جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کتاب آسمانى و الهى و معجزه جاویداننبی اکرم (ص) بوده و مى‏باشد . از ارکان جاودانگی قرآن ، عصمت آن از تحریف است . بنابراین یکی از مسایل بسیار مهم و اساسی قرآن پژوهی ، بحث تحریف ناپذیری قرآن است . عقیده رسمى و قطعى شیعه امامیه از زمانائمه (ع) تاکنون نیز اعتقاد به عدم تحریف لفظی قرآن بوده است و در ضمن کتب متعددی از گذشته تاکنون به آن پرداخته شده است . اما در اواخر قرن اخیر ، کتاب فصل الخطاب- که مجمع روایات موهم تحریف است - توسط یکی از علمای شیعه نگاشته شد و سبب انتشار کتب زیادی به صورت مستقل پیرامون تحریف ناپذیری قرآن و عمدتاً با هدف پاسخ گویی به شبهات مطرح شده در فصل الخطابشد . هدف اصلی این پژوهش ، بررسی کتبی است که در پاسخ گویی به فصل الخطاب تالیف شده اند و دارای جامعیت و مرجعیت نسبی در این زمینه هستند . در این پژوهش ، پنج اثر مهم از بین کتب تألیفی معاصر ، انتخاب و پس از معرفی توصیفی کتب ، مبانی و روش ها و ادله آنها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است شامل : برهان روشن تالیف مرحوم بروجردی ، البیان مرحوم خوئی ، تفسیر المیزان علامه طباطبایی، صیانت القرآن عن التحریف مرحوم معرفت و نزاهت القرآن من التحریف تالیف آیت الله جوادی آملی . مطالب این پایان نامه در 5 فصل تنظیم شده است که فصول 5- 3 ، فصول اصلی هستند . در فصل سوم به معرفی توصیفی کتب منتخب پرداخته شده و فصل چهارم ، مبانی و ادله ی مولفین ، مورد بررسی و تحلیل و جمع بندی قرار گرفته است . نتایج این پژوهش که در فصل پنجم آمده است به صورت خلاصه عبارت است از : 1-مهم ترین دلایل مولفین در جانب اثبات تحریف ناپذیری قرآن عبارتند از : آیات قرآنی ، احادیث و نصوص اهل بیت (ع) ، مسأله وجوب قرائت سوره های قرآن در نماز (در فقه شیعه) ، تواتر ، اعجاز قرآن ، گواهی بزرگان فریقین و دلایل عقلی . 2-مولفین کتب مورد بررسی پیرامون تحریف ناپذیری قرآن ، از نظر مبانی علمی و ادله دفاع از سلامت متن قرآن ( در جانب اثباتی و سلبی) ، در مجموع اختلاف دیدگاه اساسی با یکدیگر ندارند . بلکه بالعکس ، اشتراک آنها در مبانی متقن علمی و منطقی ، باعث شده است که هیچ کدام از آنها نظریه تحریف را نپذیرند .همچنین دلائل ارائه شده توسط مولفین در جانب اثبات تحریف ناپذیری قرآن نیز دارای جامعیت ، همگرایی و همسویی نسبتاً زیادی است و عموم مولفین از چارچوب نسبتاً مشحصی پیروی نموده اند که حاصل آن اثبات تحریف ناپذیری قرآن از هرگونه تحریف ( لفظی) است . 3- در قسمت پاسخ گویی به شبهات فصل الخطاب نیز علیرغم وجود اختلاف دیدگاهها و روش ها و برخی نواقص علمی ، عموم مولفین قائلند که علاوه بر ضعف سندی قسمت عمده روایات موهم تحریف ، پیوند مستقیم با تحریف ندارد و در مواردی ناظر به تحریف معنوی و در بسیاری از موارد مربوط به اختلاف قرائت یا تبیین و تفسیر و تطبیق و تأویل آیات قرآن است .

