جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 82
 بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبائی با محمد عبده پیرامون محکم و متشابه قرآن
نویسنده:
فاطمه زاییان ضرونی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
چکیده این تحقیق در مورد محکم و متشابه از دیدگاه علامه طباطبایی از مفسران گران قدر قرن معاصر شیعه و دیدگاه شیخ محمد عبده مفسر معاصر اهل تسنن می باشد. البته محمد عبده پیش تر از علامه طباطبایی می زیسته است و به قول آیت الله معرفت، تفسیر المیزان تکمیل و تصحیح، تفسیر عبده و المَنار و سایر تفسیرهای معاصر است. در این تحقیق ما موضوع مورد بحث را در 4 فصل مورد نقد و بررسی قرار دادیم. فصل اول، کلیات است. بحث اصلی فصل دوم، تعریف مفاهیم از دیدگاه این دو مفسر است. ظاهراً شیخ محمد و علامه طباطبایی در تعریف محکم توافق نظر دارند، در تعریف متشابه هم تا حدودی این توافق به چشم می خورد. فصل سوم درباره حکمت متشابه است. شیخ محمد عبده سه دلیل برای این حکمت می آورد که علامه هر سه آنها را رد می کند و خود ایشان سه دلیل دیگر برای حکمت متشابه ذکر می کند. در فصل چهارم که درباره تأویل متشابهات است باز با یکدیگر اختلاف نظز دارند، علامه طباطبایی معتقد است تأویل متشابهات قابل دست یابی است اما شیخ محمد عبده می گوید: متشابهات دو دسته اند، یک دسته که تأویل آنها را جز خدا کسی نمی داند مانند کیفیت صفات خداوند، بهشت، دوزخ و ...و دسته ای دیگر که تأویل آنها با تلاش و کوشش قابل دست یابی است. البته علامه طباطبایی معتقد است که این مخالف منطوق دسته ای از آیات قرآن است که بپذیریم تأویل دسته ای از متشابهات دست یافتنی نیست. در فصل پنجم که گستره دانایان به متشابهات از دیدگاه این دو مفسر بررسی شده است باز با یکدیگر اختلاف نظر دارند البته نه در مورد گستره دانایان به متشابهات بلکه در این مورد که آیا می شود ازآیه 7 آل عمران دریافت که راسخان در علم هم تأویل متشابهات را می دانند یا نه؟شیخ محمد عبده می گوید از این آیه می توان این مسئله را دریافت اما علامه طباطبایی می گوید هر چند از این آیه نمی شود اما از آیات دیگر می توان این نکته را استنباط کرد اما هر دوی ایشان معتقدند که دانایان به متشابهات افرادی عادی هم می توانند باشند آنان که تأویل متشابهات را می دانند.
آغاز نبّوت و چگونگی نزول قرآن
نویسنده:
حسن رهبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
در رابطه با آغاز نبوت و چگونگى نزول قرآن بر پیامبر اکرم(ص) دیدگاه هاى متعددى وجود دارد 1ـ آغاز نبوت و نزول قرآن ماه رمضان است. 2ـ آغاز نبوت با نزول وحى قرآنى نبوده است. 3ـ آغاز نبوت و نزول چند آیه در ماه رجب بوده است اما این نزول به معناى نزول قرآن نیست. 4ـ پیامبر دو بعثت داشته است یکى در ماه رجب بدون وحى قرآنى و دیگر همراه با دعوت عمومى و نزول قرآن در ماه رمضان. 5ـ قرآن دو گونه نزول داشته است: دفعى و تدریجى. دفعى آن در شب قدر و تدیجى آن با آغاز بعثت در ماه رجب بوده است. 6ـ قرآن تنها نزول تدریجى داشته و آغاز نبوت یا در ماه رمضان با نزول آیات و یا در ماه رجب بدون وحى قرآنى بوده است. این نوشتار نخستبه تحلیل و بررسى دیدگاه هاى یاد شده همراه با دلایل آنها مى پردازد سپس دیدگاه اخیر را انتخاب مى کند و در ضمن از برخى نظریات نادر در باب نزول قرآن و آغاز نبوت نیز یاد مى کند.
