مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
تعریف اخص دین تعریف اعم دین تعریف برون دینی دین تعریف پدیدار شناختی دین تعریف ترکیبی دین تعریف خاص دین تعریف درون دینی دین تعریف ذاتی دین تعریف طبیعت گرایانه دین تعریف عام دین تعریف کارکردی دین تعریف مفهومی دین
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 94
مقایسه آرا امیل دورکیم و کلیفورد گیرتز در زمینه دین با تاکید بر رویکرد آنها
نویسنده:
رستم شامحمدی، فاطمه پاسالاری بهجانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
دین همواره به مثابه یکی از ارکان زندگی انسان، از چشم اندازهای گوناگون مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. مطالعه دین از منظر جامعه شناختی و انسان شناختی از جمله چشم اندازهایی به شمار می آید که در عصر حاضر با اقبال فراوانی رو به رو شده است. در این میان، از یک سو آرا و اندیشه های بزرگان جامعه شناسی کلاسیک مانند آگوست کنت، کارل مارکس، امیل دورکیم و اسپنسر، و از دیگر سو افکار کسانی مانند کلیفورد گیرتز (از انسان شناسان بزرگ روزگار ما) در شکل گیری و بسط جامعه شناسی و انسان شناسی دینی نقش آفرین بوده اند. مقاله حاضر با توجه به اهمیت جایگاه امیل دورکیم و کلیفورد گیرتز بر آن است تا اندیشه های دین شناسانه آنها را با محوریت قرار دادن رویکردشان نسبت به دین مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. بدین منظور پیش از پرداختن به نکته فوق، به مسائلی نظیر تعریف دین، خاستگاه دین، نقش یا کارکرد دین از منظر آنها اشاره می گردد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 78
دین، وجدان کاری و رابطه آن با سبک زندگی
نویسنده:
محمود اصغری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دین از طریق ایجاد ارتباط میان وجدان کاری و سبک زندگی رابطه ی دو سویه ای را بین آن دو برقرار می کند. در واقع دین، با پدید آوردن یک فرهنگ همگانی، فراگیر و پایدار در فضای جامعه، و بهره گیری کاربردی از آن در تمامی لحظات زندگی فردی و اجتماعی می تواند وجدان کاری را به یک سنت حسنه و نیکو تبدیل کرده و به صورت یک عادت روزمره در زندگی تک تک افراد جامعه درآورد؛ عادتی که ترک آن مساوی با دشواری و رنج فکری و عملی در وجود هر یک از افراد اجتماع می باشد. عواملی که دين از طريق آنها به طور مستقیم و یا با واسطه می تواند بر روی وجدان کاری و سبک زندگی تأثیر گذاشته و از آن طریق وجدان کاری در افراد را فعال، و سبک زندگی را بر محور دین قرار دهد و بین آن دو تعامل جدی ایجاد نماید عبارتند از اهميت دادن دین به عنصر كار و تلاش و تقدس دادن به آن و توجه به درآمد حلال است که دین مي تواند به وسیله ی این عوامل نقش بی بديل خود را در نهادينه كردن وجدان كاري در سبک زندگی دینی به كار گيرد. از طرفی سبک زندگی دینی که بر مبنای باورهای دینی شکل می گیرد از مؤلفه های مهم و کارامد در ایجاد و تقویت وجدان کاری است. مقاله ی پیش رو، در پی اثبات چنین رابطه ای برخواهد آمد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
تحویلی نگری در تعریف دین، از دیدگاه دین پژوهان معاصر غرب (مطالعه پنج نظریه پرداز مؤثر)
