جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
فخر رازی , محمد بن عمر (فقیه، متکلم، فیلسوف، مفسر و حکیم مسلمان ایرانی، مکتب اشعری، متکلم اشاعره متاخر، شافعی، پیش برنده الهیات فلسفی، مخالف؟ فلسفه), 543ق./1149م. ری، تهران، ایران 606ق./1210م. هرات، افغانستان
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1078
رازستانی و رمزگشایی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس درباره نظام فیض
نویسنده:
عین اله خادمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
برخلاف تصور برخی نویسندگان، شیخ در آثار مختلف خویش درباره نظام فیض، نظریه واحدی ارایه نداده است. بلکه با تامل در مکتوبات او در می یابیم که شش اختلاف - تبیین نظام فیض بر اساس نظام ثنایی یا ثلاثی با استفاده از مولفه علم یا تعقل، دفاع از نظریه تجلی به عنوان بدیل نظریه فیض، انکار و اثبات فاعلیت برای حضرت حق، عقل فعال و صادر اول و اختلاف درباره تعداد عقول - را می توان در آثار او رصد کرد. در تحلیل و رمزستانی اختلاف دیدگاه های شیخ الرییس، شش نظریه ذیل شایان بررسی است: ناظر بودن نظریه های مختلف به امکان پیدایش کثیر از واحد، توجیه و جمع آرای شیخ، تعیین نظریه شیخ در الاشارات به عنوان آخرین دیدگاه او، ناهماهنگی میان دیدگاه های شیخ در مکتوبات متعددش، سیر تحول نظریه شیخ از خلق به تجلی، تمایل ابن سینا به ابداع نظریه نوین و عدم توفیقش، به زعم نگارنده، به جهت برخی نقایص پنج نظریه اول و برخی نقاط قوت نظریه اخیر، در مجموع، نظریه ششم بر سایر نظریه ها برتر است.
صفحات :
از صفحه 67 تا 90
مشخصات اثر
ت‍ل‍خ‍ی‍ص‌ ال‍م‍ح‍ص‍ل‌ ال‍م‍ع‍روف‌ ب‍ن‍ق‍د ال‍م‍ح‍ص‍ل
نویسنده:
‌ت‍ال‍ی‍ف‌ ال‍خ‍واج‍ه‌ ن‍ص‍ی‍رال‍دی‍ن‌ ال‍طوس‍ی‌
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , شرح اثر , حاشیه،پاورقی وتعلیق , خلاصه اثر , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ب‍ی‍روت‌: دار الأضواء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
اين كتاب تلخيص و تحليل انتقادى كتاب« محصل أفكار المتقدمين و المتأخرين» امام فخر رازى مى‏باشد. خواجه نصير الدين طوسى در مقدمه كتاب علت تأليف كتاب را اين‏گونه بيان مى‏كند:«در اين زمان از كتب اصولى كه بين مردم متداول است جز كتاب محصل كتابى در دست نيست و آن نيز برخلاف نامش مشتمل بر غث و سمين بسيار مى‏باشد. خواستم كه آنرا از زوائد خالى و مهذب نمايم و آنچه بحث در آن واجب است ذكر كنم اگرچه عده‏اى از افاضل بر اين كتاب شروحى نوشته‏اند و براى توضيح و تبيين مطالب آن جهد و كوشش فراوانى كرده‏اند ليكن هيچ‏يك چنانكه بايد موفق نگشته و از عهده آن چنانكه قاعده انصاف است برنيامده‏ اند». كتاب به‏ طور كلى به چهار ركن و هرركن گاه به اقسام