مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
هدایت تشریعی هدایت تکوینی هدایت خاصه هدایت عامه هدایت مطلقه
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 106
فص حکمة مَلکیه فی کلمة لوطیه
نویسنده:
حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
چکیده :
فص لوطی مشتمل بر حکمتی است که بر قلب حضرت لوط به حسب اسم غالب بر او، افاضه شده است. این حکمت مستفاد از تمنای قوت و شدتی است که قرآن کریم به او نسبت می‌دهد. قیصری اهم مطالبی را که این فص به آنها می‌پردازد، سه مطلب می‌داند: 1. ذاتی بودن ضعف برای انسان و دیگر مخلوقات؛ 2. مانع شدن کمال معرفت در تصرف انسان کامل به همت؛ 3. بیان اسرار قدر. از جمله مطالب مهم دیگری که این فص به آنها می‌پردازد، تبیین تضاد تکوینی اشیاء و نزاع تشریعی مؤمنان و کفار است. در این تبیین با حفظ جایگاه شهود وحدت، دلایل شکل‌گیری نزاع تشریعی در موطن کثرت توضیح داده می‌شود.مطالب این نوشتار مطابق متن فص لوطی و شرح قیصری سامان یافته و با همان نظم و ترتیب پیش رفته است، این فص به مسائلی می‌پردازد که در بیشتر حوزه‌های علوم انسانی، محل بحث و گفت‌وگو است.
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
مشخصات اثر
رابطه مشیت الهی در هدایت و اضلال با مسئله اختیار انسان: (مقایسه نظر محمدحسین طباطبایی و محمدباقر بهبودی)
نویسنده:
مژگان سرشار، زهرا محمدی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
این مطالعه در پی بررسی رابطه مشیت خدا در امر هدایت یا اضلال انسان با مشیت انسان است و هدف از نوشتار حاضر یافتن پاسخی مناسب و نوین برای دعوای دیرینه جبر و اختیار انسان است. این نوشتار به شیوه توصیفی و مقایسه ای صرفا با نگرشی قرآنی به این مسئله می پردازد. محور بحث نوشتار پیش رو یافتن تعریفی مناسب برای مشیت خدا و در کنار آن بیان نوع ارتباط مشیت انسان با خواست خدا است. هم چنین، نگارنده به دنبال یافتن مفهوم اذن خدا در مشیت او و نقش مشیت خدا در القای ایمان یا شرک به انسان ها- به عنوان اهم مصادیق هدایت و اضلال- است. نگارنده محدودیت این مطالعه را از دو جهت در نظر دارد: یکی مشیت الهی در امر هدایت و اضلال، و دیگری بیان آن از منظر دو دانشمند معاصر: محمدحسین طباطبایی و محمدباقر بهبودی. از اهم یافته های این پژوهش تصور حیطه اختیار بشر بر اساس تعریف مشیت خدا است، به این صورت که اگر مشیت را عبارت از نوامیس و فرمول های طبیعت بدانیم- آن گونه که بهبودی گفته است-، زمانی مشیت خدا به منصه ظهور می رسد که با قوانین طبیعت همراه و همگام شود. در هر حال، چه اراده آدمی همگام با قوانین طبیعت باشد و هدایت یابد و چه راه اضلال در پیش گیرد، انسان در چهارچوب قوانین طبیعت آزاد است که آن را کشف کند و، مطابق با خواست آفریننده، به کار بندد یا از آن رویگردان شود. اما اگر مشیت را، بنا به تعریف طباطبایی، به دو صورت تکوینی و تشریعی در نظر گیریم، هدایت و اضلال الهی در بخش هدایت و مشیت تشریعی بر اساس حکمت خدا قرار می گیرد و انسان، از روی اختیار، یا خواست خود را با خواست خدا یکی می کند یا برعکس، اما در حیطه مشیت تکوینی، انسان مجبور به پیروی از قواعد و نظام سبب و مسببی است که امور شرعی چون هدایت و اضلال را شامل نمی شود.
