جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «رسالت تشیع در دنیای امروز» تالیف محمدحسین طباطبایی، شامل گفت‌ و گوى علامه طباطبائى با پروفسور «هانرى کربن» در سال 1340 ش، است که به کوشش استاد سید هادى خسروشاهى در سال 1370 ش، براى چاپ آماده و منتشر شد. کتاب، در راستاى اصل وحدت اسلامى و براى معرفى جامعه تشیع به جهان تسنن و تمامى انسان‌ هاى خواهان حقیقت مى‌ باشد. مباحث کتاب شامل: راه های ارشاد انسان، آثار و نتایج حلول کلیسا، معاد شناسی از نظر شیعه، پیدایش سیر معنوی و عرفان و سایر مباحث معرفتی می باشد. هم چنین در انتهای کتاب توضیحاتی از جانب تنظیم کنندگان کتاب نیز داده شده است که شامل مطالب اعتقادی، تاریخی و... می باشد.

کتاب مجموعه گفتمان های مذاهب اسلامی به قلم دکتر محمد تقی فخلعی با رویکرد تقریب بین مذاهب و فرق اسلامی و بیان اصول عقاید شیعی به طور منطقی و برهانی و به دور از هر افراط و تفریطی در رفع سوء برداشت‌ ها و در نهایت کم کردن فاصله شیعه با سایر فرق در راه رسیدن به وحدت سازنده تالیف شده است. در مقدمه در یک تحلیل و جمع بندی از سه گرایش متفاوت در برخورد بین فرق در شرایط کنونی جهان اسلام نام برده شده، که گروه اول در افراط و گروه دوم در تفریط افتاده و تنها گروه سوم راه متعارف و صحیح را که مورد نظر مؤلف نیز می‌ باشد، طی می‌ نمایند. نوشتار حاضر دفتر اول از مجموعه گفتمان های مذاهب اسلامی است که در دو فصل گفتمان تقریب و گفتمان عقیده، تدوین شده است. ساختار و چکیده محتوای این کتاب را به این ترتیب می توان ارائه نمود: مقدمه: به معرفی کتاب، انگیزه، روش و آرزوی رسیدن به فرهنگ نقد و نظر و رقابت علمی صحیح با انگیزه تفاهم‌ جویانه در جامعه اسلامی اشاره شده است. فصل اول: گفتمان تقریب از اصول و راه‌ های تحقق آرمان تقریب سخن به میان آمده و قرار گرفتن این مباحث در فصل آغازین این مجموعه به درستی بیانگر آن است که روح غالب بر سراسر تحقیق، تفاهم جویی و همگرایی است. مباحثی چون مبانی وحدت، معنا و مفهوم تقریب، موانع تقریب، گام های عملی در راه تقریب و وفاق گرایی در سیره امام علی علیهالسلام و ائمه اطهار، مورد بحث قرار گرفته است. فصل دوم: گفتمان عقیده از پایگاه یک شیعی پایبند مهم ترین موضوعات و گفتمان های اختلافی در زمینه عقیده طرح شده و کوشش شده، مبانی و اصول مذهب امامیه با استدلال به طور محکم تبیین شود و همزمان در عرض و نقد آرای اهل‌ سنت سعی شده اصل ارزیابی بی طرفانه در حد توان رعایت شود.

