جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 84
نخستین واجب اعتقادی
نویسنده:
رضا برنجکار، مهدی نصرتیان اهور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نخستین واجب اعتقادی یکی از مسائل چالش برانگیز علم کلام است. شک، قصد، اراده، نظر، استدلال، و معرفت الله از مهترین نظریه های این بحث می باشد. اگر مقصود از نخستین واجب، نخستین واجب به حسب مقصوداصلی باشد باید معرفت الله را مصداق آن معرفی نمود و اگر مقصود از نخستین، اولین به هر عنوان باشد، قصد و اراده، نخستین واجب اعتقادی است. البته اگر به معرفت فطری و قلبی خدا معتقد باشیم، اعتقاد و ایمان به خدا نخستین واجب خواهد بود
صفحات :
از صفحه 9 تا 22
حل مشکل گناه ذاتی بر مبنای دو اصل «ایمان» و «لطف» در نظام فکری آگوستین
نویسنده:
زهرا محمودکلایه، رضا اکبریان، محمد سعیدی مهر، رضا اکبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از اساسی ترین مسائل آگوستین در طول حیات فکری اش، یافتن پاسخ این مسئله است که چه چیز وصول بشر به حکمت حقیقی و سعادت را این چنین دشوار و در مواردی غیر ممکن ساخته است. پاسخ وی را می توان در یک کلمه خلاصه کرد: «گناه». به همین جهت او درصدد بر می آید تا با ارائة دو اصل بنیاد، ایمان و لطف، مشکل گناه را در بشر حل کند تا مسیر دستیابی به حقیقت را بر وی هموار سازد. اما باور او به «گناه ذاتی» که مبنایی برگرفته از متن مسیحیت است، وی را در حل این مشکل با دشواری هایی مواجه می سازد. به اعتقاد آگوستین دو اصل ایمان و لطف در ارتباط با ارادة انسان معنا پیدا می کنند؛ این اراده، مطابق مبنای گناه ذاتی، اراده ای در گناه تلقی می شود و بنابراین بیش از آن که بشر را به سمت خیر سوق دهد او را به سوی انتخاب شر می کشاند. بر این اساس به نظر می رسد کسب فیضِ ایمان یا لطف از سوی چنین موجودی تا حد زیادی غیر محتمل خواهد بود؛ همین مطلب موجب ابهاماتی در دیدگاه آگوستین در این زمینه شده است. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر تحلیل منطقی به بررسی این مطلب پرداخته است
تحلیل شکاف میان نظر و عمل اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
فاطمه وجدانی، محسن ایمانی، رضا اکبریان، علیرضا صادق زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شکاف میان نظر و عمل اخلاقی یکی از مسائل مهم فلسفه اخلاق و از جمله مهم ترین دغدغه های فیلسوفان تعلیم و تربیت است. با تحلیل رابطه میان معرفت و عمل و تعیین عناصری که به نحوی در عمل ارادی آدمی دخیلند و نحوه تعامل آنها می توان به دلایل و ریشه های بروز این شکاف پی برد و نظریه های تربیتی را به گونه ای اصلاح نمود که برون داد آنها افرادی عالم و عامل باشد.در این مقاله مبادی عمل ارادی با تاکید بر نقش ادراکات اعتباری دلیل بروز شکاف مورد کاوش قرار گرفته و راه حل کلی برای از میان برداشتن این شکاف پیشنهاد شده است.براساس دیدگاه علامه طباطبایی شکاف میان نظر و عمل به وجود اشکال در سیستم اعتبارسازی انسان در لحظه عمل مربوط می شود که ناشی از ضعف اراده و مقاومت نفس در برابر هواهای نفسانی است. از نظر علامه، ایمان (و تقوا) می تواند اراده اخلاقی را تقویت، و شکاف میان نظر و عمل را از میان بردارد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 26
فضیلت در نگاه ارسطو و توماس آکوئیناس
نویسنده:
مرتضی طباطبایی، محمدعلی دیباجی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از بنیادیترین مفاهیم فلسفة اخلاق ارسطو، فضیلت است و شناخت این مفهوم، راه را برای شناخت و ارزیابی دستگاه اخلاقی او هموار میسازد. از سوی دیگر، قدیس توماس، بزرگ ترین پیرو ارسطو در قرون وسطا نیز ظاهراً با این مفهوم همچون ارسطو برخورد میکند؛ با این تفاوت که آن را افزون بر معنای پیشین، معنایی متعالی میبخشد. اکنون پرسش اساسی این است که فضیلت در نظام اخلاقی ارسطو چه جایگاهی دارد و آیا معنای فضیلت در دستگاه فکری توماس، دقیقاً همان معنای ارسطویی را دارد یا خیر؟ پس از دانستن اینکه ارسطو تعریفی انسانی، دنیایی و عقلانی از مفاهیم سعادت و خیر و فضیلت ارائه میدهد و توماس، با دشواریهایی میکوشد تا این مفاهیم را با دستگاه فلسفی - مسیحی خود سازگار کند، در این نوشتار خواهیم کوشید تا بدان پرسشها پاسخ دهیم. همچنین در پایان، کلام هر دو فیلسوف را به اختصار نقد و بررسی کرده ایم.
