مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 526
تاثیرات عقل فلسفی بر کلام شیعه
نویسنده:
جهانگیر مسعود، هوشنگ استادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
موسسه شیعه شناسی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله در آغاز، چشم اندازی کلی از زمینه های تاریخی شکل گیری کلام ارائه می دهد، سپس پرسش های بنیادین و پاسخ های درخور و متناسب را مطرح می سازد تا وجوه اشتراک و افتراق و ریشه های تقابل و چالش های کلام دینی و فلسفی را از دیدگاه شیعه بررسی نماید و در این راستا، تعاریف و تقسیم بندی های مختلف عقل و اصالت آن و نگرش درون دینی و برون دینی به علم کلام و شکل گیری کلام فلسفی با گرایش به عقل فلسفی و چالش های جدید را مورد توجه قرار میدهد و با ارائه پیشنهادها و چشم انداز آینده، مقاله را پایان میدهد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 60
بررسی دیدگاههای دین شناسی حکیمی
نویسنده:
مرضیه شهرابی فراهانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
الف) موضوع و طرح مسئله: این رساله ناظر به آراء « محمدرضا حکیمی» _یکی از متفکران معاصر _ در خصوص مباحث و اصول اعتقادی تشیع است. وی بر اساس اصول فکری خویش هرگونه برداشت انتزاعی از دین را مورد انتقاد شدید قرار داده و سعی دارد با اصل قرار دادن ظاهر و دوری از هرگونه تأویل و با رویکردی انضمامی به شناخت دین بپردازد.ب) مبانی نظری، پرسش‌ها و فرضیه‌ها: نگارنده بر اساس مبانی فکری وی که جدا انگاری سه روش فکری، فلسفی و قرآنی است به بررسی نظرات ایشان و تأثیر این مبنای فکری در تبیین اصول اعتقادی (توحید، عدل، نبوت، معاد و امامت) پرداخته است.پ) روش تحقیق: برای این منظور بر اساس روش کتابخانه‌ای به مطالعه دقیق آثار آقای‌حکیمی پرداخته و نظرات و مبنای فکری ایشان استخراج گردید. ت) یافته‌های تحقیق: طبق این هدف، رساله در سه بخش اصلی تنظیم و تدوین گشته است. در بخش اول اصول فکری اندیشه‌ی حکیمی، روش دین‌شناسی و جایگاه عقل در دین‌شناسی را بیان نمودیم. در بخش دوم به گزارش نظرات ایشان در مورد پنج اصل اساسی دین پرداخته و در بخش سوم نظرات و دیدگاه‌های ایشان پیرامون روش تفکیکی در برخورد با آموزه‌های دینی و پیامدهای این روش را بررسی و نقد نمودیم. لازم به ذکر است در بخش سوم ملاحظاتی درباره‌ی آراء آقای حکیمی ارائه شده است، لذا نقدها کامل و جامع نبوده و از تکرار صرف نقدهای موجود پرهیز شده است.نتیجه‌گیری و پیشنهادات: بعد از تأمل ودقت در اصول فکری و مبنای اندیشه حکیمی و شرح تفصیلی آرای ایشان روشن شد که این دیدگاه دارای نقاط ضعفی است و نمی‌تواند در برخی مسائل به بحث ونظر بپردازد. چراکه در تفکر دینی لازم است هم از طریق ظاهر و هم از طریق برهان و منطق و هم از طریق کشف و عرفان استفاده کرد وگرنه تفسیر از دین ناقص خواهد بود.کلید واژه: دین‌شناسی، مکتب تفکیک، ظاهرگرایی، تأویل، عقل، توحید، عدل، نبوت،معاد و امامت
علّیت از نگاه اشاعره, مکتب تفکیک و حکمت متعالیه
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مجمع جهانی شیعه شناسی,
چکیده :
در عالم اسلام فکر اثرگذاری ویژه خداوند و به اصطلاح اندیشه (لا مؤثر فی الوجود الا الله) را هم در میان متکلّمان, هم فلاسفه و هم عرفا می بینیم. هرچند فلاسفه اسلامی در بعضی از اصول اثرپذیر از اندیشه وران یونان بوده اند, ولی تفکّر اسلامی و بویژه کلام و عرفان اسلامی, در اندیشه توحیدی بالا, به شدّت اثرپذیر از ظواهر قرآن و سخنان پیشوایان دین است. برابر این ظواهر و متون, خالق و رب و مدبّر همه چیز خداست. هیچ چیز از دایره قدرت و اراده اش بیرون نیست. پادشاه مطلق و فعّال مایشاء است. از طرف دیگر ما خود را با عالمی رو به رو می بینیم که دارای نظم و