جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر در یک مقدمه و شش بخش سیمای حکومت پیامبراسلام(ع) را از لحاظ رفتار با مخالفان بررسی کرده است. در مقدمه از مشروعیت و مقبولیت، آزادی، قانونمداری، تسامح و تساهل، اقتدا به پیامبر(ص)، سیمای یثرب مرکز خلافت حکومت پیامبراسلام(ص)، منابع مورد استفاده (قرآن، سیره) و اقسام مخالفین پیامبر(ص) سخن رفته و موضوعات بخش های ششگانه آن به این شرح است: بخش اول، حکومت پیامبر(ص) در مدینه: تعریف حکومت، عناصر سازنده حکومت، ضرورت تشکیل حکومت در اسلام، دلایل تشکیل حکومت در اسلام، مشروعیت حکومت پیامبر(ص)، مخالفان تشکیل حکومت توسط پیامبر(ص)، دلایل تشکیل حکومت توسط پیامبر(ص)؛ بخش دوم، عدالت با مخالفان؛ بخش سوم، گفتگو با مخالفان: قرآن مکتب گفتگو، گفتگوی پیامبران با مخالفانشان، گفتگو با مخالفان در قاموس پیامبر(ص)، ابزارهای گفتگوی پیامبر(ص) با مخالفان، شیوه های گفتگو (حکمت استدلال، جدال به شیوه برتر، موعظه حسنه)؛ بخش چهارم، تساهل و تسامح؛ بخش پنجم، قانون مداری در رفتار با مخالفان؛ بخش ششم، آزادی عقیده: مفهوم عقیده و آزادی عقیده، بررسی آرای مخالفین و موافقین آزادی عقیده، دفاعی بودن جنگهای پیامبر، پذیرش جزیه غیرمسلمانان دلیل دیگری بر آزادی عقیده، ارتداد، بررسی آیات ارتداد در قرآن، بررسی موارد ارتداد در عصر پیامبر(ص).

متن اصلی این پایان نامه مشتمل بر پنج بخش باعناوین ذیل است: سرگذشت مریم (ع)، حضرت مریم از دیدگاه قرآن، موضوعات مهم زندگانی آن حضرت ازدیدگاه مورخین نظیر محیط تربیتی، خدمت در بیت المقدس، جایگاه در محراب، مفهوم مکان شرقی،ملاقات فرشته وحی با مریم، باردار شدن، هجرت،بازگشت به میان قوم و سرزنش، صفات کمالی زن ازدیدگاه قرآن، معرفی الگوهای قرآنی زن، وجوه اشتراک حضرت مریم (ع) و حضرت فاطمه (ع).

محقق دراین تلاشبه چند باور اساسی میرسد :اولا تطور وتحول بر اساس آیات واحادیث در انسانها رخداد میکند واین حقیقت ازجهت عقلی و وجدانی نیز قابل درک وپذیرش می باشدثانیاعامل مهم واساسی وجود این قابلیت درانسان هاهمان فطرت ویا نوع سرشت آدمی است که با عباراتی همچون پذیرش امانت الهی ویا عهد الست به آن اشاره میشود مضاف بر اینکه انسانها هرچند از جهت استعداد ذاتی و شرایط پیرامونی بسیار متنوع هستند اما درنهایت آنچه تایین کننده سعادت و یا شقاوت هر فرد است تصمیماتی است که او در مدت زمان زندگی در دنیا گرفته و پیرو آن چگونه زیستنش را انتخاب کرده است بر اساس آموزه های الهی برایهر دو گروه جهت نیل به مقصود مورد نظر تسهیلاتی مهیا خواهد شد.

سکینه که موضوع اصلی پایان نامه می باشد آرامشی است که در مواقف خاصی برقلوب مومنین نازل می شود . آن موارد خاص مواقعی می باشد که مومنین در نهایت ضعف و شکست می باشند و امکان غلبه ایشان بر دشمن تقریبا محال است . در اینجا خداوند سکینه ایبه آنان عطا می نماید که به مدد آن می توانند ثابت قدم و استوار بمانند و امیدوار شوند تا حدی که بتوانند بر دشمن غلبه نمایند .

