جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «جبر و تفویض و اختیار» تالیف مرتضی عسکری، مباحث مختصری پیرامون مسئله جبر، اختیار و تفویض است. مولف در ابتدای کتاب به بحث از معانی لغوی جبر، اختیار و تفویض پرداخته و توضیحی نیز پیرامون معنای قضا و قدر داده است. وی پس از این توضیحات به بررسی روایاتی که حول قضا و قدر وارد شده اشاره کرده است و در انتهای کتاب نیز به پرسش هایی که در رابطه با موضوعات فوق وارد گشته پاسخ داده است.

کتاب «ولایت علی (ع) در قرآن کریم و سنت پیامبر (ص)» تالیف مرتضی عسکری، در رابطه با پاسخ علامه عسکری به شبهاتی است که از طرف فردی به نام شیخ ابوسلمان عبدالمنعم بلوچ (چرا ولایت علی در قرآن نیست) وارد شده است. شبهه این است که با توجه به اینکه شیعیان، ولایت و امامت علی (ع) را از اصول مهم اعتقادی خود می دانند، چرا با اینکه در قرآن از مستحبات و فروعات سخن به میان آمده است، از مسئله امامت و ولایت علی (ع) سخن گفته نشده است؟ هم چنین چرا نام حضرت علی (ع) در قرآن نیست؟ همچنین در این کتاب به بررسی مسئله روایت 12 وصی پیامبر و موضوع مهدویت و امامت ائمه اطهار (ع) پرداخته شده است.

«اسطورة السبئیة کما تخیلها و اختلقها سیف بن عمر» اثری گرانبها از علامه سید مرتضی عسکری به زبان عربی می باشد که در آن به بررسی افسانه عبدالله بن سبأ و جاعل آن که فردی به نام سیف بن عمر است می پردازد. در مورد منشأ پیدایش شیعه عده ای از فردی به نام عبدالله بن سبأ یاد کرده اند. نویسنده در این کتاب به بررسی وجود یا عدم فردی به نام عبدالله بن سبأ می پردازد و از این رهگذر به بررسی راوی اصلی این افسانه که سیف بن عمر باشد پرداخته است. در شرح حال سیف آورده اند که او بغدادی و در اصل کوفی بوده و گفته اند که سیف در سال 71 ق در زمان خلافت هارون الرشید از دنیا رفته است. او دارای دو کتاب به نام های «الرده الکبیر و الفتوح» و «الجمل و مسیر عائشه و علی» است که در کتاب اول حوادث تاریخی نزدیک به رحلت تا زمان خلافت عثمان و در کتاب دوم از شورش علیه عثمان، کشته شدن او و جنگ جمل سخن به میان آورده است. علامه عسکری در مورد چگونگی انتشار این افسانه در کتب تاریخی اینگونه می فرمایند که این مطلب در کتاب سیف بن عمر به نام «الجمل و مسیر عایشه و علی» آمده است و طبری، ابن عساکر، ابن ابی بکر و ذهبی به صورت مستقیم از این کتاب مطلب را نقل کرده اند و ابن اثیر و ابن کثیر و ابن خلدون از طبری اخذ کرده اند و مورخان و مستشرقان بعدی به آنها اعتماد کرده و آن را پذیرفته اند. مؤلف علاوه بر این کتاب در کتاب های دیگر خودش مثل «عبدالله بن سبأ و اساطیر اخری» و «خمسون و مائه صحابی مختلق» نیز به عدم وثاقت سیف بن عمر اشاره کرده است. ایشان در این کتاب از طریق مقایسه بین روایت سیف بن عمر و روایات دیگران از حوادث تاریخی و مشاهده تفاوت های فاحش بین آنها به این نتیجه رسیده است که سیف بن عمر کذاب و دروغگو است و بسیاری از حوادث و شخصیت ها را جعل می کند. البته فقط شیعیان نیستند که وی را از درجه اعتبار ساقط می دانند بلکه علمایی از اهل سنت مانند یحیی بن معین، نسایی، ابن حماد عقیلی، ابن ابی حاتم، ابن حبان و دارقطنی او را ثقه نمی دانند و به احادیث او توجهی روا نمی دارند. در بخشی از این کتاب سه روایت اصلی از سیف بن عمر که در آن به وجود عبدالله بن سبأ اشاره شده است بیان و نقد می شود. نویسنده در نقد سندی روایات به این مطلب اشاره می کند که می توان سند این افسانه را به دو قسم تقسیم کرد: 1) سند کسانی که سیف از آنها این روایت را نقل کرده است مانند عطیه و یزید الفقعسی که مؤلف هر دوی آنها را جعلی می داند؛ چرا که در کتب تراجم و انساب از آنها ذکری به میان نیامده است. 2) سند کسانی که آنها از سیف این روایت را نقل کرده اند مانند السری که دروغگو است و شعیب که مجهول است. علامه سپس به وجود این افسانه در کتب مرجع تاریخ اسلامی می پردازد و راویان آن را مورد بررسی قرار می دهد و مشخص می کند که همه آنها یا دروغگو هستند یا نمی توان به وثاقت آنها پی برد و مجهول هستند. مؤلف با تحلیل این منابع به بررسی تمام راویان موجود در اسناد سیف بن عمر پرداخته و نشان داده است که سیف چگونه در اسناد و به وسیله راویانی که وجود خارجی ندارند این موضوع را ساخته و پرداخته است. همچنین در این کتاب تمام روایات منقول از ابن سبأ نقد و بررسی شده است. نویسنده در نهایت به این نتیجه رسیده که شخصیت عبدالله بن سبأ ساختگی و توسط سیف بن عمر از مورخان و راویان هم عصر بنی امیه ساخته شده است.

