جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تفلسف یا فلسفه ورزی با فلسفه دانی متفاوت است؛ کسی که کار او تعلیم فلسفه است، لازم نیست حتما فیلسوف بوده باشد. البته داشتن اطلاعات فلسفی کافی، شرط لازم تعلیم فلسفه است، اما برای فیلسوف، که کار اصلی او تفلسف است، داشتن اطلاعات فلسفی، صرفا معد و زمینه ساز است. فیلسوف کسی است که در مواجهه ادراکی با ساحات مختلف واقعیت، اعم از عینی، ذهنی و زبانی، پرسشهای فلسفی، به صورت طبیعی در ذهن او می روید و شکل می گیرد. و به سخن دیگر، ذهن او مساله دار می شود و به دنبال آن در صدد پاسخ یافتن به پرسشهای یادشده برمی آید. فرایند تکون پرسشهای فلسفی و تکاپوی فیلسوفان برای پاسخ به آنها، تفلسف یا فلسفه ورزی نامیده می شود. موضوعات و مسایلی که فیلسوفان درباره آنها کاوش می کنند، گستره وسیعی دارد؛ قلمرو تفلسف فیلسوفان در مقایسه با عالمان دیگر، از بیشترین وسعت برخوردار است و این به جهت آن است که فیلسوفان، افزون بر تلاش برای شناخت واقعیات، که از این حیث با عالمان دیگر اشتراک و همسانی دارند، علم شناسی هم می کنند و به این ترتیب، همچنان که برای مثال، فلسفه فیزیک، فلسفه زیست شناسی و فلسفه منطق داریم، فلسفه فلسفه هم می توان داشت. در این مقال، گستره فلسفه ورزی در حوزه خود فلسفه را با تبیین ملاکهای تعدد در فلسفه و گزارش حوزه های فلسفی که با اعمال ملاکهای یادشده پدیدار می شود، بررسی کرده و پس از آن چند و چون تفلسف در این حوزه ها را توضیح داده ایم. این مقاله را می توان مکمل مقاله «فلسفه تطبیقی؛ مفهوم و قلمرو آن» که در شماره اول نامه حکمت منتشر شده است، دانست.

مؤلّف کتاب «فیلسوف نماها» آیت الله ناصر مکارم شیرازی است. این کتاب در واقع به نقد و بررسی نظریه فلسفی کمونیست ها پرداخته است. کتاب حاضر در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول به نقد مذهب از نظر کمونیست ها و نقد ماتریالیسم تاریخی پرداخته است. بخش دوم؛ به قانون علیت، نظم، تصادف و عالم حیوانات و شگفتی های آن پرداخته است. بخش سوم؛ در این بخش به فرق بین ماتریالیسم دیالکتیک, پاسخ مکتب های مهم فلسفی, تعریف متافیزیک، مکتب اکنوستیسیم و نظریات سوفسطائی ها, اصول ماتریالیسم دیالکتیک و انواع حرکت از نظر فلسفه و فرق اساسی بین دیالکتیک و متافیزیک پرداخته و آنها را مورد نقد و بررسی قرار داده است. در مقدمه کتاب توجه علماء به این کتاب ذکر شده است. کتاب حاضر در نوع خود کم نظیر و با سبکی روان و قلمی شیوا نگارش و در اوج تبلیغ کمونیسم در ایران به رشته تحریر در آمده است. این کتاب برای دست یابی به اصول کمونیسم و شناخت ماتریالیسم، داروین، متافیزیک و مسائل مربوط به آنها، کتاب خوب و جامعی می باشد. کتاب فیلسوف نماها در سال ۱۳۳۳ ش برنده عالی ترین جایزه کتاب و به عنوان تنها کتاب درجه یک در بین سه درجه شناخته شده و ترجمه عربی آن نیز عرضه شده است.

نشست تخصصی فصل‌نامه تخصصی «نقد کتاب فلسفه، کلام و عرفان» در زمینه مطالعات عرفانی معاصر با محوریت بررسی و نقد کتابعرفان اسلامی در آیینه مطالعات معاصر نوشته دکتر حسین شکرابی با حضور نویسنده کتاب و منتقدان، آقایان دکتر بهزاد حمیدیه، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، دکتر هادی وکیلی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، و دکتر مالک شجاعی جشوقانی، ۱۲ بهمن‌ماه 1393 در سرای اهل قلم برگزار شد.از مباحث مهم این کتاب بررسی پیشینه پژوهش‌های نوین درباره عرفان اسلامی با عنایت به آثار و تألیفات شرق‌شناسان و همچنین غربیان سنت‌گرا، خوانش انتقادی کتاب تصوف اسلامی و رابطه انسان و خدا از رینولد، آ. نیکلسون، مطالعات عرفانی در ایران، با توجه به سنت سلوک و مطالعه عرفان، استمرار مطالعات نظری در حوزه‌های سنتی و پژوهش‌های نوین با تفکیک بین جنبه‌های ادبی، تاریخی و رویکردهای فلسفی و عرفان اسلامی و نگره‌های فلسفی جدید، استناد کثرت‌گرایی به عارفان مسلمان و دین‌اندیشی متجدد و نقد آموزه‌های عرفانی است.