مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر به بررسی سه کتاب مقدس تورات و انجیل و قرآن کریم می پردازد و صحت و اعتبار آن ها را از منظر تاریخ و مسائل علمی بررسی می کند . بحثی درباره تورات ، اسفار عهد قدیم، انجیل ، اناجیل اربعه، قرآن و افضلیت آن ، بشارت های انجیل و... در این کتاب مطرح می شود.

کتاب همانطور که از اسم آن هم پیداست درباره اسرائیل و یهودیت می باشد. در بخش اول با استفاده از عهد قدیم (تورات) درباره اسرائیل مطالبی را بیان می کند ، در بخش دوم درباره اصول مهم یهودیت بحث می کند، و در بخش های دیگر درباره شعائر یهودی ، بعضی از احکام دین یهود و... مطالبی بیان می شود.

کتاب شامل صد مقاله در موضوعات مختلف حول سه کتاب مقدس تورات، انجیل و قرآن می باشد . موضوعات برخی ازمقالات بدین شرح است: اطاعت از اهل بیت به حکم قرآن واجب است، اسلام و قرآن، اقرار بزرگان به عظمت قرآن، مطابقت قرآن با اکتشافات جدید علم هئیت، بحث زمین و آسمان و حرکت زمین در قرآن، امام علی ع افضل صحابه ، معجزه پیامبراسلام، فصاحت و بلاغت قرآن ، سوره کوثر، خلفای ثلاث احکام قرآنی را تغییر دادند، عدم تحریف قرآن و... از جمله مقالات این کتاب مهم می باشند.

«الهدی الی دین المصطفی» کتابی است کلامی به زبان عربی نوشته شیخ محمد جواد بلاغی، عالم شیعی در رد برخی باورهای مسیحیت و یهودیت. نویسنده در این اثر، با استناد به محتویات عهدین (تورات و انجیل)، به ایرادات و اعتراضات مسیحیان به عقاید اسلامی و شبهات آنان به قرآن کریم پاسخ گفته شده و دفاعى جالب و مستدل از حريم مقدس اسلام به عمل آمده و با تبليغات نادرست و مغرضانه برخى از كشيشان مسيحى، مقابله‌ اى مؤثر گرديده است. درباره کتاب این اثر در اصل، رد بر دو کتاب «الهدایة» و کتاب دیگری است که «جرج سیل» انگلیسی در قرن ۱۷ میلادی نوشت و فردی به نام «هاشم عربی» آن را ترجمه و یک مقاله و پاورقی‌هایی نیز بدان اضافه کرد. ترجمه عربی کتاب سیل در ۳۲۱ صفحه همراه با مقاله مترجم در ۹۵ صفحه، در سال ۱۸۹۱ چاپ شد. کتاب الهدایة و کتاب مستشرق انگلیسی، در رد دو کتاب اظهار الحق نوشته ملا رحمت الله هندی و کتاب سیف حمیدی است که اطلاعی از نام کتاب دوم و به تبع آن از اصل کتاب نیست؛ اما کتاب اظهار الحق در دو جلد منتشر شده است. بلاغی مواردی را که به نظر خویش مبهم بوده و باعث سوء برداشت شده، بیان و شرح کرده و نیز مطابق مذهب شیعه، مطالب و مسایل با اهمیت دیگری را بدان افزوده است. بلاغی در این کتاب از رموزی چون «مُتَکَلّف» و «مُتَعَرّب» استفاده کرده که این دو کلمه اشاره به نویسنده مسیحی کتاب الهدایه و مترجم کتاب جرج سیل است. سبب انتخاب واژه متکلف آن است که او به دشواری و با استدلال‌های سست و خلاف واقع می‌خواهد نظریه خود را اثبات نماید و مقصود از متعرب کسی است که خود را عرب معرفی کرده، با این که عرب نیست.

