مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از دشوارترین مسائل فلسفی، چگونگی علم واجب‌تعالی به اشیا قبل از ایجاد آن‌هاست. حکما و عرفا دیدگاه‌های متفاوتی دارند. ابن‌سینا علم را قبل از ایجاد اشیا با نظریۀ صور ارتسامیه‌ای تبیین می‌کند که متأخر از ذات واجب‌تعالی هستند. ازآنجاکه دیدگاه وی بسیار دشوار است، برخی متأخرین تصور کرده‌اند منظور ایشان از علم ارتسامی، علم حصولی برای واجب است؛ برهمین‌اساس اشکالات متعددی بر آن وارد کرده‌اند. این پژوهش 1) این قرائت نادرست را پیراسته و ثابت می‌کند که مراد ابن‌سینا از صور ارتسامیه، اثبات علم حصولی برای واجب‌تعالی نیست، بلکه ایشان نیز به علم حضوری برای باری‌تعالی معتقد است؛ 2) می‌توان دیدگاه صور ارتسامیه را بر نظریۀ علم الهی در مرتبۀ حضرت ارتسام عرفا نیز تطبیق کرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 29 تا 47

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

میراث معرفت شناسان مسلمان

نویسنده:

قاسم اخوان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

بررسی و نقد , معرفت شناختی , نقد فلسفی , عرفان اسلامی , معرفت , مکتب تفکیک , اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی) , فیلسوفان اسلامی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

ارزیابی و داوری بین آرا و اندیشه‌های مختلف درباره مسائل و مطرح‌کردن راه‌حل برای برطرف‌کردن این اختلاف‌ها از جمله مسائلی است که در سنت فلسفی ما وجود داشته است. کتاب الجمع بین رأیی الحکیمین ابونصر فارابی، که به بررسی دیدگاه‌های افلاطون و ارسطو می‌پردازد، به نوعی عهده‌دار چنین چیزی است و کوشیده است با ارزیابی دیدگاه‌های این دو فیلسوف و داوری درباره آن، به تبیین نقاط اشتراک و اختلاف بین آن‌ها بپردازد. اثر دیگری که باز هم در همین سنت ارزیابی و داوری بین دیدگاه‌های مختلف می‌گنجد محاکمات قطب‌الدین رازی است که به محاکمه و داوری بین دو شارح اشارات و تنبیهات ابن‌سینا، یعنی شرح فخرالدین ‌رازی و خواجه نصیرالدین طوسی پرداخته است. از این دو اثر که بگذریم، به آثار دیگری نیز می‌توان اشاره کرد که در آن‌ها فلاسفه با نگاهی به آثار و دیدگاه‌های گذشتگان درباره مسائل مختلف به داوری و ارزیابی دیدگاه‌ها پرداخته‌اند و در خلال این تضارب آرا رأی و نظر مختار خود را درباره مسئله‌ای خاص بیان کرده‌اند، از جمله ملاصدرا در حکمت متعالیه، که از آثار فاخر اسلامی است، در مسائل مختلفی که بیان می‌کند ضمن بیان دیدگاه‌ها و آرای مختلفی که درباره هر مسئله موجود است به داوری درباره اندیشه‌های مختلف می‌پردازد و سپس در خلال مباحث نظر مختار خود را بیان می‌کند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 33 تا 40

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

الاسرار الالهیه والفیوضات الربانیة

نویسنده:

السید عبدالأعلى السبزواری؛ اعداد ابراهیم سرور

نوع منبع :

کتاب , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت: دار المتقین,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اسرار الهی , عرفان اسلامی , 4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , مقامات (عرفان) , اصطلاحنامه عرفان , کتب عرفان عملی و تصوف , 01- کافی : شیخ کلینی , تفسیر قمی (روایی) , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , تفسیر عیاشی (روایی) , اخلاق عرفانی , بحار الانوار (علامه مجلسی) , عیون أخبار الرضا علیه السلام (شیخ صدوق) , مفاتیح الغیب: ملاصدرا

کلیدواژه‌های فرعی :

سلوک عرفانی , توبه , دعا , علم نفس , اراده الهی , اراده انسان , آثار دعا , نماز , توکل , تقوا , رضا به قضای الهی , خود شناسی , اخلاص , منازل(عرفان نظری) , توحید(منازل سلوک) , مراتب توکل , من کنت مولاه فهذا علی مولاه , فیوضات معنوی , دعا در قرآن , تنزیه الهی , تزکیه ,

چکیده :

کتاب حاضر یک کتاب عرفانی اخلاقی است که مراتب سیر و سلوک را برای سالک الی الله تبیین می کند و با ذکر فضایل اخلاقی و تبیین مفهوم معرفت نفس شخصی که در طریق عرفان قرار گرفته است را با ذکر فضایل اخلاقی و تبیین آن راهنمایی می کند تا در این مسیر قدم بردارد...