مشخصات اثر
حقیقت ایمان؛ بررسی ایمان در قرآن و نقد نظریه شبستری
نویسنده:
حامد حسینیان، علی حسنی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,
چکیده :
کتاب «ایمان و آزادی» مجتهد شبستری قرائتی دگر از ایمان در کتاب هدایت دارد. سخنان نویسنده هرچند شیرین است، اما نباید حلاوت کلام، فریبی شود تا از حقیقت آن باز بمانیم. بهتر است با همان مبانی هرمنوتیکی فهم کتاب و سنت، به منبع رجوع کرد و آب را از سرچشمه نوشید. ایمان در قرائت شبستری به تجربه دینی تفسیر میشود و در احیای دین به احیای تجربه دینی بسنده میشود. این مقاله با رویکرد تحلیلی و اسنادی، بند بند کلام را به آیه آیه کتاب عرضه کرده است. ریشه ایمان و متعلقات آن، صفات ایمان مؤمنان و نیز لوازم ایمان از قرآن گرفته شده است. و در نهایت، مدعیات با ادعاهای قرآن در کنار هم آمده و قضاوت به خواننده گان سپرده شده است.
صفحات :
از صفحه 35 تا 62
مشخصات اثر
جستجوی مفهوم امامت در حدود وسطای ادله قاعده لطف
نویسنده:
اصغر غلامی، علینقی خدایاری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
امامت یکی از آموزه های بنیادین اسلامی به شمار می رود و شناخت آن مبتنی بر تحلیل و تبیین صحیح مفهوم آن است. در مقاله پیش رو با رویکرد کلامی به مفهوم شناسی امامت سعی شده مفهوم این آموزه دینی از منظر متکلمان شیعه بررسی شود. متکلمان شیعه عموما در مباحث مربوط به امامت به طور مستقل به مفهوم شناسی نپرداخته و تنها تعریفی مشابه با تعریف سنیان از آن ارائه داده اند. به این معنا که تقریبا همه متکلمان شیعه پس از تعریف امامت به «ریاست عامه در امور دین و دنیا» بلافاصله، با استناد به قاعده لطف، به اثبات وجوب نصب امام بر خداوند پرداخته اند. نگارنده پس از بررسی تعاریف متکلمان از امامت به جستجوی مفهوم آن در حدود وسطای ادله قاعده لطف پرداخته و نتیجه می گیرد که از نظر متکلمان شیعه، امامت مقام افتراض طاعت است که برای تربیت و قرار گرفتن بندگان در مسیر عبودیت و کمال برای برخی بندگان برگزیده الهی جعل می شود.
صفحات :
از صفحه 109 تا 124
مشخصات اثر
نبوت از دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
صغری حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
هدف در اين رساله تبيين ابعاد مختلف نبوت از نظر علامه طباطبايي مي‌باشد از نظر علامه نبوت موهبتي خدادادي است نه اكتسابي كه خداوند به بعضي از بندگانش (انبياء) عطا مي‌كند زيرا درعلم الهي، شخص نبي بهتر از ديگران بوده و البته اين گزينش به علت تهذيب و تصفيه و آمادگي نفس نبي است و هدف از نبوت در درجه اول رفع اختلافات جامعه بشري است كه به حسب غريزه استخدام فطري پيش مي‌آيد و همچنين پرورش اخلاق فاضله و صفات فردي است. اصلي ترين دليل ضرورت نبوت از نگاه علامه، وجود هدايت تكويني در جهان هستي است و انسان نيز از شمول اين هدايت مستثني نيست اما در نوع انسان به علت وجود فكر و اختيار علاوه بر هدايت تكويني به هدايت تشريعي مبتني بر تكوين نياز است. وحي يك نوع تكليم آسماني (غيرمادي) است وراء شعور فكري كه حقيقت آن براي ما مجهول است و وحي در تمام مراحل (دريافت- نگهداري و رساندن آن به مردم) از خطا، مصون است. همچنين نبي با برخورداري از ملكه عصمت از گناه نيز معصوم است زيرا فعل نبي، خود تبليغ دين الهي و وحي است. نبي براي اثبات صدق دعوي رسالتش بايد با معجزه تأييد شود و در معجزه نفس نبي با اذن خداوند تأثيرگذار است. به علت جامعيت اسلام و اعجاز جاودانه قرآن و طي كردن همه مراتب كمال توسط شخص پيامبر اسلام، نبوت و نزول وحي با دين اسلام خاتمه يافت.
مشخصات اثر
ترجمه و تحقیق تفسیر آیه‌ی نور – مولّف مجهول
نویسنده:
فاطمه السادات سید شریعت دوست
نوع منبع :
رساله تحصیلی , ترجمه اثر
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روشهای اجرا و نتایج بدست آمده): از جمله آیات قرآن کریم که اکثر نگاه ها را متوجّه خود ساخته و تحلیل ها و برداشت های مختلفی را پیش روی قرآن پژوهان و اندیشمندان مسلمان قرار داده است، آیه نور است که نام سوره نور نیز از آن گرفته شده است. نقطه ی محوری در این آیه، «نور» است که در قالب تمثیل و اشارات لطیفی، به حقیقت، نمایی از سرچشمه هستی روی می نهد و گستره ی معارفی که از این آیه نقش نمایی می کند، حقیقت بزرگ و ژرفی را می نمایاند. لذا اساسی ترین پرسش در این آیه آن است که منظور از نور چیست؟ و آیه در مقام بیان و توصیف کدام حقیقت هستی است؟ از این رو، دیدگاه ها و ژرف نگری های مختلفی را برانگیخته است. رساله حاضر با عنوان «قبسات الطور فی تفسیر آیة النور» که از رساله های خطی متعلق به نیمه اوّل قرن یازدهم هجری قمری است، بنا بر حدس نسخه نویسان، متعلّق به سال 1036 یا 1038 هجری قمری می باشد. این رساله تفسیری است بر آیه شریفه ی نور و دو آیه پس از آن؛ اگر چه نام مؤلّفش مجهول است، لکن از محتوای رساله بر می آید که مؤلف آن از عالمان و مفسرانشیعه است که جامع علوم معقول و منقول بوده است.این رساله به تفسیر و تأویل آیه نور در سه مقام می پردازد؛ نویسنده ابتدا به توضیح و تشریح مفردات آیه به حسب قواعد ادبی اشاره می نماید و در این مقام به نقد فخررازی در تفسیر برخی واژه های به کار رفته در آیه می پردازد. وی در مقام دوّم به تطبیق مصباح، مشکات، زجاجه، شجره و زیتون و اهداف این تمثیلات و تشبیهات اشاره می نماید و در پایان با بررسی روایات نتیجه می گیرد که حضرت محمد(ص) مشکات، امیرالمؤمنین(ع) مصباح، فاطمه(س) کوکب درّی و ائمه شجره ی مبارکه هستند. کلید واژه : تفسير آیه نور، مقامات معصومین(ع)، مصباح، مشکاة، زجاجة، کوکب درّی، شجره ی مبارکه.
مشخصات اثر
عوامل و مصادیق رشد و غیّ در سوره مریم (س)
نویسنده:
کبری فضلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از دیدگاه اسلام فلسفه زندگی، دستیابی به رشد و تکامل است و این همان هدف زندگی است که خداوند برای انسان در نظر گرفته است. در آیات قرآن «رشد» به معنای هدایت، نجات، اصلاح و کمال آمده است. برخی لغت شناسان از لغت «رشد» مفهوم «کمال» را استنباط می‌کنند و مفاهیم دیگر را عملا وسایل دست‌یابی به رشد و یا نتایج آن می‌دانند. تعبیر قرآنی که در مقابل «رشد» به کار رفته، لغت «غیّ» به معنای «گمراهی و هلاکت» می‌باشد. کسانی که در غیر مسیر توحید گام بر می دارند، به سوی گمراهی و سقوط حرکت می‌کنند و تنها افرادی که ایمان به خدا آورده بر طبق آن به اعمال شایسته بپردازند، از سقوط ایمن می‌باشند.در آیات متعددی می‌توان عوامل و مصادیق «رشد و غیّ» را پیدا کرد. سوره مریم? ازسوره های مکّی است که درآن مسائل اعتقادی و مبدأ و معاد مطرح شده و کمتر از احکام سخن به میان آمده است. روش قرآن کریم در امر دعوت، استفاده از ابزار بیم و بشارت است. اما این سوره با ترسیم سبک و روش زندگی تعدادی ازبرگزیدگان خدا، الگویی از رفتارهایی که باعث رشد و یافتن مسیر در رسیدن به قرب الهی می‌شود را ارائه می‌دهد و مصادیقی از این الگوها چون ایمان به خدا و قیامت، دعا، اخلاص، نماز و زکات، پاکدامنی و... را بیان می‌کند. در نهایت، عاقبت آنان را بیان کرده و به آن‌ها وعده بهشت برین می‌دهد.