قرآن کریم در جامعه ای نازل شد که گرچه فرهنگ هایی مطابق با ارزش های انسانی در آن یافتمی شد، امّا بسیاری از آداب و رسوم و فرهنگ های حاکم بر آن جامعه، منحط و بی ارزش و یا تحریف شده از اصل خود بودند. لذا از آن جا که قرآن کریم در اندیشه تصحیح زندگی انسان و رساندن او به کمال بود، به طور طبیعی به فرهنگ های حاکم بر جامعه نیز نظر داشت و به چهار طریق فرهنگ ستیزی، اصلاح فرهنگی، فرهنگ پذیری و جایگزینی فرهنگی به مواجهه با آن ها پرداخت.امّا همین توجه قرآن به فرهنگ های زمانه نزول، باعث شد تا گروهی از خاورشناسان و نیز برخی پژوهشگران مسلمان، قرآن را متأثّر از فرهنگ عصر جاهلیت و تورات و انجیل بدانند تا از این طریق الهی بودن قرآن را مخدوش کنند و قرآن کریم را ساخته دست پیامبر(ص) معرفی نمایند. مهم ترین دلیل آن ها بر این مدّعا وجود تشابهات و همخوانی هایی میان قرآن و کتاب مقدّس است؛ غافل از این که اگر هم تشابهی میان قرآن و کتاب مقدّس باشد، به دلیل وجود منشأیی واحد برای هر دوی آن هاست. به علاوه این که قرآن کریم در بسیاری از مسائل عقیدتی و تاریخی با کتاب مقدّس تفاوت دارد و این تفاوت، خود دلیلی است بر عدم تأثیرپذیری قرآن از کتاب مقدّس.دلیل این پندار خاورشناسان نیز اتّکا بر پیش فرض هایی اثبات نشده است. پیش فرض های آن ها عبارتند از: با سواد بودن پیامبر اسلام(ص)، وجود ترجمه عربی کتاب مقدّس در زمان بعثت، آموختن مضامین کتاب مقدّس از طریق سماع و آموختن مضامین کتاب مقدّس از طریق معلّم که در این تحقیق، به نقد تفصیلی این چهار پیش فرض پرداخته و به نادرستی آن ها پی بردیم.

تورات که در لغت به معنای شریعت وقانون به کار رفته همان کتاب مقدس یهودیان، وانجیل در لغت به معنای مژده و کتاب مقدس مسیحیان می باشد، که در قرآن مجید به احترام و به عنوان کتب آسمانی از سوی خداوند، ذکر گردیده است و ایمان به آن دو لازم شمرده شده است. برابر آیات قرآن، تورات دارای اوصاف مشترکی با قرآن مجید، همانند «نور، هدی، رحمه، کتاب، فرقان، ذکر، ضیاء، بصائر، تفصیل کل شیء و نزول یافته از سوی خداوند متعال» است؛ همچنین تمایزات و امتیازات قابل توجهی قرآن کریم با آن دوکتاب آسمانی دارد که از آن جمله نزول تورات و انجیل به صورت دفعی و نزول قرآن به صورت دفعی وتدریجی، بوده است. قرآن مجید معجزه ی جاودانه است که برای همه ی جهانیان تا قیامت حجت است و بر کتب آسمانی دیگر مهیمن است؛ در حالیکه تورات وانجیل، معجزه ی حضرت موسی وعیسی نبوده و تنها به صورت الواح یا نزول دفعی نازل شده است. قرآن مجید، از هر گونه تحریف و تغییر و تبدیلی مصون است؛ اما تورات وانجیل، در طول زمان دستخوش تحریفات فراوانی قرار گرفته است.