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

زنده عشق

نویسنده:

نويسنده: محمود شهابی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

تهران - تهران: آموزش انقلاب اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی

شماره ديويي:

297.8

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جغرافیای عرفانی

نویسنده:

محمد رضا یوسفی , الهه حیدری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تأویل , جهان طبیعت , جغرافیای عرفانی , عرفان اسلامی , جابلقا , جابرصا(جابلسا) , هورقلیا , طور سینا , کوه قاف , مدینه قیروان

کلیدواژه‌های فرعی :

حضرت موسی (ع) , هانری کربن , حکمت اشراق , عالم مثال ها , قاضی سعید قمی , حکمت خسروانی , وطن اصلی آدمی , جغرافیای عرفانی طبیعی , مشرق و مغرب در عرفان , جستجوی خاور , شهرهای عرفانی , قیروان , نگاه عرفانی به افلاک , جهان شناسی ایران قدیم , خورنه , جغرافیای عرفانی قرانی , کوه قاف , کوه طور , مجمع البحرین , جغرافیای عرفانی انتزاعی , هورقلیا , اقلیم هشتم , عالم بالا , ناکجا آباد , جابلقا و جابلسا ,

شابک (isbn):

2345-3761

چکیده :

در جغرافیای عرفانی با سه نوع اصطلاح جغرافیایی روبرو هستیم. یکسری مقولاتی که در جغرافیای طبیعی ما بإزای خارجی دارند مثل جهات چهارگانه، نام شهرها، اقالیم و ممالک که البته در جغرافیای عرفانی تأویل‌پذیرند و نقش نمادین و رمزگونه به خود گرفته‌اند. دستۀ دوم مقولاتی جغرافیایی که منشأ قرآنی دارند همانند قاف، عرش، کعبه، طور و مجمع البحرین که آنها نیز بر مشرب عرفا تفسیر و تأویل می‌شوند. دستۀ سوم که فقط در جغرافیای انتزاعی سخن از آنها رفته، نه در طبیعت و نه در قرآن یافت می‌شود، بلکه سخن از مکان‌هایی است که ساختۀ ذهن خلّاق عارفان است. برخی از این مکان‌ها ریشه در آموزه‌های اسلامی دارد و برخی از حکمت خسروانی ایرانی سرچشمه گرفته است. در این جغرافیا عالم بالا، جهانی سراسر نور و لطیف‌تر از جهان ماده است. عالم مثال فضایی است میانۀ عالم روح و عالم ماده بین ملکوت و ناسوت که روح و جسم پدیده‌ها و موجودات در این برزخ به هم متصل می‌شود. از این رو عالم مثال مظهر تمامیت، کلیت و جمع اضداد است. در این مقاله با تکیه بر تحقیقات عرفان پژوهان، جغرافیای عرفانی در سه محور جغرافیای عرفانی طبیعی، جغرافیای عرفانی قرآنی و جغرافیای عرفانی انتزاعی در آثار و اندیشۀ عرفای بزرگ ایرانی و اسلامی بررسی گردیده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 109 تا 138

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

«مایه های عرفانی در قصاید سعدی و مقایسۀ آن با مصیبت نامۀ عطّار»

نویسنده:

احمد غنی پور ملکشاه,سبیکه اسفندیار

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

ادبیات عرفانی , سعدی , عطار , مصیبت نامه , قصاید , عرفان اسلامی , عرفان اسلامى , ادبیات عرفانی

چکیده :

یکی از عرصه های شعری که شیخ سعدی در آن همچون بوستان، اثری ادبی تعلیمی خلق کرده، قصیده است. اگرچه قصاید سعدی چونان غزلیات او گسترده نیست و با ستایش شاهان زمانه آمیخته است، می توان روح تعالیم و آموزه های اخلاقی را در آن دید و با تأمل در بیت ها، حتی به مفاهیمی عرفانی دست یافت که اتفاقاً مورد ستایش و تأکید خود شاعر هم است. سعدی در ضمن مدح، گاه مستقیم و گاه غیرمستقیم، به مضامین و لوازم عرفان اشاره می کند و در بیشتر قصایدش، یک یا چند مفهوم عرفانی را بیان می دارد. او همانند شاعران عارف مَسلک، اصالت حقیقی را از آنِ معنی، و عزت را «در طریق حق بودن» می خواند. نیز، به مضامین و مفاهیمی توجه کرده است که در اثر عرفانی مصیبت نامه جزء عوامل محوری طریقت محسوب می شوند، مانند: جهد و عنایت، اصالت معنا دربرابر صورت، لزوم دردمندی کل کائنات در طلب معشوق الهی، پایداری بر سختی های راه عشق در مقام صبر، بی قراری در فراق معشوق در مقام بی صبری، تقابل عقل و دل، و نیز توجه به بار معنایی واژۀ «جان» به عنوان کلمه ای کلیدی در آثار عرفانی. در این مقاله، سعی شده است که جنبه های عرفانی قصاید سعدی در نگاهی تطبیقی با مصیبت نامه، به عنوان اثری سترگ در ادبیات عرفانی، تبیین و بررسی شود.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر