آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی نسبت پدیده ی فراگیر جهانی شدن با شؤون مختلف زندگی اجتماعی از جمله فرهنگ و به طور خاص دین از اهمیت به سزایی بر خوردار است. این پژوهش سعی دارد با نگاه به بعد فرهنگی جهانی شدن، تعامل و ارتباط آن را با دین و مخصوصاً با مشرب عرفانی ـ دینی امام خمینی بررسی کند. دین به عنوان یکی از مهم ترین منابع هویت ساز فرهنگی با بهره گیری از معنویت و عقلانیتی که در درون خویش دارد، در روند جهانی شدن نه تنها می تواند باقی بماند بلکه در مسیر این وحدت به رشد و تکامل نیز می رسد. امام خمینی به عنوان عالمی دینی که دم از اصلاح جامعه ی جهانی می زند، با تفسیری عرفانی از دین بر اساس فطرت کمال جویی انسانی همگان را به اصلاح خویش و جامعه فرا می خواند و برای دین در کنار کاربرد های شخصی و خودسازی، کارکردی اجتماعی و دیگرسازی قائل است. لذا شاید در نسبت بین نگاه عرفانی امام خمینی به دین و جهانی شدن بتوان گفت که امام خمینی به جهانی سازی دین اسلام به عنوان یک پروژه اعتقاد کامل دارد؛ لیکن از سوی دیگر با توجه به خاتمیّت دین اسلام که این دین را از یک جهان شمولی ثانوی بر خوردار می کند، جهانی شدن دین اسلام به عنوان یک روند تاریخی (پروسه) نیز می تواند مورد توجه و بررسی قرار گیرد.

رساله «خاستگاه عرفان امام خمینی» به نحو تاریخی درباره اتصال امام به طریقه‌ها و مکاتب عرفانی و معنوی شیعهبحث و محتوای آثار و آرای او را با طرق و مکاتب اصلی شیعه مقایسه می‌کند. امام خمینی به‌واسطه استادانش از دو جریان عرفانی تشیع در دوران معاصر یعنی طریقه اخلاقیون نجف و مکتب تهران بهره برده است. اشتراکات فراوانی در کلیات میان روش سلوکی و آرای امامبا مکتب اخلاقیون وجود دارد، اما این اشتراکات به‌گونه‌ای نیستند که بتوان از تأثر امام از اخلاقیون سخن گفت؛ زیرا امام در بحث معرفت نفس و نفی خواطر که در مدار توجه اخلاقیون قرار دارد، به شیوه آنان سخن نگفته است. در مقابل شباهت معناداری میان دو اثر اصلی امام در عرفان نظری، یعنی شرح دعای سحر و مصباح-الهدایه با آثار آقا محمدرضا قمشه‌ای، استاد استادان مکتب عرفانی تهران، وجود دارد و همچنین امام در آرای سلوکی خود کاملاً از استادش مرحوم شاه‌آبادی تأثیر پذیرفته است. البته در هر دو مورد امام مواجهه‌ای خلاقانه داشته و آثار سلف خود را در محتوا، حجم و روش بحث توسعه داده است.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

آنچه قابلیت مقایسه آرای کرکگور و غزالی را فراهم می سازد، رویکرد معترضانه این دو الهی دان به تفسیر رایج از دین، و به طور خاص، به مساله معقولیت باور دینی است. مخالفت کرکگور با نظام های فلسفی پیش از خود، خصوصا نظام هگلی مشهور است. دغدغه او، بیشتر متوجه تاثیر نامطلوب این نظام ها بر فهم زمانه از دین است. او، در مواجهه با مساله عقل و ایمان، با تکیه بر مبانی فلسفه وجودی خود، به ویژه این همانی حقیقت و انفسیت، جانب ایمان را می گیرد. او تمام تلاش هایی را که سعی در معقول نشان دادن باورهای دینی و کشاندن دین به حوزه پژوهش های آفاقی دارند، بی حاصل و حتی مضر به حال دین و دین داری می داند. لذا می توان کرکگور را یک ایمان گرای افراطی دانست.اما رویکرد غزالی به مساله عقل و ایمان، تقریبا با بسیاری از نظریه های توجیه قابل تطبیق است. او، گاه یک عقل گرا، حتی در حوزه تصوف، است، و گاه چنان جانب ایمان را می گیرد که صرف تصدیق جازم را در حصول ایمان نجات بخش می داند. نگاه او، ناشی از توجه خاص به تفاوت میان آدمیان است. او برای انسان ها مراتبی قایل است که هر فرد از هر مرتبه، با توجه به ظرفیت و شاکله وجودی خود، طریقی را برای رسیدن به ایمان و باور دینی برمی گزیند. ازاین رو، ایمان عوام را به همان اندازه معقول و نجات بخش می داند که ایمان اهل فلسفه و تصوف چنان است.

چکیده ندارد.

