آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 943
مرگ و ابدیت از دیدگاه مولوی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مولوی در تعبیراتی که از مرگ آورده، گاهی آن را امری ناپسند و گاهی مطلوب و پسندیده توصیف کرده است. از نظر وی حقیقت آدمی، روح اوست که مدتی در بدن محبوس گشته است. کسی که غافل از این معنی است؛ یعنی خود را بدن مادی می پندارد، مرده است. از این رو کسانی که به دنیا دل بسته اند، مردگانی اند که این جهان تنگ و تاریک از نظر آنها فراخ و روشن است. در این معنی، زندگی و مرگ امری تشکیکی است و مراتب آنها، همان مراتب نزدیک بودن به خداوند یا دور بودن از اوست. علم و معرفت که خود نیز دارای مراتب شدت و ضعف است، موجب قرب به خداوند است. از این رو انسانی که دارای معرفت بیشتری باشد، نزدیک تر به خداوند و زنده تر است. مرگ در معنایی دیگر، چیزی است که عارفان، مشتاق آنند و مولوی با تعبیراتی مانند به وصال رسیدن و از حجاب خارج شدن از آن یاد کرده است. این مقاله با بیان تعبیرات مختلف مولوی از مرگ و تحلیل آنها با مبانی عرفانی وی، می کوشد به تصویری که مولوی از زندگی و مرگ داشته است، نزدیک شود.
صفحات :
از صفحه 111 تا 136
تجلی کلام علوی در شاهنامه و مثنوی
نویسنده:
سید تقی آل یاسین
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
نهج ‏البلاغه كه نام برازنده و بسيار رسای آن می تواند يادآور سخن حكيمانه «الأسماءُ تُنزَلُ مِنَ السَّماءِ» باشد، در درجه نخست در روش‏های بلاغت و شيوايی سخن در زبان عربی است و بنا به قول جامع اديب و دانشمند آن، سيد رضی؛ محور اصلی جمع ‏آوری گفتار پراكنده حضرت نيز همين نكته مشترك و ساری در منقولات علوی بوده است و البته بر پايه اين خصيصه تقريبا منحصر به فرد ادبی بودن در عين عربيت است كه می توان در بررسی تأثير نهج‏ البلاغه و يا ساير مجموعه های كلام امام در زبان‏های مجاور به ويژه زبان و ادبيات ارجمند پارسی به بحث پرداخت. ادبيات پرمايه فارسی بايد بيش از هر چيز خود را مديون عنايات بي‏شائبه و تأثيرات عميق و بنيادی قرآن عظيم بداند و بايد گفت كندوكاو تأثيرات صريح و انكارناپذير قرآنی در مقولات شاخص ادبی خود مقالِ جداگانه ‏ای می طلبد و قطعا در محور موضوع اين گزارش غيرقرآنی و علوی نمی گنجد. نهج‏ البلاغه همانند بسياری ديگر از متون و منابع استوار دينی و همچنين به مانند بسياری ديگر از آثار و مضبوطات تاريخی، تأثيرات شگرف و بعضا آشكاری در برخی از متون ادبی ما ايرانيان داشته است كه بی‏ مجامله بررسی «تخصصی» تأثير آن در هر يك از متون نظم و نثر ادبی می ‏تواند در تبيين انديشه ‏ها و گفتار ژرف و انسانی اين انسان الهی حقايق تازه و سودمندی عايد علاقه‏ مندان مباحث ادبی گرداند. راقم اين سطور در اين گزارش مختصر از ميان متون ادب حماسی، شاهنامه حكيم توس، و از ميان ديگر متونِ نامبُردار پارسی، بزرگ‏ترين حماسه عرفانی دری، يعنی مثنوی معنوی مولانا جلال‏ الدين را برای اين مبحث برگزيده است و قصد آن دارد در حد توش و توان مُزجات خود به بررسی كلی و محتوايی آن‏ها در ارتباط با آبشخورهای علوی بپردازد تا در پيشگاه ارباب فضيلت چه قبول افتد و چه در نظر آيد.