صفحات :
از صفحه 100 تا 133
فقه و عقلانیت
نویسنده:
محمد اصغری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمايندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها – دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مفاهیم متفاوت عقلانیت: عقلانیت نوعی، عقلانیت هنجاری و عقلانیت ابزاری که محدودیتش عقلانیت کل نگر را به میان می‌آورد، گویای سرنوشت عقلانیت در غرب است. عقل پس از هیوم برده تمنیات قلمداد شده، و صلاحیتش را برای برگزیدن هدف از دست می‌نهد. عقل در فرهنگ اسلامی‌ با سابقه ای انکار ناپذیر در شریعت جلوه خاصی می‌یابد. ایمان به مبدا، انسان را از بی ریشه بودن در عقلانیت لیبرال نجات می‌بخشد، گنج نهفته انسان در طلب کمال و با عمل صالح می‌درخشد، عدم اضرار به نسبت سیر به سوی کمال سنجیده می‌شود و سرانجام تشکیل جامعه مدنی در عقلانیت اسلامی‌ یک وظیفه است.عقلانیت در عرصه احکام اجتماعی و تعیین مصالح نقش وسیعی دارد. جایگاه عقل در فقه از نهادهایی مانند عقل به عنوان منبع استنباط، مصلحت، فطرت و حقوق فطری، توجه به مقاصدالشریعه و بنای عقلاء، احکام ثانویه و اجتهاد مستمر به روشنی تبیین می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 163 تا 185
بررسی و نقد دیدگاه صاحبان تفسیر المنار درباره قاعده بلاکیف
نویسنده:
عبدالله میراحمدی، نصرت نیلساز، نهله غروی نایینی، کاووس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تفویض یکی از دیدگاه‌ های تنزیهی در معناشناسی صفات الاهی است. بیشتر اهل حدیث و عالمان حنبلی‌ مذهب پیرو این رویکرد هستند. این گروه در رویارویی با مشبهه، قاعده‌ی بلاکیف را مطرح کردند. این قاعده پس از چندی نزد اشاعره، برای رهایی از مشکل تشبیه، به‌صورت جدی استفاده شد. در ادامه، وهابیان با ارائه‌ی قرائتی جدید از بلاکیف، ضمن اثبات وجود کیفیت برای صفات، علم به آن کیفیت را تفویض کردند. قرائت آن‌ها از بلاکیف، برخلاف اهل حدیث و اشاعره، نه‌تنها راه‌‌حلی برای مشکل تشبیه نیست، بلکه به تجسیم نیز منجر می‌شود. محمد عبده از مفسران معاصر، با وجود پرهیز از پرداختن به اختلافات مذهبی، رویکردی دوگانه از قرائت قاعده‌ی بلاکیف دارد. رشید رضا هم مانند او، قرائتی متناقض از این قاعده ارائه می‌دهد. این قرائت‌ها از یک‌ سو، متمایل به دیدگاه اشاعره است و از سوی دیگر، به‌دلیل تأثیرپذیری از مبانی سلفیه، مشابه رویکرد وهابیان است.
صفحات :
از صفحه 133 تا 158
روش های نوین در عرصه تفسیر قرآن کریم
نویسنده:
علیه رضاداد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از موضوعاتی که در سالیان اخیر مورد توجه قرآن پژوهان قرار گرفته، بررسی روش ها و گرایش های تفسیری است. با مطالعه کتب نگاشته شده در این موضوع در خواهیم یافت که اکثر تفاسیر تا پیش از قرن چهاردهم و نیز بسیاری از تفاسیر این قرن با گرایش هایی نظیر روایی، فقهی، کلامی، ادبی، عرفانی، فلسفی، اشاری و نظایر آن به رشته تحریر درآمده است؛ اما با آغاز قرن چهاردهم و در نتیجه تلاش های افرادی چون سیداحمدخان هندی، شیخ محمد عبده و رشیدرضا، تفسیر قرآن کریم سمت و سویی تازه یافت. به طور کلی روش های نوین تفسیر قرآن را در این عصر می توان در سه محور خلاصه نمود: روش های اسلامی اصیل، روش های غربی، روش های مختلط. در این مقاله به معرفی روش های نوین تفسیرنویسی در عصر حاضر پرداخته می شود.