در مقابل؛ عذاب گمراهان (اهل غیّ) و روش و شیوه زندگی آنها از قبیل اعراض از یاد خدا، بی اعتنایی به اوامر خداوند و پیروی از شهوات را بیان می‌کند و مصادیق این «غیّ» مانند نفی معاد، شرک، اطاعت از شیطان، پرستش بت‌ها را خاطر نشان می‌کند. به همین دلیل این عده به زودی با حالت «غیّ» وگمراهی که همان از دست دادن «رشد» است، رو به رو می‌شوند، مگر آن که توبه کنند و به سوی پروردگار خود بازگردند. هدف این پژوهش، جستجوی عوامل و مصادیق «رشد و غیّ» و بررسی آن در سوره مریم? می‌باشد.
مشخصات اثر
بررسی مفاهیم ولایت، امامت و خلافت با تأکید بر آراء برخی از متفکران معاصر شیعی
نویسنده:
سیدمحمدمهدی حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفاهیم ولایت، امامت و خلافت از آن دسته مفاهیمی هستند که استعمال آن در قرآن شایع بوده و همواره زوایای مختلف آن خصوصاً در میان متفکران معاصر مورد بحث و نظر بوده است. بررسی این واژگان می‌تواند در دو زمینه صورت پذیرد: الف: به لحاظ مفهومی. ب: به لحاظ مصداقی.در مفهوم، ولایت عبارت از قرب و نزدیکی بین دو چیز، امامت پیشوایی و مقتدا بودن، خلافت جانشینی و نیابت خواهد بود.در مصداق امامت سه نمود دارد: رهبری اجتماع، مرجعیت دینی و هدایت باطنی.بالاترین مرتبه امامت، ظهور هدایت باطنی‌ است.صاحب ولایت باطنی در مصداق همان امام و خلیفه است.تفاوت خلیفه و امام از دیدگاه برخی متفکرین اعتبار است، یعنی یک فرد در قیاس با رتبه پیشین، خلیفه و در قیاس با رتبه آینده، امام نامیده می‌شود.
مشخصات اثر
اطاعت از خدا و رسول6 و ائمّه: با محوریت باب فرض طاعه الائمّه: کتاب الحجّه کافی
نویسنده:
لیدا منتطریانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ضروری‌ترین و با فضیلت‌ترین واجبات معرفه الله است، معرفت خدا یعنی تسلیم محض در برابر خدایی که او را شناخته‌ایم. معرفت باعث بندگی می‌شود و بندگی کردن انسان را به مراتب بالاتر معرفت می‌رساند. پس معرفت عامل تصدیق و تصدیق پایه و اساس تسلیم و اطاعت است. اطاعت از شئون مالکیت است و مالک حقیقی خداست. بنابراین اطاعت ویژه ذات ربوبی است و اطاعت از غیر خداوند نیز منوط به اذن و فرمان الهی است. در آیات فراوانی بر لزوم اطاعت از خدا تأکید شده است و در عین حال در هیچ یک از این آیات فرمان اطاعت از خداوند به تنهایی نیامده، بلکه بلافاصله به اطاعت از رسول امر شده است. در ادامه اطاعت از خدا و رسول6، اطاعت از اولواالامر نیز مورد تأکید قرار گرفته است. نشانه‌ی رضایت خداوند از بنده‌اش، عطا کردن توفیق بندگی و اطاعت به اوست. اطاعت از امام شعاعی از اطاعت خدا و رسول و در ادامه‌ی آنهاست. پس ما حصل همه‌ی اطاعت‌ها، اطاعت از امام است. در قرآن امر به اطاعت از امام با واژه «اولواالامر» بیان گردیده است. در تمام منابع شیعه به نقل از احادیث ائمّه: فقط علی7 و یازده فرزند معصومش مصداق اولواالامر می‌باشند و هیچ کس حق ندارد خود را در این ولایت با آنها شریک سازد. دین با پذیرش نبوت تمام می‌شود اما کامل نیست؛ اکمال دین با پذیرش و تسلیم در مقابل امام معصوم محقق می‌شود؛ به اذن تکوینی الهی، خانه‌هایی بنا شده که مردم وظیفه دارند التماس کنند و از خدا بخواهند که اجازه ورود به این خانه‌ها را به آنها بدهد. این ابواب الهی همان دوازده امام بزرگوار می‌باشند که خداوند آنها را باب هدایت خود قرار داده است؛ خداوند از آنچه که انجام می‌دهد مورد سوال قرار نمی‌گیرد. پس در مقابل عظمت و شئون خدادادی ائمّه: سر تسلیم و تعظیم فرود می‌آویم.