«مَأساةُ الزّهراء (س)، شُبَهات و رُدود» کتابی درباره حوادث دوره پایانی زندگی حضرت فاطمه (س)، اثر سید جعفر مرتضی عاملی مي باشد. نویسنده در این کتاب تلاش کرده به شبهاتی که درباره حوادث اواخر زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) و شهادت آن حضرت مطرح شده، پاسخ دهد. پس از آن كه درباره شهادت حضرت زهرا (عليها السلام) و چگونگى آن ترديد ها و تشكيك هايى صورت گرفت، استاد سيد جعفر مرتضى عاملى در صدد پاسخگوئى به اين سخنان و نوشته ها برآمد و كتاب «ماساة الزهراء عليها السلام شبهات و ردود» را تاليف كرد. وى در اين كتاب پس از بيان مناقب و فضائل حضرت زهرا سلام الله عليها به تفصيل از حوادثى كه براى آن حضرت پس از رحلت رسول خدا پيش آمد سخن گفته و موضوع شهادت و چگونگى آن را بررسى و تحليل كرده است. مؤلف طى سه باب و هفده فصل به موضوعاتى چون ضرب و اهانت به آن حضرت، علت آمدن پشت در، اصل وجود در، موضوع ميخ در، سقط محسن، آتش زدن در و موضوعاتى ديگر پرداخته است. جلد دوم كتاب به آثار و اخبار و اشعار اختصاص يافته و مؤلف تلاش كرده است با استناد به منابع حتى منابع اهل سنت، موضوع اهانت به حضرت زهرا و شهادت آن حضرت را اثبات نمايد.

«مَأساةُ الزّهراء (س)، شُبَهات و رُدود» کتابی درباره حوادث دوره پایانی زندگی حضرت فاطمه (س)، اثر سید جعفر مرتضی عاملی مي باشد. نویسنده در این کتاب تلاش کرده به شبهاتی که درباره حوادث اواخر زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) و شهادت آن حضرت مطرح شده، پاسخ دهد. پس از آن كه درباره شهادت حضرت زهرا (عليها السلام) و چگونگى آن ترديد ها و تشكيك هايى صورت گرفت، استاد سيد جعفر مرتضى عاملى در صدد پاسخگوئى به اين سخنان و نوشته ها برآمد و كتاب «ماساة الزهراء عليها السلام شبهات و ردود» را تاليف كرد. وى در اين كتاب پس از بيان مناقب و فضائل حضرت زهرا سلام الله عليها به تفصيل از حوادثى كه براى آن حضرت پس از رحلت رسول خدا پيش آمد سخن گفته و موضوع شهادت و چگونگى آن را بررسى و تحليل كرده است. مؤلف طى سه باب و هفده فصل به موضوعاتى چون ضرب و اهانت به آن حضرت، علت آمدن پشت در، اصل وجود در، موضوع ميخ در، سقط محسن، آتش زدن در و موضوعاتى ديگر پرداخته است.

کتاب کمال الدین و تمام النعمة، تألیف محمد بن علی بن بابویه معروف به شیخ صدوق (متوفّی ۳۸۱ هـ ق) است. محتوای این کتاب بر مأخذ اصلی شیعه الاصول الاربع مأة که قبل از سال ۲۶۰ هـ ق، توسط جعفر صادق و دیگر امامان شیعه گردآوری شده، تکیه دارد. شیخ صدوق به خاطر این که پدرش ابن بابویه از فقهای عالیقدر و وکیل امام در قم بوده، توانست اطلاعات موثقی را درباره ارتباطات پنهانی بین وکلاء و مهدی به وسیله چهار سفیر ارائه دهد. وی همچنین فصلی را درباره معمرینی که بیش از صد سال عمر کرده‌ اند، اختصاص داده تا طول عمر امام دوازدهم را توجیه کند. شیخ صدوق می‌ نویسد: «کتاب خود را زمانی که در نیشابور بوده جمع آوری و انشاء کرده‌ است، زیرا غیبت امام عصر (عج) موجب حیرت و تحیر در بین اکثریت شیعیانی که او را ملاقات می‌ کردند، شده و در نتیجه باعث انحراف آنها گردیده بود»