تفلسف یا فلسفه ورزی با فلسفه دانی متفاوت است؛ کسی که کار او تعلیم فلسفه است، لازم نیست حتما فیلسوف بوده باشد. البته داشتن اطلاعات فلسفی کافی، شرط لازم تعلیم فلسفه است، اما برای فیلسوف، که کار اصلی او تفلسف است، داشتن اطلاعات فلسفی، صرفا معد و زمینه ساز است. فیلسوف کسی است که در مواجهه ادراکی با ساحات مختلف واقعیت، اعم از عینی، ذهنی و زبانی، پرسشهای فلسفی، به صورت طبیعی در ذهن او می روید و شکل می گیرد. و به سخن دیگر، ذهن او مساله دار می شود و به دنبال آن در صدد پاسخ یافتن به پرسشهای یادشده برمی آید. فرایند تکون پرسشهای فلسفی و تکاپوی فیلسوفان برای پاسخ به آنها، تفلسف یا فلسفه ورزی نامیده می شود. موضوعات و مسایلی که فیلسوفان درباره آنها کاوش می کنند، گستره وسیعی دارد؛ قلمرو تفلسف فیلسوفان در مقایسه با عالمان دیگر، از بیشترین وسعت برخوردار است و این به جهت آن است که فیلسوفان، افزون بر تلاش برای شناخت واقعیات، که از این حیث با عالمان دیگر اشتراک و همسانی دارند، علم شناسی هم می کنند و به این ترتیب، همچنان که برای مثال، فلسفه فیزیک، فلسفه زیست شناسی و فلسفه منطق داریم، فلسفه فلسفه هم می توان داشت. در این مقال، گستره فلسفه ورزی در حوزه خود فلسفه را با تبیین ملاکهای تعدد در فلسفه و گزارش حوزه های فلسفی که با اعمال ملاکهای یادشده پدیدار می شود، بررسی کرده و پس از آن چند و چون تفلسف در این حوزه ها را توضیح داده ایم. این مقاله را می توان مکمل مقاله «فلسفه تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن» که در شماره اول نامه حکمت منتشر شده است، دانست.

چکیده ندارد.

مفهوم زیبایی و نگاه زیبایی شناسانه در اندیشه عرفان اسلامی ، مبنایی وجودشناسانه دارد که با کند وکاو در آن می‌توان نظام زیبایی شناسانه عرفان اسلامی را که در نوع خود نظامی منحصر به فرد است باز شناخت. بر اساس این نظام،زیبایی و هنر امری وجودی تلقی می‌شود که درک آن نسبت متناظری با حقیقت دارد.پرسش‌های بنیادین این پژوهش از مفاهیمی چون چیستی زیبایی ، نسبت زیبایی با حقیقت وجود و چگونگی تأثیر و جلوه آن از عالم معنا و ملکوت در زبان و بیان ناسوت در اندیشه دو شخصیت بزرگ عرفان اسلامی یعنی ابن‌عربی و امام‌خمینی(س) است .توضیح این که دراین پژوهش قصد شده است تا با بررسی و سنجش مبانی نظری زیبایی شناختی ابن‌عربی به عنوان موسس عرفان نظری ،یک قالب و الگو، برای باز سازی نظریه زیبا شناختی امام خمینی(س) به عنوان نماد عرفان و حکمت متاخر شیعی به دست آید و بر همین اساس این پژوهش مطالعه‌ای تطبیقی با رویکرد تحلیلی است.در اندیشه ابن‌عربی و امام(س) وجودمطلق، مساوی است با جمال مطلق(= زیبایی).بر حسب این مبناست که وجود مطلق از مرتبه غیب الغیوبی خویش به واسطه دو تجلی جمالی به واسطه اسم «النور» بر اعیان ثابته متجلی می‌شود و انسان (عالم صغیر)و عالم(انسان کبیر) پدیدار می‌شوند. در اندیشه ابن‌عربی انسانی که عالم صغیر است و مجلای تجلی جمال الهی به واسطه حب الهی و دستیاری اسماءالحسنی در قوس صعود خود مظهری از جمال الهی است و البته از این رو که هر جزئی میل به کل دارد کشش ما به زیبایی نیز کشش جزء به کل است. به این ترتیب مبانی زیبایی‌شناسی عرفانی، انسان را هماره در تلاش برای نیل به زیبایی مطلق نشان می‌دهد و بر حسب همین مبانی نظری است که هنر دینی یا هنر اسلامی شکل گرفته است.براین اساس وقتی گفته می‌شود حق زیباست و زیبایی‌ها را دوست دارد یعنی عشق به جمال نمودن و جمال دیدن باعث می‌شود ذات به واسطه اسماءالحسنی خویش از مقام غیب‌الغیوبی تنزل پیدا کرده و در حضرت خیال منفصل متجلی ‌شود. عارف اما از آنجا که خود حضور و وجود یافته این تجلی است با سرگذاشتن در پی جمال مطلق به نیروی همت سعی در متصف شدن به خلاقیتِ خیالِ تجلی‌گون الهی می‌کند.از نظر ابن‌عربی عشق در این مرحله دیگر از مولود بودن به در آمده ،خود مولد زیبایی می‌شود و صور خیالین زیبایی باز تولید می‌شود .