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی، سعیده سیاری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
به طور کلی، هیچ گستره ای از اندیشه، از دام تحویلی نگری مصون نمانده است. مطالعات دین نیز از این امر مستثنی نیست. این مقاله می کوشد این معضل را در حوزه تعریف دین بررسی نماید. برای تبیین و توضیح این مطلب، تعاریف دین شناسان و اندیشمندانی مورد بررسی قرار می گیرد که در چارچوب مکتب های گوناگونی اندیشیده اند. رودلف اتو که از طریق تحلیل شهودی، پدیدارشناختی و روان شناختی تجارب دین، امر مقدس را تعریف می کند در جنبه های ناعقلانی تجارب عرفانی دچار افراط می شود و نمی تواند تعریفی فراگیر و شایسته از پیچیدگی های دین ارایه دهد. الیاده مفهوم امر قدسی را بسط می دهد و امر قدسی را مقابل امر دنیوی قرار می دهد، اما او نیز نمی تواند تعریفی منسجم و همگون ارایه دهد. جان هیک به این نتیجه می رسد که یافتن تعریف مشترک، که همه ادیان را دربرگیرد، ممکن نیست و بنابراین به جای دین واحد، از ادیان سخن می گوید و ویژگی های شایع ادیان را برمی شمارد. ویتگنشتاین دین را نهادی نظام مند نمی داند و به جای دین، از عمل دینی سخن می گوید و دین را به عمل تحویل می دهد و خصایص عمل دینی را برمی شمارد. تعریف پل تیلیخ از دین، انعکاس دو معنا از آن است: دین در معنای عام، امری غایی و در معنای خاص، وجهی از روح بشر است. با فرادیدگاه می توان از تحویلی نگری تا حدی مصون ماند. این امر از طریق رهیافت میان رشته ای فراهم می شود. فرادیدگاه و رهیافت میان رشته ای ادعای کمال ندارند، اما می توانند به کامل شدن گام به گام تعاریف دین از طریق یک فرآیند سیستمیک و پویا کمک کنند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 22
بررسی انتقادی رویکرد تفسیری در مطالعه دین: نقد نظریات کلیفورد گیرتز درباب دین با تکیه بر آرای مرتضی مطهری
نویسنده:
حسین مهربانی‌فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دین به‌منزله‌ یکی از ارکان زندگی انسان، مورد‌مطالعه‌ رویکردهای مختلف علوم انسانی و اجتماعی ازمنظر درون‌دینی و برون‌دینی قرار گرفته است. تفسیرگرایی با جهت‌گیری برون‌دینی، از‌جمله فراگیرترین این رویکردهاست که کلیفورد گیرتز را می‌توان یکی از‌اندیشمندان برجسته‌ آن به‌شمار آورد؛ وی انسان‌شناسی است که با رویکرد تفسیرگرایانه و گرایش نمادگرا به مطالعهی دین در جوامع مختلف پرداخته است. از‌ دیگر‌سو، مرتضی مطهری به‌منزله‌ ‌اندیشمند الهی و اجتماعی معاصر، زوایای این مهم را با نگرش توحیدی و درون‌دینی مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. در این پژوهش، تلاش شده تا ضمن مقایسه آراء این ‌اندیشمند توحیدگرا با نظرات کلیفورد گیرتز در باب دین، با بهره‌گیری از دستگاه نظری مطهری، رویکرد تفسیرگرایی گیرتز مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. واکاوی و مقایسه نظرات این دو ‌اندیشمند، ما را به این نتیجه رساند که «نسبی‌گرایی»، «فروکاستن تعریف دین به مجموعه‌ای از نمادها»، «بی‌توجهی به منشأ وحیانی دین» و... ازجمله مهم‌ترین نقدهایی است که می‌توان از منظر مطهری به رویکرد تفسیرگرایی گیرتز وارد نمود.