«شیعه شناسی و پاسخ به شبهات»، تالیف علی اصغر رضوانی، در موضوع شیعه و پاسخ به شبهاتی که به این مذهب می‌ شود، به زبان فارسی نوشته شده است. این کتاب که به سفارش معاونت آموزش و پژوهش بعثه مقام معظم رهبری تالیف شده، شامل یک پیش گفتار و هفده قسمت است. عناوین سر فصل‌ های آن عبارتند از: شیعه شناسی؛ اعتقادات؛ صفات الهی؛ نبوت؛ قرآن؛ امامت؛ صفات امام؛ امام علی علیه‌ السّلام؛ اهل بیت علیه‌ السّلام؛ مهدویت؛ مرگ و معاد؛ احکام اذان؛ احکام نماز؛ متعه، حج تمتع و متعه زنان؛ وهابیت؛ حکمت‌ ها و متفرقات. نویسنده، در هر قسمت، پس از بحث در مورد آن عنوان، سعی کرده به شبهه‌ هایی که پیرامون آن موضوع مطرح شده‌ اند، پاسخ دهد.

در این كتاب مطالبی درباره شخصیت «عبدالله بن سبا» و روایاتی كه از تاریخ اسلام و ائمه معصومان (ع) از وی نقل شده، آمده است. نگارنده در این كتاب به زبان عربی، نوشته‌ ها و آثار مكتوب «عبدالله بن سبا» را از منظر سایر تاریخ‌ نویسان اسلامی بررسی كرده، سپس نقش وی را در تاریخ اسلام ارزیابی نموده است. ابن سباء موسس غلات شیعه بوده وی اصلا از یهودیان یمن و مخالفان جدی عثمان و مبلغ خلافت و امامت و وصایت علی در بلاد اسلامی بوده است. مدتی در بصره و چندی در كوفه مشغول تبلیغ بود و سپس به مصر رفت. مهم‌ ترین اصول تعالیم وی وصایت و رجعت بود. وی پس از مرگ پیامبر اكرم (ص) بر رجعت علی (ع) قایل گردید. و چون علی (ع) شربت شهادت چشید و خبر به عبدالله بردند، گفت: اگر هزار بار خبر قتل او را بیاورند، باور نمی‌ دارم و او نمی‌ میرد تا آنگاه كه جهان را پر از عدل و داد كند.

کتاب «جبر و تفویض و اختیار» تالیف مرتضی عسکری، مباحث مختصری پیرامون مسئله جبر، اختیار و تفویض است. مولف در ابتدای کتاب به بحث از معانی لغوی جبر، اختیار و تفویض پرداخته و توضیحی نیز پیرامون معنای قضا و قدر داده است. وی پس از این توضیحات به بررسی روایاتی که حول قضا و قدر وارد شده اشاره کرده است و در انتهای کتاب نیز به پرسش هایی که در رابطه با موضوعات فوق وارد گشته پاسخ داده است.

کتاب «ولایت علی (ع) در قرآن کریم و سنت پیامبر (ص)» تالیف مرتضی عسکری، در رابطه با پاسخ علامه عسکری به شبهاتی است که از طرف فردی به نام شیخ ابوسلمان عبدالمنعم بلوچ (چرا ولایت علی در قرآن نیست) وارد شده است. شبهه این است که با توجه به اینکه شیعیان، ولایت و امامت علی (ع) را از اصول مهم اعتقادی خود می دانند، چرا با اینکه در قرآن از مستحبات و فروعات سخن به میان آمده است، از مسئله امامت و ولایت علی (ع) سخن گفته نشده است؟ هم چنین چرا نام حضرت علی (ع) در قرآن نیست؟ همچنین در این کتاب به بررسی مسئله روایت 12 وصی پیامبر و موضوع مهدویت و امامت ائمه اطهار (ع) پرداخته شده است.

