مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 68
رویکرد ساختارشناسانه به سوره کهف
نویسنده:
فتحیه فتاحی زاده، مرضیه ذاکری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
نگاه ساختارشناسانه به سوره های قرآن کریم، نگرشی نوین و تاثیرگذار در تفسیر است. تحریف ناپذیری قرآن و توقیفی بودن آیات در سور از مبانی جاری بر این رویکرد به سور است. همچنین سه اصل وحدت غرض، تنوع موضوعات و هماهنگی سوره، از اصول حاکم بر آن به شمار می رود. هر سوره ازجمله سوره کهف، یک ساخت و نظام محسوب می شود که دارای دو واحد ساختاری؛ ساخت صوری و ساخت معنایی است. هر یک از این دو واحد دارای روساخت و ژرف ساخت بوده که روساخت، گسسته و پیامد ژرف ساخت دوری است. روساخت صوری سوره، واژگان، نحو و موسیقی آیات است. ژرف ساخت صوری سوره، جنبه های هنری سوره است. روساخت معنایی سوره، که مجموعه ای از آیات سوره را به خود اختصاص داده اند و ژرف ساخت معنایی سوره، که به شکل دوری بخش های مختلف سوره را به هم پیوند می دهد.
صفحات :
از صفحه 101 تا 120
مشخصات اثر
بن‌‏مایه‏‏‏ های تفسیری - کلامی امامت در قصص قرآن در کلام شیخ مفید
نویسنده:
محسن دیمه کار، محمد حسن رستمی، حسن نقی زاده، سید محمد امام زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
چکیده :
شیخ مفید از فقهاء و مجتهدان، متکلمان و محدثان بزرگ امامیه در قرن سوم و چهارم هجری است که در آثار ارزشمندی که از وی بجامانده عقل‏گرایى و شکوفایی اجتهاد در عرصه‏‏‏های گوناگون علمی موج مى‏زند. در این میان دیدگاه‏‏‏های اجتهادی وی در حوزه تفسیر قرآن همچون عرصه‏‏‏های دیگر به خوبی گویای اجتهاد وی در تفسیر قرآن است که استنباط کلامی وی از قصص قرآن در باب امامت از بارزترین زمینه‏‏‏های ابتکار و نوآوری او در تبیین مباحث کلامی امامت و پاسخگویی به شبهات آن است. لذا این نوشتار در صدد است تا بن‌‏مایه‏‏‏های تفسیری - کلامی امامت در قصص قرآن در کلام شیخ مفید مورد بررسی و تبیین قرار دهد. بررسى‌ها در میراث علمی شیخ مفید نشان مى‏دهد اعلم بودن، صدور معجزه، عصمت، محدَّث بودن از مهمترین بن‌‏مایه‏‏‏های کلامی در حوزه شرائط و لوازم امامت در قصص قرآن است و از سوی دیگر پنهانى‌بودن ولادت امام عصر (علیه السلام)، تصدی مقام امامت در کودکی، غیرعادی نبودن غیبت، طول عمر امام عصر (ع)، عدم تعارض حدیث «من مات و هو لایعرف إمام زمانه مات میتة جاهلیة» با غیبت امام، استمرار نیاز به امام در حال غیبت نیز از مهمترین بن‌‏مایه‏‏‏های کلامی در حوزه مسائل تخصصی مهدویت در قصص قرآن در کلام شیخ مفید است. بررسی شبهه انحصار معجزه به انبیاء نیز از دیگر مباحث این نوشتار می ‏باشد.
صفحات :
از صفحه 129 تا 148
مشخصات اثر
شیوه های تفسیر موضوعی قرآن کریم
نویسنده:
محمد علی رضایی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
در این مقاله شیوه مطالعات موضوعی قرآن که تفسیر موضوعی نامیده می شود، بررسی می شود و پیشینه آن در احادیث پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) و بحارالانوار علامه مجلسی ردیابی شده و سپس به سه قسم تقسیم شده است: اول، تفسیر موضوعی درون قرآنی (شیوه سنتی) و دوم، تفسیر موضوعی تطبیقی (بین شیعه و سنی و بین قرآن و کتب مقدس) و سوم، تفسیر موضوعی میان رشته ای که در دهه های اخیر بین قرآن و علوم روز در زمینه هایی چون سیاسی، اقتصادی و تربیتی مورد توجه قرار گرفته است. فرایند تفسیر موضوعی و آسیب های آن همچون تقطیع آیات و غفلت از قرائن، و تحمیل دیدگاه ها بر قرآن از دیگر موضوعات مورد بررسی در این مقاله است.