جایگاه «دل» در معرفت شناسی دینی پاسکال
نویسنده:
عبدالرسول کشفی ,سیاووش اسدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
پاسکال، در باب نظریه های توجیه معرفت شناختی، حامی «نظریه مبناگروی» است. از منظر او، باورهای پایه بر سه قسم اند: باورهای پایه تجربی، باورهای پایه ریاضی، و باورهای پایه دینی. پاسکال، توجیه باورهای پایه تجربی را از طریق «تجربه»، و توجیه دو قسم ریاضی و دینی را از طریق منبعی موسوم به «دل» می داند. این مقاله می کوشد با واکاوی آثار پاسکال، جایگاه «دل» را در اندیشه پاسکال، در مقام توجیه باورهای پایه ریاضی و دینی، به خصوص باورهای دینی، نشان دهد، و بدین وسیله، تقریری روشن از معرفت شناسی او ارایه کند. همچنین می کوشد تا معلوم سازد از منظر پاسکال، تفاوت دل با عقل چیست، و چرا پاسکال در نظام معرفت شناسی خود، دل را به جای عقل به کار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 151 تا 170
سرشت انسانی و ماهیت اخلاق
نویسنده:
محمد علی شمالی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
یکی از مهم ترین مباحث فلسفه اخلاق این است که خاستگاه اخلاق کجاست و یا به عبارت دیگر، اخلاق بر چه امر یا اموری مبتنی می باشد. در این باره نظریه های مختلفی هم چون نظریه مبتنی بر قانون طبیعی، نظریه مبتنی بر سرشت انسان، نظریه مبتنی بر نیازها، نظریه مبتنی بر توافقات میان اشخاص ارایه شده است. نظریه مختار در این مقاله دارای مشترکات زیادی با نظریه دوم و سوم بوده و در واقع از امتیازات هر دو نظریه برخوردار است و در عین حال سعی می کند تا از اشکالات آن ها اجتناب کند. در این مقاله علاوه بر تبیین ماهیت امر اخلاقی و تفاوت آن با آداب و رسوم، به خاستگاه اخلاق پرداخته و ضمن ارزیابی جایگاه حب ذات در اخلاق، سعی می شود تا جایگاه میل های اصیل انسانی در شکل گیری اخلاق و فرآیند تصمیم گیری اخلاقی بیان شود. در این مقاله هم چنین عوامل دخیل در داوری اخلاقی از یکدیگر بازشناخته شده و توضیح داده می شود چگونه مفاهیم اخلاقی از ملاحظه رابطه میان سرشت انسان، افعال و صفات اختیاری و تاثیرات مثبت یا منفی آن ها بروی انتزاع می شوند.
