مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
نمودار درختی موضوعات
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
علم(حصولی و حضوری)
>
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
آگاهی غیر مستقیم(مقابل آگاهی مستقیم)
آگاهی مستقیم(مقابل آگاهی غیر مستقیم)
ادراکات حسی(مقابل ادراکات عقلی)
ادراکات عقلی(مقابل ادراکات حسی)
تصدیق(مقابل تصور)
تصور(مقابل تصدیق)
جهل(اصطلاح وابسته)
حصول اتصافی(اصطلاح وابسته)
حکایت (اصطلاح وابسته)
ذهن((مقابل خارج)، اصطلاح وابسته)
علم (صناعت علمی)
علم اجمالی((ترکیب علم و جهل)، مقابل علم تفصیلی)
علم اعتباری(مقابل علم حقیقی)
علم بدیهی((تصوری و تصدیقی اولی و غیر اولی)، مقابل علم نظری)
علم به جزئی بر وجه جزئی(مقابل علم به جزئی بر وجه کلی)
علم به جزئی بر وجه کلی(مقابل علم به جزئی بر وجه جزئی)
علم تفصیلی(مقابل علم اجمالی ترکیب علم و جهل)
علم حدسی((صدرالمتالهین)، قسیم علم فطری و علم مکتسب)
علم حقیقی(مقابل علم اعتباری)
علم فطری((صدرالمتالهین)، قسیم علم حدسی و علم مکتسب)
علم مکتسب((صدرالمتالهین)، قسیم علم فطری و علم حدسی)
علم نظری(مقابل علم بدیهی)
مراتب علم(اصطلاح وابسته)
معرفت ارزشی
معرفت از راه آشنایی((راسل)، مقابل معرفت از راه توصیف)
معرفت از راه توصیف((راسل)، مقابل معرفت از راه آشنایی)
معرفت پسین(مقابل معرفت پیشین)
معرفت پیشین(مقابل معرفت پسین)
معرفت حافظه ای
معرفت غیر گزاره ای(مقابل معرفت گزاره ای)
معرفت گزاره ای(مقابل معرفت غیر گزاره ای)
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
تعداد رکورد ها : 163
عنوان :
بازخوانی نگاه صدرایی به سرشت علم و اقسام آن
نویسنده:
محمدجواد پاشایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم حضوری
,
حکمت متعالیه
,
علم
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
چکیده :
کشف قناع از چیستی علم و اقسام آن و حل مسئلۀ «مطابقت» از دلمشغولیهایی است که پیشینۀ آن به ابتدای فلسفه و آغاز شکلگیری عالمان فلسفه بازمیگردد. تبیین حقیقت علم، اقسامِ حصولی و حضوری آن، نسبیت تقسیم علم، امکان و نیز چگونگی بازگشت اقسام علم به یکدیگر از اهمّ مسائلی است که نگارنده آنها را در این نوشتار پژوهیده است. همچنین، بازگشت علم حصولی به حضوری و ارائۀ خوانشهای مختلف آن و، در نهایت، بیان خوانش برگزیده از فرازهای مهمترِ این پژوهش بهشمارمیرود. گفتنی است که بازخوانی عناوین پیشگفته با تأکید بر آرای حکمت متعالیه، به سبب اعتلای علمی آن مکتب، انگیزۀ اصلی راقم در این نگارش است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 61 تا 86
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
زبان عرفان از منظر ذات گرایان و ساختارگرایان با نظر به دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
علی فلاح رفیع
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
زبان عرفانی
,
علم حضوری
,
ساختارگرایی
,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه دین
,
ذاتباوری (دیدگاه فلسفی)
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
عارف ,
استعاره ,
صفات الهی ,
عرفان اسلامی ,
بیان ناپذیری تجربه عرفانی ,
سخن گفتن از خدا از نظر آکوئیناس ,
عرفان مسیحی ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
نظریه اشتراک معنوی ,
نظریه تفکیک ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