صفحات :
از صفحه 29 تا 48
مشخصات اثر
بررسی تفسیری تکرار قصه حضرت موسی (ع) در قرآن
نویسنده:
محمدعلی مجد فقیهی، روح الله دهقانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , ناصر مکارم شیرازی
چکیده :
در قرآن کریم فرازهایی از سرگذشت و عملکرد اقوام پیشین بیان شده است که یکی از آنها، داستان حضرت موسی (ع) و بنی اسرائیل است. این داستان از جهاتی مانند تکرار آن در آیات قرآن از اهمیت بیشتری برخوردار است. تکرار در قصه حضرت موسی چنان برجسته است که هر خواننده آشنای به متن قرآن را به خود متوجه می سازد. در مقاله حاضر پس از مفهوم شناسی قصه و تکرار آن، سعی شده است با تامل تفسیری در آیات مربوط به داستان حضرت موسی (ع) و با عنایت به موارد مشابه داستان در سوره های مختلف قرآن و ارتباط آیات با یکدیگر، اسرار و حکمت های تکرار داستان حضرت موسی (ع)، در دو بخش عمده با عناوین «حکمت درونی فراوانی داستان حضرت موسی (ع) در قرآن» و «حکمت بیرونی فراوانی داستان حضرت موسی (ع) در قرآن» بیان شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 24
مشخصات اثر
بازتاب قصص قرآنی در تشبیه های دیوان خاقانی
نویسنده:
امیر مومنی هزاوه، محمد رحیم بیرقی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
چکیده :
بازتاب قرآن در تصویرهای شاعرانه شعر خاقانی شروانی (520 ه.ق 595 ه.ق) بویژه در تشبیه های او بسیار گسترده است؛ چنان که فقط قصص قرآن بخش زیادی از تشبیه های او را تحت تاثیر خود قرار داده است. بر همین اساس در مقاله حاضر، ابتدا آن دسته از قصص قرآنی که در تشبیه های دیوان خاقانی به کار رفته است، استخراج و بررسی شده است و در پایان چنین نتیجه گیری شده است که قرآن علاوه بر آن که منبعی حکمی برای اشعار خاقانی است، در خیال پردازی های شاعرانه او نیز نمودی گسترده دارد. خاقانی در تشبیه که یکی از مهمترین عناصر خیال پردازی در شعر محسوب می شود، از قصص قرآنی به شکلی وسیع بهره جسته است؛ این بهره گیری گاه به صورت لفظی، گاه به صورت غیر لفظی (معنوی) و گاه به صورت ترکیباتی است که بر اساس الفاظ و مفاهیم قرآنی ساخته شده است. برخی از قصه های قرآنی در تشبه های خاقانی، به طور مستقیم مقتبس از قرآن و برخی دیگر ماخوذ از تفاسیر و برخی نیز برگرفته از اسرائیلیاتی است که در تفاسیر قرآن راه یافته است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 128
مشخصات اثر
رویکرد علامه طباطبایی (ره) نسبت به قصص قرآن
نویسنده:
مرضیه بهرامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