و مسائلى تقسيم مى‏شود كه در ذيل مى‏آيد: الركن الاول فى المقدمات: مولف در اين ركن 3 مقدمه بيان مى‏كند. مقدمه اول در بيان علوم بديهيه و مباحث مربوط به آن مى‏باشد. مقدمه دوم در موردنظر و احكام آن مى‏باشد. در مقدمه سوم مولف به دليل و اقسام آن مى‏پردازد. او دليل را به ادله نقليه و عقليه و مركب از اين دو تقسيم مى‏كند و استدلال را تقسيم مى‏كند به قياس، استقراء و تمثيل. سپس در توضيح هريك از آنها و اينكه كدام‏يك از آنها افاده علم مى‏كند سخن مى‏گويد. الركن الثانى فى تقسيم المعلومات: مولف حول موجودات، معدوم و حال بحث مى‏كند. او موجودات را در تقسيمى به واجب و ممكن تقسيم كرده و خواص واجب لذاته و ممكن لذاته را طى مسائلى بيان مى‏كند. او در تقسيمى ديگر موجودات را به قديم و محدث تقسيم كرده و محدث را به عرض و جوهر تقسيم مى‏كند. او اعراض را به دو قسمت اصلى تقسيم مى‏كند: الاعراض فى غير الحى و الاعراض التى لا يتصف بها غير الحى و هركدام از اين دو را هم به اقسامى ديگر تقسيم كرده و احكام هريك ازآنها و احكام كلى اعراض را بيان مى‏كند. او اجسام را به جواهر فلكيه و عنصريه و مركبات تقسيم مى‏كند و ملائكه و جن را از جواهر مجرده مى‏داند. و در خاتمه اين ركن بحث مى‏كند از احكام موجودات كه عبارت است از مباحث وحدت و كثرت و علت و معلول. الركن الثالث فى الالهيات: مولف مباحث الهيات را به چهار قسم تقسيم مى‏كند. قسم اول در بيان ذات خداوند و اثبات وجود بارى تعالى مى‏باشد. در قسم دوم ابتداء بحث مى‏كند از صفات سلبيه خداوند عز و جل، سپس در مورد صفات ثبوتيه او سخن مى‏گويد. در قسم ثالث مولف بحث مى‏كند از افعال خداوند و از قضاء و قدر و اثبات مى‏كند حسن و قبح عقلى را و اينكه خداوند عادل است. در قسم رابع از اسماء بارى تعالى بحث مى‏كند. الركن الرابع فى السمعيات: مولف بعضى از مباحث اعتقادى را از سمعيات شمرده و در چهار قسم آنها را بيان كرده است( البته بايد توجه داشت كه تقسيم‏بندى ابواب كتاب از فخر رازى است) القسم الاول فى النبوات: مولف در اين مبحث از معجزات و فوائد بعثت، ضرورت نبوت، عصمت انبياء( ع) و افضليت انبياء از ملائكة بحث مى‏كند. القسم الثانى فى المعاد: در اين مبحث از معاد، نفس، تناسخ، وعد و وعيد بحث مى‏شود. القسم الثالث فى الاسماء و الاحكام: مولف در اين مبحث از ايمان و كفر و مسائل مربوط به اين دو بحث مى‏كند. القسم الرابع فى الامامة: مولف در اين مبحث ابتداء اقوال فرق مختلف را حول وجوب امامت بيان كرده سپس فرق مختلف شيعه را به اماميه، كيسانيه، زيديه و غلاة تقسيم كرده و عقائد آنها را بيان مى‏كند. او فرق مختلف كيسانيه و زيديه را شمرده و عقائد هريك از آنها را بيان مى‏كند و در پايان مبحثى را اختصاص مى‏دهد به مذهب اماميه و شرح عقائد و اثبات حقانيت آن.