بحث و بررسی در زمینۀ متعلق تجربۀ عرفانی، برخورداری از واقعیت یا عدم آن، ازجمله مباحث مهم فلسفی در دین بوده است. درصورت اثبات واقعیت متعلق تجربۀ عرفانی می توان سخن از ویژگی ها و صفات آن به میان آورد. این موضوع به ویژه از قرن 19 به این سو در مغرب زمین مورد توجه فیلسوفان دین قرار گرفت. مسئله اصلی در این زمینه اثبات امر متعالی و به تعبیر متکلمان در حوزۀ ادیان ابراهیمی «وجود خداوند» است. درصورت اثبات ذات و واقعیت داری در تجربۀ عرفانی سخن از وجود خداوند و اثبات آن به میان می آید. درصورت عدم اثبات متعلق تجربۀ عرفانی و یا اثبات واقعیت ناداری آن، اثبات وجود باری از راه این استدلال منتفی است. نظریه پردازان در این زمینه در یک نگاه کلی به دو دستۀ ذات گرایان و ساختارگرایان قابل تفکیک هستند. دستۀ اول به عینیت تجربۀ عرفانی قائلاند، درحالیکه گروه دوم عینیت متعلق تجربۀ عرفانی را منکر هستند. در این نوشتار با طرح موضوع متعلق تجربۀ عرفانی به نقد مهمترین نظریه های فلسفی در مغرب زمین و سپس با طرح نظریۀ علامه طباطبایی و ذکر مبانی فلسفی وی تا انجام، کاری تطبیقی در این زمینه را انجام داده ایم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 108 تا 132
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم صوری یا ادراک مفهومی در فلسفه اشراق
نویسنده:
عزیزاله افشارکرمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
,
علم(حصولی و حضوری)
,
علم صوری
,
ادراک تصوری
,
علم از نظر سهروردی
کلیدواژههای فرعی :
سهروردی ,
علم اشراقی ,
معرفت شناسی سهروردی ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
علم فطری((سرشتی)، مقابل علم غیر فطری) ,
علم غیر فطری(مقابل علم فطری) ,
محسوس(معرفت شناسی) ,
ذهن((مقابل خارج)، اصطلاح وابسته) ,
اندیشه سهروردی ,
علم مثالی ,
چکیده :
سهروردی بر اساس حضور یا غیبت شیء از فاعل شناخت، علم آدمی را به علم حضوری اشراقی و علم مثالی یا صوری تقسیم می کند. او حضور ذاتی نفس را مبنای علم حضوری و خاطره نفس از عالم محسوسات و مشاهدات را مبنای علم مثالی می داند. به نظر وی ذهن همان جنبه مفهومی نفس است و مفاهیم موجود در ذهن خود دو دسته اند: دسته ای بالذات معلوم و آشکارند و دسته ای بالعرض شناخته می شوند؛ او به ترتیب آنها را معلومات فطری و غیر فطری می نامد. سهروردی مشاهدات و محسوسات را بدیهی ترین ادراکات ذهن می داند و میان شیء و مثال یا مفهوم آن تمایز قائل شده و معتقد است مثال شیء فقط از یک لحاظ می تواند آن را نشان دهد و نباید میان شیء و مثال یا مفهوم آن خلط کرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 118
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دلایل عقلی و نقلی علم غیب امامان معصوم(ع)
نویسنده:
احمد مروی، حسن مصطفوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عصمت
,
الهام(افعال الهی)
,
علم غیب
,
علم افاضی امام
,
وحی
,
قرآن
,
شهود(اسماء اول عرفان نظری)
,
علم لدنی(معرفت شناسی)
کلیدواژههای فرعی :
دلایل عقلی ,
اشراق ,
علم امام (ع) ,
امام معصوم ,
آیات و روایات ,
معرفت ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
نقل (معرفت شناسی) ,
گستره علم امام ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
امروزه، شبهاتی درباره علم غيب امامان معصوم مطرح شده كه مقولـه ای جديـد اسـت و در چنـد قرن بعد از حيات امامان معصوم، طی فرايندی طولانی وتطور تاريخی مطرح شده است. اين مقاله بر آن است كه مبانی عقلی و نقلی علم غيب امامان معصوم را مورد بحث و بررسـی قرار دهد و بعد از بررسی به اين نتيجه رسيده است كه علم غيب امامان معصوم ريشه در آيـات و روايات معتبر دارد. نيز در عصر پيامبر و امامان معصوم مسئله علم غيـب امـام مطـرح بـوده و آنهـا برآن تصريح كرده اند. بنابراين، از نظر متفكران شيعه اهميت مسئله علم غيب در ميان صفات امـام جای هيچ ترديدی نيست. هرچند در گستره آن تفاوت جزئـی وجـود دارد. برخـی گسـتره آن را محدود به مسائل فقهی و اعتقادی می دانند و برخی اعم از آن می دانند. در اين مقاله اين مسائل به روشنی توضيح داده می شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 36
