مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
احوال (عرفان) ذکر مقامات (عرفان)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 67
مراحل سلوك در عرفان اسلامى
نویسنده:
محمد فنائى اشكورى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
در سلوك عرفانى سخن از مراحل و منازل تكامل نفس انسانى در سفر الى اللّه است. در عرفان عملى از طبقه بندى هاى گوناگونى براى بيان مراحل و اركان سلوك سخن به ميان آمده است. بعضى از اين طبقه بندى ها مراحل طولى حركت الى اللّه را بيان مى كنند كه يكى پس از ديگرى بايد طى شود. برخى از تقسيم بندى ها اجزا و اركان اصلى سلوك را متعرض مى شوند، كه ممكن است ترتب زمانى بر يكديگر نداشته باشند، هرچند ترتب منطقى و ذاتى بر يكديگر دارند. در اين مقاله، معرفت، محبت و اطاعت به عنوان اركان اصلى عرفان اسلامى معرفى مى شوند كه به طور منطقى مترتب بر يكديگر هستند. ارگان سه گانه عرفان متناظر با ابعاد سه گانه انسان، يعنى عقل، دل و جوارح و كاركردهاى آنها يعنى ادراك، احساس و عمل، مى باشند. پس از بيان اين طبقه بندى، برخى از طبقه بندى هاى معروف ديگر در عرفان اسلامى طرح و نسبت آنها با اين طبقه بندى بيان مى شود.
صفحات :
از صفحه 13 تا 25
علویان ترکیه
نویسنده:
نوری دونمز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره),
چکیده :
علوی در لغت به معنای منسوب به علی (ع) است و در اصطلاح به کسی گفته می شود که آن حضرت را بر سه خلیفه دیگر ترجیح داده و پیرو اوست. علویان حدود هشت قرن پیش به آناتولی آمدند و اکنون حدود یک سوم جمعیت ترکیه را تشکیل می دهند و 20 الی 25 میلیون جمعیت دارند . علویان در تمام مناطق ترکیه زندگی می کنند ولی بیشتر آنها در غرب ترکیه هستند. علویان از حیث ادب و هنر بسیار غنی اند و از زمانی که به آناتولی آمدند صدها تن شاعر و متفکر تربیت کردند. فشارهای عثمانی باعث شد که آنان از منابع و ارزشهای خود دور بمانند. از زمان تشکیل حکومت ترکیه نیز چون تمام مراکز دینی بسته شد، مراکز علویان هم تعطیل شد و این نیز تاثیر بسزایی در دور ماندن آنها از ارزشهای خود داشته است. علویان از حیث اعتقاد شیعه دوزاده امامی و از حیث مذهب، جعفری هستند. این را هم در کتابهای خود کرده اند و هم بزرگان و دده های آنها بدون استثنا در تحقیقات میدانی ما گفته اند.
صفحات :
از صفحه 151 تا 176
نگاهی به متون مذهبی علویان - بکتاشیان آناتولی
نویسنده:
شهاب ولی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
چکیده :
تاریخ و منشا اعتقادات و باورهای علویان - بکتاشیان آناتولی، موضوعی است که همواره مورد توجه محققان ملل و نحل قرار گرفته است. برغم پژوهشهای انجام شده در این زمینه، هنوز نقاط مبهم بسیاری باقی است. یکی از دلایل عمده این ابهامات، عدم بررسی و پژوهش کافی بر روی متون اعتقادی علویان - بکتاشیان است که بدون شک میتواند به عنوان مرجع اصلی و خاستگاه اولیه تاریخ و پیشینه اعتقادی این گروه قرار گیرد. مراجعه به این متون میتواند راهگشای بنیادینی باشد برای فهم بهتر باورهای علوی - بکتاشی. هدف این مقاله معرفی کلی متون مذهبی علویان - بکتاشیان است که برغم ارتباط تنگاتنگی که با تشیع و تصوف دارند، کماکان برای بیشتر محققان ایرانی ناشناس باقی مانده اند.