این رساله مشتمل بر یک مقدمه و پنج فصل است. در مقدمه، موضوع تحقیق،‌ضرورت پژوهش، پرسش اصلی و فرعی تحقیق،‌ فرضیه های تحقیق، پیشینه پژوهش، روش تحقیق، مراحل تحقیق و پژوهش ،‌ سازماندهی پژوهش،‌ مشکلات و محدودیتها،‌بیان شده است. فصل اول، با عنوان معنا شناسی معجزه حاوی دو گفتار است: در گفتار اول، تعریف اعجاز در لغت و در اصطلاح متکلمان،‌ و در گفتار دوم ، تعریف معجزه در قرآن که در برگیرنده آیه و آیات،‌بینه و بینات،‌سلطان و برهان و تحلیل آنها مورد تبیین و بررسی قرار گرفته است. فصل دوم: تحت عنوان تحلیل مبانی کلامی اعجاز در برگیرنده چهار گفتار می‌باشد: درگفتار اول، تعریف کلمه عادت در لغت و اصطلاح ، و تبیین واژه خرق عادت در لغت و اصطلاح اندیشمندان اسلامی، بررسی خرق عادت از دیدگاه متقدمان،‌اشاعره، معتزله، امامیه،‌حکما و فلاسفه، و تقریر جدید از منظر حکما و اشاعره، نارسایی تعریف معجزه به خرق عادت و ...،‌ گفتار دوم: تعریف تحدی در لغت و اصطلاح متکلمان و بررسی مناقشه در قید تحدی و ... و در گفتار سوم،‌ تعبیر عجز از هماوردی در تعریف معجزه، اختلاف در تعذر جنس و وصف و در گفتار چهارم تحلیل تقارن زمانی معجزه یا هماوردی، مورد بحث قرار گرفته اند. فصل سوم با عنوان تطبیق مبانی کلامی معجزه بر قرآن حاوی مباحث زیر می‌باشد: تطبیق خرق عادت، بررسی و نقد ادله منکرین خارق العاده بودن قرآن، تطبیق هماورد طلبی بر قرآن، بررسی مبانی متکلمین در هماورد طلبی قرآن، بررسی نحوه تحدی قرآن، دیدگاه علامه طباطبایی،‌دیدگاه مصباح یزدی، بررسی دیدگاهها در مرجع ضمیر مثله، تطبیق مبانی متکلمان در پاسخ به هماورد طلبی.فصل چهارم: تحت عنوان «پندار ها و تردید ها در عدم معارضه با قرآن» متضمن مطالب زیر می باشد: پندارها و تردید ها در عدم معارضه با قرآن؛ بررسی نسبت صحت معارضه به معارضین؛ معارضه در عصر پیامبر، معارضه پس از وفات پیامبر خدا، معارضه درعصر حاضر، معارضه با قرآن در شبکه اینترنت، اشکال های کلی بر معارضه ها.فصل پنجم: با عنوان « نگاهی به وجوه اعجاز قرآن» به تبیین مباحث زیر پرداخته است: پیشگفتار بحث، بررسی اعجاز در فصاحت، و بلاغت قرآن، اسلوب بدیع و اخبار ازغیب درقرآن، اخبار گذشتگان، اخبار از مکنونات قلبی دیگران، اخبار از آیندگان، عدم اختلاف در قرآن، تحدی به عدم اختلاف، محور عدم اختلاف در قرآن، عدم اختلاف در مطالب قرآن، عدم اختلاف در معارف، عدم اختلاف دلیل بر خرق عادت، جامعیت معارف قرآن، امی بودن آورنده آن، اعجاز علمی قرآن( قرآن و جاذبه عمومی، جهان، قرآن و بادهای تلقیح کننده، قرآن و زندگی در کرات دیگر، نظم علمی در ساختمان قرآن، اعجاز عددی قرآن)، نظریه صرفه، و نقد آن در اعجاز قرآن.و در پایان هر فصل و گفتار، نتیجه و خلاصه بحث آورده شده است.

موضوع گفت وگوهای خدا با پیامبران در زمینه مسائل اعتقادی از جمله توحید، معاد، نبوت و مسائل اخلاقی از جمله گذشت، صبر و دعا است که به روشهای مختلفی شکل گرفته است. گفت وگو با غیر پیامبران شامل گفت‌وگو با انسان، ملائکه، ابلیس و کائنات است. مهمترین آداب و نکاتی که از این گفت وگوها برداشت می شود؛ آزادی بیان، ادب، محبت و نرمی و قاطعیتاست.

اصلاح فرهنگ موجود و تلاش برای ایجاد فرهنگ مطلوب لازمه هر گونه برنامه تحوّل‌آفرین برای رشد بشر است و یکی از مهم‌ترین گام‌ها در این زمینه بکارگیری منابع مناسب برای تأثیر در فرهنگ می‌باشد. این پژوهش با روش تحلیلی ـ استنباطی جهت استنباط از قرآن کریم و با مطالعه کتابخانه‌ای جهت بهره‌گیری از دیدگاه‌های برخی از صاحب‌نظران در زمینه فرهنگ و مفسّران قرآن کریم به گونه‌شناسی منابع فرهنگ مطلوب از دیدگاه این کتاب مقدّس می‌پردازد. این پژوهش ضمن آنکه طبیعت، غریزه، قلب، فطرت، دین، عقل، سیره عقلا و تاریخ را به عنوان منابع فرهنگ مطلوب معرّفی می‌کند، گونه‌های مختلف بهره‌گیری فرهنگ از آن منابع در ساحت‌های معرفتی و وجودی را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و نشان می‌دهد که این منابع چگونه می‌توانند به نوبه خود راه دستیابی به فرهنگ مطلوب را هموار سازند