مشخصات اثر
ارتباط دین و فلسفه از دیدگاه فخر رازی و ویتگنشتاین متاخر
نویسنده:
محمدحسین مهدوی نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه تحلیلی
چکیده :
مساله رابطه دین و فلسفه از مسائل مهم در عرصه الهیات و فلسفه است که از دیر باز توجه فیلسوفان و متکلمان ادیان مختلف را به خود معطوف داشته است. ویتگنشتاین در دوره دوم حیات فلسفی خود با توجه به کاربرد کلمات برای شناخت معنای آن ها و با تاکید بر تنوع کاربردهای زبان و کثرت بازی های زبانی معتقد است که بازی های زبانی از نحوه های زندگی گوناگون نشات می گیرند و هر نحوه ای از زندگی دارای زبان خاص خود است. گفتار دینی هم یک بازی مستقل با زبانی یکتاست که در نحوه ای از زندگی حک شده است و قواعد و منطق خاص خود را دارد بنابراین، مفاهیم و گزاره های دینی در درون بازی زبانی دین معنا می یابد و زبان دینی فقط برای کسانی که در نحوه زندگی دینی شرکت دارند قابل فهم است . از نظر ویتگنشتاین کاربرد زبان در بیان باورهای دینی به هیچ وجه شباهتی با کاربرد آن در اظهار امر وتقع ندارد باور دینی گونه ای زیستن یا طریقه ای برای ارزیابی زندگی است تعهدی شورمندانه و تزلزل ناپذیر است که کل زندگی فرد را نظم و نسق می بخشد و مبینی بر شواهد و دلایل نیست از این رو نه از جانب علم و فلسفه مددی می یابد و نه هرگز گزندی می بیند. از سوی دیگر با این که فخررازی بر کار کرد عقل در اثبات حقانیت اصل دین و فهم معتقدات دینی تاکید می ورزد و منقولات را در پرتوی معقولات معتبر می شمارد در دوره متاخر به محدودیت و ناتوانای عقل در کار خداشناسید و دشواری کار حقیقت شناسی توجه می یابد و با گرایش به شیوه اهل عرفان راه عرفانی - قرآنی را برمی گزیند و بدین سان به ایمان گرایی خرد پیشه می گراید بدین معنا شیوه ای دوگانه در پیش می گیرد آن جا که براهین مناسبی در اختیار دارد با طیب خاطر از آن براهین استفاده می کند اما آن جا که دلایل را در اثبات یا نفی یک مساله یکسان یا آن ها را خلاف خود می بیند به ایمان محص متوسل می شود. او در ارزیابی های عقلانی مدعیات دینی برخی از آن ها را فراتر از عقل و استدلال های عقلنی می یابد و با حکم به خرد گریزی آن ها بر ایمان دینی در قالب وحی و شهود تاکید می ورزد. در این پژوهش دیدگاه فخررازی و ویتگنشتاین متاخر را در مساله رابطه دین و فلسفه با تاکید بر مبانی و پیش فرض ها و لوازم منطقی آن ها بیان کرده مقایسه و ارزیابی هر یک از این دو دیدگاه را وجهه همت خویش ساخته ایم.
مشخصات اثر
بررسي تطبيقي هدايت و ضلالت در تفسير الميزان و تفسير كبير فخر رازي
نویسنده:
‫فضه مکرم
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم,
چکیده :
‫خدای سبحان سنت هدایت را جهت اتمام حجت بر بندگانش قرار داذه است و حتی در قرآن مجید نیز آن را مورد توجه وتاکید قرار داده است . در ارزش هدایت همین بس که قرآن هدف ازارسال رسل وانزال کتب آسمانی را همان هدایت قرار داده است «اُنزِلَ فیِهِ القُرآن هدی ً لِلنّا سِ» وبالاتر اینکه خداوند ذات پاک خود را به عنوان نور و هادی نامیده است. با توجه به محتوای هدایت و آثار آن و ضدیت آن با ضلالت میتوانیم مسئله ی هدایت را در رأس همه ی ارزش ها بدانیم چرا که همه ی ارزش ها در پرتو انوار آن تحقق می یابدو کرامت کامل انسان در راستای آن به دست می آید . روایتی دراین باره از امام صادق (ع) وجود داردحضرت درباره ی آیه ی شریفه ی«مَن قَتَلَ نَفساً بِغَیرِ نَفسٍ فَکَأنَّما قَتَلَ النّاسَ جَمیِعا وَمَن أَحیاها فَکَأَنَّما أَحیَاالنّاسَ جَمِیعاً مائده/32هر کس انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد چنان است که گویی همه ی انسانها را کشته و هر کس انسانی را از مرگ رهایی بخشد چنان است که گویی همه ی انسانها را نجات داده است فرمودند:یعنی هرگاه موجب گمراهی انسانی شوداو را کشته است واگر او رااز گمراهی به سوی هدایت بکشاند گویی همه ی مردم را زنده کرده است.