معرفت حضرت ولى عصر (عج) در پرتو معرفت نفس
نویسنده:
مصطفى عزيزى علويجه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
يكى از مباحث بنيادين در عرفان عملى، موضوع «معرفت نفس» است. اهل معرفت مسئله «معرفت نفس» را پايه همه معارف دانسته، آن را نردبان معرفت پروردگار مى دانند. منظور از «معرفت» در بحث معرفت نفس، همان معرفت حضورى و شهودى به نفس است. از ديگر محورهاى پايه اى در عرفان اسلامى، مبحث «انسان كامل» است. انسان كامل در هر زمانى، دربردارنده همه معنويات، هدايت ها و معارف ناب الهى است. تنها مصداق زنده انسان كامل در عصر كنونى، حضرت مهدى (عج) است. مسئله اصلى اين پژوهش آن است كه آيا سالكى كه در وادى «معرفت نفس» گام برداشته است، مى تواند در مراحل عالى آن، انسان كامل و حجت زنده پروردگار را شاهد باشد؟ هدف اين پژوهش تبيين رابطه ميان «معرفت شهودى نفس» و «مهدويت» است كه با روش «تحليل عقلانى» به اين نتيجه رسيده كه امكان معرفت شهودى به انسان كامل و جايگاه برجسته او براى برخى از اهل معرفت، و البته در حد قابليت قابل وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 59 تا 67
نقد و بررسی پلورالیسم حقانیت با تکیه بر آراء عرفانی ابن‌عربی و مولوی
نویسنده:
هاجر آویش، قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
چکیده :
نظریه‌ پلورالیسم دینی رویکرد جدیدی در عرصه‌ دین‌پژوهی است و با این عنوان در زمان ابن‌عربی و مولوی مطرح نبوده است، با این حال می‌توان با تدقیق در آثار و آراء این دو عارف، نظرشان را در خصوص حقانیت ادیان مختلف به دست آورد. در این مقاله سعی بر آن است که با مطالعه آثار ابن‌عربی و مولوی و به روش توصیفی ـ تحلیلی، رویکرد این دو عارف مسلمان را در خصوص مسأله‌ حقانیت ادیان مختلف مورد بررسی قرار داده و با نظریه‌ پلورالیسم دینیِ حقانیت مقایسه ‌کنیم. به نظر می‌رسد که آراء ابن‌عربی و مولوی، علی‌رغم داشتن مضامین کثرت‌گرایانه، تفاوت اساسی با آن دارد. ایشان، با وجود اینکه عقیده دارند که در همه ادیان حقایقی یافت می‌شود و نمی‌توان همگی آنان را باطل محض دانست، اما از سوی دیگر معتقدند که دین اسلام دارای بیشترین و کامل‌ترین حقیقت می‌باشد. در واقع، ایشان بر اساس مکتب وحدت وجودی خویش، حقیقت را مشکک و دارای درجات مختلف دانسته‌اند که بالاترین درجه‌ آن در دین اسلام یافت می‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 32
علم و معرفت از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
مرتضی شجاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
از دیدگاه ابن عربی و بنابر نظریه خلق مدام، «علم» تجلی دائم خداوند بر دل هایی است که سرگرمی های دنیا آنها را محجوب نکرده باشد. علم حقیقی همراه با عمل است و نتیجه آن «بهشت معنوی» است. از نظر وی مقام علم، الهی و مقام معرفت، ربانی است؛ بنابراین علم برتر از معرفت است. عارف فقط محل شهود اسم «رب» خداوند است؛ اما عالم آن است که خداوند با ذات و الوهیت خود در او تجلی کرده است، پس تمام اسمای الهی را شهود می کند. بر اساس این تفاوت است که معرفت از عالم خلق و علم از عالم امر است. و نیز عارف دارای احوال عرفانی است، به خلاف عالم که آن احوال در او ظهور نمی کند؛ بلکه دارای مقامات ثابت است. عارفان موحد هستند؛ اما عالمان- گرچه از جهت عارف بودن موحدند- دارای «علم نسب» اند؛ تنها عالمان اند که علم احدیت کثرت و احدیت تمییز دارند.