قوم بنی‌اسرائیل در برهه‌ای از زمان از میان تمامی اقوام مشرک و کافر، به هدایت الهی اختصاص یافتند و موسی (ع) از میان آنها به پیامبری مبعوث شد و آنان را از ظلم فرعون رهانید و به سوی سرزمین فلسطین حرکت داد. آنان به سبب انزال نعمتهای فراوان برایشان و مشاهده معجزات بسیار و انزال تورات و شریعت آسمانی بر دیگر اقوام برتری داده شدند. حفظ این برتری تنها با اطاعت از خدا و رسول او و حق‌شناسی و سپاس از نعمتهای الهی ممکن بود، اما اکثر آنان کفران نعمت و ناسپاسی کردند و از فرمانهای الهی سرپیچی نمودند و به تحریف کتاب آسمانی پرداختند و در تجاوز و تعدی به حدود الهی از هیچ کوششی دریغ نورزیدند و فاسق شدند. به همین دلیل غضب و خشم خدا را برافروختند و خداوند آنها را از رحمت خویش دور کرد و ابتدا به عقوبتهای دنیایی دچار ساخت . شاید که متنبه گردند و به سوی خدا بازگردند. ولی آنان پس از چندی باز هم راه کفران در پیش گرفتند و نسلهای دیگر نیز یا به همان اعمال دست زدند و یا به اعمال گذشتگان خویش راضی بودند، گویی انجام منکرات و کفر و فسق و ناسپاسی و حیله‌گری و دنیاگرایی و ... جزء خلق و خوی آنان است و تنها اندکی از آنان از این اعمال و رفتار دوری می‌گزیدند. به همین دلیل به غصبی دوباره گرفتار شدند و آوارگی و سرگردانی و خواری همیشگی برآنها مقرر گشت و در آخرت عذاب سخت‌تری را خواهند چشید. و نیز از عنایات خداوند در آخرت بی‌بهره‌اند و شفاعت هیچکس در باره آنها پذیرفته نخواهد شد. این سنت الهی است که بر یهود جاری شد و هرکس به این اعمال دست زند و در گناه و فسق اصرار ورزد، به چنین فرجامی دچار خواهد شد. پس ما مسلمانان باید از گذشته یهود درس بگیریم و به اسلام تمسک جوییم و همواره از قوانین اسلام پیروی کرده و تقوای الهی را رعایت کنیم تا به سرنوشت آنان دچار نگردیم .

چکیدهفهم نادرست پیروان ادیان از مفاهیم و توصیه‌های دینی-اخلاقی مذهب خود، سبب تشدید دشمنی‌ها و رفتارهای غیر اخلاقی در بین آنان می‌شود. در این پژوهش با بررسی مفهوم دشمن از طریق تعاریف، مصادیق و ویژگی‌های دشمن در دو کتاب قرآن و تنخ سعی بر آن است که ابتدا از این مفهوم در دو کتاب نامبرده، تعریف دقیقی ارائه شود. سپس با مقایسه این ویژگی‌ها و مصادیق، اشتراکات و افتراقات قرآن و تنخ در این زمینه مشخص شود. در این راستا با قرار دادن مصادیق دشمن در دو گروه عام و خاص و تقسیم بندی آنان به دشمن داخلی و خارجی، آشکار و نهان، بی‌دین و دین‌دار و... این مفاهیم و مقایسه آن‌ها تبیین می‌شود. نحوه مواجهه با دشمن در این دو کتاب با سیر مشخصی از رفتار ملایم تا رفتار قاطع می‌باشد و شباهت‌ها و تفاوت‌های این شیوه‌ها در قرآن و تنخ مطرح شده است. در این دو کتاب مفهوم ارائه شده از دشمن شباهت‌های بسیاری دارد و اختلافات (یهودیان و مسلمانان) در این مفهوم، در اثر برداشت‌های نادرست افراد از متون مقدس پدید می‌آید. در این رابطه یهود با در نظر گرفتن نژاد برتر، ماهیت متفاوت و فهم ممتاز از کتاب مقدس برای خود، شکاف عمیقی بین خود و پیروان ادیان دیگر پدید آورده است.واژگان کلیدی: قرآن، تنخ، تورات، کتاب مقدس، دشمن، مواجهه با دشمن.