بدون تردید حجم قابل توجهی از آیات قرآن به بیان داستان ها و سرگذشت اقوام و انبیای پیشین اختصاص دارد. مفسرین قرآن هم هر یک به شیوه ی خاص خود این آیات را تفسیر کرده اند ، مانند علامه طباطبایی(ره) از مفسران بزرگ شیعه که با روش مخصوص به خود این آیات را تبیین و تشریح نموده است. پژوهش حاضر با عنوان « رویکرد علامه طباطبایی(ره) نسبت به قصص قرآن » درصدد است تا دیدگاه ها و روش های آن علامه بزرگوار را مورد توجه قرار دهد. در این راستا ابتدا دیدگاه علامه طباطبایی(ره) درباره ی ویژگی ها و اهداف قصه های قرآنی و سپس روش های نقل و نقد ایشان ذیل آیات قصص مورد بررسی قرار می گیرد. این پژوهش نشان خواهد داد که از نظر علامه قصص قرآن با ویژگی هایی چون واقعی بودن داستان ها ، حذف جزئیات ، تنوع اسلوب بیان ، تنوع در تعابیر ، تکرار و داستان در داستان بیان شده تا اهداف مورد نظر الهی مانند اثبات توحید و نبوت ، بیان ولایت و حقانیت کلام الهی ، عبرت گیری ، بشارت و انذار ، تسلی خاطر پیامبر(ص) ، صبر و پایداری ، نمایش سنت های الهی و تاویل حوادث و وقایع را به بهترین شکل محقق سازد. نهایتا آن چه حاصل می شود این است که داستان های قرآن علی رغم عدم بیان تمام جزئیات از ویژگی های هنری قصه پردازی خالی نیست و ضمن رعایت تنوع در بیان خویش هرگز از اهداف خود دور نگشته است. هم چنین با تبیین قرآنی و روایی قصص و تطبیق آیات با قصه ی عهدین روش علامه در نقل و تفسیر آیات قصص به نمایش در می آید. بدین ترتیب مشخص می شود که همان بیان خاص و اجمالی قصه ی قرآنی برای آشنایی و عبرت گیری مخاطب کافی است و بعضی روایات نسبتا معتبر داستانی برای درک بهتر برخی صحنه ها مناسب است. اما هرگز نباید به قصه ی کتاب مقدس اطمینان داشت ، چرا که ضمن عدم اعتبار سندی ، متنش نیز تحریف شده و مطالب خرافی ، غیر عقلانی و متناقض با آیات قرآنی ارائه می کند.در پایان با بررسی منقولات گوناگون در رابطه با قصص ، روش علامه در نقد روایات ، اسرائیلیات و آرای مفسران ذیل آیات داستانی مشخص خواهد شد تا نشان دهد روایات ، اسرائیلیات و اقوال صاحب نظران در قبال این موضوع قرآنی باید به لحاظ سندی و دلالی سنجیده شود و چنان چه از صافی های قرآن و روایات معتبر ، عقل و تاریخ معتبر ، اصول مذهبی و عقیدتی و یافته های قطعی علم تجربی عبور کرد ، پذیرفتنی خواهد بود. کلید واژه ها : قصص قرآن ، تحلیل قصص ، علامه طباطبایی(ره) ، تفسیر المیزان .
مشخصات اثر
تحلیل ابعاد اعتقادی داستان حضرت موسی (ع) در قرآن
نویسنده:
محمد بستان افرور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از شیوه‏های بیانی قرآن‏ کریم، برای تبیین حقایق و معارفش، استفاده از اسلوب قصه است. قصص قرآن، به عنوان یکی از مولفه‏های کتاب وحی، از نظر محتوا و هدف، شامل هم? حکمتهای نزول وتوأم با هدفمندی و همسو با غرضی است که آن را دنبال می‌کند و حاوی پیامهای مهم اعتقادی، تربیتی و سنتهای تاریخی و اجتماعی و...است و داستان حضرت موسی(ع) نیز به دلیل تکرارهای مکرر، مملو از این نکات است.عده‏ای معتقدند، قصه‏های قرآنی سمبلیک و پرداخته شده است و پایبند بودن به واقعیت، در آنها مد نظر نیست و از این رو سعی دارند، حجیت بخش اعظمی از آیات الهی را زیر سوال ببرند؛ بنابراین، پس از بیان معانی قصه و ویژگیهای منحصر به فرد قصص قرآنی، به تفصیل در مورد حقیقی یا سمبلیک بودن داستانهای قرآن، سخن رانده شده ونتیجه‏ای که بدست آمده، گویای این مطلب است که سمبولیک کردن داستان، به معنی غیر واقعی بودن آن نیست؛ بلکه سمبلیک بودن با واقعی بودن قصه قابل جمع است.