شيعه در پيشگاه قرآن و اهل بيت ترجمه جلد 65 بحار الانوار از مجموعه 110 جلدى طبق چاپ بيروت، مطابق قسمت وسط از جلد 15 بحار از مجموعه 25 جلدى چاپ كمپانى است كه توسط آقاى على تهرانى در سال 1397ق به فارسى ترجمه شده است. جلد 15 بحار از مجموعه 25 جلدى، درباره‌ى ايمان و كفر است كه از باب 15 تا 7، درباره فضائل و صفات شيعه مى گويد. اين كتاب كه از باب 15 شروع مى شود، بر طبق آيات و احاديث وارده، فضائل شيعيان را بيان ميدارد. ساختار كتاب با پيشگفتار و سپس توضيحى درباره شخصيت مؤلف و كتاب، آنگاه بيان انگيزه و گونه ترجمه، شروع گشته است. گزارش محتوا در باب شانزدهم، بيان ميدارد كه شيعيان پيرو دين خدا و پيرو انبياء و اهل حق‌اند، و اينكه آمرزشى نيست مگر براى آنها و عملى قبول نشود جز كردار آنان. در بابهاى بعدى درباره رافضه، بخشيدن گناهان شيعيان و شفاعت ائمه(ع) در باره آنان همچنين صفات و طبقات مختلف شيعه، و مذمت مغرور شدن و وادار كردن بر عمل و پرهيزگارى و در اينكه خداوند متعال هر كه را دوست داشته باشد دين حق و ايمان و تشيع را به او عنايت فرمايد، و در ترك دعوت مردم بسوى دين، در باب ديگر درباره سلامت و بى‌نيازى در دين، و مسئوليت مؤمن در صبر در راه دين، و ديندارى احاديثى عنوان مى شود. در باب 24 معناى ايمان و اسلام، فرق بين آن دو، و پاره‌اى از شرائط آنها طبق آيات و روايات بحث مى شود. در اين كتاب از پايه‌هاى اسلام و ايمان و شاخه هاى آن دو، و فضيلت اسلام و ديگر مسائلى از اين قبيل، مطالبى عنوان مى گردد. بخش مهمّى از اين كتاب پيرامون صفات، مدح و نشانه‌هاى شيعه است و بدين جهت مترجم، نام كتاب را شيعه در پيشگاه قرآن و اهل بيت عليهم السّلام گذاشته است، و بخش ديگرش در نشانه‌هاى اسلام و ايمان، و پايه‌ها و فرقهاى ميان آن دوست. مطالبى در فضائل شيعه مطرح شده، كه ممكن است به ذهن بيايد كه چگونه يك انسان به صرف اينكه جزء يك جمعيتى به نام شيعه قرار گرفت اين همه فضيلت داشته باشد، بدين جهت شايد برخى از افراد در اوّلين برخورد، آن روايات را مخدوش بدانند، همچون حديث شماره 18 در باب 15 كه: حضرت صادق(ع) از پدر بزرگوارش از جدش(ع) نقل می‌فرمايد كه پيغمبر اكرم(ص) فرمود: خداوند روز قيامت پاره‌اى از بندگانش را از خاك برانگيزد در حالى كه صورتهاى آنها از نور می‌درخشد و لباسهائى از نور دارند بر فراز منبرهائى از نور، و در دست آنها عصائى از نور است، از دو طرف عرش حركت می‌كنند، در رتبه پيامبرانند، ولى پيامبر نيستند و در مقام شهيدانند ولى شهيد نيستند، مردى بپا خواسته عرض كرد اى رسول خدا آيا من از آنها هستم؟ فرمود نه ديگرى برخاسته پرسيد، باز فرمود نه پرسيد پس آنها كيستند؟ حضرت دست مبارك خويش را بر شانه على(ع) گذاشته فرمودند اين مرد و شيعيان او هستند. اين حديث شريف مقام بسيار بلندى را براى شيعيان نويد می‌دهد كه در نظر بعضى بسى مايه شگفتى است، اما اگر باب 19 را كه در باره صفات برجسته و نشانه‌هاى شيعه و تحريك و تشويق آنها به عمل و پرهيزگارى است مطالعه شود تا واژه شيعه از نظر فرهنگ اهل بيت(ع) كاملا مشخص گردد، و توجه يابند كه اين همه فضائل در مورد افراديست كه داراى چنان شرايطى باشند، معلوم مى گردد كه اگر كسى چنان شد شايسته است اين همه موقعيت معنوى پيدا كند. انگيزه و گونه ترجمه در ترجمه كتاب حدّاكثر سعى شده عين فرمايشات معصومين عليهم السّلام حرف به حرف به واژه فارسى درآيد و شايد از نظر برخى، عبارات ترجمه به سبك انشاء روان فارسى نباشد زيرا ترجمه آزاد نبوده و حتى المقدور كوشش شده حتّى در توضيح متن، مترجم از خود چيزى نيفزايد، و فقط به تغيير لفظ با حفظ معنى اكتفا كند، تنها نام راويان حديث را كه گاهى دو سطر يا بيشتر ميشده و براى افرادى كه از ترجمه استفاده می‌كنند، ضرورتى نداشت حذف شده و فقط اوّلين راوى را كه از امام(ع) گزارش می‌كند و نيز آخرين آنها كه مؤلّف از او نقل فرموده ياد شده و فاصله بين آن دو، چند نقطه گزارده شده است. پيشينه كتاب اين كتاب از انتشارات كتابخانه ى مسجد حضرت ولى عصر(عج) در تهران است كه پاورقى هاى آن شامل بيان سند بعضى از احاديث از ديگر كتب روايى شيعه و همچنين آيات در قرآن و ترجمه و توضيح بعضى لغات سخت در متن كتاب است. در پايان كتاب فهرستى از مطالب كتاب به چشم مى خورد.

اسلام دینی اجتماعی است و احکام فردی آن نیز آهنگ اجتماعی دارد و از آن‌ها برای اصلاح و تقویت روابط اجتماعی و تحقق اخلاقی تربیت اجتماعی و اجرای اهداف مقدس جامعه بهره می‌گیرد. هدف اسلام در این سیر، تنها ساختنِ فرد دین‌دار نیست؛ بلکه ساختن جامعه دین‌دار نیز هست، جامعه‌ای که روابط اجتماعی آن براساس اهداف و احکام دین سامان گیرد، جامعه‌ای ارزشمند است که در آن سعادت فرد با سعادت جامعه پیوند خورده است و تربیت اجتماعی با دو مقوله مسئولیت‌های اجتماعی و ایمان اسلامی، ارتباطی قوی و انفکاک ناپذیر دارد. توجه به پایه‌های اخلاقی با رویکرد قرآنی به مثابه عاملی مهمّ در تثبیت و ایجاد جامعه مطلوب اسلامی و پایداری تربیت صحیح اجتماعی به‌شمار می‌آید و تقوا، عدالت اجتماعی، وحدت و امنیت اجتماعی، مهمّ‌ترین این پایه‌ها محسوب می‌شوند. مرحوم علامه طباطبایی از جمله مفسران و حکمایی است که در اندیشه‌های تفسیری و فلسفی خویش توجه خاصی به بحث یادشده نموده و معتقد است که پایه‌های اخلاقی از لوازم اعتقادی و عملی در تربیت اجتماعی انسان‌ها به‌شمار می‌آید. ایشان جامعه بدون اخلاق و تربیت اجتماعی و جامعه بدون توجه به پایه‌های اخلاقی را عامل سُستی و بی‌بنیادی انسان‌ها در عرصه ایمان و عمل نیک شمرده است که در این صورت، جامعه رو به انحطاط رفته و فساد و هرج و مرج در آن گسترش می‌یابد. سعی نگارنده در این مقاله آن است که پایه‌های اخلاقی تربیت اجتماعی انسان‌ها در قرآن را از دیدگاه علامه طباطبایی بررسی کند.