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
خطاناپذیری شهود (نقض ها و پاسخ ها)
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حقانیت مکاشفات
,
معرفت شناسی اسلامی
,
غفلت از علم حضوری
,
صدق مکاشفات
,
سنجش مکاشفات
,
علم حضوری(راه های معرفت)
,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته)
,
ادراک بی واسطه بدون مفهوم((علم حضوری)، قسیم ادراک بی واسطه بدون تعریف و بدون استدلال)
,
مکاشفه(معرفت شناسی)
,
خطاناپذیری مشاهده عرفانی
,
خطاناپذیری تجربه عرفانی
,
عصمت عرفا
,
خطا پذیری شهود
,
احساس های کاذب
,
ادراکات توهمی
,
مکاشفات باطل
,
منشأ خطا
کلیدواژههای فرعی :
تجرد علم ,
مراتب نفس ,
ادراک حضوری خداوند ,
تجرد ,
ذو مراتب بودن نفس ,
رابطه وجودی نفس و قوا ,
توجه نفس ,
کشف و شهود رحمانی ,
کشف و شهود شیطانی ,
حقانیت مکاشفات ,
علم به علم ,
صدق مکاشفات ,
روان شناسی شناختی ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
تصورات خیالی ,
حس مشترک ,
متصرفه ,
متخیله ,
اثبات جهان خارج ,
روانشناسی فیزیولوژیک ,
مراتب علم حضوری ,
اقسام مکاشفه ,
اقسام احساس کاذب ,
نقش انفعالات مادی در ادراک ,
نقش اعطاب در ادراک حسی ,
چگونگی ادراک درد در فلسفه ,
چکونگی ادراک درد در روان شناسی ,
ارتباط نفس و اعضای بدن ,
داروی توهم زا و خطاناپذیری علم حضوری ,
نوروفلسفه ,
مکاشفات نفسانی ,
اختلال در ادراک ,
کارکردهای حس ,
کارکردهای نفس یا عقل ,
تبدیل علم حضوری به حصولی ,
ناسازگاری علم حضوری با غفلت ,
احاطه نفس به شئون وجودی خود ,
چرایی اختلاف نظر درباره حقیقت نفس ,
تببین حصولی مشاهدات و مکاشفات ,
اختلاف در مکاشفات ,
خطا در تشخیص حالات نفسانی ,
چرایی خطا در مکاشفه ,
نوروسایکولوژی ,
پدیده فانتوم ,
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
در علوم حضوری و شهودی، نه تنها خطا راه ندارد، بلكه می توان فراتر رفت و ادعا نمود كه خطا در مورد آنها متصور هم نیست. به رغم این ویژگی، ممكن است گمان شود كه خطاناپذیری شهود یا علوم حضوری در موارد بسیاری نقض می گردد. با مروری بر عمده ترین نقض هایی كه ممكن است متوجه خطاناپذیری علوم شهودی و معرفت های حضوری گردد، درمی یابیم كه با توجه به مراتب گوناگون علم حضوری و شدت و ضعف آن و نیز همراهی علم حضوری با تفسیرها و تعبیرهای بسیار و تفكیك این دو حیثیت از یكدیگر و نیز با توجه به مفهوم «خطا» در شهودات و تغایر آن با «خطا» در قضایا، كه «مساوق عدم مطابقت با واقع» است، می توان مهم ترین نقض ها و اشكال های احتمالی را پاسخ گفت و راهی برای حل آنها یافت. در نتیجه، با هیچ یك از اشكال های مذكور، نمی توان خطاناپذیری علوم حضوری را، كه عمده ترین ویژگی معرفت شناختی آنهاست، نقض نمود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 167 تا 206
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رابطه صور مادی و صور علمی در نظریه شناخت ملاصدرا و کانت
نویسنده:
مهدی دهباشی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ذهن و عین
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه کانت
,
معرفت شناسی کانت
,
مقایسه تطبیقی کانت و ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
عین ,
ذهن ,
پدیدار ,
تشکیک وجود ,