صفحات :
از صفحه 107 تا 130
بررسی انتقادی چیستی فلسفۀ دین
نویسنده:
قاسم پورحسن
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فلسفه دين، هم بر اساس الهيات مسيحی تعريف شده و هم به طور پسينی به سرشت آن توجه شده است. امروزه هر دو وجه به گونه ای بنيادين در تعريف فلسفه دين نقد می شوند و بايد تلاشی نظام مند در طرح نظريه رقيب صورت داد. تاكنون نه تنها درباره اين دو وجه در تعريف، پژوهشی شايسته صورت نگرفته، بلكه به باور نويسنده التفات خوبی نيز به آنها نشده است. در اين مقاله دو مسئله بررسی می شود؛ نخست آنكه عيان می كند تعريف رايج از فلسفه دين، تعريفی محدود و ناقص است و با غفلت از« امكان های » اديان ديگر صورت پذيرفته و رويكرد فلسفی را به الهياتی تقليل می دهد. اين تقلیل پذيری، تنها به تقويت رويكرد الهياتی مودی نشده، بلكه به مدافعه گروی روی خواهد آورد. همچنين خصلت فلسفی را كه تفكر و نقد است، به محاق می برد. دوم آنكه تعريف رايج از فلسفه دين، اساساً تعريفی پسينی است. مهمترين نقيصه اين رويكرد، نبود نگاه استعلايی به تعريف است. به بيان ديگر با تعريف پسينی، جامعيت در تعريف مورد خدشه قرار می گيرد و نمی توان نسبتی آزاد با ماهيت فلسفه دين برقرار كرد . نتيجه اين رويكرد، نداشتن تعريفی صحيح خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 30
مقايسه فهم سنتی و جديداز تقدس الگوهای دينی
نویسنده:
محسن فیض بخش
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
چکیده :
تقدّس اولیای خدا در نگاه دینی، بر مبنای اصطفای الاهی است؛ در حالی که در نگاه مدرن، مبتنی بر پندار و تصمیم انسان‌هاست. از سوی دیگر در مطالعات دینی جدید، زبانِ امرِ مقدّس، «اسطوره» است؛ امّا نه به‌معنای رایج آن. توجّه به تمایز فهم سنّتی و جدیدِ تقدّس از سویی، و فهم عامیانه و اصطلاحیِ اسطوره از سوی دیگر، موجب جلوگیری از خلط‌های روشی و مفهومی در نقد تقدّس اولیای خدا می‌شود.
صفحات :
از صفحه 305 تا 325
دین گریزی، عوامل و راه حل‏ها در پرتو قرآن
نویسنده:
محمد بهرامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
تبیین پیشینه، عوامل و راهکارهاى مبارزه و کاهش دین گریزى از نگاه قرآن است. نویسنده، دین را از نگاه قرآن، مجموعه‌اى از باورها و رفتارها با محوریت یک موجود برتر تعریف کرده و پس از اشاره به بیشینه دین گریزى، عوامل دین گریزى را مانند: محیط، دوستان و مربیان، فشار و خشونت، ناکار آمد دیدن دین، شک و تردید، ناسازگارى با عقل، ناسازگارى با علم، فقر، روان پریشى، سخنگویان دین، خواسته‌هاى نفسانى، تهاجم دینى و گستردگى شریعت با استناد به آیات قرآن به تفصیل مورد بررسى قرار داده است. سپس به راه حل‌هاى دین گریزى پرداخته و مرحله اول را پیشگیرى معرفى کرده و در این مرحله سه راهکار: 1- معرفى شایسته و بایسته دین - طرح خردمندانه دین، آرامش بخشى دین و طرح سازگارى دین و علم -، 2- پیاده سازى و عملیاتى کردن دین - توجیه‌هاى اقتصادى، توصیه‌هاى سیاسى و اجتماعى - و 3- انسان سازى را پیشنهاد کرده است. راهکارهاى مرحله درمانِ دین گریزى را بسته به عوامل آن متفاوت دانسته و بر درمان خاص براى هر شکل دین گریزى تأکید کرده و در ادامه، براى تک تک عوامل دین‌گریزى، راهکارهاى درمانى متناسب با آن پیشنهاد کرده است است.