صفحات :
از صفحه 103 تا 116
ديدگاه کلامي شيخ محمّد عبده
نویسنده:
حسن بشارتي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم؛ خراسان رضوی : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی؛ مدرسه علمیه عالی نواب خراسان رضوی,
چکیده :
‫در اين پايان‌نامه به ديدگاه‌هاي کلامي محمد عبده در تفسير المنار پرداخته شده است. و البته نه به صورت مبسوط چون تأکيد رساله حول مباحث و ديدگاه‌هاي کلامي اختلاف شده ميان محمد عبده و اشاعره است. او ديدگاه‌هايي را بر خلاف مشرب جمهور اشاعره ارائه داده است و گاهي موافق شيعه و گاهي موافق معتزله سخن گفته است که ما نمونه‌اي از آن را به دست آورده‌ايم. مانند: 1- در بحث صفات الهي که آيا عين ذات است يا زائد بر ذات. 2- حسن و قبح عقلي 3- رؤيت خداوند 4- کلامي الهي که کلام نفسي ارائه شده از سوي اشاعره را نمي پذيرد. 5- جبر و اختيار 6- صفات خبري مثل استواء رب علي العرش 7-مسئله تکليف ما لا يطاق و تکليف به محال 8- عدل الهي و نسبت دادن ظلم به خداوند 9- جواز تخلف وعده و وعيد از سوي خداوند 10- هدايت و ضلالت خداوند 11- عبده بر خلاف جمهور اهل سنّت باب اجتهاد را مفتوح مي‌داند. بنابراين مباحث اين رساله در شش فصل مورد بررسي قرار گرفته است. فصل اوّل: درباره زندگي محمّد عبده که در دو بخش: 1- کودکي و تحصيلات 2- شخصيت، برخي از افکار و انديشه هاي عبده پرداخته شده است. فصل دوّم: ديدگاه‌هاي کلامي عبده در مباحث خداشناسي. فصل سوّم: نبوّت؛ که داراي دو بخش نبوّت عامه و خاصه مي‌باشد. فصل چهارم: امامت؛ که باز هم از دو بخش امامت عامه و خاصه تشکيل يافته است. فصل پنجم: معاد؛ که در بخش اوّل به مسئله روح و در بخش دوّم به کيفيت معاد و در بخش سوّم به حسابرسي اعمال پرداخته شده است. فصل ششم: به بررسي چند ديدگاه از منظر عبده پرداخته شده است. كليد واژه: عبده، اشاعره، معتزله، شيعه، صفات الهي، ظلم، وعده، وعيد.
تأملی در عناصر نقلی نظريه محمد عبده در معنای شفاعت اُخروی بر اساس گزارش های صحيح بخاری
نویسنده:
شهرام پورحسن، محمد كرمانى كجور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
شفاعت، همواره معنا و مفهوم معهودی در ذهنیت عالمان اسلامی با وجود تمایز های مذهبی و گرایش های متفاوت کلامی داشته، بی آنکه تحقق آن در عالم آخرت هیچ محذوری در پی داشته باشد تا آن که در قرن چهاردهم محمدعبده در جامعه علمی اهل سنت مصر، با محال شمردن تحقق شفاعت به معنای معهود آن در عالم آخرت و متشابه دانستن روایت های شفاعت، درارائه معنايي نو از شفاعت اُخروی که فایده مندی آن را تنها متوجه شفاعت کننده، می نماید،کوشیده که نقدهای پاره ای از عالمان اسلامی پس از خویش را به دنبال داشت. از آنجا که نقدهای انجام گرفته ناظر به عنصر استحاله مورد نظر عبده بوده و به دو عنصر دیگر دیدگاه او یعنی تشابه روایت های مأثور شفاعت و انحصار فایده مندی آن نسبت به شفاعت کننده، پاسخی دریافت نشده، بر آن شدیم تا دو ادعای اخیر وی را برپایه احادیث موجود درکتاب صحیح بخاری به عنوان معتبر ترین جامع حدیثی اهل سنت مورد نقد قرار داده و تقابل نظریه وی با احادیث انعکاس یافته در کتاب مذکور را ارائه نماییم.