کتاب «بر گستره کتاب و سنت» به قلم علامه سید مرتضی عسکری و ترجمه محمدجواد کرمی با تقسیم بندی موضوعی بر اساس آیات قرآن و روایات موضوعات مختلف و حوادث گوناگون دینی را بررسی کرده است. اثر حاضر در 17 بخش با عنوان هایی مانند «صلوات بر محمد و آل محمد (ص)»، «مصحف در روایات و اخبار»، «امامان این امت دوازده نفرند»، «شیعیان اهل بیت پیامبر (ص)»، «عصمت انبیاء و رسولان»، «آیت تطهیر در کتب دو مکتب»، «تاریخ حدیث پیامبر (ص)»، «امام علی (ع) در قرآن» و «صفات خداوند جلیل در دو مکتب» هر موضوع را با استناد به روایات و آیات قرآن بررسی کرده است. در این کتاب نویسنده با روایتی داستانی سیره اهل بیت (ع) و داستان های قرآنی و را بیان و مطابق با موضوع داستان و روایتی را تعریف کرده است.

کتاب «پاسخ به پرسش‌ ها و شبهه‌ های وهابیت» از پنج فصل اصلی مانند تاریخچه، خاستگاه و دیدگاه وهابیت، شبهه‌ های کلامی، شبهه‌ های عقیدتی، شبهه‌ های تاریخی و شبهه‌ های فقهی تشکیل شده که از جمله پیوست‌ های این کتاب می‌ توان به کتاب‌ شناسی رد وهابیت و پایگاه‌ های ضد وهابیت اشاره کرد. کتاب «پاسخ به پرسش‌ ها و شبهه‌ های وهابیت» توسط حجج ‌اسلام سید حسین اسحاقی و علی باقر شیخانی تالیف شده است. «معنای کفر، شرک و بدعت از نظر وهابیت»، «شرک از نظر وهابیت»، «توحید از نظر وهابیت»، «نقد دیدگاه سلفیان»، «شریعت از نظر وهابیت»، «ضرورت پرداختن به بحث وهابیت»، «آیا طلب شفا از قبور انبیا و صالحان، شرک است؟»، «آیا نام‌ گذاری به عبدالنبی و عبدالحسین شرک است؟»، «شریعت از نظر وهابیت»، «آیا طلب شفاعت از پیامبر اسلام (ص) و صالحان شرک است؟»، «آیا ساختن بنا روی قبور و مسجد در کنار آنها بدعت و شرک است؟»، «آیا نذر و قربانی کردن برای صالحان و مؤمنان، شرک و حرام است؟»، «آیا پیروی از اکثریت معیار حق و حق‌ گرایی است؟» و «آیا عقیده به عصمت اهل‌ بیت (ع) غلو است؟» از جمله موضوعاتی که زیر مجموعه فصل‌ های اصلی این کتاب به آن پرداخته شده است.

منهاج الكرامة از منابع كلامی مناظراتی شیعه در قرن هشتم هجری است كه توسط علامه حلی در دفاع از امامت و اثبات حقانیت مذهب شیعه نگاشته شده است. این كتاب مورد نقد و رد ابن تیمیه در كتاب منهاج السنة قرار گرفته است. اثر حاضر به تبیین استدلال ها و مبانی كلامی عقیدتی علامه حلی در دفاع از امامت می‏ پردازد و با نقل شبهات و اشكالات ابن تیمیه، تناقض‏ گویی، عدم فهم و حق گریزی ابن تیمیه اثبات می ‏شود. منهاج الكرامة در 6 فصل سامان یافته است. در شرح حاضر ابتدا كل متن نقل شده سپس با نقل فرازهایی از هر بحث، ابعاد، مبانی و جنبه‏ های مختلف آن بررسی می ‏شود. در ابتدا به ادله عقلی و نقلی متعددی تمسك شده مبنی بر اینكه همه مذاهب و فرق باید از فرقه امامیه تبعیت كنند چون فرقه ناجیه است و رستگاری در پذیرش امامت حضرت علی (ع) خلاصه می‏ شود. در جلد حاضر این بخش از سخن علامه حلی شرح شده و به اجمال عقاید شیعه و امامت هر یك از امامان معصوم بیان گردیده و دیدگاه ها و عقاید دیگر فرقه‏ ها نقد گردیده است.