در پایان‏نامه‏ی حاضر، مواردی از مسائل اعتقادی، مورد تحلیل قرار گرفته است؛ از جمله: عصمت حضرت موسی(ع) و آیات منافی عصمت آن حضرت، مورد بررسی قرار گرفته و با توجه به مراتب هدایت، که منجر به عصمت می‌شود، مصونیت حضرت موسی(ع) از گناه، به اثبات رسیده، وعلاوه برآن، در آیات مربوط به دوران بعثت آن حضرت، ثابت شده که همه چیز مشمول تقدیر الهی است؛ اما نه به مفهومی که اختیار را از انسان سلب کند.فریب و شعبده بودن سحر و عدم نقش آفرینی آن به معنای تأثیرگذاری درامور جاری طبیعت، موضوع دیگری است که به آن پرداخته شده است. و نیز، غوامض موجود در برخی از آیات اعتقادی این داستان، مورد واکاوی قرار گرفته و نتیجه‏ی مطلوب به دست آمده است.همچنین، پس از روشن شدن عدم امکان رویت خداوند با چشم مادی، به موضوع شفاعت خواهی حضرت موسی(ع) در حق نمایندگان بنی اسرائیل اشاره شده و این امر، مویدی برای عقیده اصیل اسلامی شفاعت شناخته شده است. و نیز، قرار گرفتن کوه، بالای سر بنی اسرائیل،یکی دیگر از موضوعات مهمی است، که با بهره گیری از منابع معتبر حدیثی و تفسیری، معجزه بودن آن به اثبات رسیده است. علاوه بر این موارد، مسائل دیگری نیز، مورد بررسی قرار گرفته، که گاه با به دست آوردن کلید حقیقت، شبهه‏ی مورد بحث، رفع گردیده است.
مشخصات اثر
بررسی عناصر عرفانی در حکایات قرآنی (حضرت مریم، حضرت یونس، اصحاب کهف)
نویسنده:
سارا نوروزی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عرفان، به عنوان راهی که از کشف و شهود به شناخت حق می‌رسد، در همه ادیان، پیروان، رهروان و موافقان خاص خود و نیز مخالفانی داشته است. در میان مسلمانان نیز این مکتب پیروان و موافقانی داشته است. هرچه از زمان طرح مباحث عرفانی در قرون اولیه دورتر می‌شویم، عارفان به ضرورت وضع اصطلاحاتی خاص، که مانع خلط مقصود ایشان با واژگان عرفی مردم و نیز اصطلاحات متکلمان و فلاسفه گردد، اقدام نمودند و به تدریج در عرفان عملی و نظری، اصطلاحاتی پدید آمد و سپس رساله‌هایی در این باب نگاشته شد. عرفای مسلمان در آثار و سخنان خود، ریشه آموزه‌های خود را در تعالیم اسلامی دانسته و برای اثبات سخن خود از آیات و روایات، شواهدی را بیان می‌نمودند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی این ادعای عرفا بود که آیا عناصر عرفانی، ریشه در متن مقدس قرآن دارد یا خیر؟ و نتیجه این تحقیق آن شد که بخش وسیعی از قرآن را حکایات و قصص قرآنی تشکیل می-دهند که برخی از آنها، حکایت‌های عرفانی است؛ از این رو بعضی از عارفان مسلمان به تفسیر و تأویل این حکایت‌ها پرداخته و در آن از عناصر عرفانی برای توضیح منظور خویش، که عمدتاً جنبه تأویلی دارد، بهره جسته‌اند.