نظام قانونمندی است. ظاهر قرآن نیز این امر را تأیید می کند. هر معلولی علّت ویژه و روشن دارد که تا نباشد, معلول وجود نخواهدداشت و نیز هر موجود اثر و فایده خاصّ خود را دارد که در موجود دیگر یافت نمی شود. همچنین نفس خویشتن را چنین می یابیم که دارای اراده و اختیار است و قدرت انتخاب و عمل, اطاعت و عصیان دارد و درنتیجه مکلّف است. سؤالی که در این جا برای متفکّران اسلامی و برای هر متفکّری در هر نظام توحیدی مطرح است, این است: اگر جهان قانومند است, خداوند در آن چگونه عمل می کند و نقش خداوند در پیدایی و پاییدن و ماندن آفریده ها در این نظام قانونمند چیست؟اگر او تنها اثر کننده است, چگونه می توان غیراو را اثر کننده دانست؟ اصل علّیت 1 در این صورت چه مفهوم و جایگاهی خواهد داشت؟اگر از زمین و آسمان و آب و باد و آتش و سنگ و چوب نفی اثرگذاری کردیم, آیا خلاف وجدان عمل نکرده و خلاف قرآن سخن نگفته ایم؟ اگر فعل انسان با اراده خداوند انجام نگیرد, مفهوم آن غیراز دارای حد بودن اراده و قدرت خداوند چه می تواند باشد؟ و اگر آفریننده کارهای بشر نیز خداوند است, مسأله اختیار و تکلیف انسان به چه صورت درمی آید؟در عالم اسلام, فلاسفه, عرفا و متکلّمان هرکدام به گونه ای و براساس مبانی و روش خویش در صدد حلّ مشکل و پاسخ گویی به پرسشهای بالا برآمده اند...
بررسی معاد جسمانی از دیدگاه پیروان معاصر حکمت متعالیه و مکتب تفکیک باتاکید بر آراء استاد جوادی آملی و استاد سیدان
نویسنده:
عباس دوست محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله‌ی معاد جسمانی که در شرع مقدس اسلام به آن اشاره گردیده همواره محل اختلاف‌نظرهای زیادی بوده است به‌نحوی‌که بعضی همانند متکلمین معتقدند که معاد هم جسمانی و هم روحانی است و درعین‌حال فلاسفه را متهم به التزام به معاد روحانی تنها می‌دانند در مقابل، فلاسفه این نظر متکلمین را درست ندانسته و معتقدند که احدی از فلاسفه معاد را روحانی صرف نمی‌دانند و همگی آن را اعم از روحانی و جسمانی می‌دانند. از دیگر موارد نزاع در این مسئله می‌توان به اختلاف دیدگاه‌های بین مکتب تفکیک و پیروان حکمت متعالیه در کیفیت معاد جسمانی اشاره کرد که هریک از این دو گروه آن را به معنایی گرفته‌اند. پیروان مکتب تفکیک مخصوصاً استاد سیدان که از نمایندگان متأخر این مکتب است بر طبق اصول خاص خودشان که بیشتر برگرفته از ظواهر آیات و روایات است قائل به بازگشت همین بدن عنصری و مادی دنیا در نشئه آخرت‌اند؛ ایشان معتقدند طبق فهم عامه مردم و عرف جامعه در مسئله معاد و با استناد به‌ظاهر آیات و روایات که دال بر بازگشت همین بدن عنصری در قیامت‌اند، آنچه در روز قیامت محشور می‌شود همین بدن عنصری دنیوی است. اما در مقابل نظر پیروان حکمت متعالیه مخصوصاً استاد جوادی آملی همانند نظر موسس این مکتب یعنی ملاصدرا که متفرع بر اصول ابتکاری خویش است، بر این می باشدکه کیفیت معاد جسمانی همان‌گونه است که در آیات و روایت به آن پرداخته‌شده است اما نه به آن صورتی که فهم عرفی و قاطبه جامعه آن را برداشت می‌کنند بلکه اثبات این مطلب با استدلال عقلی و روش فلسفی است. ایشان با برشمردن اصول و تمهیداتی معاد جسمانی را اثبات می‌کنند به این صورت کهانسان در هر نشئه‌ای دارای بدنی متناسب با همان نشئه است. اهمیت مسئله به این خاطر است که معاد از اصول مسلم دین مبین اسلام است و لذا چگونگی این امربسیار مهم است تا در ایمان مسلمین خلل و باور اشتباهی راه پیدا نکند. در این تحقیق در مورد اندیشه و نظرات این دو مکتب درباره معاد جسمانی مطالعه شده و سپس به بحث و بررسی مشترکات و نکات اختلافی دو گروه پرداخته‌شده است . درنهایت در قسمت پایانی تحقیق با ذکر دلایلی به اثبات معاد جسمانی از دیدگاه حکمت متعالیه ملتزم گردیده‌ایم.
