جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 391
تفسیر صدرالمتألهین از آموزۀ امر بین امرین بر مبنای مسئلۀ وحدت و کثرت
نویسنده:
مرتضی طباطبائیان نیم آورد؛ نفیسه اهل سرمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
صدرالمتألهین مطابق با مبانی خود در بحث وحدت و کثرت، و طرح وحدت تشکیکی وجود، به ارائۀ تفسیری عمیق از حدیث شریف «لاجبر و لاتفویض بل امر بین امرین» می‌پردازد. در این نظر که تقریر آن با عنایت به معنای «مرتبه» در حکمت صدرایی شکل می‌گیرد فعل انسان در انتسابی حقیقی هم به خود او و هم به خدا منسوب است. شاهکار صدرا در این بحث این است که او اختیار عین جبر و جبر عین اختیار را برای انسان به تصویر می‌کشد. در دیدگاه صدرا انسان در افعال اختیاری خویش نیز مجبور است؛ ولی این جبر، موکّد اختیار است و نه منافی آن. در نظر او بر خلاف نظر حکما اولاً خداوند علت بی‌واسطۀ افعال است نه علت بعید. ثانیاً جبر و اختیار و به عبارتی تشبیه و تنزیه در منتها درجۀ خود با یکدیگر قابل جمع‌اند. تشبیه صدرا از قول حکما به آب ولرم و از قول خودش به جسم فلک، روشنگر این طرح است.
صفحات :
از صفحه 221 تا 238
بررسی امکان تحقق نفس جزئی قبل از حیات دنیوی با استمداد از نظریۀ وحدت شخصی وجود نزد ملاصدرا
نویسنده:
فروغ السادات رحیم پور؛ ابراهیم راستیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث قدم نفس جزئی از پیچیده­ترین مسائل فلسفی است. صدرالمتألهین در برخی آثار خود قائل به قدم نفس جزئی شده و در عین حال همواره به حدوث جسمانی نفس تصریح نموده است. این دو اعتقاد ظاهراً ناسازگارند. این مقاله می­کوشد نشان دهد که مطابق مبانی عرفانی صدرا در نظریۀ وحدت شخصی وجود، اولاً اعتقاد به قدم نفس جزئی امری موجه است و ثانیاً چنین قِدمی با حدوث جسمانی نفس منافات ندارد. بر اساس این نظریه، همان طور که وجود حقیقتی واحد است، ظهور آن نیز واحد است و این ظهور در عین وحدت، واجد سه مرتبۀ مجرد، نیمه­مجرد، و مادی است و بر اساس تشکیک در مظاهر، حقیقت انسانی در مرتبۀ عقلی و در مراتب مادون حاضر است. حقیقت عقلی انسان در عالم برزخ محدود به لوازم ماده می­شود و در عالم جسمانی علاوه بر آنها، محدود به ماده و استعداد نیز می­گردد. نفوس جزئی انسان­ها قبل از تحقق در عالم ماده، در برزخ نزولی، به نحو مقداری و ذو ابعاد ظاهر بوده­اند و سپس، در عالم ماده به صورت جسمانی حادث شده­اند.
صفحات :
از صفحه 175 تا 190
مفهوم ذاتی در حسن و قبح عقلی از دیدگاه علامه طباطبائی
نویسنده:
سید محمد علی دیباجی؛ زینب یوسف زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
از دیرباز، مسئلۀ حسن و قبح از دو منظر وجود‌شناختی و معرفت‌شناختی در فلسفه و کلام مورد بحث قرار گرفته است. جستار پیش رو درصدد پاسخ به این مسئله است که آیا نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبائی، راه حل جدیدی برای مسئلۀ حسن و قبح ارائه می‌دهد یا نه؛ و در صورت پاسخ مثبت، این راه حل از کدام حیث (وجودشناختی یا معرفت‌شناختی) به مسئله پرداخته است؟ مقاله نشان می‌دهد که نظریۀ ادراکات اعتباری با بررسی معرفت‌شناختی معنای اعتبار در حوزۀ عقل عملی معنای سومی برای «عقلی» در مسئلۀ حسن و قبح عقلی و ذاتی مطرح کرده است و در نتیجه توانسته است راه حل جدیدی در پاسخ به مسئلۀ مذکور ارائه دهد. این معنا برای اعتباریات نه تنها به معنای نفی مقام واقع و حقایق مربوط به این معانی نیست؛ بلکه مبتنی بر پذیرش واقع و واجد حیثیتی واقعی و وجود‌شناختی است.
