشراقی جمع‌بندی شده و مورد بحث بررسی اجمالیقرار می‌گیرد. به طور خلاصه بررسی کرده که به عنوان نتیجه‌ی بخش سوم قلمداد می‌شود.این اثر با استفاده از کتب و رسائل بوعلی چون اشارات و تنبیهات، شفا، مبدأ و معاد، تعلیقات، حی‌بن یقظان، رساله الطیر، رساله العشق نگاشته شده و تمام رساله جز نقل قول‌های مستقیم با پردازش قلم نویسنده بوده است.
مشخصات اثر
بررسی حرکت‌پذیری مجردات
نویسنده:
محمدرضا طالبیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اين‌ تحقيق‌، «حركت‌ پذيري‌» و وجود حركت‌ در مجردات‌ مورد بررسي‌ قرار داده‌ و مي‌كوشد تا به‌ اين‌مسأله‌ پاسخ‌ روشن‌ و مستدلي‌ بدهد. هدف‌ واپسين‌ نگارنده‌ آنست‌ كه‌ نشان‌ دهد حركت‌ و تغيّر در امورمجرد، به‌ لحاظ‌ فلسفي‌ و عقلي‌ امري‌ پذيرفتني‌ و قابل‌ قبول‌ است‌ و از ديگر سو، تعارض‌ و ناسازگاري‌اي‌ كه‌در نظر ابتداي‌ ميان‌ متون‌ ديني‌ و يافته‌هاي‌ عقل‌ فلسفي‌ به‌ نظر مي‌رسد زدودني‌ است‌. براي‌ دستيابي‌ به‌ اين‌هدف‌ ابتدا در يك‌ فصل‌ سير بحث‌ حركت‌ در نقاط‌ اوليه‌ فكر فلسفي‌ دنبال‌ شده‌ سپس‌ در فصلي‌ ديگر به‌ايضاح‌ معناي‌ لغوي‌ و اصطلاحي‌ حركت‌ پرداخته‌ شده‌ است‌. تبيين‌ اقسام‌ و احكام‌ مربوط‌ به‌ حركت‌ هم‌بخشي‌ از تلاش‌هاي‌ مقدماتي‌ رساله‌ بوده‌ است‌. و اما بنياد اين‌ رساله‌ و محور و كانون‌ آن‌ توجه‌ به‌ ادله‌ ومباني‌ فلسفي‌اي‌ است‌ كه‌ حركت‌ در امور مجرد را ناممكن‌ و ناشدني‌ مي‌نمايانند به‌ لحاظ‌ فلسفي‌ دو برهان‌اساسي‌ در اين‌ باره‌ موجود است‌: برهان‌ فصل‌ و وصل‌ و برهان‌ قوه‌ و فعل‌. در اين‌ رساله‌ با مراجعه‌ به‌ متون‌دست‌ اول‌ فلسفي‌ در طي‌ يك‌ فصل‌ تبييني‌ كامل‌ و وافي‌ از اين‌ دو برهان‌ كه‌ سنگ‌ بناي‌ قول‌ به‌حركت‌ناپذيري‌ مجردات‌اند ارائه‌ شده‌ و آنگاه‌ براهين‌ ديگري‌ هم‌ كه‌ ممكن‌ است‌ در اين‌ راستا به‌ آنهاتمسك‌ شود طرح‌ و بيان‌ شده‌اند. سپس‌ در فصلي‌ جداگانه‌ تمامي‌ اين‌ براهين‌ و ادله‌ نقد شده‌ و سستي‌ وكاستي‌ و تردامني‌ آنها نمايان‌ گشته‌ است‌. نيز نگاهي‌ درون‌ ديني‌ به‌ بحث‌ شده‌ و دو افق‌ ديگر به‌ آن‌ افزوده‌گشته‌ است‌. اول‌ بحثي‌ در باب‌ تكامل‌ برزخي‌ انسان‌ كه‌ در آن‌ هم‌ از برهان‌ عقلي‌ و هم‌ از دلايل‌ نقلي‌ بهره‌گرفته‌ شده‌ است‌. دوم‌ بحثي‌ در دلايل‌ درون‌ ديني‌ تغيّر در مجردات‌ با تكيه‌ بر آيات‌ و روايات‌. بنابراين‌نوشتار حاضر در سه‌ فصل‌ به‌ همراه‌ يك‌ مقدمه‌ و پيشگفتار سامان‌ يافته‌ است‌.
مشخصات اثر
  • 17953
  • تعداد رکورد ها : 317748