دو کتاب جدید در حوزۀ مکتب معارفی خراسان: اثری از میرزا مهدی اصفهانی و کتابی در بارۀ او
نویسنده:
عبدالحسین طالعی
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار)
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
عقل از دیدگاه میرزا مهدی اصفهانی و محمدرضا حکیمی
نویسنده:
حبیب الله دانش شهرکی؛ حسن یعقوبی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
سئوال از چیستی عقل در نزد تفکیکان اصلی‏ترین مسئله است. حاصل مقایسه دیدگاه دو شخصیت تاثیرگذار در مکتب تفکیک این است که اصفهانی با توجه به نوع انسان شناختی که دارد عقل را امری مجرد، مغایر با علم و نفس و متغایر با معقول می‏داند. و قائل است که قطع و یقین در صورتی که علم حصولی را ایجاد کند، معتبر است. همچنین اعتقاد به اینکه عقل و علم هر دو معرفت‏ را به‏ نفس‏ می‏دهد، شبیه دیدگاه اشاعره است. اما حکیمی قائل به عدم تساوی میان علوم فلسفی و عرفانی با معارف الهی است و در صورت تعارض میان عقل و ظواهر نصوص، تأویل را مطرح و حجیت عقل را به نقل نمی‏داند. عقل را ابزار ادراک و قائل به عقل فطری عقل خود بنیاد دینی می شود. البته نظرات آنان در روش بکار گیری عقل و حکمی که بر عقل بار می‏شود، متفاوت است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 75
میرزا مهدی الاصفهانی؛ رائد التفکیک فی المعرفة الدینیة
نویسنده:
جمعي از نويسندگان؛ مترجم: عباس جواد
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر , مجموعه مقالات
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت: مرکز الحضارة لتنمية الفکر الاسلامی,
چکیده :
کتاب «میرزا مهدی الاصفهانی؛ رائد التفکیک فی المعرفة الدینیة» را جمعی از نويسندگان گردآورده و عباس جواد ترجمه کرده است. محمدمهدی غروی اصفهانی (مشهور به میرزا مهدی اصفهانی) از فقهای معاصر شیعه بوده است. وی را مؤسس مکتب تفکیک یا مکتب معارف خراسان می‌ دانند. نام مکتب تفکیک و یا مکتب معارف خراسان بعدها توسط شاگردان او بر روش تدریسش تعلق گرفت. ایشان با این پیش فرض که فلسفه و عرفان با معارف اهل بیت تغایر دارند، تلاش در جداسازی علوم بشری (فلسفه و عرفان و تصوف) از معارف اهل بیت داشت.