صفحات :
از صفحه 3 تا 26
180 پرسش و پاسخ (برگرفته از تفسیر نمونه)
نویسنده:
ناصر مکارم شیرازی
نوع منبع :
کتاب , پرسش و پاسخ
وضعیت نشر :
قم: دفتر نشر برگزیده,
کلیدواژه‌های فرعی :
معاد , اهل بیت , ایصال به مطلوب , جبر و اختیار , انتظار , فطرت , ایمان , بیعت , علی , معراج , قبله , فدک , معجزه , عواطف , ذات خداوند , شیعه , خداشناسی , آفرینش (اِبداع) , جسم , قضا و قدر , تکلم , سعادت و شقاوت , روح , شیطان (ابلیس) , آدم , مولی , حشر , تحریف , واجب الوجود , لقاءالله , اراده , اولوالامر , نماز , جهاد , البداء , نسخ , معصوم , ارث , برزخ , میزان , شفاعت , رجعت , جمع آوری قرآن , روح القدس , توسل به ائمه ع , زکات , حج , تشریع , غدیر , مذهب , حجاب , سحر , دین , تکامل انسان , لوح محو و اثبات , عبادت حضرت زهرا س , اسم اعظم , هدایت و ضلالت , ازدواج موقت , مکر , دوزخ , آکل و مأکول , روزه , بدن جسمانی , افعال , مهدی , ثبوتیه و سلبیه , توکل , غنا , پیامبران , کفر و الحاد , علم خدا , گناهان کبیره , پل صراط , تیمم , رهبانیت , وسیله , صفات ذات و فعل , آزمایش , زن , اسلام و ایمان , توحید ذات , شهود باطنی , توحید صفات , محکم و متشابه , محب , معاد جسمانی و روحانی , تجسد , انقلای جهانی , صفات جمال و جلال , خدایان , عالم قبر , ذوالقرنین , ارائه طریق , غسل , عالم استعدادها , اخبار غیبی , ولایت تکوینی و تشریعی , انگیزه عقلی , جهل و ترس , بلاهای طبیعی , مسائل اقتصادی , انگیزه اخلاقی و اجتماعی , متناهی , وجود نامحدود , آفریدگار , سمیع و بصیر , صفات زائد بر ذات , کید الهی , مشاهده خدا , عرش خدا , مالکیت و حاکمیت خدا , تسبیح و حمد موجودات , سماوات سبع , شهود قلبی و مکاشفه , سنتهای تغییر ناپذیر , جنّ و فرشته , تکامل اختیاری , همجنس گرائی , تعدد زوجات , قمار , مصائب , نبوت و امامت , شریعت خاتم , عمر و بوبکر , برهان عدالت , قرآن , وحی , اراده , صحابه پیامبر(ص) , عالم ذَر‌‌ ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مؤلف کتاب حاضر چنین می گوید: قرآن مجید به طور مکرر بر این مطلب تأکید نهاده که از اهل علم و دانش سؤال کنید آنچه را نمی دانید «فَاسْئَلُوا اَهْلَ الذِّکْرِ اِنْ کُنْتُمْ لاتَعْلَمُونَ» گستردگی این دستور قرآنی نشان می دهد که اسلام هیچ حد و مرزی را برای سؤال کردن به رسمیت نمی شناسد و به مسلمانان و حتی غیر مسلمانان (چون روی سخن در آیه به غیر مسلمانان است هر چند مفهوم آن عام است) اجازه می دهد هرگونه سؤالی را در هر امری از مسائل مختلف عقیدتی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و غیر آنها دارند با آگاهان مطرح کنند. بدیهی است طرح سؤالات انحرافی به منظور تخریب اعتقادات و افکار سازنده یا ایجاد تشویش و تزلزل در افکار عمومی، یا جدال و مراء و لجاجت و تعصب از این قاعده مستثنی است، چرا که اینها در واقع سوال نیست، برنامه های مخرب غیر انسانی است در لباس سؤال. از آنجا که اطلاع همگان مخصوصا جوانان عزیز تحصیل کرده از پاسخ این سؤالات ضروری به نظر می رسید جناب حجت الاسلام آقای حسینی به اتفاق جمعی از فضلای محترم حوزه علمیه که نامشان در مقدمه کتاب آمده است با تلاش فراوان سعی در جمع آوری این سؤال و جواب ها از 27 جلد تفسیر نمونه و 10 جلد پیام قرآن و نظام بخشیدن به آنها نمودند و در نتیجه یکصد و هشتاد سؤال و پاسخ مهم را گردآوری کرده اند. باید گفت که این سؤالات در زمینه های مختلفی از جمله: خداشناسی، نبوت و امامت، معاد، عدل، قرآن، احکام و دیگر مبحث اعتقادی، قرآنی، معرفتی و تاریخی مطرح شده است.