صفحات :
از صفحه 19 تا 41
عرفان از غایت الهی تا غایات اومانیستی و دهری
نویسنده:
محمدرضا عابدی, محمد خاکپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
عرفان در مفهوم حقیقی آن، بدان جهت که از سنخ سلوک و پیمودن است، غایت­مند بوده و نیل به هدفی متعالی را مدّ نظر دارد. در اندیشۀ عرفان های توحیدباور و خدامحور، انسان حلقه فرجامین زنجیرۀ هستی نیست، بلکه این زنجیره پس از او سیر تکاملی دارد و در اوج کمال به ذات باری­تعالی ختم می­شود. براین پایه، عرفان­ های مبتنی‌ بر ادیان یک فصل مشترک غایی دارند که عبارت از رهایی از بند وابستگی ­های مادی، شناخت خدا و وصول به حقیقت است. اما در سازمان اندیشه و سلوک عرفان‌های کهن بشری که مبنای توحیدی ندارند، غایت نیز الهی ـ توحیدی نیست و طریق سلوک به خدا منتهی نمی ­شود؛ افزون بر این، جنبۀ باطن­ گرایانه و و تلاش برای رهایی از قید مادیات، آن­گونه که در عرفان ­هایی کهن بشری وجود دارد، در تعالیم و سلوک آن‌ها دیده نمی­ شود. عرفان­ های جدید به جهت اتکا بر عقلانیت سکولار و سازماندهی براساس مقتضیات دنیای مدرنِ مادی­گرا، حرکت به سمت تعالی معنوی و کمال حقیقی را مد نظر قرار نمی­ دهند. بلکه، اگر حرکتی هم باشد از سنخ حرکت دوری و چرخشی است که در عمل به درجا زدن منجر می­ شود. برخی نیز کاملا ایستا بوده و غایت­ ویژه­ ای ندارند.
صفحات :
از صفحه 99 تا 124
انسان کامل از دیدگاه ابن‌عربی و مولانا
نویسنده:
خلیل بهرامی قصرچمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انسان کامل، حقیقت الهی، نقاوه آفرینش؛ جام گیتی‌نما و مظهر عنایت رحمانی است. شناخت وی، آشنایی با ناخدای کشتی عالم وجود، در مسیر حیات ابدیت و صمدیت است(بیان وضرورت). پژوهش و درک ویژگی‌های او، از فراز و نشیب آرای عارفان، و تطبیق و قضاوت در آن‌ها تفرقه‌زدگان دیار فرقانی را، به کوثر قرآنی سوق خواهد داد(هدف). در این تتبع، مسئله و فرض آن است که: آیا با بررسی آرای مولانا ازشرق ولایت انسانی، و ابن‌عربی از غرب آفاق عقلانی اسلامی، می‌توان تأثیرپذیری مولانا را از نظریه انسان کامل محی الدین اثبات کرد؟ یا خیر؟ درحالی‌که، مدت مدیدی بین آن دو، برزخی لایبغیان حائل بوده است؛ و در اواخر عمر، در حد دیار عاشقان، (ایران)، باهم برخورد کرده‌اند! دراین‌باره گرچه بخردان و عاشقان بسیاری در مکتوبات خود چراغ‌داری راه سالکان کرده‌اند؛ و مشترک و مختلف سخن رانده‌اند(پیشینه)؛ ولی یک نکته اینکه؛ مفهوم انسان کامل تبادر وجدان هر دو بوده است؛ و صرف مشاهده برخی تشابهات در مفهوم انسان کامل در آرای آن دو، نمی‌تواند مؤید اثرپذیری کامل مولوی از ابن‌عربی باشد. زیرا در صورتی می‌توانیم به وجود اقتباس صرف و تأثیر، یقین پیدا کنیم که خصوصیات کامل یک نظریه، در نظریه مقتبس مشاهده گردد.
صفحات :
از صفحه 18 تا 50
تجلّی نظریۀ وحدت وجود در اشعار عمان سامانی با نگاهی به آرای شمس تبریزی و مولوی
نویسنده:
محمد خدادادی ، محمدکاظم کهدویی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
چکیده :
نظریۀ وحدت وجود را می‌توان محوری‌ترین مفهوم در عرفان اسلامی نامید و به درستی می‌توان گفت که سایر مفاهیم حول این محور اصلی در گردش‌اند و برای اعتلای این مفهوم به کار می‌روند. در این پژوهش، نظریات وحدت وجودی عمان سامانی، در قالبی طبقه‌بندی شده و منظم به تصویر کشیده شده و در هر بخش با نظریات سایر عرفا به‌خصوص آرای شمس‌الدین محمد تبریزی و مولانا جلال‌الدین محمد مولوی مقایسه شده است. همچنین در این مقاله، در یک طبقه‌بندی منظم، آرای عمان سامانی در باب وحدت وجود در چهار بخش مورد بررسی قرار گرفته و به تفصیل در مورد هر باب بحث شده است: نخست یگانگی عاشق و معشوق؛ دوم، یگانگی جان اولیا؛ سوم، یگانگی اولیا و خداوند(مقام فنا) و چهارم، وحدت جان اولیا در طول زمان. علاوه بر طبقه‌بندی و سنجش نظریات وحدت وجودی عمان سامانی، به بررسی آبشخور و سرچشمۀ این نظریات در احادیث و روایات مأثوره از ائمه نیز پرداخته و نمونه‌هایی از این تأثیر ارائه شده است.