ادراک انسان ,
ادراک تخیلی ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
تجرد نفس ناطقه ,
شهود عقلانی ,
صور ادراکی ,
پدیده شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
تجربه عینی ,
ماهیت ,
صور غیر ادراکی ,
صورت حسی ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
خلاقیت نفس ,
ناپدیدار ,
مراحل شناخت ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
معقولات ثانیه((ما لیس باول)، مقابل معقولات اولی) ,
وجود ذهنی ,
عقل(قوه عاقله) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
مقولات((کانت)، اصطلاح وابسته) ,
نومن((اصطلاح وابسته)، مقابل فنومن) ,
فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن) ,
مساوقت وجود و وحدت ,
شاکله استعلایی ,
همبستگی ذهن و عین ,
عدم امکان شناخت حقایق اشیاء ,
توحید کثرات ,
تشکیک در عالم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
غلامحسین ابراهیمی دینانی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
یکی از مهم ترین موضوعات پیچیده و بحث بر انگیز شناخت شناسی، چه در فلسفه اسلامی و چه در فلسفه غرب، مساله کیفیت ارتباط ذهن و عین با یک دیگر و به عبارتی چگونگی انطباق صور ذهنی با صور عینی و مادی است. این مشکل موجب نابه سامانی و تشویش اندیشه فلاسفه در تبیین مطابقت شناخت با عالم خارج شده است. در این مقاله سعی شده است تا بر این اساس دیدگاه ملاصدرا و کانت مورد مداقه و مقایسه قرار گیرد و راه کارهای هریک از آن ها در حل این معضل گزارش شود. با این که در فلسفه ملاصدرا ذهن و عین دو امر وجودی متفاوت فرض شده اند، ولی بنابر نظریه اصالت وجود هر دو در طول یک دیگر قرار می گیرند؛ و علم که خود از سنخ وجود است در تمام مراحل ادراکات حسی، خیالی و عقلی نفس نقش مرآتیت و کاشفیت از عالم خارج را برعهده دارد. ملاصدرا رابط میان جهان خارج و ذهن را ماهیت دانسته است؛ ماهیتی که به خودی خود نه مقید به جهان خارج است و نه مقید به قلمرو ذهن، بلکه در هر قلمرو وجود و در تمام مراحل ادراک ملازم و در معیت با وجود است. وی با خلاقیت نفس در ابداع صور و متعلقات ادراک و پیوند شکاف ذهن و عین، از طریق تشکیک در مراتب وجود، به حق توانسته است مرآتیت و کاشفیت ذهن از عالم خارج را به تصویر کشد. از نگاه کانت شناخت مستلزم دو چیز است: یکی، شهود؛ یعنی آن چه در زمان و مکان به ما داده شده است و دیگری، اطلاق مقولات به آن چه به شهود آمده اند. یکی از شرایط استفاده از یک مفهوم آن است که میان آن مفهوم و آن چه مفهوم بر آن اطلاق شده است شباهتی وجود داشته باشد. مقولات که عاری از محتوای تجربی هستند با هیچ امر تجربی شباهت ندارند. کانت در جهت پیوند این شکاف عمیق میان ذهن و عین به شاکله استعلایی زمان متوسل شده است، این در حالی است که او از یک طرف همچنان قائل به نوعی تقابل قطعی میان پدیدارها و مقولات است و از طرف دیگر به تقابل پدیدار و ناپدیدار هم چنان پایبند است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم حضوری نفس به بدن و خروج از ایدئالیسم مطلق
نویسنده:
فیلیپ (علی) لنسل، حسین غفاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
قوای نفس
,
ایدئالیسم (مسائل جدید کلامی)
,
رئالیسم (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
بدن مثالی
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
ذهن((مقابل خارج)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
بدن مادی ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
علم حضوری نفس به بدن ,
علم نفس به ذات خود ,
تجرد علم حضوری ,
علم حضوری به بدن ,