ودر نقل دیگری فرمودند این تأویل أعظم آیه است. هدایت به معنای راهنمایی و ارشاد توأم با لطف ومهربانی است ضلالت نیز به معنای نبود هدایت و فقدان آن است و معنای آن متضمن نوعی تحیر و سرگردانی و گسستن از راه و غیبت از مقصود است .هدایت انواع و اقسامی دارد :هدایت عامه وهدایت خاصه ؛هدایت عامه دلالت به سوی کمال خاصی است که هر موجوذی ذاتاً میل و کششی درونی به سوی این مقصد واین کمال وجودی دارد وشامل تمام جانداران میشود. هدایت خاصه فقط شامل انسان است وبه این معناست که انسان از همان ابتدای وجود راه سعادت و شقاوت خود را تشخیص میدهد.چون مجهز به سلاح فطرت است که او را در تشخیص خیر و شرّ و حسن و قبح یاری میکند. در هدایت تشریعی نیز خداوند پیامبران و کتابهای آسمانی را برای هدایت انسان میفرستد. آیات قرآن در ارتباط با هدایت وضلالت چند دسته اند دسته ای هستند که هدایت را منحصر به اراده ی خدا میدانند و فقط به خود خدا نسبت میدهند اینجاست که عده ای از مفسران نظير فخررازی شبهه ی جبر وسلب اختیار از انسانها را مطرح میکنند اما دسته ای دیگر از آیات هستند که خود انسان و اراده ی اورا در امر هدایت و ضلالت موثر میدانند. فخررازی که برداشت جبر از آیات هدایت و ضلالت کرده است نظریه ای را با عنوان «خلق شدن هدایت از سوی خدا و نقش نداشتن انسان در هدایت و ضلالت» مطرح میکند.اما نظریه او با نص بسیاری از آیات قرآن مخالف است که در آنها اراده ی انسان به عنوان پذیرنده ویا رد کننده ی هدایت ملاک امر هدایت وضلالت میباشدهمچنین با پذیرفتن این نظریه دیگر تکلیف و حساب و جزا معنایی پیدا نمی کند و خداوند عادل تر آن است که خود کاری را انجام دهد و دیگری را مواخذه و محاسبه نماید. اما نظر معتزله در تفویض امور به انسان نیزعلاوه بر اينكه باعث شرک در خالقیت شده با ظاهر بسیاری از آیات بلکه صریح برخی از آنها که هدایت را به خداوند منسوب میدانند مخالف است. هدایت و ضلالت انسان عوامل وزمینه هایی را دارد عواملی از قبیل ایمان ،توبه، شرح صدر و ...مسیر رسیدن انسان را به هدایت هموار میکنندوظلم وشرک و قساوت قلب و.. نیزعوامل ضلالت انسان از دیدگاه قرآن هستند. قرآن کریم برای هدایت انسان آثاری از قبیل آمرزش گناهان ،نفی خوف و حزن،دستیابی به سلامت و...را بیان میکند .و پلیدی، ضرر و زیان و اهانت از سوی خداوندو... پیامد هایی هستند که بر ضلالت انسا ن مترتب میشود.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی پاسخ‌های علاّمه طباطبائی، فخر رازی و زمخشری به شبهات انکار معاد جسمانی
نویسنده:
احمد علی حیدری؛ فاطمه آلبوغبیش
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
http://tat.atu.ac.ir/article_5712.html,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مسئله معاد جسمانی از موضوعات پردامنه‌ای است که از سوی فلاسفه و حکمای بسیار و از جانب فِرَق مختلف کلامی مطرح شده است. اگرچه پرسش اصلی این مسئله، روحانی یا جسمانی و یا روحانی‌ـ جسمانی بودن معاد است، امّا در این جستار، در پی تبیین شبهات موجود در این زمینه و پاسخگویی به آنها از سوی سه مفسّر با سه مشرب کلامی شیعه، اشاعره و معتزله، یعنی علاّمه طباطبائی، فخر رازی و زمخشری هستیم. لذا این پژوهش می‌خواهد تفاوت این سه مذهب را با رویکردی تفسیری در باب معاد جسمانی، در عین پاسخ به شبهات نشان دهد، گرچه برخی پاسخ‌های مطرح شده از سوی فخر رازی و نیز زمخشری، برآمده از چند دیدگاه کلامی است، لیکن از جانب علاّمه طباطبائی، ما از ابتدا تا انتها با پاسخ‌هایی معقول و برآمده از یک اصل روبه‌رو هستیم.