صفحات :
از صفحه 107 تا 138
فلسفه محنت محبت از منظر عارفان مسلمان
نویسنده:
علی فتح الهی ,محمدرضا حسنی جلیلیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
محبت یا عشق، موهبتی الهی و از جمله احوال عرفانی و مختص انسان است که فرشتگان از آن نصیبی نمی برند. به عقیده عارفان مسلمان، سالک با مهرورزی و معاشقه با حق سریع تر می تواند به مطلوب خویش نائل آید. به زعم آنان راه عشق هولناک، مصیبت آفرین و درتنیده با آلام و رنج های بی شمار است و تا انسان تلخ کامی ها و ترشرویی های عشق را تجربه نکند از شیرینی های معنوی آن کام بر نمی گیرد. پس عاشق نه تنها باید آسایش، مصلحت اندیشی و عافیت طلبی را ترک گوید؛ بلکه باید مهیای محنت کشیدن، بلا چشیدن، جانفشانی و جان سپردن نیز باشد.در این نوشتار می کوشیم تا ضمن شناخت محبت و مراتب آن، مفهوم رنج و درد را نزد عرفا شرح دهیم. در ادامه به بیان دیدگاه بزرگان عارفان درباره فلسفه جفاها و غایت بلایای معاشقه و سبب راحت انگاری فتن و رحمت پنداری محن از سوی عشاق و چگونگی رابطه آن با محبت خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 59 تا 87
معنای زندگی به روایت حکمت متعالیه
نویسنده:
مسعود آذربایجانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
معنای معنای زندگی چیست؟ آیا زندگی از جنس جواهر مادی، چون سنگ و آب است یا از مقوله اعراض و خاصه‌ها است یا از نوع رویدادها و فرایندها؟ در ترکیب معنای زندگی مراد از «معنا» چیست؟ آیا مقصود از هدف زندگی، کارکرد زندگی است یا ارزش زندگی؟ حکمت متعالیه نظام حِکمی است که به وسیله صدرالمتألهین شیرازی بنا گذاشته شد و شاگردان و همفکران وی این نظام را توسعه و تکمیل کرده‌اند. اصالت وجود، حرکت جوهری، اتحاد عقل و عاقل و معقول، نظام احسن و... برخی از امّهات اصول حکمت متعالیه است. براساس این اصول و سایر مبانی، شعور و حیات و عشق در همه عالم جاری است. معنای نظام احسن این است که حکمت الهی موجب می‌شود سلسله علل مادی به گونه‌ای باشد که تا حد ممکن مخلوقات بیشتری از کمالات بهره‌مند گردند؛ یعنی قوانین حاکم بر جهان و انسان بهترین نظام ممکن باشد تا بیشترین خیر و کمترین شر گریبان‌گیر بشر شود. به سخن دیگر احسن بودن نظام، اقتضای صفت «عنایت الهی» است. معنای زندگی برای انسان در حکمت متعالیه به فلسفه حیات و هدف خداوند از آفرینش انسان بازمی‌گردد. ملاصدرا با ترسیم مراتب نفس طبیعی، نباتی، حیوانی و انسانی، حرکت و سیر تکاملی نفس را هماهنگ با روند حرکت جوهر در ماده می‌داند که از ماده آغاز و به فراتر از آن می‌انجامد و به همین دلیل معاد و قیامت برای روح انسان محقق می‌شود. حرکت جوهری نفس، از عقل هیولایی با رسیدن به عقل مستفاد پایان نمی‌پذیرد؛ زیرا مرحله چهارم حیات معنوی نفس، یعنی مرتبه اتصال با عقل فعال یا همان روح قدسی و روح‌القدس، جذبات معنوی و اقتباس از نور و معرفت را میسر می‌کند و این معنای زندگی است.
صفحات :
از صفحه 117 تا 130
  • تعداد رکورد ها : 943