صفحات :
از صفحه 159 تا 174
گونه‌شناسی کثرت نفوس انسانی در سه مرحلۀ قبل، حین، و بعد از تعلّق به بدن از دیدگاه صدرالمتألهین
نویسنده:
محمد حسین وفائیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نفس در دیدگاه صدرالمتألهین دارای «حدوث جسمانی و بقاء روحانی» بوده و از این رو، دارای دو حیثیّت «جسمانیّت و تعلّق به بدن» و «تجرّد ذاتی» است. مسئلۀ اصلی پژوهش جاری، شناخت کیفیّت و گونۀ کثرت نفوس انسانی، بر اساس دیدگاه صدرالمتألهین و در سه مرحلۀ تکوّن نفس است. نفس قبل از حدوث و تعلّق به بدن، عقل مجرّد است. از این رو، کثرت نفوس انسانی قبل از تعلّق به بدن، کثرت «نوعی عقلی» است. پس از حدوث، تمام نفوس از حیث ابدانِ جسمانی، در ذیل «نوع طبیعی» انسان مندرج بوده و دارای تکثّری عددی و حسّی می‌باشند. اما پس از کسب ملکات مختلف و بر اساس اتحاد ملکات نفسانی با جوهر نفس، هر نفس از حیث ذات، دارای جوهری متفاوت از جواهر نفوس دیگر شده و نفوس دارای کثرت «نوعی مثالی» و منحصر به فرد می‌گردند. تعداد کمی از نفوس انسانی نیز که به استکمال کامل رسیده و مبدَّل به عقل بالفعل گردیده‌اند، همانند مبدأ خود، دارای کثرت «نوعی عقلی» می‌گردند.
صفحات :
از صفحه 139 تا 158
نفس ناطقه كدام نفس است؟ و آيا پس از مرگ تعلق آن كاملاً از بدن جدا مي‎شود؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : گفتم كه نفس ناطقه را مستقر كجاست گفتا ورا جهان لطيف است مستقر نفس مراتب مختلف دارد و در هر مرتبه براي نفس اسمي است در ابتداء كه اداره وجود انسان در اختيار او است و بر بدن استيلاء دارد نفس اماره گويند و در مرحله دوّم كه ادارة شئون بدن به دل تفو بیشتر ...
1ـ آيا قدرت نفس با قدرت روح تفاوت دارد؟2ـ قدرت نفس كه فرموده بوديد تمام موارد فوق به آن بر مى گردد چيست؟ 3ـ چگونه مى توان آن قدرت را تقويت كرد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : يكى از مباحث دقيق و مهم، بحث پيرامون نفس و روح است كه فلاسفه، عرفا، مفسرين و بزرگان هر كدام از آن سخن به ميان آورده و به گونه اى به تعريف و تفسير پرداخته اند و لذا اقوال و آراء در اين زمينه بسيار است و نمى توان به آسانى به معنا و مفهوم حقيقى آ بیشتر ...
با وجود اينكه فكر و اراده وابسته به نفس است و وجود نفس مستقل از آنها، جايگاه نفس كجاست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : پاسخ در چند محور ارائه مي شود: اگر خود نفس بخوبي شناخته شود بسياري از پرسش هاي مرتبط با آن پاسخ خود را دريافت خواهد كرد. قبل از ارائه تعريفي از نفس لازم است اشاره شود كه شناخت نفس جزء پيچيده ترين مسايل فلسفي و معارف الهي محسوب مي شود و حكماي ب بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
قواي نفس كدامند و ديدگاه قرآن در اين مورد چيست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : در قرآن مجيد به غير از مراحل سه گانه نفس كه عبارتند نفس امارة لوامة و نفس مطمئنه به قواي ديگري تصريح نشده است از قرآن مجيد به خوبي استفاده مي شود كه روح و نفس انساني داراي سه مرحله مي باشد. 1. نفس امارة من هرگز نفس خود را تبرئه نمي كنم، چرا كه بیشتر ...
روح چيست و آيا داراي شكل خاصي است و بعد از مرگ آدمي روح به كجا مي‌رود و آيا اجازه ورود به دنيا را دارند يا خير و اينكه مي‌گويند كه ارواح شبهاي پنج‌شنبه ازادند و به دنيا مي‌آيند، اگر اين جمله صحيح است بفرمائيد كه به چه شكل مي‌آيند.
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : به دليل اين كه اين سوال چند ضلع دارد و در واقع چندين پرسش مستقل است پاسخ آن در چند محور ارايه مي‌شود. 1. روح چيست؟ روح در اصل به معناي (نفس) و (دو ديدن) است، بعضي تصريح كرده‌اند كه روح و ريح (باد) هر دو از يك معني مشتق شده‌ است، و اگر روح انس بیشتر ...
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
در خصوص حلول روح به كرات بعد از مرگ در كالبدهاي مختلف بطوريكه در آزمايشات روان شناسي و هيپنوتيزم گاهي به مواردي اشاره مي شود و يا اينكه دانشمنداني چون ابوعلي سينا، ارسطو نيز به وجود برگشت دوبارة ارواح در كالبدهاي ديگر اشاره داشته اند آيا موضوع از نظر شرع اسلام و مراجع تقليد صحت دارد يا خير؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : پاسخ اين سؤال در چند محور ارائه مي شود: 1. آنچه در كلام حكماي الهي نظير ابن سينا و فارابي آمده (اين حرف در كلام فارابي آمده و چون تعبير ابن سينا به: بعض العلما يا بعض الحكما است لذا برخي گمان مي كنند مراد ارسطو است اما مراد ابن سينا از آن (بعض بیشتر ...
  • تعداد رکورد ها : 391