مشخصات اثر
بازتاب معجزات انبیاء (پیامبران اولوالعزم) در شعر فارسی
نویسنده:
ایوب هاشمی ستوبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از راههای شناختپیامبران که عده ای آن را تنها راه شناخت پیامبر می دانند معجزه است که به وسیله پیامبران انجام می گیرد. معجزه در اصطلاح کار شگفت و امرخارق العاده ای است که پیامبران الهی به رغم قوانین عادی و جاری طبیعت، به منظور اثبات ادعای رسالت خدایی خویش انجام می دهند؛ اموری که آدمیان عادی از انجام مانند آن ناتوان و درمانده اند. معجزات پیامبران رابر حسب جهات مختلفی مانند حسی و عقلی بودن، زمان، مکان، منشاء صدور و غایت به اقسام مختلفی تقسیم کرده اند.در این رساله برآنیم تا نخست تعریفی دقیق از معجزه با تکیه بر منابع قدیم و جدید ارایه و اقسام آن را به تفصیل شرح دهیم. در ادامه با معرفی زندگی و معجزات پیامبران اولوالعزم، چگونگی بازتاب معجزات آنان را در شعرفارسی در فصل های بعد پی بگیریم. پهنه وسیع ادب فارسی و زیادی دفاتر شعری به ما اجازه نمی دهد تا تمامی دیوانهای شعری را در این رابطه بررسی کنیم، بنا به صلاح دید استاد محترم راهنما از میان آثار شعری ده شاعر برجسته در این حوزه آثار زیر را مبنای تحقیق و پژوهش حاضر قرار دادیم. این آثار عبارتند از: دیوان و حدیقه الحقیقه سنایی، دیوان جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، دیوان خاقانی شروانی، مخزن الاسرار نظامی گنجوی، دیوان کمال الدین اصفهانی، منطق الطیر عطار، کلیات سعدی، مثنوی معنوی مولوی، دیوان اوحدی مراغه ای و دیوان حافظ. نتیجه این تحقیق حاکی از این است که معجزاتی همچون کشتی نوح، عصای موسی، شفابخشی عیسی، گلستان شدن آتش بر حضرت ابراهیم ومعجزه جاوید حضرت محمد(ص)یعنی قرآن بازتاب وسیعی در قیاس با سایر معجزات پیامبران دارد. باید اضافه کرد که معجزات پیامبران در شعر شاعران به طور یکسان منعکس نشده، بلکه در شعر شاعرانی مثل سنایی، خاقانی و مولوی بیشتر و در شعر شاعرانی مثل جمال الدین، کمال الدین و اوحدی در مقایسه با آنها کمتر بازتاب داشته است. نحوه انعکاس تصاویر معجزات نیز در شعر هر یک از شاعران به گونه ای متفاوت است . شاعران گاه به دلیل روی آوردن به مسایل تعلیمی ، گاه به سبب ساختن تصاویر بدیع اغراقی وزمانی به علت رنگ و جلای مذهبی دادن به شعر و رسوخ آن در دل، از معجزات زیاد استفاده کرده اند.
مشخصات اثر
بررسی عناصر قصه در داستان اصحاب کهف
نویسنده:
ابراهیم یوسفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
داستان از قوی ترین آثار ادبی است که اخلاقیات، عادات و احساسات درونی را به تصویر می کشد و اگر اغراض و اهداف آن نیکو باشد، قلب را تهذیب کرده و لطافت می بخشد. مهم ترین مشکلی که قرآن کریم در داستان هایش، سعی در حل کردن آن دارد؛ عدم اعتقاد به قیامت می باشد. روشی که از جهت هنری در بیان داستان اصحاب کهف به کار گرفته شده است، در درجه اول؛ یک خلاصه اجمالی و بعد بیان مفصل داستان می باشد اسلوب داستان غالبا خبری و متناسب با بیان حقیقت هویت اصحاب کهف در ایمان محکم و قوی آنها به پروردگارشان و انکار شدید عقاید و خرافات قوم خود است. شخصیت های این داستان، محملی هستند که خواست و اراده خداوند متعال در آنها متجلی می شود. اجزای داستان اصحاب کهف بر اساس رابطه علّی و معلولی دارای پیوند زنده و محکم با یکدیگرند. به گونه ای که هر جزئی از داستان مکمل جزء پیشین یا شرح و تفصیلی برای آن یا امری هماهنگ با آن است. مهم ترین عنصر‌های به کار رفته در این داستان؛ کشمکش، گره افکنی و گره گشایی می باشد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 68