مصداق شناسی عبارت «آمّینَ البَیتَ الحَرامَ» در سوره مائده
نویسنده:
زهرا کلباسی، امیر احمدنژاد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیه دوم سوره مائده که در ارتباط با احکام حج نازل شده، به مسلمانان فرمان داده تا حرمت زائران بیت الله الحرام را حفظ نموده و نه تنها از هرگونه تعدّی به آنان بپرهیزند، بلکه بر نیکی و احسان به آنان با یکدیگر هم پیمان شوند. اما مفسران در تعیین مصداق «آمّینَ البَیتَ الحَرامَ» اختلاف نموده اند. برخی مراد از این زائران را مسلمانان، برخی مسلمانان و مشرکان، و برخی تنها مشرکان دانسته اند که با هدف زیارت یا تجارت به مکه سفر می کنند. در این میان، گروه اخیر که مشرکان را مراد آیه مذکور دانسته اند، پس از تأمل در دیگر عبارات آیه شریفه و شأن نزول ها، به اقامه قراین درونی و بیرونی مبنی بر اثبات دیدگاه خویش پرداخته اند، اما در خصوص نسخ و یا تخصیص این حکم با برخی آیات سوره توبه و یا ابقای حکم جواز ورود مشرکان به مسجدالحرام اختلاف نظر نموده اند. این نوشتار نیز در ابتدا پس از نقد و بررسی هر دو دیدگاه، مشرکان را به عنوان مصداق «آمّینَ البَیتَ» برگزیده و در ادامه با نقد دلایل نسخ یا تخصیص این آیه، بر ابقای حکم جواز ورود مشرکان غیرحربی به مسجدالحرام تأکید نموده است.
صفحات :
از صفحه 46 تا 71
نگاهى به جنبشهاى اسلامى در مصر (2)
نویسنده:
محمد فولادى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
در نخستین قسمت از این نوشتار، نگاهی اجمالی به جنبشهای اصلاحی در مصر داشتیم که در این رابطه، جنبش اصلاحی جمال الدین اسد آبادی؛ بزرگ مصلح جهان تشیع و شیخ محمد عبده، شاگرد و مرید وی را بررسی کردیم. اینک و در ادامه، این مقاله به بررسی اندیشه های محمدرشید رضا، رویکردهای جنبش اسلامی اخوان المسلمین و همچنین جنبش اصلاحی جماعت المسلمین می پردازد.
دلالت آيه مباهله بر خلافت بلافصل امير المؤمنين
نویسنده:
علی میلانی، اصغر غلامی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
يكی از دلايل متقن و مستند بر امامت و خلافت حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام آيه شريفه مباهله است. در اين آيه خداىْ تعالی به پيامبرش دستور می دهد كه مجادله كنندگان با حق را به مباهله فرا خوانَد تا هردو گروه به همراه فرزندان، زنان و كسانی كه به منزله نفس و جان ايشانند در اين امر شركت كنند. خداىْ تعالی خطاب به رسول خويش می فرمايد: ((إنَّ مَثَلَ عِيسَی عِنْدَ اللهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ* الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلاَ تَكُنْ مِنَ الْمُمْتَرِينَ* فَمَنْ حَاجَّة فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَة مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أبْنَاءَنَا وَ أبْنَاءَكُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَكُمْ وَ أنْفُسَنَا وَ أنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَةَ الله عَلَی الْكَاذِبِينَ* إنَّ هَذَا لَهُوَ الْقَصَصُ الْحَقُّ وَ مَا مِنْ إلَهٍ إلاَّ اللهُ وَإنَّ اللهَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ* فَإنْ تَوَلَّوْا فَإنَّ اللهَ عَلِيمٌ بِالْمُفْسِدِينَ)). و رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم پيرو اين دستور الاهی به همراه حَسنين عليه السلام به عنوان مصاديق «فرزندانمان»، و صديقۀ طاهره عليها السلام، به عنوان مصداق «زنانمان»، و حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام ، به عنوان مصداق «جانمان»، برای مباهله با مسيحيانِ نجران خارج شدند. اما مسيحيان كه از راستی ادعای پيامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم آگاه بودند و با ديدن اين صحنه بر يقينشان افزوده شده بود، از ترس هلاك، حاضر به مباهله نشدند.
صفحات :
از صفحه 37 تا 75
  • تعداد رکورد ها : 82