ایدئالیسم نسبی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مبحث علم حضوری، در تفکر فلسفی اسلامی بعد از مواجهه جدی آن با فلسفه غرب در قرن بیستم، اهمیت مضاعفی یافت. دلیل اهمیت آن، رویکرد جدیدی می باشد که در حیطه معرفت شناسی، این نوع از علم در اختیار فیلسوفان اسلامی قرار می دهد. با بهره گیری از این علم، برای فیلسوفان اسلامی، هم امکان اثبات اعتبار فلسفه به معنای مابعدالطبیعه فراهم شده است؛ و هم قادر به دفاع از رویکرد رئالیستی در علم شده اند. یکی از اقسام علم حضوری که تا به حال، کمتر مورد توجه اندیشمندان این رشته قرار گرفته، علم حضوری نفس به بدن است. با این وجود، با توجه به مبانی ملاصدرا در علم النفس، باید این قسم از اقسام علم حضوری را از مسلمات فلسفه صدرایی به حساب آورد. در این مقاله، کوشش شده است تا با استفاده از علم حضوری نفس به بدن، امکان اثبات عالم خارج به لحاظ فلسفی، یعنی خروج از ایدئالیسم مطلق، نشان داده شود. بدین منظور، در ابتدا به توضیح و اثبات علم حضوری نفس به بدن در نزد ملاصدرا پرداخته و سپس اقسام ایدئالیسم نیز اجمالا مورد بررسی قرار گرفته است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 121 تا 141
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حواس باطنی از منظر معرفت شناسی
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
ادراک تخیلی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
قوای ادراکی(اصطلاح وابسته)
,
حواس باطن(مقابل ظاهر)
,
حس مشترک
,
حافظه
,
حضوری بودن تخیل
,
خطا پذیری حافظه
,
قلمرو و کارکردهای حواس باطنی
کلیدواژههای فرعی :
تصور و تصدیق ,
معرفت ظنی ,
علم حضوری ,
ادراک کلیات ,
عالم عقول ,
خیال متصل ,
معرفت یقینی ,
رابطه وجودی نفس و قوا ,
مفاهیم شهودی ,
تعبیر خواب ,
خواص نفس حیوانی ,
فعل مصوره ,
معرفت تقلیدی ,
یقین ,
عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل) ,
عالَم مثال متصل(مقابل منفصل) ,
عالَم طبیعت کلی(مقابل هباء) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
مبناگروی خطاپذیر(مقابل مبناگروی خطاناپذیر) ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
واهمه ,
خیال(معرفت شناسی) ,
متصرفه ,
صورت متخیله(اصطلاح وابسته) ,
قوه متفکره(اصطلاح وابسته) ,
مُثُل افلاطونی(اصطلاح وابسته) ,
سیر نفس به سوی خدا ,
قوای نباتی ,
تجرد قوای ادراکی ,
خطا پذیری حافظه ,
حلول قوا در مغز ,
نسبت خیال و حس مشترک ,
صور جزئیه ,
معانی جزئیه ,
ترکیب معانی و صور ,
ترکیب معانی کلی ,
خزانه صور و معانی ,
اقسام خواب و رؤیا ,
ادراکات حس مشترک ,
شرایط ادراک حسی ,
انکار قوه وهم ,
تمایز ادراک حسی و خیالی ,
تعریف «حواس باطنی» ,
تمایز و همکاری قوا ,
کارکردهای حسّ مشترک ,
قملرو حسّ مشترک ,
تمایز حسّ مشترک و حواس ظاهری ,
خطاپذیری ادراکات خیالی ,
حضوری یا حصولی بودن ادراکات خیالی ,
قیاس ذو الحدّین ,
معیار تعدد قوای نفس ,
خطا ناپذیری علم حضوری ,
خطا پذیری مکاشفات عرفانی ,
ارواح بسیط ,
جایگاه حافظه در روانشناسی ,
اقسام حافظه ,
مراحل حافظه در روان شناسی ,
گستره حافظه در معرفتشناسی ,
قلمرو حافظه ,
گزارههای مربوط به علوم پیشین ,
گزارههای مبتنی بر اخبار ,
نظریات در باب ادارک حسی ,
موجّهسازی در بادی امر ,
قضیه تجربی ,
مولد بودن حافظه ,
استدلالهای پسین ,
دانشهای پسین ,
دانشهای پیشین ,
معرفتِ منطقی غیرمبتنی بر تقلید ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