مشخصات اثر
اثبات ضرورت نبوت از دیدگاه فیلسوفان
نویسنده:
محمد ایزدی تبار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مرکز پژوهشی دایرة المعارف علوم عقلی اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملا عبدالرزاق لاهیجی , مرتضی مطهری , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از مهم ترین و موثرترین اصول و ارکان استوار ادیان، نبوت و هدایت مستمر رسالت است. نبوت منصب و سمتی از سوی پروردگار است که هرگز با کوشش انسانی به دست نمی آید، بلکه تنها خداوند سبحان، آن را به هر که شایسته بداند عطا می کند. البته چون خاستگاه مشیت و اراده حق، حکمت اوست، طبیعی است که عهد الهی تنها به افراد شایسته و پاک می رسد.بحث نبوت در دوبخش نبوت عامه و خاصه مطرح می گردد. در نبوت عامه از مسائل کلی نبوت، مانند حقیقت نبوت، حقیقت وحی، امکان نبوت و اثبات ضرورت آن، راه های تشخیص صدق مدعی نبوت، حقیقت معجزه و دلالت آن بر صدق مدعی نبوت بحث می شود. پس از مباحث کلی، نوبت به مصداق می رسد که نبوت خاصه شمرده میشود؛ یعنی بحث از نبوت فردی خاص.با توجه به اهمیت و جایگاه نبوت، همواره دانشمندان بدان پرداخته و آن را مورد بحث و بررسی قرار داده اند و البته متکلمان اسلامی نیز به پیروی از قرآن و احادیث ازآغاز مباحث اعتقادی بدین بحث پرداخته اند. هرچند فیلسوفان اسلامی، نبوت خاصه را از مباحث حکمی خارج دانسته و از آن بحث نکرده اند، با این حال در آثار خود، مباحث مربوط به نبوت عامه را از یاد نبرده اند. بحث از نبوت، وحی و اعجاز در آثار فلسفی اسلامی با گرایش های متفاوت فلسفی، اعم از فلسفه مشاء، اشراق و حکمت متعالیه به روشنی دیده می شود.در این نوشتار برآنیم که ضرورت نبوت را از دیدگاه فیلسوفان بررسی کرده و به بازخوانی مشهورترین استدلال آن در این زمینه که مبتنی بر نیازمندی انسان به اجتماع است بپردازیم. فیلسوفان در این استدلال با تکیه بر مدنی بالطبع بودن انسان و این که زندگی او بدون اجتماع ناممکن است، بحث نیازمندی به قانونی که بتواند مسیر عدالت را برای انسان ها هموار کند مطرح ساخته اند؛ سپس اثبات کرده اند که دست یابی به قانون جامع و کاملی که بتواند جامعه انسانی را به عدالت و تکامل راهنمایی کند جز از سوی خداوند که آفریننده و مدبر انسان است، امکان پذیر نیست. آنان از این راه، نیازمندی انسان به دین و شریعت را تبیین نموده اند. هر چند پاره ای از این مقدمات روشن است ولی برخی هم نیازمند بررسی و پژوهش است که در پی خواهد آمد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 48
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 106