امروزه در عصر گفتگوی ادیان ،ضرورت مطالعات تطبیقی بیش از گذشته احساس می شود از این رو، اهمیت تحقیق در زمینه ی متون دینی همچون قرآن وعهدین،برجسته می نماید. در این میان نکته ی مهم آن است که بهترین منبع برای آشنایی با هردین از جمله ادیان ابراهیمی،متون مقدس آن دین و تفاسیر مربوط به آن است.مطالعات تطبیقی در راستای شناخت ادیان نقش به سزایی دارد، زیرا نه تنها شناخت دقیق دین یا ادیان دیگر را درپی می آورد،که موجب می شود خود آن دین عمیق تر شناخته شود ونقاط قوت وضعف آن آشکارتر و انحرافات آن منکشف گردد. مفهوم بصیرت یکی ازمفاهیم زیربنایی در حوزه ادیان است که در دین اسلام، از جایگاه ویژه ای برخورداربوده وهمواره موردتاکیداست.با توجه به ضرورت مطالعات تطبیقی ،پژوهش حاضر سعی دارد ضمن تبیین مفهوم بصیرت در قرآن وعهدین ،موارد اشتراک واختلاف این کتب آسمانی در رابطه با این موضوع را مورد بررسی قرار دهد.درابتدا جنبه ی لغوی موضوع، مورد نظر واقع شده است،در مرحله بعد سامانه متداخل معنایی این واژه با واژگان دیگردرحوزه ی قرآن بررسی شده و در کتب عهد قدیم وجدید نیزرابطه ی این مفهوم با مفاهیم مرتبط باآن مورد توجه قرارگرفته است. درانتها به بررسی موارد اشتراک وافتراق این مبحث در این سه کتاب آسمانی پرداخته شده است.درخلال بحث نیزبه موضوعاتی همچون زمینه های کسب بصیرت و.... اشاره شده است. اهم نتایج حاصل از این پژوهش عبارتند از: - اهتمام قرآن به مفهوم بصیرت بسیار بیشتر ازکتاب مقدس بوده و بررسی مفهوم شناسانه ی این واژه در کتاب مقدس کاری دشوار است زیرا عین این واژه و مفهومی که از آن انتظار می رود در کتاب مقدس یافت نمی شود و لذا مفهوم شناسی آن درعهدین نیاز به دقت و موشکافی بیشتری دارد.در راستای این مهم باید مباحثی که به درک بصیرت در یهود ومسیحیت منتهی می شود،برررسی شده که این کار در رساله ی پیش رو صورت پذیرفته است.- بصیرت در قرآن وعهد قدیم ابتدا از معرفت وعلم آغاز شده وسپس با ایمان به خداورسول وشریعت پیامبرتکمیل می گرددوعمل به دستورات خداوند موجب افزایش بصیرت است.نتایج بصیرت از دیدگاه قرآن علاوه بر دنیا ،درسرای آخرت نیز بارستگاری مومنین ادامه می یابد اما در عهد قدیم بصیرت ونتایج آن به زندگی دنیوی معطوف شده ومفهوم معاد وقیامت در آن کم رنگ است.(تثنیه 28 : 3-1)- بصیرت وثمرات آن در عهدقدیم به عرصه ی زندگی دنیوی محدود شده ونسبت به جهان آخرت سخنی برای گفتن ندارد. درحالیکه قرآن صاحبان بصیرت را کسانی می داند که به نور بصیرت خویش در سرای آخرت سربلندانه گام بر می دارند. چنین کسانی با نام اصحاب صراط مستقیم معرفی شده اند.ایشان از نور الهی مدد گرفته (زمر/22)وخداوند درجات علم ایشان را افزایش می دهد(مجادله/11)اینان به واسطه ی اطاعت از خداورسول زمینه را برای تحصیل بصیرت وسرانجامی نیک فراهم آورده اند.(نساء/69) عهدجدید ،بصیرت را در ابتدا از ایمان به مسیح آغازمی کند ومعرفت وعلم را پیش شرط نمی داند و آنچه که در ارتقای بصیرت یک فرد مسیحی مورد توجه قرار می گیرد،تنها محبت به مسیح است.