گرچه بررسي حواس باطني از منظر معرفتشناسي كمتر مورد توجه قرار گرفته است و تفكيك ميان ساحت معرفتشناختي و وجودشناختي آنها مشكل به نظر ميرسد، اما در ميان انبوه مباحث، ميتوان مطالبي يافت كه صبغه معرفتشناختي دارند. اين نوشتار پس از تعريف «حس باطني» و طبقهبندي آن، نگاهي گذرا به «حس مشترك» و خزانه آن، و «خيال» و قلمرو و كاركردهاي آنها دارد و ادراك خيالي (تخيّل) را از ابعاد و ساحتهاي گوناگون، به ويژه از بعد خطاپذيري و خطاناپذيري، بررسي كرده است. در ادامه، به حافظه، قلمرو، كاركردها و ويژگيهاي آن ميپردازد و اعتبار آن را ارزيابي ميكند. به نظر ميرسد حافظه مولّد معرفت يقيني نيست، بلكه راه يا ابزاري ثانوي است كه معرفتها را حفظ و نگهداري ميكند و با يادآوري، آنها را در عرصه ذهن حاضر ميسازد. هرگاه كوچكترين ترديدي نسبت به نتايجي كه در ذهن داريم حاصل شود، ميتوان استدلالهاي آنها را مرور و ارزيابي كرد و در نتيجه، معرفت يقيني خود را تثبيت نمود. اگر صرفاً به حافظه استناد گردد و تنها بدان اكتفا شود، نميتوان از خطا ايمن بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 65 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حضوری بودن محسوسات
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادراک حسی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
شی ء محسوس
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
ابصار
,
ادراک بی واسطه بدون مفهوم((علم حضوری)، قسیم ادراک بی واسطه بدون تعریف و بدون استدلال)
,
نظریه خروج شعاع(اصطلاح وابسته)
,
هستی شناسی علم
کلیدواژههای فرعی :
صورت ,
تجرد علم ,
وحدت در کثرت نفس ,
علت فاعلی ,
رابطه وجودی نفس و قوا ,
علم اشراقی ,
تشکیک مراتب نفس ,
اتحاد نفس و بدن ,
حکمت اشراق the School of Illumination ,
حکمت متعالیه ,
فلسفه مشاء ,
جسم مرئی ,
اضافه وضعی ,
کیف محسوس ,
کیف نفسانی ,
ملموسات(فلسفه) ,
احکام علل اربعه ,
مغالطه اخذ ما بالعرض مکان ما بالذات (منطق) ,
عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل) ,
مبصرات ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
متخیله ,
صورت متخیله(اصطلاح وابسته) ,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) ,
نظریه انطباع(اصطلاح وابسته) ,
نظریه انشاء نفس(اصطلاح وابسته) ,
خطاپذیری حس ,
حیثیت حکایتگری ,
علت فاعلی و علت غائی ,
اقسام علم حضوری ,
وحدت قوای نفس ,
خطا ناپذیری علم حضوری ,
ملاک تحقق علم حضوری ,
ربط آلی ,
مادی بودن احساس ,
نقش اعصاب و سلولهای مغز در ابصار ,
انطباع کبیر در صغیر ,
حضوری بودن احساس ,
تقسیم حصری علم به حصولی و حضوری ,
تقسیم قیاسی وجود ,
ارتباط حواس با خارج ,
مرتبه نازله نفس ,
تأثیر مادی بر مجرد ,
خطا پذیری علم حصولی ,
ادراک احول ,
امتناع ازدحام دو صورت بر یک ماده ,
علت قابلی ,
نسبت وجودی نفس با جسم خارجی ,
وحدت قوای نفس با ابزارشان ,
حاس بالقوه ,
قیاسی بودن تقسیم وجود به مجرد و مادی ,
امکان مجرد بودن مادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
فیلسوفان مشاء در مورد محسوسات قائل به انطباع صورتهای حسی در اندامهای حسی هستند. و در خصوص ابصار دو رأی از گذشته مطرح بوده است: یکی، خروج شعاع و دیگری، انطباع صورت مبصر در چشم. شیخ اشراق قول به خروج شعاع را نفی مىکند؛ چه این که به دلیل امتناع انطباع کبیر در صغیر، انطباع صورت حسی در چشم را منکر است. از اینرو، در خصوص ابصار معتقد است که نفس علم حضوری به مبصر خارجی مىیابد. صدرالمتالهین، رأی شیخ اشراق را نقد مىکند و در همه ادراکات حسی مدعی مىشود که صور محسوسات به انشاء نفس در عالم مثالِ متصل تحقق مىیابند و ادراک صورت مىگیرد. اما بر اساس مبانی حکمت متعالیه مىتوان گفت که ادراکات حسی از نوع علوم حضوری هستند و مجرد بودن متعلق علم، به دلیل تجرد علم و عالم، با مادی بودن معلوم و محسوس منافات ندارد؛ زیرا تقسیم موجود به مجرد و مادی از نوع تقسیم قیاسی است. لذا موجود مادی به اعتبار فاعل شناسا و وجود برای فاعل شناسا مجرد مىباشد. هم چنان که، خارجی بودن هر وجودی منافات با تقسیم وجود به خارجی و ذهنی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 41