توحید الامامیه. فارسی
نویسنده:
محمد باقر ملکی میانجی؛ ترجمه: محمد بیابانی اسکویی، بهلول سجادی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: نباء,
چکیده :
نوشتار حاضر، ترجمه‌ ای است از كتاب «توحید الامامیه» توسط محمد بیابانی اسکویی و بهلول سجادی كه طی آن مولف كوشیده است، مقوله توحید فطری را شرح و تبیین نماید. مترجم در ابتدای كتاب چنین می‌گوید: "در این كتاب سخن از خدا شناسی است ولی نه آن گونه كه شخصی با تفكر و تدبر درباره ذات خدای سبحان بخواهد تعریفی از او ارائه دهد، تا خواننده بتواند او را اجمالا تصور كند و از آن پس تصدیق نماید، بلكه این كتاب چنین معرفتی از خدا را ممنوع و محال می‌ داند و بر این مبنا تاكید می‌ ورزد كه در قرآن كریم و روایات اهل بیت (ع) معرفت، فعل خداست و همگان از این نعمت بزرگ برخوردارند." مهم‌ ترین مباحث كتاب بدین قرار است: معرفت خدا در قرآن و احادیث، موافق تعریف، تذكر و یادآوری معرفت فطری خدا، توحید، نفی توصیفات از خدای تعالی، تفكر و تكلم در ذات خدا و صفات او، جدال، علم خدای تعالی، قدرت خدا، حدوث عالم و جبر و اختیار.
بررسی تطبیقی رابطه میان عقل و وحی از دیدگاه ملاصدرا و مکتب تفکیک
نویسنده:
سمیرا گلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مبحث ارتباط عقل و وحی یکی از دیرینه‌ترین مسائل در زمینه معرفت شناسی محسوب می‌شود و همواره نزاع و مناقشه در بین عقل‌باوران و عقل‌گریزان از مهم‌ترین مسائل حوزه دینی بوده است. صدرالمتألهین بر ارتباط و توافق وحی و عقل اصرار داشته و معتقد است نه تنها عقل روشن‌کننده مبادی وحی است بلکه وحی نیز در بسیاری از مسائل روشن کننده براهین عقلی می‌باشد. در مقابل این دیدگاه علمای مکتب تفکیک راه عقل را از آموزه‌های وحیانی جدا کرده و قائل به محدودیت شناخت عقلی در برابر معارف و داده‌های وحیانی‌اند.هدف از این تحقیق شناسایی دیدگاه صدرالمتألهین در مورد وحی و عقل و تبیین رابطه آن‌ها و هم‌چنین بررسی دیدگاه مکتب تفکیک در خصوص عقل و وحی و بررسی رابطه این دو مقوله می-باشد. صدرالمتألهین حقیقت عقل را مرتبه چهارم از عقل نظری دانسته که در سایه سیر و اتصال به عقل فعال واجد دریافت معارف حق می‌گردد.وی معتقد به رابطه دوسویه و درهم تنیده عقل و وحی در کنار هم است.در حالی که مکتب تفکیک منظور از عقل را همان عقل مطرح شده در کتاب و سنت می‌داند که دارای حوزه محدود روشنگری بوده و تنها در تصدیق و اثبات وحی نقش دارد و در مراحل بعدی شناخت خود محتاج و دست به دامان معرفت است.این تحقیق از نوع بنیادی بوده و در تدوین آن از روش کتاب‌خانه‌ای استفاده شده است. این تحقیق در چهار فصل تدوین شده است، در فصل اول کلیات موضوع تحقیق اعم از سوالات و فرضیه‌ها و اهداف مورد نظر بیان شده، در فصل دوم نظریات ملاصدرا پیرامون عقل و انواع آن ووحی و نحوه اتصال روح نبی به آن و نیز ارتباط عقل و وحی مورد بررسی قرار گیرد. درفصل سوم آراء و نظریات مکتب تفکیک پیرامون این مبحث بیان گشته و در فصل چهارم نظریات هر دو دیدگاه مورد تطبیق با هم قرار گرفته و شباهت‌ها و تفاوت‌های آنها بیان گشته است.
بررسی تطبیقی مسئله امامت در باور اندیشمندان نو صدرایی قم و مکتب کلامی خراسان
نویسنده:
امیر صالحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پایان نامه ارای نو صدراییان قم و مکتب کلامی خراسان در بحث امامت و ویژگی های ان توصیف و مقایسه شده است
  • تعداد رکورد ها : 526