صفحات :
از صفحه 38 تا 69
نسبت دین و فرهنگ ازنگاه قرآن
نویسنده:
محمد بهرامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از عوامل مهم و بسیار تأثیر گذار در مهندسی فرهنگی کشور، روشن سازی جایگاه دین در مهندسی فرهنگی است. بر این اساس در این نوشتار نسبت دین و فرهنگ به بحث و بررسی گذاشته شده است. نویسنده تعیین معنای دین و فرهنگ، قلمرو دین و فرهنگ و خاستگاه این دو را از مهمترین مباحثی می شناسد که به کشف رابطه دین و فرهنگ کمک می کند. او در بحث تعریف دین و فرهنگ از میان چند رویکرد مطرح تنها رویکرد مصداق گرایانه و کارکرد گرایانه را گزارش نموده و بر اساس این دو رویکرد نسبت دین و فرهنگ را تبیین می کند. در بحث قلمرو نیز از دو نظریه دین حداکثری و حداقلی سخن می گوید، قلمرو فرهنگ را بسیار گسترده می خواند و آن گاه نسبت دین و فرهنگ را بررسی می کند و در پایان خاستگاه دین و فرهنگ را به بحث گرفته و نسبت آن دو را می گوید.
کارکردهای دین در اخلاق
نویسنده:
عنایت الله شریفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث كاركردهای دين در اخلاق در مقابل سكولار قـرار دارد كـه بـه نفـی اسـتقلال قلمرو اخلاق از قلمرو دين حكم رانده است . در اخلاق دينی، اخلاق جزئـی از ديـن می باشد و ميان آندو، نسبت عموم و خصوص مطلق وجود دارد. به همين دليل، دين در اخلاق كاركردهای فراوانی دارد كه موضوع اين پژوهش است. مهمترين كاركردهای دين در اخلاق عبارتنـد از : پـشتوانه بـودن ديـن بـرای اخـلاق، ضمانت اجرايی آن در آموزه های اخلاقی، خاستگاه الزام در گـزاره هـای اخلاقـی و ايجــاد زمينــه هــای آن، تــأمين مفــاهيم اصــلی وفرعــی، تــأمين مفــاهيم اخلاقــی در گرايش های فطری، عاطفی، احساساتی، انفعـالی و غريـزی، توجـه بـه حـسن فـاعلی دركنار حـسن فعلـی، تبيـين و تعيـين فـضايل و رذايـل اخلاقـی و روش هـای تربيـت اخلاقی، منشأ ارزش های اخلاقی، تعيين غايت اخلاق ومنبع بـودن متـون دينـی بـرای شناخت و استنباط احكام اخلاقی.
صفحات :
از صفحه 51 تا 78
گفتگوی ادیان در اندیشه سنت گرایان
نویسنده:
رضا خزایی, فرید آزادبخت
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
گفتگوی ادیان کوششی است برای یافتن زمینه های عقلانی مشترک میان مذاهب. نوشتار حاضر نیز به بررسی وجوه معرفت شناختی نظرات سنت گرایان، با تاکید بر آراء سید حسین نصر، پیرامون گفتگوی ادیان و مذاهب می پردازد. و از این رهگذر فهمی را که سنت گرایان از نقش دین در گفتگو با پیروان ادیان مختلف دارد مورد بحث قرار می دهد. سنت گرایان، به ویژه نصر، تحت تاثیر برداشت های عرفانی از دین به سوی وحدت در شناخت و رسیدن به ریشه های حقیقی دین دارند. اما رویارویی با تجدد و مدرنیته به عنوانی مشکله ای ناپوشیده سنت گرایان در جهان مدرن را با چالش جدی مواجه ساخته است. روش های اتخاذ شده در این چهارچوب توسط سنت گرایان پیرامون گفتگوی ادیان می تواند به عنوان الگویی کلی برای گفتگوی فرق و مذاهب در جهان اسلام باشد.
صفحات :
از صفحه 51 تا 65
  • تعداد رکورد ها : 94