صفحات :
از صفحه 51 تا 66
احیا علوم الدین غزالی و ضرورت احیا آن در روزگار ما
نویسنده:
شهرام پازوکی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
احیاء علوم الدین مهم ترین کتاب غزالی است که در قرن پنجم هجری نوشته شده است. در این کتاب، غزالی به عنوان یک مجدد دینی، به دنبال احیای علم دین است و به سبک اصحاب هرمنوتیک، یادآور معنای اولیه الفاظ مهم دینی می شود که در زمانه او تحریف شده یا به معانی خاصی تخصیص یافته اند. در تاریخ تفکر اسلامی، عنوان این کتاب، مبدل به یک سرمشق و یک طرح (project) دینی شده و هر بار که متفکران بزرگ اسلامی، از مولوی تا ملاصدرا، به دنبال احیای علوم دین برآمده اند، به این کتاب نظر داشته اند. در روزگار ما که تجدید و احیای علم حقیقی دین، بیش از هر زمان دیگر ضروری شده است، با توجه به برخی ادعاهای کاذب موجود برای احیای دین، توجه به احیای علم دین غزالی بیش از هر زمان دیگر ضروری است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 49
توحید هند و ایرانی
نویسنده:
بابک عالی خانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
چکیده :
نیست بر لوح دلم جز الف قامت یارچه کنم حرف دگر یاد نداد استادم حضور اندیشه فطری توحید در دوره عتیق هند و ایرانی، از روی مدارک مکتوب (ریگ ودا و یشت های قدیم اوستا) به خوبی قابل اثبات است، توحید را به تبع سید حیدر آملی، به دو قسم الوهی و وجودی (یا به عبارت دیگر، دو قسم ظاهری و باطنی) تقسیم می توان کرد. به علاوه، از تعبیر توحید شهودی یا وحده الشهود نیز غافل نباید بود. نسبت دادن پولی تئیسم (مذهب شرک) و یا حتی هنوتئیسم (توحید نوبتی) به مردم هند و ایران در عهد باستان، نسبتی است باطل. در سنت یزدانی، اندیشه حضور ذات یگانه ای مطرح است که آن ذات در جلوه های بسیار و اسم های بی شمار، پدیدار آمده است.در بخش دیگر، بر اساس تطبیق های ملهم از دیدگاه جاویدان خرد، به تطور اسم های دوگانه «ورونه- میتره» در ودا و «اهوره- میثره» در تعلیم کیومرثی، به دو اسم اهوره- مزدا در تعلیم زردشتی اشاره شده است. خداوند «بخشاینده- مهربان» تعبیری شگرف از عارفی راز آشنا چون سلمان فارسی است.
صفحات :
از صفحه 83 تا 105
نگاهی تحلیلی به رابطۀ معنوی سلطان ولد و مشایخ طریقۀ مولویه
نویسنده:
داود واثقی خوندابی , مهدی ملک ثابت , محمد کاظم کهدویی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان: دانشگاه کاشان,
چکیده :
بهاءالدین محمد، معروف به سلطان ولد، یکی از قدرتمندترین مشایخ طریقۀ مولویه محسوب می شود. او همواره مشایخ و بزرگان مولویه را تکریم و از اوامر پیرانۀ آنها اطاعت می کرد. سلطان ولد نه تنها سر سپرده پدر خود بود، بلکه صحبت سید برهان الدین محقق ترمذی را نیز درک کرد. او از زمره کسانی بود که به حقیقت وجودی شمس تبریزی پی برد و شمس نیز اسرار الهی را در گوش جانش دمید. علاوه بر این، سلطان ولد از خلافت صلاح الدین زرکوب احساس خشنودی می کرد و او را شاه دو جهان و یکتای عالم می دانست. وی حسام الدین چلبی را نیز شیخ خود دانسته، معتقد بود که با تمسک به ولایت الهی او به کعبۀ مقصود می توان رسید. پس از مرگ حسام الدین، سلطان ولد پشتیبان معنوی خود را از دست داد و در فراق او به گریه و زاری پرداخت؛ اما حسام الدین به خواب او آمد و به سوی کریم الدین بکتمر هدایتش کرد. سلطان ولد اگر چه به مدت هفت سال از افاضات معنوی این مرشد بهره می گرفت، اما او را به - مریدان معرفی نکرد. نگارندگان چند عامل را در گمنام ماندن کریم الدین بکتمر دخیل می دانند: 1 - حب مفرط مریدان به سلطان ولد؛ 2- میل سلطان ولد به مقدس نشان دادن خاندان مولوی؛ 3 قدرت اجتماعی سلطان ولد و شهرت گریزی کریم الدین؛ 4- عقاید عرفانی سلطان ولد. در این جستار بر آنیم تا ارتباط معنوی سلطان ولد را با مشایخ طریقۀ مولویه بررسی کنیم.