«اسطورة السبئیة کما تخیلها و اختلقها سیف بن عمر» اثری گرانبها از علامه سید مرتضی عسکری به زبان عربی می باشد که در آن به بررسی افسانه عبدالله بن سبأ و جاعل آن که فردی به نام سیف بن عمر است می پردازد. در مورد منشأ پیدایش شیعه عده ای از فردی به نام عبدالله بن سبأ یاد کرده اند. نویسنده در این کتاب به بررسی وجود یا عدم فردی به نام عبدالله بن سبأ می پردازد و از این رهگذر به بررسی راوی اصلی این افسانه که سیف بن عمر باشد پرداخته است. در شرح حال سیف آورده اند که او بغدادی و در اصل کوفی بوده و گفته اند که سیف در سال 71 ق در زمان خلافت هارون الرشید از دنیا رفته است. او دارای دو کتاب به نام های «الرده الکبیر و الفتوح» و «الجمل و مسیر عائشه و علی» است که در کتاب اول حوادث تاریخی نزدیک به رحلت تا زمان خلافت عثمان و در کتاب دوم از شورش علیه عثمان، کشته شدن او و جنگ جمل سخن به میان آورده است. علامه عسکری در مورد چگونگی انتشار این افسانه در کتب تاریخی اینگونه می فرمایند که این مطلب در کتاب سیف بن عمر به نام «الجمل و مسیر عایشه و علی» آمده است و طبری، ابن عساکر، ابن ابی بکر و ذهبی به صورت مستقیم از این کتاب مطلب را نقل کرده اند و ابن اثیر و ابن کثیر و ابن خلدون از طبری اخذ کرده اند و مورخان و مستشرقان بعدی به آنها اعتماد کرده و آن را پذیرفته اند. مؤلف علاوه بر این کتاب در کتاب های دیگر خودش مثل «عبدالله بن سبأ و اساطیر اخری» و «خمسون و مائه صحابی مختلق» نیز به عدم وثاقت سیف بن عمر اشاره کرده است. ایشان در این کتاب از طریق مقایسه بین روایت سیف بن عمر و روایات دیگران از حوادث تاریخی و مشاهده تفاوت های فاحش بین آنها به این نتیجه رسیده است که سیف بن عمر کذاب و دروغگو است و بسیاری از حوادث و شخصیت ها را جعل می کند. البته فقط شیعیان نیستند که وی را از درجه اعتبار ساقط می دانند بلکه علمایی از اهل سنت مانند یحیی بن معین، نسایی، ابن حماد عقیلی، ابن ابی حاتم، ابن حبان و دارقطنی او را ثقه نمی دانند و به احادیث او توجهی روا نمی دارند. در بخشی از این کتاب سه روایت اصلی از سیف بن عمر که در آن به وجود عبدالله بن سبأ اشاره شده است بیان و نقد می شود. نویسنده در نقد سندی روایات به این مطلب اشاره می کند که می توان سند این افسانه را به دو قسم تقسیم کرد: 1) سند کسانی که سیف از آنها این روایت را نقل کرده است مانند عطیه و یزید الفقعسی که مؤلف هر دوی آنها را جعلی می داند؛ چرا که در کتب تراجم و انساب از آنها ذکری به میان نیامده است. 2) سند کسانی که آنها از سیف این روایت را نقل کرده اند مانند السری که دروغگو است و شعیب که مجهول است. علامه سپس به وجود این افسانه در کتب مرجع تاریخ اسلامی می پردازد و راویان آن را مورد بررسی قرار می دهد و مشخص می کند که همه آنها یا دروغگو هستند یا نمی توان به وثاقت آنها پی برد و مجهول هستند. مؤلف با تحلیل این منابع به بررسی تمام راویان موجود در اسناد سیف بن عمر پرداخته و نشان داده است که سیف چگونه در اسناد و به وسیله راویانی که وجود خارجی ندارند این موضوع را ساخته و پرداخته است. همچنین در این کتاب تمام روایات منقول از ابن سبأ نقد و بررسی شده است. نویسنده در نهایت به این نتیجه رسیده که شخصیت عبدالله بن سبأ ساختگی و توسط سیف بن عمر از مورخان و راویان هم عصر بنی امیه ساخته شده است.