یکی از اهداف بلند قرآن کریم ایجاد زندگی نیکو یا جامعه آرمانی بوده است. البتّه اصطلاح مدینه فاضله یا جامعه آرمانی در قرآن یا متون روایی وجود ندارد، بلکه ریشه در تعالیم انبیا دارد و مجموعه آیات و روایاتی که درباره اهداف و کیفیّت زندگی مطلوب بشری سخن می‌گوید، ما را به این سمت و سو هدایت می‌کند. از نظر قرآن کریم و روایات معصومین(ع) نه تنها دست یافتن به جامعه آرمانی امکان‌پذیر است، بلکه هدف بعثت انبیا همین بوده است. پرسش اصلی ما در این پژوهش این است که از منظر قرآن کریم جامعه آرمانی چه ویژگی‌هایی دارد؟ قرآن و عترت دو یادگار بی‌نظیر پیامبر اکرم (ص) است. بدیهی است بدون آموزه‌های پیامبر اکرم(ع) و عترت پاک آن حضرت امکان تبیین و تفسیر قرآن وجود ندارد. امامان معصوم(ع) وارثان انبیای بزرگ الهی هم در حکمت نظری و هم در حکمت عملی. این آرزوی دیرینه بشر یعنی جامعه مطلوب قرآنی را ترسیم کرده‌اند. در حدّ مجال این مقاله، به ویژگی‌های مستخرج از آموزه‌های قرآن درباره جامعه آرمانی پرداخته خواهد شد. متفکّران اسلامی در کُتُب اخلاقی به بحث‌های کلّی و تا حدّی دسته‌بندی موضوعات یا بحث‌هایی پیرامون آزادی، حقوق بشر، منزلت عقل، ارزش علم و ... پرداخته‌اند، امّا تمرکز این مقاله بر تحلیل ابعاد یک موضوع خاصّ و مورد نیاز ضروری بشر معاصر و آینده، یعنی «جامعه آرمانی از منظر قرآن» استوار است. مهم‌ترین ویژگی‌های به‌دست آمده از آموزه‌های قرآن و عترت در این باره عبارتند از: عقل‌گرایی، برپایی عدل، حاکمیّت امام، احسان، گسترش دانش، شکوفایی اقتصادی.

آدمی در مسیر تکاملی خود به سوی خداوند، به جهت دارا بودن طبیعت مادّی (شهوانی)، با نَفْس امّاره که امرکننده به زشتی‌ها و پستی‌ها می‌باشد، همیشه در ستیز است. این نوشتار با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی در پی ارائه مهارت‌های قرآنی غلبه بر نَفْس امّاره است که انسان‌ها در پرتو آن(مهارت‌ها) می‌توانند بر نَفْس امّاره فائق آیند و از آن در رشد و تعالی خویش بهره گیرند. مقالة حاضر با تکیه بر آیات کریمه و روش تفسیر موضوعی و معناشناسی و با هدف استخراج و شناسایی مهارت‌های قرآنی غلبه بر نَفْس امّاره، آنها را مورد بحث قرار داده است. قرآن برای غلبه بر نَفْس امّاره، مجموعه‌ای از مهارت‌های شناختی (آگاهی‌بخشی به وجود سرای واپسین، سرانجام نَفْس امّاره هلاکت و جهنم و توجّه دادن بشر به درک حضور خداوند در زندگی) و مهارت‌های رفتاری (پندپذیری، پیروی هدفمند و کنترل و محدود کردن نگاه) و مهارت‌های معنوی (ایمان، ارتباط با خدا، تقوا و صبر) را ارائه داده است که به تفضیل در این نوشتار بدانها پرداخته می‌شود. حاصل نوشتار حاضر این است که آدمی برای غلبه کردن بر نَفْس امّاره و مقابله با خواسته‌های نَفْسانی حیوانی، ناگزیر از بهره‌گیری از مهارت‌های ارائه شدة قرآنی است تا در پرتو آنها بتواند به سعادت که مطلوب فطری اوست، نایل آید وگرنه از مطلوب فطری خویش دور مانده، بلکه به واسطة تبعیّت از خواسته‌های نَفْسانی امر شده از سوی نَفْس امّاره، از حیوان هم پست‌تر می‌شود.