صفحات :
از صفحه 131 تا 162
جایگاه و نسبت میان تصوف و شریعت در اندیشه ی شیخ احمد سرهندی
نویسنده:
ناصر گذشته, محسن جنگجو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از پرسش‌های عارفان مسلمان جایگاه تصوف در شریعت اسلام است. ایشان از آغاز شکل‌گیری تصوف بخش‌هایی از کتاب‌های خود را به بازشناسی پیوند میان شریعت و طریقت و اثبات اینکه خاستگاه طریقت و آموزه‌های صوفیانه، قرآن و روایات است اختصاص دادند. نقطه اشتراک بسیاری از این صوفیان این باور بود که شریعت پوسته و ظاهر دین است، درحالی‌که طریقت مغز و باطن آن است. احمد سرهندی، نیز به این مسئله پرداخته است. او بر ضرورت پیروی از دین و پرهیز از هرگونه بدعت در دین تأکید دارد. درعین‌حال، به باور وی، سیر و سلوک عارفانه بخشی از دین‌داری است که می‌توان به‌واسطه ی آن به ناتوان ساختن و واسازی نفس پرداخت. پس از « مقام ولایت» که واپسین گذار سلوک صوفیانه است، مقام دیگری وجود دارد که وی آن را «مقام نبوت» می‌نامد. این مقام پس از سیر نزولی سالک به‌دست می‌آید و در آن عارف به انجام احکام شرعی و عبادت‌ها نیازمند می‌گردد. به باور سرهندی، اگر مشایخ صوفیه می‌توانستند خود را از چنبر مقام ولایت که ویژگی‌هایش سکر و شطح و باور به اتحاد و حلول و وحدت وجود است برهانند، درمی‌یافتند که فرجام سلوک، بازگشت به مقام نبوت است که مبرا از هرگونه باور به توحید وجودی، سخنان شطح‌آمیز و بی‌توجهی به ارکان شریعت است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 102
عرفان شریعت: از تعارض تا گفتگو گونه شناسی ارتباط میان عرفان و شریعت
نویسنده:
علی شیخ الاسلامی، ابوالفضل تاجیک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
رابطه میان عارفان و متشرعین - به نمایندگی فقها - در طول تاریخ تمدن اسلامی، رابطه‌ای پر فراز و نشیب بوده است. تلقی عارفان از شریعت نیز به همین منوال با نوسانات مختلفی همراه بوده است. برخی از اهل تصوف، حقیقت را همان شریعت می‌دانند (وحدت‌انگاران) و برخی دیگر حقیقت را ورای شرع و قانون می‌انگارند و حضور شریعت را مخلّ ظهور طریقت و تصوف می‌دانند (معارضان). برخی گروه‌های دیگر نیز با اصالت دادن به هر یک از دو گفتمان، معتقدند نبایستی هیچ‌یک در حریم دیگری ورود کرده و هر یک متکفل سامان دادن به بخشی از نیازهای این‌جهانی و آن‌جهانی فرد است (استقلال‌اندیشان). گروه دیگری نیز فارغ از آنکه خود به کدام‌یک از دو گروه وحدت‌اندیش یا استقلال‌اندیش معتقدند، در پی ایجاد گفت‌و‌گو میان این دو گفتمان پرقدرت فرهنگ و تمدن اسلامی‌اند و معتقدند چنانچه بتوان با گفت‌و‌گو و برقراری آتش‌بس میان این دو گروه پتانسیل‌های موجود در هر یک را به فعلیت رساند، فرهنگ و تمدن اسلامی شاهد یک جهش عظیم رو به جلو، هم در جهات مادی و هم در سمت‌و‌سوی معنوی خواهد بود (گفتگو). این مقاله می‌کوشد تا آرای جریانات مختلف فکری اسلامی را ذیل یکی از این چهار گروه دسته‌بندی نماید.