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
علم حضوری (پیشینه، حقیقت و ملاک تحقق)
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اتحاد عالم و معلوم
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
,
علم حضوری(مقابل علم حصولی)
,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته)
,
معرفت حاضرانه
,
اتصال وجودی
کلیدواژههای فرعی :
عین الربط ,
علم خدا به خویش ,
مفاهیم ذهنی ,
اقسام اتحاد وجودی ,
علم حضوری حق به اشیاء ,
تجرد ,
فقر ذاتی ,
اشراق ,
علم اجمالی در عین کشف تفصیلی ,
مراتب علم الهی ,
طور وراء عقل ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت شناسی تجربه عرفانی ,
حلول (عینیت وجود فی نفسه و لغیره)) ,
علم به علم ,
شناخت حقایق اشیاء ,
ماهیت ,
ماهیت علم ,
علم فعلی(حکمت نظری) ,
تجلی ,
نظام علی و معلولی ,
ریاضت ,
علم معلول به علت ,
اصطلاحنامه عرفان ,
حقیقت علم ,
علم کسبی(معرفت شناسی) ,
معقولات ثانیه منطقی(مقابل معقولات ثانیه فلسفی) ,
معقولات ثانیه فلسفی(مقابل معقولات ثانیه منطقی) ,
بدیهیات اولیه ,
اصل امتناع تناقض ,
وجدانیات ,
وجدانیات(اصطلاح وابسته) ,
مکاشفه(معرفت شناسی) ,
علم نفس به ذات خود ,
خودآگاهی حیوان ,
علم به حالات و انفعالات نفسانی ,
علم به افعال جوانحی ,
معرفت فطری به خداوند ,
علم به صورتهای ذهنی ,
علم حیوانات به خود ,
غیر محجوب ,
اجسام و اعراض جسمانی ,
ادراک غیر اعتباری ,
علم انسان به قوای نفس ,
علم انسان به مبصرات جهان محسوس ,
تعریف علم حضوری ,
ثمثل حقیقت شیء ,
تمثل صورت شیء ,
ملاک تحقق علم حضوری ,
قیام فقری ,
عینیت در وجود ,
علم مجردات به ذات خود ,
سعه وجودی ,
ربط وجودی ,
ربط آلی ,
انحصار علم به حصولی و حضوری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
آموزه «علم حضوری» به رغم بنیادین بودن و سابقه دیرین آن، چنانکه بایسته و شایسته است، بدان توجه نشده و مورد تحقیق و بررسی قرار نگرفته است. در حکمت و کلام اسلامی، علم حضوری یا «شهود» پیشینه ای دیرین دارد و تا عصر فارابی قابل پیگیری است. به نظر میرسد برای اولین بار، ابن سینا بود که آموزه معرفت حضوری را روشن تر از فارابی مطرح نمود و از آن بهره برداری کرد. با این ابتکار، تحولی ژرف در فلسفه و معرفت شناسی بنیان نهاده شد. با نگاهی گذرا به آثار ابن سینا، به نتایج شگفت انگیزی در این بحث رهنمون می شویم. پس از ابنسینا، شیخ اشراق قلمرو علم حضوری را گسترش داد و نمونه های متعددی را بدان افزود. دیدگاه شیخ اشراق در این مسئله، نقطه عطفی است که موجب شد تا علم حضوری تقریبا مقبولیت همگانی بیابد. در عصر وی، میتوان این آموزه را مطرح و اصطلاحی جا افتاده یافت. این مقاله با استفاده از آثار موجود، به بررسی تعریف های گوناگون از علم حضوری و نیز ملاک تحقق آن می پردازد. حاصل این تتبع آن است که ملاک تحقق علم حضوری، اتصال و حضور است. اما منشأ حضور و اتصال چیست؟ انواع گوناگونی برای آن قابل تصور است که بر اساس استقرا مطرح شده اند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 11 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
تعداد رکورد ها : 163
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید