مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

اعتبار عقل و ادراكات عقلي در نظر شيخ مفيد، محرز است و جاي هيچگونه مناقشه‌يي ندارد. بحث در مورد حجيت يا عدم‌حجيت عقل استقلالي از ديدگاه اوست. عبارت وي مبني بر اينكه «عقل در دانش و نتايجش محتاج سمع است»، محل نزاع آراء شده است. شارحان از اينگونه عبارات شيخ‌مفيد برداشتهاي مختلفي داشته‌اند و ميتوان آنها را ذيل دو ديدگاه دسته‌بندي نمود كه ديدگاه دوم خود مشتمل بر دو رويكرد است. نكته قابل ذكر اينست كه هر دو ديدگاه با بخشي از عبارات شيخ‌مفيد ناسازگار است. نگارنده پس از بررسي و نقد ديدگاههاي موجود، قائل به جدايي مقام نظر و عمل است. بدين معنا كه بنظر ميرسد هرچند شيخ‌مفيد در مشي علمي خود معتقد به حجيت استقلالي عقل است، ولي در مقام نظر، اقوالش متفاوت است و نميتوان نظري بدون مناقشه را در آثار او در باب حجيت يا عدم‌حجيت عقل خودبنياد مشاهده كرد. عقل و مسائل پيراموني آن از جمله تعريف، كاركردها و حجيت عقل و همچنين رابطة عقل و وحي، از ديگر مباحث مطرح شده در اين نوشتار است.

ترجمه ماشینی: دفاع روحی از ارتباط عقل برای دوران شک و تردید عمومی در مورد موضوعاتی مانند تغییرات آب و هوا، واکسن ها، و تکامل. چرا عقل اهمیت دارد، اگر (همانطور که به نظر می رسد بسیاری از مردم فکر می کنند) در نهایت همه چیز به ایمان کور یا غریزه درونی ختم می شود؟ چرا فقط به چیزی که باور دارید ادامه نمی دهید، حتی اگر با شواهد در تضاد باشد؟ چرا وقتی نام بردن، دستکاری و زور در چشم انداز فرهنگی و سیاسی کنونی ما بسیار مؤثرتر است، توضیح منطقی را به خود زحمت دهیم؟ مایکل لینچ در ستایش عقل، در دوران شک و تردید گسترده، دفاعی پرشور از عقل و عقلانیت ارائه می‌کند – زمانی که برای مثال، مردم شواهد علمی در مورد موضوعاتی مانند تکامل، تغییرات آب‌وهوایی و واکسن‌ها را رد می‌کنند، در حالی که با اعتقاداتشان همخوانی ندارد. و نظرات در سال‌های اخیر، شک و تردید در مورد ارزش عملی عقل حتی در آکادمی علمی نیز پدیدار شده است. بسیاری از فیلسوفان و روانشناسان ادعا می‌کنند که دلایلی که ما برای عمیق‌ترین دیدگاه‌های خود ارائه می‌دهیم، اغلب چیزی بیش از توجیه اعتقادات قبلی ما نیست. در ستایش عقل استدلالی متقابل به ما می دهد. گرچه پرسش‌های شک‌آمیز درباره عقل، تاریخچه عمیق و جالبی دارند، اما می‌توان به آنها پاسخ داد. به ویژه، توسل به اصول علمی عقلانیت بخشی از ارز مشترک اساسی هر جامعه دموکراتیک مدنی است. این ایده که همه چیز خودسرانه است - که دلیل وزنی بیش از ایمان کور ندارد - یک اصل کلیدی یک جامعه مدنی را تضعیف می کند: اینکه ما به همشهریان خود برای آنچه انجام می دهیم، مدیون توضیحاتی هستیم. عقل مهم است - نه فقط برای آرمان شریف حقیقت، بلکه برای دنیای روزمره ای که در آن زندگی می کنیم.