عقل عملی در آثار ابن سینا
نویسنده:
رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
به اعتقاد فیلسوفان اسلامى آنچه نفس انسان را از نفس حیوانى جدا مى‏سازد عقل نظرى و عملى است . اما در میان این فیلسوفان، و حتى گاه در آثار یک فیلسوف، تفسیرى واحد درباره عقل نظرى و عملى دیده نمى‏شود . قصد این نوشتار تبیین معناى عقل عملى از دیدگاه ابن سینا است . با مراجعه به آثار این فیلسوف چهار اصطلاح درباره عقل عملى قابل تشخیص است . در برخى از این اصطلاحات، عقل عملى تنها داراى کارکرد ادراکى است و به قوه درک کننده احکام کلى یا جزئى مربوط به عمل تفسیر مى‏شود . در برخى دیگر از اصطلاحات، عقل عملى گذشته از کارکرد ادراکى، داراى کارکرد عملى نیز هست . با بررسى این چهار اصطلاح معلوم مى‏شود که هیچیک از آنها بر دو اصطلاح رایج در میان فیلسوفان اسلامى منطبق نیست و در پایان مقاله سعى شده است چهار اصطلاح موصوف، به اصطلاح واحد و جامعى بازگردانده شود .
بررسی تحلیل اراده و آزادی اراده از دیدگاه توماس آکوئیناس
نویسنده:
گیتا مقیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این نوشتار، تبیین توماس آکوئیناس از معناى اراده و توانایى این تبیین در توجیه برخى مسائل مربوط به اراده بررسى مى‏شود. آکوئیناس نفس را جوهرى واحد مى‏داند که قواى بسیارى متمایز از آن و عارض برآنند. او نظر ارسطو را مبنى بر وجود قوه شوقیه به عنوان قوه‏اى جدا از سایر قوا در نفس مى‏پذیرد و در تقسیم بندى شوق، قائل به دو نوع شوق است: شوق حسى و شوق عقلى، که اوّلى وابسته به احساس و دومى وابسته به فهم عقلانى است. شوق عقلى، اراده نامیده مى‏شود. آکوئیناس همچنین قائل به آزادى اراده است که علامت مشخصه این امر، انتخاب است. در این صورت باید پذیرفت که اراده همان گونه که از عقل تأثیر مى‏پذیرد، از شوق حسى هم اثرپذیر است و خود آکوئیناس نیز اذعان به این امر دارد. اما با توجه به عقلانى بودن اراده، پذیرفتن این مطلب دشوار است و از این رو آزادى اراده به خوبى قابل تبیین نیست.
تأثیرپذیری معرفت از مؤلفه های غیر معرفتی از دیدگاه لیندا زگزبسکی
نویسنده:
غلامحسین جوادپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه تهران,
چکیده :
معرفت از مهم ترین دستاوردهای بشر در مواجهه با پدیده ها و حقایق هستی است که با توانایی شناختی خویش به آن دست می یابد. در طول تاریخ فلسفه همواره این دغدغه وجود داشته است که آیا باورهای انسان از ساحت های غیرمعرفتی وی و نیز عوامل بیرونی تأثیر می پذیرد یا خیر و اگر چنین است، آیا به لحاظ معرفتی امری مقبول است یا باید عامل را از این تأثیرات آگاه کرد و او را از این تأثیر برحذر داشت. زگزبسکی، از معرفت شناسان جدید است که بیشتر با نظریه معرفت شناسی فضیلت محور شناخته می شود، وی در فرایند نظریه پردازی خود از تأثیر برخی عوامل غیرمعرفتی سخن می گوید که به مثابه بنیان معرفت به شمار می روند. عواطف و احساسات، فضایل و رذایل، اراده انسان و زمینه های اجتماعی از جمله مهم ترین این عوامل هستند که وی از آنها نام می برد و نظریه خویش را نیز بر همین موارد بنا می نهد. در مقاله به بررسی این عوامل و فرایند تأثیر آن ها بر سامان یافتن معرفت می پردازیم.
صفحات :
از صفحه 623 تا 652
  • تعداد رکورد ها : 84