صفحات :
از صفحه 51 تا 73
تاویل به مثابه تطبیق قرآن با عالم و آدم در تفسیر سید حیدر آملی
نویسنده:
عبدالله صلواتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
علامه سیدحیدر آملی، از علمای شیعی و ایرانی سده هشتم است. تفسیرالمحیط الاعظم از آثار اوست. در تفسیر او سخنان ائمه معصومین (ع) در جای جای کتاب المحیط الاعظم، مشهود است. تفسیر او توام با تاویل است. ولایت، نگرش جامع (مشتمل بر شریعت، طریقت و حقیقت) و توحید صمدی، از مبانی و رهیافت های تفسیری این مفسر به شمار می رود. در این جستار، رهیافت وحدت انگار محبوبی و توحید صمدی، به مثابه روح حاکم بر تفسیر سیدحیدر دانسته شده و ضمن بیان مبانی و منابع تفسیری سیدحیدر آملی، تاویل نزد سیدحیدر آملی را بر اساس رهیافت یاد شده، معرفی گردیده است.
صفحات :
از صفحه 101 تا 118
سیر اندیشی مهدویت در جریان تصوف از آغاز تا تشکیل دولت صفوی
نویسنده:
نرجس جلالیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
پژوهش حاضر به بررسی جنبه های مختلف پیدایی و سیر اندیش? مهدویت در تصوف بارویکرد، به علل وتأثیرات پیدایش اندیش? ناجی گرایانه در تصوف، در مسیر گذار از شکل اندیش? مهدویت در تصوف ودر نهایت پیوند تشیع و تصوف با تکیه بر عنصر ولایت می پردازد.در واقع، بررسی و تبیین تعامل تصوف و تشیع، با تکیه بر اندیشه مهدویت، بررسی و رسوخ اندیشه های ناجی گرایانه در تصوف، مقایسه و تبیین شباهت ها و ارتباطات اندیشه های مهدویت در تصوف و تشیع، وبررسی وجوه افتراقات و اشتراکات اندیش? ولایت در تصوف و تشیع از اهداف این پژوهش به شمار می آید.فراز و فرود تصوف و رشد اندیش? مهدوی؛ ریشه های پیدایی متمهدین، با تکیه بر اندیشه های صوفیانه، پیش از هر موضوعی برای محقق، شرایط مذهبی، سیاسی، اجتماعی این دوران را متبلور می سازد.اما در این دوران چه عواملی بررشداندیش? مهدویت در تصوف نقش به سزایی داشتند؟تحقیق حاضر که با تأکید بر اندیش?مهدویت در تصوف صورت پذیرفته، نشان می دهد که:عوامل بساری در گسترش اندیش? مهدویت در تصوف نقش داشتند که مهم ترین آنها، عبارتند از پیدایی فرق ورشد طریقت هادر تصوف، انتساب مشایخ صوفیه به سمت شیخ الشیوخی، 2- شکل گیر ی انشعابات در فرق شیعی پس از شهادت امامان معصوم شیعه3- حملات مغول، تضعیف روحیه ملی ایرانیان، حمایت سلاجقه ازتصوف، 5 رشد فلسفه در تصوف، و تأثیرات آموزه های مکتب وحدت وجودی ابن عربی و کوشش علمای امامیه در آمیختن آموزه های بنیادین تصوف و تشیع، ودر نهایت وجوه اشتراکات بین تصوف و تشیع در باب اندیش? مهدویت (ولایت )، که همین عنصر پلی برای ارتباط ودر نهایت پیوند تشیع، با تصوف با تکیه بر اندیش? مهدویت شد. ودر نهایت جنبش صوفیانه – شیعیانه طریقت اردبیل، که تمامی حلقه های تکمیل دو عنصر تصوف وتشیع در آن به کمال رسیدند.برای حصول به اهداف پژوهش، تحقیق به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر تحقیق کتابخانه ای، واستفاده از منابع اصیل تصوف صورت گرفته است، تطبیق و تحلیل منابع اصلی، جمع آوری اطلاعات، و سازماندهی آنها و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها، روش تحقیق در این پژوهش بوده است.واژگان کلیدی: طریقت، تصوف، تشیع، مهدویت، پیوند.
  • تعداد رکورد ها : 67