ترجمه ماشینی: رابرت نوزیک، فیلسوف مشهور هاروارد، مکرراً و با موفقیت به مخاطبان گسترده‌ای فراتر از محدودیت‌های رشته خود رسیده است و به مشکلات اخلاقی و اجتماعی که برای هر فرد متفکری اهمیت دارد، می‌پردازد. در اینجا نوزیک به جستجوی خود برای پیوندهای بین فلسفه و تجربه «معمولی» ادامه می دهد. او با سبکی پر جنب و جوش و در دسترس که خوانندگانش انتظارش را داشتند، نظریه ای جسورانه از عقلانیت ارائه می کند، همان ویژگی که به نظر می رسد "ویژگی" بشریت را اصلاح می کند. اصول برای چیست؟ نوزیک می پرسد. ما می‌توانیم به سادگی بر اساس هوی و هوس عمل کنیم، یا نفع شخصی خود را به حداکثر برسانیم و به دیگران توصیه کنیم که همین کار را انجام دهند. همانطور که نوزیک به بررسی عقلانیت تصمیم گیری و عقلانیت باور می پردازد، نشان می دهد که چگونه اصول در تفکر روزمره ما و در تلاش های ما برای زندگی مسالمت آمیز و سازنده با یکدیگر عمل می کنند. در سراسر کتاب، حدس و گمان های جسورانه را با بررسی های دقیق ترکیب می کند تا ماهیت و جایگاه عقلانیت و نقش اساسی که تخیل در این استعداد منحصر به فرد انسانی ایفا می کند را به تصویر بکشد.

در نگاه روشنفکران و نواندیشان دینی وضعیت زنان یکی از مهمترین شاخص‌های بسط مدرنیته و معیاری برای رشد و توسعه‌ی هرکشور است. آنان کارایی دین را نه با میزان گسترش حوزه جغرافیایی و یا شمار هواداران آن بلکه با " التزام و پایبندی آن در برابر حیات انسان ها و کارایی آن در تغییر زندگی " دینداران می‌سنجند. و تلاش می‌کند با "باز اندیشی" در دین تفسیری قابل قبول و متناسب با پرسش‌های تازه‌ی روزگار ارائه دهند. از نظر آنان بخش عمده‌ی مباحث مربوط به زنان در این متون انعکاس معیشت و فرهنگ زمان نزول وحی است. و عقاید و احکام سنتی موجود در ادیان که ذاتا تاریخی و زمانی‌ا‌ند اجازه نمی‌دهد چهره "حقیقت پیام ادیان" در عصر ما آشکارا دیده شود. در حالی که آن حقیقت دائما باید "بازخوانی" و "بازسازی" شود تا برای سایر زمان‌ها نیز قابل بهره‌وری باشد. در واقع چون دین اسلام، ظهور پیامبر و کتاب او را یک پدیده‌ی تاریخی می‌دانند معتقدند روش صحیح در فهم این متن نگریستن به آن از زاویه‌ی "ارتباط با واقع" است. یعنی برای فهم قرآن باید به سراغ واقع و فرهنگ روزگار نزول قرآن رفت و به نقش فرهنگ عصر نزول قرآن در تکوین آن توجه کرد. با این روش خواننده‌ی متن "به جای پرداختن به امور مطلق و غیر عینی به سراغ حقایق محسوس و عینی می‌رود". آنان معتقدند اگر با دیدی پدیدار شناسانه و تاریخی به کتاب و سنت مراجعه کنیم و بیاندیشیم در آن شرایط تاریخی و اجتماعی مشخص، پیامبر قصد انجام چه اصلاحاتی داشت و اگر در زمانه‌ی ما، به پیامبری برانگیخته می‌شد چه می‌گفت، درخواهیم یافت آن میزان اصلاحات و تغییراتی که ایشان ایجاد کرد نهایت تغییرات ممکن نبود بلکه اشکال گوناگون نابرابری‌های دیگری نیز که در طول تاریخ بر زنان تحمیل می‌شود باید برطرف شود. و به پیام کلی متن یعنی "عدالت" باید روی آورد. امری که خدا خود نیز به برپایی آن توسط مردم امرکرده است.

چکیده ندارد.