صفحات :
از صفحه 19 تا 52
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آیات خلود بر اساس دیدگاههای شیخ طوسی، زمخشری، فخررازی
نویسنده:
حمیده ابراهیمی پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن
چکیده :
کیفیت مسئله خلود و آراء پیرامون آن از آنجایی که با سرنوشت انسانها ، پس از حیات برزخی پیوند دارد؛ از دیر باز محل بحث عالمان و مفسران در ادیان مختلف بوده است. مفسران و متکلمان فریقین جملگی با استناد به ظاهر آیات و روایات بسیاری بر خلود در بهشت و خلود کفار معاند در دوزخ و عذاب دائمی آن اتفاق نظر دارند. غیر از گروه اندکی از سلفیان که نظری دیگر را مطرح می‌کنند. در میان مفسران شیعی، محوریت آرای تفسیری شیخ طوسی مورد اهتمام ویژه این تحقیق است. افزون بر انگاره‌های تفسیری شیخ طوسی موضوع خلود از منظر برخی عالمان متکلم شیعی نیز بررسی شده است و در میان اهل سنت دیدگاه شخصیت‌هایی همچون زمخشری و فخررازی به عنوان نمایندگان جریان فکری معتزله و اشاعره در موضوع خلود مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است.از عارفان مفسر برخی که با مشرب عرفانی به آیات خلود می‌نگرند ضمن بهره‌گیری از روایات و ادله‌ی عقلی و فلسفی بر دائمی نبودن عذاب جهنم اصرار دارند.هر سه مفسر، شیخ طوسی، زمخشری، فخررازی با توجه به معنای «أبد» خلود و مشتقات آن در آیات قرآن را جاودانگی پاداش‌های الهی در بهشت و عذاب‌ها در دوزخ تاکید ورزیده‌اند. شایان ذکر است افزون برآیات قرآن، در احادیث شیعی و روایات اهل سنت بر اساس ظواهر آنها موضوع خلود در بهشت و دوزخ مورد تاکید و تصریح قرار گرفته است.در عین حال بر اساس دسته‌ای دیگر از روایات شیعه، گروه‌هایی همچون توبه کنندگان، دوستداران ولایت، مومنان گناهکار، مستضعفان فکری و دینی از زمر? نجات‌ یافته‌گان عذاب جهنمی تلقی میشوند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آرای فخر رازی و صدرالمتألهین شیرازی درباره‌ی جبر و اختیار
نویسنده:
زینب نادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
امام فخر رازی (544-606ه) و صدرالمتألهین شیرازی (979-1050ه)دو اندیشمند بزرگ در تاریخ اسلام هستند، که از دو نظام کلامی و اعتقادی متفاوت متأثرند.این دو نظام به ویژه در تحلیل صفات باری تعالی،تفاوت های مبنایی دارند. مراد از مطالعه تطبیقی نظریه های این دو اندیشمند، توصیف و تبیین مواضع خلاف و وفاق اندیشه های این دو بزرگوار است. جبریا اختیار دامنه‌ی تحقیق حاضر است که فخر رازی ظاهراً به دلایلی قایل به جبر شده و آیات موهم جبررا محکم دانسته و آیات دیگر را تأویل می‌کند. اما ملا صدرا با قریحه‌ی خاص خود و با پیروی از ائمه‌ی اطهار قایل به امر بین امرین می‌باشد و در این اثنا، حالات عرفانی خاصی با او همراه شده است.قابل ذکر است اهمیّت و پیچیدگی این بحث، باعث شده که هر دو اندیشمند در نظریه های خود گاهی دچار فراز و نشیب های شده اند. فخر رازی که در گروه اشاعره است و قایل به جبرمی‌باشد در تفسیر بعضی آیات قایل به اختیار شده است. ملاصدرا هم در بعضی موارد بیان می‌کند که این مسئله فقط برای کسانی قابل درک است که سالک در طریق باشند،و در جای دیگر امر بین امرین را نظریه‌ی صحیح اعلام می‌کند که برای غیر سالک هم قابل فهم است. به هر حال این دو اندیشمند هر کدام به نحوی مسبب تفکر و تدبّر دیگران در آیات و روایات شدند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی جبر و اختیار از دیدگاه عبدالرزاق لاهیجی و قاضی عبدالجبار و فخر رازی
نویسنده:
جاسم موسوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آراء فخر رازی، بیضاوی، طبرسی و علّامه طباطبایی پیرامون مفهوم اعراف در قرآن
نویسنده:
مهران احسانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
هدف از این پژوهش، بررسی تطبیقی اعراف از دیدگاه چهار نفر از مفسران بزرگ اسلامی؛ فخررازی، بیضاوی، طبرسی و علّامه طباطبایی می باشد. رساله حاضر در پنج فصل تنظیم گردیده که فصل اوّل آن به بیان مسئله اعراف اختصاص یافته، فصل دوم ادبیات و پیشینه تحقیق، که این مسئله به اسلام مربوط می شود و قبل از اسلام، در ادیان دیگر اثری از موضوع دیده نشده است. فصل سوم روش های تحقیق و ابزار گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانه‌ای، ضمن جمع آوری آیات و روایات راجع به موضوع، از کتب تفسیر شیعه و سنی به تجزیه و تحلیل محتوای آن‌ها پرداخته است. فصل چهارم به شرح فرضیه ها و پاسخ سئوالات تحقیق یعنی واژه اعراف، جمع عُرْف که محل مرتفع و بلند را گویند. در اصطلاح مکان خاصی میان بهشتیان و جهنّمیان که همچون دیواری مرتفع میان این دو فاصله گردیده است.اعراف یکی از مواقف روز قیامت است، خود قرآن آن را مطرح می کند و در روایات هم به آن پرداخته شده است. بر این مکان بلند دو گروه از انسانها قرار دارند که بر بلندترین نقطه آن بزرگان دین که قرآن با لفظ رجال از آن‌ها یاد می‌کند، قرآن به‌طور آشکار آن‌ها را معرفی نکرده است‌، امّا بیان لفظ رجال در باره آن‌ها حاکی از مقام بلندشان است‌. بر اساس روایات، رجال اعراف پیامبران و اوصیای ایشان هستند که مصداق عینی آن‌ها ائمه مخصوصاً حضرت علی (ع) می‌باشد. از جمله ویژگی‌های آن‌ها شناخت بهشتیان و دوزخیان از روی سیمای‌شان‌، گفتگو با آن‌ها و سر زنش و ملامت دوزخیان است که این اوصاف دلالت بر بزرگی و شرافت رجال اعراف دارد‌.دسته دوم افرادی که حسنات و سیئات شان برابر است، در دامنه های اعراف قرار دارند، منتظر فضل خدا هستند تا آن‌ها را وارد بهشت کند. روایاتی که از ائمه اطهار (ع) در مورد اصحاب اعراف وارد شده، نشان می دهد که دو گروه از انسان ها بر اعراف هستند؛ برخی روایات، رجال اعراف را پیامبران و اوصیای ایشان معرفی کرده و بعضی دیگر، کسانیکه حسنات و سیئات‌شان برابر است. فصل پنجم نتایج حاصل از دیدگاه مفسران مذکور را مورد بحث و بررسی قرار داده است.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی دیدگاه علاّمه طباطبائی و فخر رازی در قلمرو موضوعات و مسایل قرآن کریم
نویسنده:
روح الله زینلی، رضا کشاورز
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
دربارة قلمرو قرآن در عرصة موضوعات و مسائلْ سه دیدگاه عمده وجود دارد: دیدگاه اکثریگرایان، اقلّیگرایان و اعتدالگرایان. فخر رازی با استناد به آیاتی از قرآنکریم قلمرو قرآن را به امور دینی محدود کرده است. امور دینی از دیدگاه وی اعمّ از مسائل اعتقادی، اخلاقی و فقهی است و معتقد است که قرآنکریم اصول این مطالب را به صورت کامل بیان کرده است و قرآن را در بیان جزئیّات مسائل اعتقادی و اخلاقی در مقایسه با دیگر کتابها کاملتر میداند. از دیدگاه علاّمه طباطبائی این محدوده به بیان کامل مسائل دخیل در هدایت انسان اختصاص دارد. ایشان معتقد است که قرآن هر آنچه که برای هدایت انسانها مورد نیاز بوده است، بیان کرده است. به نظر علاّمه، حوزة اخلاقیّات مهمترین حوزه در هدایت‌بخشی است که قرآن جلوهای کامل در آن به خود گرفته است.
صفحات :
از صفحه 115 تا 134
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 1078