منهاج الكرامة از منابع كلامی مناظراتی شیعه در قرن هشتم هجری است كه توسط علامه حلی در دفاع از امامت و اثبات حقانیت مذهب شیعه نگاشته شده است. این كتاب مورد نقد و رد ابن تیمیه در كتاب منهاج السنة قرار گرفته است. اثر حاضر به تبیین استدلال ها و مبانی كلامی عقیدتی علامه حلی در دفاع از امامت می‏ پردازد و با نقل شبهات و اشكالات ابن تیمیه، تناقض‏ گویی، عدم فهم و حق گریزی ابن تیمیه اثبات می ‏شود. منهاج الكرامة در 6 فصل سامان یافته است. در شرح حاضر ابتدا كل متن نقل شده سپس با نقل فرازهایی از هر بحث، ابعاد، مبانی و جنبه‏ های مختلف آن بررسی می ‏شود. در ابتدا به ادله عقلی و نقلی متعددی تمسك شده مبنی بر اینكه همه مذاهب و فرق باید از فرقه امامیه تبعیت كنند چون فرقه ناجیه است و رستگاری در پذیرش امامت حضرت علی (ع) خلاصه می‏ شود. در جلد حاضر این بخش از سخن علامه حلی شرح شده و به اجمال عقاید شیعه و امامت هر یك از امامان معصوم بیان گردیده و دیدگاه ها و عقاید دیگر فرقه‏ ها نقد گردیده است.

کتاب «اجلی البرهان» تالیف علی حسینی میلانی در نقد «کتاب ابطال نهج الحق» نوشته شده است. کتاب ابطال نهج الحق توسط فضل الله روزبهان شیرازی در رد کتاب نهج الحق و کشف الصدق علامه حلی و رد عقاید و مبانی شیعه نگارش یافته است. مولف بیان می کند که روزبهان در بخش هایی از کتاب خود به سب و شتم علامه حلی و شیعه امامیه پرداخته است که نشان از عدم ورع و تقوی و سوء ادب و اخلاق وی دارد؛ لذا مولف در کتاب خود سعی کرده است با بیان موضوعاتی مانند: فضل علی (ع)، بررسی اسناد روایات، بررسی برخی از احادیث موجود در کتب اهل سنت، بررسی طعن فضل بر علمای اهل سنت، امامت و دیگر مباحث مرتبط کتاب وی را مورد نقد قرار دهد.

حدیث ثقلین که در بسیاری از کتاب های معتبر نقل شده بدین صورت است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «انّی تارکٌ فیکمُ الثقلینِ: کتابَ اللّهِ عز و جلَّ و عترتی ــ کتابُ اللّه حبلٌ ممدودٌ مِنَ السماءِ الی الارضِ و عترتی اَهلُ بیتی ــ و انّ اللطیفَ الخبیرَ اخْبَرَنی اَنّهُما لَنْ یَفْتَرِقا حَتی یَرِدا' علیَّ الحَوضَ، فَانْظُرونی بما تَخْلُفُونی فیهما». اين حديث را صدها پيشوا و حافظ حديث از قرون مختلف، از حدود چهل زن و مرد صحابى از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله به طرق زيادى نقل كرده اند. از آن جا كه در ثبوت سند اين حديث و محتواى آن ترديدى نيست؛ برخى از مغرضان به جعل روايت وصيت به كتاب و سنت پرداخته و آن را به عنوان حديث ثقلين مطرح كرده اند. در اين راستا روايتى از اهل تسنن نقل شده كه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله فرمود: «من در ميان شما دو چيز گران بها را باقى مى گذارم: كتاب خدا و سنتم». کتاب «رسالة في حديث الوصية بالثقلين الكتاب و السنة»، به بررسی و نقد این حدیث جعلی می پردازد.

کتاب «نگاهی به آیه ولایت» تالیف علی حسینی میلانی، که ترجمه یکی از آثار علمای معاصر شیعه می باشد در رابطه با آیه ولایت و اثبات امامت و ولایت امام علی (ع) سخن گفته است. مؤلف با نگاهی به آیه ولایت و با بیان استدلال ها و احادیث شیعه و اهل تسنن در صدد اثبات ولایت امیر مؤمنان (ع) برآمده است. وی در ابتدای کتاب شأن نزول آیه ولایت را مطرح کرده و در ادامه به بحث از امامت علی (ع) در آیه ولایت، آیه ولایت و امام علی (ع)، شبهه هایی درباره آیه ولایت پرداخته و در ضمن مباحث خود پاسخ برخی ایرادها و از جمله ایراد ابن تیمیه را داده است.